|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(’ρθρο 23(3)(β)(i) του Ν. 33/64 - Μεταβατικές Διατάξεις)
(Έφεση Κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 52/17)
6 Νοεμβρίου, 2023
[ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΣΑΝΤΗΣ, ΚΑΛΛΙΓΕΡΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
1. ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ,
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ,
Εφεσείοντες, ν.
AGF TRADING & ENGINEERING LTD,
Εφεσίβλητων.
_______________________
Δ. Καλλή (κα), Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για Γενικό Εισαγγελέα, για τους Εφεσείοντες.
Κ. Μελάς, για Μαρκίδη, Μαρκίδη & Σία Δ.Ε.Π.Ε, για τους Εφεσίβλητους.
_______________________
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του
Δικαστηρίου θα δοθεί από την Καλλιγέρου, Δ.
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΚΑΛΛΙΓΕΡΟΥ, Δ.: Tο Υπουργείο Υγείας προκήρυξε στις 12/6/2013 δημόσιο διαγωνισμό, ο οποίος είχε ως αντικείμενο την Προμήθεια, Εγκατάσταση και Συντήρηση Υπολογιστικών Τομογράφων για τα Νοσοκομεία Πάφου, Λάρνακας και Αμμοχώστου.
Στον διαγωνισμό συμμετείχαν 4 οικονομικοί φορείς, των οποίων οι προσφορές εξετάστηκαν από την Αναθέτουσα Αρχή και κρίθηκαν όλες εντός προδιαγραφών. Αποφασίστηκε από την Αναθέτουσα Αρχή (Διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας), η κατακύρωση του διαγωνισμού στην εταιρεία Phadisco Ltd, η οποία είχε υποβάλει την χαμηλότερη σε τιμή προσφορά.
Η ανωτέρω απόφαση προσβλήθηκε από τους εφεσίβλητους, οι οποίοι είχαν επίσης υποβάλει προσφορά, με την ιεραρχική προσφυγή υπ' αριθμό 53/2013 ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών (στο εξής «η ΑΑΠ/εφεσείουσα»). Σε αυτήν οι εφεσίβλητοι πρόβαλαν λόγους ακυρότητας σε σχέση με παράβαση ουσιωδών όρων του διαγωνισμού εκ μέρους του επιτυχόντος προσφοροδότη. Μετά την διεξαγωγή ακροαματικής διαδικασίας ενώπιόν της, η ΑΑΠ/εφεσείουσα απέρριψε την ιεραρχική προσφυγή και επικύρωσε την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής, με απόφασή της ημερομηνίας 16/5/2014.
Ακολούθησε η καταχώριση από τους εφεσίβλητους προσφυγής στο Διοικητικό Δικαστήριο, στην οποία προβλήθηκαν και αναπτύχθηκαν λόγοι ακυρώσεως σε σχέση με τη νομιμότητα της πιο πάνω απόφασης, με αναφορά στην αιτιολογία της και στους λόγους ακυρώσεως που είχαν προβληθεί ενώπιον της ΑΑΠ/εφεσείουσας, οι οποίοι αφορούσαν παράβαση ουσιωδών όρων του διαγωνισμού.
Το Διοικητικό Δικαστήριο εκδίκασε την προσφυγή και εξέδωσε ακυρωτική απόφαση, αποδεχόμενο τον πρώτο από τους λόγους ακυρώσεως, ο οποίος αφορούσε παράβαση ουσιώδους όρου του διαγωνισμού, κρίνοντας περαιτέρω πως λόγω της ακύρωσης της απόφασης για τον λόγο αυτό ακυρώσεως, δεν θα προχωρούσε σε εξέταση των λοιπών, οι οποίοι είχαν επίσης αναπτυχθεί στην προσφυγή.
Ακολούθησε η καταχώριση εκ μέρους της ΑΑΠ/εφεσείουσας της παρούσας έφεσης, στην οποία προβλήθηκαν και αναπτύχθηκαν δύο λόγοι εφέσεως οι οποίοι είναι συναφείς.
