ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Έρευνα - Κατάλογος Αποφάσεων - Εμφάνιση Αναφορών (Noteup on) - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Υπόθεση αρ. 597/97

ΕΝΩΠΙΟΝ: Μ. ΚΡΟΝΙΔΗ, Δ.

Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος.

Μεταξύ:

K. P. PARPAS ENTERPRISES LTD.

Αιτητών

- και -

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Εφόρου Φόρου Εισοδήματος, και

Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων

Καθ'ων η αίτηση

- - - - - -

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 18 Σεπτεμβρίου, 1998.

Για τους αιτητές: Σπ. Ευαγγέλου.

Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Ε. Νικολαΐδου (κα).

- - - - - -

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την προσφυγή της η αιτήτρια Εταιρεία ζητά τις ακόλουθες θεραπείες:-

"Α. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση του καθ΄ου η αίτηση να μην επιτρέψει για σκοπούς φόρου εισοδήματος το συμψηφισμό των κερδών που πραγματοποίησε η αιτήτρια για το φορολογικό έτος 1990 με τις ζημιές που πραγματοποίησαν οι εταιρείες Kyriacos Parpas (Holdings) Ltd. και K.P. Medcentre Co. Ltd., αναφορικά με το ίδιο φορολογικό έτος και/ή η απόφαση του καθ΄ου η αίτηση η οποία, εκτίθεται στην επιστολή που απέστειλε στην αιτήτρια με αρ. φακ. 12040125Τ και ημ. 20/5/1997 ("Η επιστολή") και/ή η φορολογία εισοδήματος αναφορικά με το ίδιο φορολογικό έτος που απέστειλε στην αιτήτρια μαζί με την επιστολή, είναι άκυρη και χωρίς οποιοδήποτε νόμιμο αποτέλεσμα.

Β. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση του καθ΄ου η αίτηση να μην επιτρέψει για σκοπούς φόρου εισοδήματος το συμψηφισμό των κερδών που πραγματοποίησε η αιτήτρια για το φορολογικό έτος 1991 με τις ζημιές που πραγματοποίησαν οι εταιρείες Kyriacos Parpas (Holdings) Ltd. και K.P. Medcentre Co. Ltd. αναφορικά με το ίδιο φορολογικό έτος και/ή η απόφαση του καθ΄ου η αίτηση η οποία, εκτίθεται στην επιστολή και/ή η φορολογία εισοδήματος αναφορικά με το ίδιο φορολογικό έτος που απέστειλε στην αιτήτρια μαζί με την επιστολή, είναι άκυρη και χωρίς οποιοδήποτε νόμιμο αποτέλεσμα.

Γ. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση του καθ΄ου η ειδοποίηση επιβολής έκτακτης εισφοράς αναφορικά με τις τριμηνίες του φορολογικού έτους 1990 που ο καθ΄ου η αίτηση απέστειλε στην αιτήτρια μαζί με την επιστολή, είναι άκυρη και χωρίς οποιοδήποτε νόμιμο αποτέλεσμα.

Δ. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση του καθ΄ου η ειδοποίηση επιβολής έκτακτης εισφοράς αναφορικά με τις τριμηνίες του φορολογικού έτους 1991 που ο καθ΄ου η αίτηση απέστειλε στην αιτήτρια μαζί με την επιστολή, είναι άκυρη και χωρίς οποιοδήποτε νόμιμο αποτέλεσμα.".

Ο καθ΄ου η αίτηση Έφορος Φόρου Εισοδήματος ("ο Έφορος") με απόφαση του, την οποία κοινοποίησε προς την αιτήτρια στις 20.5.1997, επέβαλε σ΄ αυτή τη Φορολογία Εισοδήματος και Έκτακτης Εισφοράς για τα έτη 1990 και 1991. Παράλληλα απέρριψε αίτημα της αιτήτριας για συμψηφισμό των ζημιών από άλλες θυγατρικές ή εξαρτώμενες Εταιρείες της. Επίσης απέρριψε την ένσταση της ότι οι επίδικες φορολογίες, όσον αφορά την έκτακτη εισφορά, ήσαν άκυρες επειδή κατά το χρόνο που έγινε η περί Εκτάκτου Εισφοράς (Προσωρινές Διατάξεις) Νομοθεσία δεν ίσχυε.