Προβάλλεται συναφώς από την εφεσείουσα ο ισχυρισμός, ότι λανθασμένα το Διοικητικό Δικαστήριο κατέληξε πως παραβιάστηκε ουσιώδης όρος του διαγωνισμού, σύμφωνα με τον οποίο οι προσφοροδότες όφειλαν να προσκομίσουν με την προσφορά τους και επαγγελματική άδεια άσκησης του επαγγέλματος του μόνιμα εργοδοτούμενού τους Μηχανικού, επικεντρώνοντας την προσοχή του στις διατάξεις του Παραρτήματος 22 των όρων του διαγωνισμού, χωρίς, κατά την θέση τους, να ερμηνεύσει αυτόν λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των διατάξεών του. Περαιτέρω, σε σχέση με το ίδιο Παράρτημα του διαγωνισμού (Παράρτημα 22), υποστήριξαν πως λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο επικεντρώθηκε μόνο στη γραμματική ερμηνεία του Παραρτήματος και απέρριψε την ερμηνεία και των επίδικων όρων του διαγωνισμού αρ: 6.3(1γ) και 8.4.1.ε.i, ως αυτή καταγράφηκε στην προσβληθείσα με την προσφυγή ενώπιον του απόφαση της ΑΑΠ/εφεσείουσας, σύμφωνα με την οποία η παράλειψη του επιτυχόντα προσφοροδότη να προσκομίσει με την προσφορά του αντίγραφο άδειας επαγγέλματος στην αντίστοιχη ειδικότητα για τους Mηχανικούς, δεν συνιστούσε παράλειψη συμμόρφωσης με ουσιώδη όρο, καθότι το Παράρτημα 22, στο οποίο παρέπεμψαν οι εφεσίβλητοι, δεν μπορούσε να ιδωθεί ανεξάρτητα και χωρίς να ληφθούν υπόψη οι όροι του διαγωνισμού, στους οποίους το Παράρτημα αυτό παραπέμπει («Εδάφια 6.3.(1γ) και 8.4.1.ε.i (Mέρος Ι)»).
Οι δύο λόγοι έφεσης, θα εξεταστούν μαζί λόγω συνάφειας. ’πτονται και οι δύο του εσφαλμένου της απόφασης του Διοικητικού Δικαστηρίου να αποδεχτεί λόγο ακυρώσεως, σε σχέση με πλάνη περί τους όρους του διαγωνισμού εκ μέρους της ΑΑΠ/εφεσείουσας και ειδικότερα παράβασης του ουσιώδους όρου του Παραρτήματος 22, (Α/Α 1.4.2.i), με τον οποίο, όπως προαναφέρθηκε, απαιτείτο σε σχέση με τον εργοδοτούμενο από την εταιρεία Μηχανικό η προσκόμιση «άδειας επαγγέλματος στην αντίστοιχη ειδικότητα», ως απαραίτητο έγγραφο, του οποίου η μη προσκόμιση θα οδηγούσε σε απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής περί υποβολής μη έγκυρης προσφοράς και απόρριψή της.
Το νομοθετικό πλαίσιο κατά τον ουσιώδη χρόνο ήταν οι περί του Συντονισ΅ού των Διαδικασιών Σύναψης Δη΅όσιων Συ΅βάσεων Προ΅ηθειών, Έργων και Υπηρεσιών και για Συναφή Θέ΅ατα Νό΅οι του 2006 έως 2012 (Ν.12(Ι)/2006), ως αυτός τροποποιήθηκε, βάσει της εναρμόνισης του βασικού Νόμου με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2004/18/ΕΚ, δυνάμει του τροποποιητικού Νόμου αρ. 91(Ι)/2010).
Σύμφωνα με το Τμήμα 2 του πιο πάνω Νόμου (Ν.12(Ι)/2006), (που φέρει τον τίτλο «Κριτήρια ποιοτικής επιλογής») προβλέπεται ανάμεσα σε άλλα στο άρθρο 52, που φέρει τον πλαγιότιτλο «’δεια άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας», στην παράγραφο (2) αυτού, σε σχέση με συμβάσεις υπηρεσιών, στις οποίες «οι υποψήφιοι ή οι προσφέροντες πρέπει να διαθέτουν ειδική έγκριση ή να είναι μέλη συγκεκριμένου οργανισμού για να είναι σε θέση να παράσχουν τη σχετική υπηρεσία στη χώρα καταγωγής τους», ότι «η αναθέτουσα αρχή είναι δυνατόν να ζητά από αυτούς να αποδείξουν ότι διαθέτουν την έγκριση αυτή ή ότι είναι μέλη του εν λόγω οργανισμού».
Σχετικό επίσης είναι και το άρθρο 54 του ιδίου Νόμου, το οποίο φέρει τον πλαγιότιτλο «Τεχνικές και επαγγελματικές ικανότητες». Σύμφωνα με αυτό οι τεχνικές ικανότητες των οικονομικών φορέων αξιολογούνται και ελέγχονται με ένα ή περισσότερους από τους τρόπους που περιγράφονται στις παραγράφους (2) και (3) του άρθρου 54. Ανάμεσα σε άλλα, σύμφωνα με τη παράγραφο (2)(ε), οι τεχνικές ικανότητες ελέγχονται και «με αναφορά τίτλων σπουδών και επαγγελματικών προσόντων του παρέχοντος υπηρεσίες ή του εργολήπτη ή/και των διευθυντικών στελεχών της επιχείρησης, ιδιαίτερα του ή των υπεύθυνων για την παροχή των υπηρεσιών ή τη διεξαγωγή των εργασιών».
Περαιτέρω στην παράγραφο (6) του ιδίου άρθρου, (άρθρο 54) προβλέπεται πως: «Η αναθέτουσα αρχή διευκρινίζει, στην προκήρυξη ή στην πρόσκληση υποβολής προσφορών, ποια δικαιολογητικά από τα αναφερό΅ενα στο εδάφιο (2) είναι απαραίτητο να προσκο΅ισθούν».
Σύμφωνα με τους όρους του επίδικου Διαγωνισμού, σε σχέση με τις προϋποθέσεις συμμετοχής των Οικονομικών Φορέων στον διαγωνισμό, οι σχετικές με τις Τεχνικές και επαγγελματικές ικανότητες προβλεπόταν ως ακολούθως στον όρο 6.3:
«6. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
[.]
6.3 Τεχνικές και επαγγελματικές ικανότητες
1. Για τη συμμετοχή τους στο διαγωνισμό, οι Ενδιαφερόμενοι Οικονομικοί Φορείς πρέπει να πληρούν υποχρεωτικά τις παρακάτω προϋποθέσεις που αφορούν τις τεχνικές και επαγγελματικές τους ικανότητες:
α) ...........................
β) ...........................
γ) Να εργοδοτεί, μόνιμα, αριθμό ατόμων στην ειδικότητα, όπως καθορίζονται στο Παράρτημα 2 του Μέρους ΙΙ.
δ) Ο αριθμός των μόνιμων εργοδοτούμενων από τον Ενδιαφερόμενο Οικονομικό Φορέα φυσικών προσώπων, ανεξαρτήτως της ενασχόλησης τους σε σχέση με το αντικείμενο της Σύμβασης, κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία, πρέπει να είναι τουλάχιστον ο αριθμός που καθορίζεται στο Παράρτημα 2 του Μέρους ΙΙ.»
Στο Παράρτημα 2, Μέρος ΙΙ, των οδηγιών του Διαγωνισμού, (στο οποίο παραπέμπει ο όρος 6.3. ως ανωτέρω), προβλέπεται σε σχέση με τον απαιτούμενο αριθμό εργοδοτουμένων σε ειδικότητα, πως όφειλε ο οικονομικός φορέας να εργοδοτεί «Ένα (1) Ηλεκτρολόγο/ Μηχανολόγο/ Ηλεκτρονικό Μηχανικό, πανεπιστημιακής μόρφωσης» και «Ένα (1) τεχνικό, με πιστοποιητικό εκπαίδευσης από τον κατασκευαστή, για την εγκατάσταση, επιδιόρθωση και συντήρηση, αξονικών τομογράφων»
Όσον αφορά τα δικαιολογητικά συμμετοχής στον διαγωνισμό, ο κάθε προσφέρων όφειλε να υποβάλει τα ακόλουθα έγγραφα και στοιχεία, σύμφωνα με τον όρο 8.4.1.(ε).(i) του Διαγωνισμού, ως ακολούθως (με τον τονισμό να έχει προστεθεί):
«8. ΣΥΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ
[.]