Με την παρούσα προσφυγή οι αιτητές επιδιώκουν την ακύρωση της επίδικης απόφασης. Νομική βάση της προσφυγής, ως προς το θέμα του Φόρου Εισοδήματος, είναι το άρθρο 15(5) των περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμων, 1961-1992.

Το άρθρο 15(5) προνοεί:-

"(5) Υπό τοιαύτας προϋποθέσεις και καθ΄ην διαδικασίαν ήθελον καθορισθή διά Κανονισμών εκδοθησομένων μέχρι την 31ην Μαΐου 1989 δυνάμει του παρόντος Νόμου, εις περιπτώσεις ιθυνούσης και εξηρτημένων αυτής εταιρειών, ως αύται ήθελον καθορισθή, δύναται να γίνη αποδεκτός ο συμψηφισμός ζημιών οιασδήποτε ή οιωνδήποτε εκ τούτων εταιρείας ή εταιρειών μετά του φορολογητέου εισοδήματος του αυτού έτους ετέρας ή ετέρων εκ τούτων εταιρείας ή εταιρειών.".

Ήταν η θέση του Εφόρου ότι το άρθρο 15(5) του Νόμου δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής εφόσον δεν έχουν εκδοθεί ακόμα Κανονισμοί που να καθορίζουν (α) τις προϋποθέσεις, (β) τις ιθύνουσες και εξαρτώμενες εταιρείες οι οποίες θα είχαν την ωφέλεια της έκπτωσης και (γ) τη διαδικασία.

Στη γραπτή του αγόρευση ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών επεχείρησε να διαφοροποιήσει τα γεγονότα της παρούσας προσφυγής από την απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Δημοκρατία ν. Κώστας Γ. Τύμβιος Λτδ. (1994) 3 ΑΑΔ 553. Επεσήμανε ότι η απόφαση του Εφόρου στην πιο πάνω υπόθεση λήφθηκε μόνο ένα χρόνο μετά τη λήξη της προθεσμίας που έθετε ο Νόμος για να γίνουν οι Κανονισμοί ενώ η απόφαση του Εφόρου στην παρούσα προσφυγή είχαν παρέλθει 8 χρόνια. Είναι η εισήγηση του ότι η πάροδος των 8 χρόνων καθιστά λογικό τον ισχυρισμό του ότι η εκτελεστική εξουσία συστηματικά και οριστικά πλέον έχει πρόθεση να καταστήσει το άρθρο 15(5) του Νόμου ανεφάρμοστο. Ισχυρίζεται δε περαιτέρω ότι η θέση αυτή του Υπουργικού Συμβουλίου ισοδυναμεί με έμμεση αναγνώριση δικαιώματος στην εκτελεστική εξουσία να επεμβαίνει στη σφαίρα της νομοθετικής εξουσίας.

Τα εγειρόμενα με την προσφυγή αυτή πιο πάνω θέματα εξετάστηκαν από την Ολομέλεια στην υπόθεση Τύμβιος (πιο πάνω). Στη σελίδα 560 αναφέρονται τα εξής τα οποία αποτελούν και το λόγο της απόφασης:-

"Συνοψίζοντας το άρθρο 15(5) δε δημιουργεί συγκεκριμένο δικαίωμα στους εφεσίβλητους. Ο νομοθέτης άφησε ουσιώδη στοιχεία να ρυθμιστούν με δευτερογενή νομοθεσία.

Η χρήση της εξουσιοδοτικής διάταξης για την έκδοση κανονιστικής πράξης που προβλέπει ο Νόμος βρίσκεται στην ευχέρεια της Διοίκησης. Η σχετική νομοθετική πρόνοια δεν είναι επικρατέστερη από την ελευθερία της Διοίκησης για έκδοση της κανονιστικής πράξης. Δεν συντρέχουν εξαιρετικές προϋποθέσεις.

Η Διοίκηση ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε το Νόμο στο χρόνο της έκδοσης της προσβαλλόμενης διοικητικής απόφασης.".