8.4 Περιεχόμενα φακέλου προσφοράς
8.4.1 Δικαιολογητικά Συμμετοχής
Ο κάθε Προσφέρων οφείλει να υποβάλει τα ακόλουθα έγγραφα και στοιχεία που σχετίζονται με τα Δικαιολογητικά Συμμετοχής και την Τεχνική Προσφορά, εφόσον αυτά ζητούνται στο Παράρτημα 22 του Μέρους ΙΙ.
Τα Δικαιολογητικά Συμμετοχής αφορούν στα νομιμοποιητικά στοιχεία που πιστοποιούν το δικαίωμα του Ενδιαφερόμενου Οικονομικού Φορέα να υποβάλει Προσφορά σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 6 του παρόντος Μέρους και συγκεκριμένα απαρτίζονται από:
α. [.]
β. [.]
γ. [.]
δ. [.]
ε. Για την πιστοποίηση των τεχνικών και επαγγελματικών ικανοτήτων του Προσφέροντα της παραγράφου 6.3, τα ακόλουθα στοιχεία:
i. Συμπληρωμένο το Έντυπο, υπόδειγμα του οποίου επισυνάπτεται ως Παράρτημα 8 του Μέρους ΙΙ.
Η Αναθέτουσα Αρχή και το αρμόδιο για ανάθεση όργανο διατηρούν το δικαίωμα σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας να ελέγξουν την ορθότητα των στοιχείων του Παραρτήματος 8. Προς το σκοπό αυτό, ο Προσφέρων οφείλει, εάν του ζητηθεί, να υποβάλει τα ακόλουθα:
● [.]
● Στοιχεία τεκμηρίωσης για το προσωπικό που εργοδοτείται σύμφωνα με τα εδάφια (γ) της παραγράφου 6.3, ως εξής:
Για τους Μηχανικούς, αντίγραφο ισχύουσας άδειας επαγγέλματος στην αντίστοιχη ειδικότητα, ή για όσους μηχανικούς είναι εγκατεστημένοι σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) ή σε τρίτες χώρες που έχουν υπογράψει και κυρώσει τη Διεθνή Συμφωνία περί Δημοσίων Συμβάσεων (GPA) ή έχουν υπογράψει και κυρώσει συμφωνίες σύνδεσης ή διμερείς συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση ή με την Κυπριακή Δημοκρατία, αντίγραφο ισχύουσας άδειας επαγγέλματος στην αντίστοιχη ειδικότητα ή σχετική βεβαίωση που εκδίδεται από αντίστοιχα επαγγελματικά μητρώα με τους όρους που προβλέπονται στη νομοθεσία της χώρας αυτής.
Για το τεχνικό και γενικό προσωπικό, πιστοποιητικά εργοδότησης ή καταστάσεις από το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων ή άλλου αντίστοιχου Οργανισμού.»
Το Παράρτημα 8 του Μέρους ΙΙ, στο οποίο παραπέμπει ο όρος 8.4.1.(ε)(ι) ανωτέρω, αποτελείται από δύο Πίνακες. Ο δεύτερος Πίνακας, (Παράρτημα 8.2), ο οποίος πρέπει να υποβληθεί σε σχέση με τα Στοιχεία Εργοδοτουμένων στην εταιρεία, αποτελείται από στήλες, βάσει των τίτλων των οποίων θα έπρεπε να καταγραφούν στον Πίνακα τα ονόματα των εργοδοτουμένων, η ειδικότητά τους, η εμπειρία τους, η θέση τους και η περιγραφή των καθηκόντων τους.
Όσον αφορά τα έντυπα και πληροφορίες που θα όφειλαν να υποβληθούν με την προσφορά από τους οικονομικούς φορείς, αυτά αναφέρονται αναλυτικά στο Παράρτημα 22, στο οποίο επίσης παραπέμπει ο όρος 8.4.1, ως ακολούθως (με τον τονισμό των λέξεων να υπάρχει ακριβώς ως κατωτέρω στο κείμενο του Παραρτήματος 22):
«ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 22 ΕΝΤΥΠΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΛΗΘΟΥΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ
Ο προσφέρων είναι υπόχρεος να υποβάλει με την προσφορά του τα ακόλουθα έγγραφα. Στην αντίθετη περίπτωση η προσφορά του δε θα ληφθεί υπόψη και θα απορριφθεί.»
Ακολουθεί ο Πίνακας, στην πρώτη στήλη του οποίου γίνεται περιγραφή των στοιχείων και πιστοποιητικών που πρέπει να προσκομιστούν και αρίθμηση αυτών με Α/Α. Στη δεύτερη στήλη, που φέρει τον τίτλο «Αναφορά», γίνεται αναφορά στην αντίστοιχη διάταξη των όρων του διαγωνισμού, που επιβάλλει την προσκόμιση των εντύπων της πρώτης στήλης και στην τρίτη στήλη γίνεται αναφορά στον «Φάκελο», στον οποίο θα πρέπει να υποβληθούν τα έντυπα. Σε ότι αφορά στον Α/Α 1.4.2 του Παραρτήματος 22, αναφέρεται πως θα πρέπει να προσκομιστεί «Έντυπο Τεχνικής και Επαγγελματικής Επάρκειας: Στοιχεία εργοδοτουμένων» με σχετική «Αναφορά» στην δεύτερη στήλη: «Εδάφιο 8.4.1.ε.i (Μέρος Ι) και Παράρτημα 8.2». Αμέσως κατωτέρω, στην υποπαράγραφο (i) του ιδίου A/A 1.4.2 απαιτείται να προσκομιστεί «Για τον Μηχανικό: Αντίγραφο άδειας επαγγέλματος στην αντίστοιχη ειδικότητα, ή Αντίγραφο άδειας επαγγέλματος στην αντίστοιχη ειδικότητα ή σχετική βεβαίωση που εκδίδεται από αντίστοιχα επαγγελματικά μητρώα με τους όρους που προβλέπονται στη νομοθεσία της χώρας αυτής, για μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) ή σε τρίτες χώρες που έχουν υπογράψει και κυρώσει τη Διεθνή Συμφωνία περί Δημοσίων Συμβάσεων (GPA) ή έχουν υπογράψει και κυρώσει συμφωνίες σύνδεσης ή διμερείς συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση ή με την Κυπριακή Δημοκρατία.». Στην επόμενη στήλη της «Αναφοράς» στο αντίστοιχο σημείο γίνεται αναφορά στους σχετικούς όρους του Διαγωνισμού: «Εδάφια 6.3.(1γ) και 8.4.1.ε.i (Μέρος Ι)» (βλ. ανωτέρω τους όρους αυτούς στις σελ. 8-10 της απόφασης).
Σημειώνεται σε σχέση με τον Διαγωνισμό, ότι αυτός αφορούσε πέραν της Προμήθειας των Τομογράφων για τα νοσοκομεία, τόσο την Εγκατάστασή τους όσο και την Συντήρησή τους, που αφορούν υπηρεσίες που έπρεπε να παρασχεθούν από τον οικονομικό φορέα στον οποίο θα κατακυρωνόταν η προσφορά. Επομένως εφαρμογή είχαν οι διατάξεις του Νόμου αρ. 12(Ι)/2006, ως ανωτέρω γίνεται αναφορά, σε προσφορές για παροχή υπηρεσιών, που επιτρέπουν στην αρμόδια αρχή να αναγάγει (σε περίπτωση που απαιτείται η λήψη άδειας από αρμόδιο οργανισμό για την άσκηση του επαγγέλματος), την υποβολή της άδειας αυτής σε απαραίτητη προϋπόθεση στους όρους του διαγωνισμού.
Περαιτέρω δε, το άρθρο 25 του περί Επαγγελματικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Νόμου (Ν.224/1990) είχε κατά τον ουσιώδη χρόνο ως ακολούθως:
«Όροι άσκησης επαγγέλ΅ατος.