Όσον αφορά την πάροδο των 8 ετών παρατηρώ ότι ο Νομοθέτης δεν συνόδευσε την πρόνοια για έκδοση Κανονισμών με υποχρέωση προς τούτο, ώστε να τίθεται ζήτημα παράλειψης συμμόρφωσης με νομοθετική επιταγή. Στην προσφυγή Πετρολίνα Λτδ. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Εφόρου Φόρου Εισοδήματος, Προσφυγή αρ. 902/94, ημερ. 29.3.1996 ο Πικής, Π., αναφέρει τα εξής:-

"Οι αιτητές υποστήριξαν ότι η απόφαση στην Α.Ε. 1350 διακρίνεται από την παρούσα υπόθεση, με αναφορά στα γεγονότα της. Το διακριτικό στοιχείο έγκειται στη διαφορά του χρόνου ο οποίος διέρρευσε μεταξύ της θέσπισης του Ν 163/87 με τον οποίο προστέθηκε η παράγραφος (5) του Άρθρου 15 και του χρόνου κατά τον οποίο λήφθηκε η απόφαση που αποτέλεσε το επίδικο θέμα της προσφυγής, η απόφαση στην οποία αποτέλεσε το αντικείμενο της Α.Ε. 1350, αφενός, και του αντίστοιχου χρόνου ο οποίος διέρρευσε μεταξύ της έκδοσης του προαναφερθέντος νόμου και της διοικητικής απόφασης που εξετάζεται σ΄ αυτή την προσφυγή, αφετέρου.

Κρίνω ότι δε χωρεί η προτεινόμενη διάκριση, για τους εξής λόγους:-

(α) Το Άρθρο 15(5), όπως αποφασίστηκε στην Α.Ε. 1350, ".... δε δημιουργεί συγκεκριμένο δικαίωμα στους εφεσίβλητους. Ο νομοθέτης άφησε ουσιώδη στοιχεία να ρυθμιστούν με δευτερογενή νομοθεσία." Συνεπώς, ο νόμος δε στοιχειοθετεί δικαίωμα και δεν παρέχει εξουσία για συμψηφισμό του κέρδους και της ζημίας ιθύνουσας και θυγατρικής εταιρείας.

(β) Η εξουσιοδότηση που παρέχεται από το Άρθρο 15(5) για την έκδοση Κανονισμών (δευτερογενής νομοθεσία) δε συνοδεύεται, όπως έκρινε το Δικαστήριο στην Α.Ε. 1350, και με υποχρέωση για την έκδοσή τους, ώστε να τίθεται ζήτημα παράλειψης συμμόρφωσης με νομοθετική επιταγή. Εφόσο δεν υπήρχε υποχρέωση για την έκδοση της δευτερογενούς νομοθεσίας και η έκδοσή της επαφιόταν στη διακριτική ευχέρεια του εξουσιοδοτημένου οργάνου (Υπουργικό Συμβούλιο), η πάροδος του χρόνου δεν είχε οποιεσδήποτε επιπτώσεις στην εφαρμογή του Άρθρου 15(5).

Ενόψει των ανωτέρω, δε διαπιστώνονται βάσιμοι λόγοι για τη διάκριση της απόφασης στην Α.Ε. 1350 με την παρούσα υπόθεση, διαπίστωση που επισφραγίζει και την τύχη της προσφυγής αυτής. Προκύπτει από την προαναφερθείσα υπόθεση ότι δεν υφίσταται το δικαίωμα το οποίο επικαλούνται οι αιτητές, ούτε εξουσία για το συμψηφισμό τον οποίο ζητούν.".

Eίμαι σε πλήρη συμφωνία με την πιο πάνω θέση του Προέδρου, θέση την οποία και υιοθετώ στο σύνολό της. (Βλέπε επίσης: ALOX LTD. ν. Εφόρου Φόρου Εισοδήματος, Προσφυγή αρ. 657/96, ημερ. 12.9.1997).

Εκ των πιο πάνω θέσεων απαντάται ευθέως και ο ισχυρισμός της αιτήτριας ότι υφίσταται αντισυνταγματική επέμβαση της εκτελεστικής εξουσίας στα της νομοθετικής. Το επιχείρημα κρίνεται ανεδαφικό γιατί καμιά τέτοια επέμβαση δεν έχει αποδειχθεί.