25.(1) Ύστερα από την παρέλευση δεκαοκτώ ΅ηνών από την έναρξη της ισχύος του παρόντος Νό΅ου κανένας δε θα δικαιούται να ασκεί το επάγγελ΅α σε οποιοδήποτε κλάδο ΅ηχανικής επιστή΅ης εκτός αν
(α) Είναι εγγεγρα΅΅ένος στο Μητρώο του εν λόγω κλάδου ως ΅ηχανικός στον εν λόγω κλάδο δυνά΅ει του παρόντος Νό΅ου· και
(β) του έχει εκδοθεί ετήσια άδεια άσκησης επαγγέλ΅ατος υπό τύπο τον οποίο θα καθορίσει το Επι΅ελητήριο:
............................
...........................
(4) Κάθε πρόσωπο το οποίο
(α) Ασκεί το επάγγελ΅α σε οποιοδήποτε κλάδο ΅ηχανικής επιστή΅ης χωρίς να είναι εγγεγρα΅΅ένος δυνά΅ει του παρόντος Νό΅ου·
(β) [.]
(γ) [.]
είναι ένοχο αδική΅ατος και υπόκειται σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τους έξι ΅ήνες ή σε χρη΅ατική ποινή που δεν υπερβαίνει τις χίλιες λίρες ή και στις δύο ποινές.»
Επομένως, νοουμένου ότι ζητείτο από το Παράρτημα 2 των όρων του Διαγωνισμού πως όφειλε ο οικονομικός φορέας να εργοδοτεί τουλάχιστον ένα Μηχανικό με ειδικότητα είτε Μηχανολόγου, είτε Ηλεκτρολόγου, είτε Ηλεκτρονικού, οι οποίοι για να ασκούν το επάγγελμά τους απαιτείτο να έχουν σε ισχύ επαγγελματική άδεια που εκδίδεται από το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου, βάσει των ρητών και αυστηρών διατάξεων του Ν.224/90, συνάγεται πως η απαίτηση στο Παράρτημα 22 αποτελούσε εκδήλωση της πρόθεσης της αρμόδιας αρχής να απαιτήσει - όπως και εδύνατο «σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας» βάσει του όρου 8.4.1.(ε)(i) του διαγωνισμού, να το πράξει - την υποβολή εντύπου της επαγγελματικής άδειας του Μηχανικού σε μία από τις τρείς εναλλακτικές ειδικότητες.
Σχετική θεωρούμε και την πολύ πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στις Α.Ε. 148/2019, ETEK v. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 19/10/2023, η οποία παραπέμπει και στην προηγούμενη αυτής απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Α.Ε. 63/2015, Δημοκρατία ν. ΕΤΕΚ, ημερομηνίας 7/6/2021, σύμφωνα με τις οποίες κρίθηκε πως ήταν παράνομα τα σχέδια υπηρεσίας στις θέσεις Διευθυντή αλλά και Ανώτερου Λειτουργού Πληροφορικής, αντίστοιχα, στο Τμήμα Υπηρεσιών Πληροφορικής, επειδή δεν απαιτούσαν εγγραφή των υποψηφίων για διορισμό/προαγωγή σε αυτές την εγγραφή τους στο Μητρώο Μελών του ΕΤΕΚ, με αναφορά στο άρθρο 25 του Ν.224/1990.
Περαιτέρω παρατηρείται, πως σε αντίθεση με την περίληψη στο Παράρτημα 22 των απαιτήσεων για υποβολή της επαγγελματικής άδειας των Μηχανικών καθώς και καταστάσεις από το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων για το Τεχνικό και Γενικό προσωπικό, τα οποία περιλαμβάνονται σε αυτά που θα πρέπει να υποβληθούν στο Παράρτημα 22 «αν ζητηθούν», δεν περιλήφθηκε (τουτέστιν δεν ζητήθηκε από την Αναθέτουσα Αρχή σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας) η υποβολή στοιχείων «τεκμηρίωσης της επιτυχούς υλοποίησης συμβάσεων», σύμφωνα με το εδάφιο (1α) της παραγράφου 6.3, που αναγράφεται πρώτο στη λίστα των «Στοιχείων Τεκμηρίωσης», τα οποία δυνατόν να ζητούνταν από την Αρμόδια Αρχή.
Διαπιστώνουμε περαιτέρω στους όρους του Διαγωνισμού, πως στα Παραρτήματα αυτού περιλαμβάνεται και το Παράρτημα 23 σύμφωνα με το οποίο (σε αντίθεση με ό,τι επιτακτικά απαιτεί το Παράρτημα 22 με απόρριψη της προσφοράς αν δεν υποβληθούν τα αναγραφόμενα έντυπα) τα έντυπα και πληροφορίες που εκεί αναφέρονται θα έπρεπε επίσης να υποβάλλονταν μεν στις προσφορές, αλλά σε περίπτωση που ο προσφέρων «δεν τα επισύναπτε και ή δεν τα συμπλήρωνε ή τα συμπλήρωνε ελλιπώς, η Αναθέτουσα Αρχή είχε το δικαίωμα να ζητήσει την υποβολή τους μέσα σε τακτή χρονική προθεσμία». Μόνο στην περίπτωση που ο προσφέρων αποτύγχανε να τα υποβάλει μέσα στην προθεσμία που θα τασσόταν, η προσφορά του θα απορριπτόταν.
Από το σύνολο των διατάξεων των Νόμων ανωτέρω, οι οποίοι έχουν υπέρτερη νομοθετική ισχύ από τους όρους του Διαγωνισμού, αλλά και των όρων του Διαγωνισμού στο σύνολό τους, που αποτελούν το κανονιστικό πλαίσιο, καθώς επίσης και την επιτακτικότητα των φράσεων που επιλέγησαν στο Παράρτημα 22, που καθιστούσαν την συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του ουσιώδη όρο του Διαγωνισμού, κρίνουμε πως η Αναφορά στην αντίστοιχη στήλη στις διατάξεις των όρων του διαγωνισμού 6.3.(1γ) και 8.4.1.ε.i που ήταν σχετικές με το ζήτημα, δεν δύναται να οδηγεί στο συμπέρασμα περί της δυνατότητας προσκόμισης της επαγγελματικής άδειας του Μηχανικού σε μεταγενέστερο στάδιο, αλλά την προσκόμιση σε αυτό ακριβώς το «στάδιο της διαδικασίας», στο οποίο αυτό ζητείτο από την Αναθέτουσα Αρχή επιτακτικά. Η αναφορά στις διατάξεις των όρων του διαγωνισμού ήταν περιγραφική ώστε να αντιλαμβάνεται εύκολα και ευκρινώς ο οικονομικός φορέας βάσει ποιού όρου του διαγωνισμού απαιτείτο η προσκόμιση του πιστοποιητικού. Η παραπομπή στις διατάξεις των όρων αρ. 6.3.(1γ) και 8.4.1.ε.i σε συνδυασμό με την συμπερίληψη στο Παράρτημα 22 της επαγγελματικής άδειας Μηχανικού, όπως και πολλών άλλων εντύπων που όφειλαν να προσκομιστούν, ακριβώς επιβεβαιώνει την άσκηση της εξουσίας της Αρμόδιας Αρχής άμεσα σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας.
Ενόψει των ανωτέρω, κρίνουμε πως η πρωτόδικη απόφαση είναι ορθή, ενώ η απόφαση της ΑΑΠ/εφεσείουσας υπό το σύνολο των διατάξεων των νόμων και του κανονιστικού πλαισίου των όρων του Διαγωνισμού, μη εύλογα επιτρεπτή (βλ. Α.Ε. 81/11, ΑΑΠ ν. Π.Κ. Ιωάννου, ημερομηνίας 22/12/2016). Η ερμηνευτική προσέγγιση της ΑΑΠ/εφεσείουσας βρισκόταν σε αντίθεση με το νομικό και κανονιστικό καθεστώς. Κανένας από τους λόγους έφεσης δεν μπορεί να επιτύχει.
Η έφεση απορρίπτεται με 3000 έξοδα, πλέον ΦΠΑ, αν υπάρχει, υπέρ των εφεσιβλήτων και εναντίον της εφεσείουσας.
Τ. Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
Ν. ΣΑΝΤΗΣ, Δ.
Μ. ΚΑΛΛΙΓΕΡΟΥ, Δ.
/ΓΓ