Η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου έχει επιλύσει το εγειρόμενο στην προσφυγή αυτή θέμα και απαντά με πληρότητα στα παράπονα της αιτήτριας.

Ως προς το δεύτερο θέμα που αφορά την έκτακτη εισφορά η θέση του δικηγόρου της αιτήτριας είναι η εξής:-

Ο περί Εκτάκτου Εισφοράς (Προσωριναί Διατάξεις) Νόμος 111/90, καταργήθηκε στις 30.6.1992. Κατά συνέπεια δεν ευρίσκετο σε ισχύ κατά το χρόνο βεβαίωσης της έκτακτης εισφοράς που έγινε στις 20.5.1997. Η μη ύπαρξη, συνεπώς, οποιασδήποτε νομοθετικής διάταξης που να εξουσιοδοτούσε τον Έφορο να προχωρήσει σε βεβαίωση των επίδικων φορολογιών είναι καθοριστική και πρέπει να οδηγήσει το Δικαστήριο στην απόφαση να κηρύξει τις επίδικες φορολογίες άκυρες. Εισηγείται ότι δεν μπορεί να γίνει επίκληση του Νόμου 4/78 γιατί (α) ο Νόμος 111/90 δεν ευρίσκετο σε ισχύ, (β) γιατί δεν επρόκειτο για φόρο αλλά για εισφορά και (γ) γιατί ο Νόμος 4/78 εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις όπου δεν γίνεται ρητή πρόβλεψη για τον καθορισμό και είσπραξη φόρου σε άλλο Νόμο.

Δεν είναι η πρώτη φορά που τα πιο πάνω θέματα τίθενται ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στην υπόθεση Nicos Anastassiou v. Republic (1977) 3 CLR 91, αποφασίστηκε από την Ολομέλεια ότι ο όρος "φόρος" περιλαμβάνει και την έκτακτη εισφορά. Σχετική επίσης είναι και η υπόθεση Γ. Α. Καλλίμαχος και Υιοί Λτδ. ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 290/94, ημερ. 12.9.1995.

Και οι υπόλοιποι ισχυρισμοί του δικηγόρου της αιτήτριας εξετάσθηκαν και απορρίφθηκαν σε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλέπε: Atlas Shoes Ltd. v. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 81/94, ημερ. 28.11.1994, Vepro Co. Ltd. v. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 159/94, ημερ. 29.12.1994, D. Skaros Hoteliers Ltd. v. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 520/94, ημερ. 31.5.95, Γεωργίου Παυλίδη ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 899/93 κ.ά., ημερ. 6.10.95, Άντης Κωνσταντίνου Λτδ. ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 1022/94 κ.ά., ημερ. 24.1.97, Ανδρέας Σχοινής ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 629/95 κ.ά., ημερ. 20.11.97).

Στις πιο πάνω υποθέσεις κρίθηκε ότι οι αποφάσεις της Ολομέλειας στις υποθέσεις Republic v. Pavlides and Others (1979) 3 CLR 603 και Antoniades and Others v. Republic (1979) 3 CLR 641, τις οποίες επιχειρεί να διαφοροποιήσει η αιτήτρια, εφαρμόζονταν και ήσαν δεσμευτικές, ότι δηλαδή ο περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμος παρείχε την αναγκαία νομοθετική εξουσιοδότηση για τη βεβαίωση της έκτακτης εισφοράς, παρά το ότι οι σχετικοί περί Εκτάκτου Εισφοράς (Προσωριναί Διατάξεις) Νόμοι είχαν εκπνεύσει, και ότι οι πρόνοιες του Άρθρου 24.2 του Συντάγματος δεν παραβιάστηκαν.

Δεν προτίθεμαι να παραθέσω αποσπάσματα από τις υποθέσεις αυτές με τις οποίες συμφωνώ και υιοθετώ το περιεχόμενό τους. Όλοι οι ισχυρισμοί της αιτήτριας επί του θέματος κρίνονται ανεδαφικοί και απορρίπτονται.

Κατά συνέπεια η προσφυγή δεν μπορεί να επιτύχει και απορρίπτεται, με έξοδα τα οποία να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.

Η επίδικη απόφαση επικυρώνεται.

 

 

(Υπ.) Μ. Κρονίδης, Δ.

/ΕΠσ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο