|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(΄Αρθρο 23(3)(β)(i) του Ν. 33/64 - Μεταβατικές Διατάξεις)
(Εφεση κατά απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 15/2017)
11 Οκτωβρίου, 2023
[ΛΙΑΤΣΟΣ, Π., ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, ΚΑΡΑΚΑΝΝΑ, Δ/στές]
ΕΦΟΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Εφεσείοντες,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
2. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
Εφεσιβλήτων
____________________
Γ. Πασιάς για Φ.Χρ. Κληρίδη, για τους Εφεσείοντες.
Μ. Δρυμιώτου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Εφεσίβλητους.
Α.Σ. Αγγελίδης, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
____________________
Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από τον Λιάτσο, Π.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΛΙΑΤΣΟΣ, Π.: Tο Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε, στις 23.9.2009, την ανάκληση προηγούμενης απόφασής του, ημερομηνίας 14.6.2000 και την ανάθεση της διαχείρισης των σχολείων Λυκείου Αρχ. Μακαρίου Γ΄, Δημοτικού Σχολείου Δασούπολης και Αποστόλου Βαρνάβα και του Δημόσιου Νηπιαγωγείου Δασούπολης (τα σχολεία), από την Σχολική Εφορεία Λευκωσίας, στη Σχολική Εφορεία Στροβόλου, από 1.1.2010.
Η Εφορεία Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λευκωσίας, καταχώρησε προσφυγές εναντίον των πιο πάνω αποφάσεων, ημερομηνίας 23.9.2009, οι οποίες, λόγω της συνάφειάς τους, συνεκδικάστηκαν. Η απόφαση του Δικαστηρίου ήταν ακυρωτική. Κρίθηκε ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 14.6.2000, ήταν νόμιμη, αφού λήφθηκε δυνάμει της πρώτης επιφύλαξης του ΄Αρθρου 4(1) του περί Σχολικών Εφορειών Νόμου, Ν. 108(Ι)/1997, ως τροποποιήθηκε, (ο Νόμος) όπου προβλέπεται ότι το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί να αναθέσει τη γενική διαχείριση σχολείων που βρίσκονται στην περιφέρεια ενός Δήμου, σε Σχολική Εφορεία άλλου Δήμου. Υπό τις συνθήκες αυτές, η ανάκληση της υπό αναφορά νόμιμης απόφασης θα έπρεπε να ήταν σύμφωνη με τις πρόνοιες του ΄Αρθρου 54 του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, Ν. 158(Ι)/1999. Εν προκειμένω, κρίθηκε ότι το Υπουργικό Συμβούλιο, αποφασίζοντας στις 23.9.2009, δεν εξέτασε καθόλου τις προϋποθέσεις του πιο πάνω ΄Αρθρου, αφού δεν έλαβε υπόψη, ούτε και επικαλέστηκε, καθ΄ οιονδήποτε τρόπο, λόγους δημοσίου συμφέροντος ή δημιουργίας νομίμων δικαιωμάτων υπέρ τρίτων, κατά τον χρόνο που ίσχυε η προηγούμενη νόμιμη απόφαση.
Κατ΄ ακολουθίαν της πιο πάνω απόφασης, το Υπουργικό Συμβούλιο προχώρησε σε επανεξέταση και στις 25.7.2012, αποφάσισε και πάλιν την ανάκληση της απόφασης ημερομηνίας 14.6.2000, αναθέτοντας τη διαχείριση εκ νέου των σχολείων στη Σχολική Εφορεία Στροβόλου. Η υπό αναφορά απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, στηρίχθηκε σε νέα πρόταση του Υπουργού Παιδείας, τη οποία παραθέτουμε αυτούσια, δεδομένου ότι αποτυπώνει το σκεπτικό και την αιτιολογία της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου:
«Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού επανεξέτασε το θέμα, υπό το φως της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου και επισημαίνει τα ακόλουθα:
6.1. Παρόλο που σύμφωνα με τον περί Σχολικών Εφορειών Νόμο του 1997, ο οποίος ίσχυε όταν το Υπουργικό Συμβούλιο πήρε την Απόφαση με Αρ. 51.952 και ημερ. 14/6/2000, η Σχολική Εφορεία εκλέγεται, τόσο στους δήμους όσο και στις κοινότητες, μέχρι το Δεκέμβριο του 2006 εκλέγονταν μόνο οι Σχολικές Εφορείες των κοινοτήτων. Με διαδοχικές τροποποιήσεις του εν λόγω Νόμου, η πρόνοια για εκλογές των Σχολικών Εφορειών των δήμων και συμπλεγμάτων δήμων και κοινοτήτων αναστέλλετο και αυτές οι Σχολικές Εφορείες διορίζονταν από το Υπουργικό Συμβούλιο και ταυτόχρονα, διαμορφωνόταν το νομικό πλαίσιο για τη διενέργεια των εκλογών (Ν145(Ι)/2001, Ν191(Ι)/2003, Ν259(Ι)/2004, Ν70(Ι)/2005, Ν69(Ι)/2006, Ν14(Ι)/2006). Το άρθρο 4 των περί Σχολικών Εφορειών Νόμων, όπως έχει διαμορφωθεί μετά από τις διαδοχικές τροποποιήσεις του βασικού Νόμου, φαίνεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6.
6.2 Οι πρώτες εκλογές για τις Σχολικές Εφορείες δήμων και συμπλεγμάτων έγιναν το Δεκέμβριο του 2006 και το διοριστικό σύστημα εγκαταλείφθηκε οριστικά. Όπως έχει διαμορφωθεί ο περί Σχολικών Εφορειών Νόμος, στους δήμους ορισμένα μέλη των Σχολικών Εφορειών εκλέγονται απευθείας από τους δημότες σε εκλογές που διενεργούνται ταυτόχρονα με τις δημοτικές εκλογές και ορισμένα είναι μέλη του εκλελεγμένου Δημοτικού Συμβουλίου. Η εγκατάλειψη του διοριστικού συστήματος και η εφαρμογή στην πράξη του εκλογικού συστήματος για τις Σχολικές Εφορείες των δήμων αποτελεί ουσιώδη και σημαντική διαφοροποίηση των πραγματικών συνθηκών που ίσχυαν το 2000, όταν λήφθηκε η Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για παραχώρηση στη Σχολική Εφορεία Λευκωσίας της διαχείρισης ορισμένων σχολείων που ανήκουν στη δημαρχούμενη περιοχή του Στροβόλου.
6.3 Η εφαρμογή στην πράξη του εκλογικού συστήματος, με τη συγκεκριμένη μορφή που έχει πάρει μετά από τις διαδοχικές τροποποιήσεις του περί Σχολικών Εφορειών Νόμου, αποτελεί βήμα δημοκρατικοποίησης και ενίσχυσης της τοπικής διοίκησης και φανερώνει έκδηλα την επιθυμία της πολιτείας να συνδέσει τα της διαχείρισης των σχολείων με τα της διαχείρισης των δήμων. Ως εκ τούτου, είναι προς το δημόσιο συμφέρον η διαχείριση των σχολείων να γίνεται από τις Σχολικές Εφορείες που εκλέγονται στις περιοχές των δήμων όπου βρίσκονται τα σχολεία. Ο σκοπός εκλογής των Σχολικών Εφορειών είναι η εκ του Νόμου απορρέουσα ευθύνη να ελέγχουν και/ή να διαχειρίζονται τα σχολεία, εντός της δημοτικής περιφέρειας του Δήμου στο οποίο η κάθε Σχολική Εφορεία έχει αρμοδιότητα, μετά την εκλογή τους από τους δημότες του συγκεκριμένου Δήμου.
6.4 Ενόψει των νέων δεδομένων, τα όρια της αρμοδιότητας των Σχολικών Εφορειών πρέπει να συμπίπτουν, κατά το δυνατό, με τις δημοτικές περιφέρειες, ιδιαίτερα εφόσον υπάρχει θέμα ψηφοφορίας των δημοτών και οι δημότες καλούνται να ψηφίζουν για της Σχολικές Εφορείες της περιοχής τους. Έτσι επιτυγχάνεται η ορθολογική διαχείριση των σχολείων αφού οι κάτοικοι ενός Δήμου που ψηφίζουν θα μπορούν να έχουν λόγο για τα σχολεία του Δήμου. Η διακριτική ευχέρεια που παρέχεται στο Υπουργικό Συμβούλιο με βάση την πρώτη επιφύλαξη του άρθρου 4 (1) των περί Σχολικών Εφορειών Νόμου να αναθέσει σε σχολική εφορεία τη γενική διαχείριση σχολείου ή σχολείων που βρίσκονται στην περιφέρεια άλλου δήμου ή κοινότητας, ενδείκνυται να ασκείται μόνο στις περιπτώσεις όπου για κάποιο λόγο μια Σχολική Εφορεία αδυνατεί να διαχειριστεί σχολεία της περιφέρειας της.
6.5 Η Σχολική Εφορεία Στροβόλου έχει την εμπειρία, γνώση και αποτελεσματικούς μηχανισμούς για ορθολογική διαχείριση των σχολείων της δημαρχούμενης περιοχής του Στροβόλου.
6.6 Όσον αφορά το οικονομικό σκέλος, αναφέρεται ότι οποιεσδήποτε υποχρεώσεις ή και δικαιώματα ή έξοδα δημιουργήθηκαν υπέρ τρίτων ή από την Σχολική Εφορεία Λευκωσίας ρυθμίζεται από τους περί Σχολικών Εφορειών Νόμους εφόσον αυτόματα με την ανάθεση της διαχείρισης του σχολείου σε άλλη Σχολική Εφορεία αυτή αναλαμβάνει και την οικονομική διαχείριση του και επομένως και τις όποιες προϋπάρχουσες υποχρεώσεις. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι τα έξοδα των σχολείων που επωμίζονται οι Σχολικές Εφορείες καλύπτονται εξ ολοκλήρου από τον κρατικό προϋπολογισμό και όταν οι ανάγκες διαφοροποιούνται, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού διενεργεί τις αναγκαίες προσαρμογές, αυξομειώνοντας τα ποσά που παραχωρεί ως χορηγία στις διάφορες Σχολικές Εφορείες.»
Η τελευταία αυτή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 25.7.2012, προσβλήθηκε από τους Εφεσείοντες / αιτητές με προσφυγή, ως εξ υπαρχής άκυρη, με κύριο άξονα των επιχειρημάτων τη θέση ότι δεν υπήρξε συμμόρφωση με το ακυρωτικό αποτέλεσμα της προηγούμενης απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ημερομηνίας 8.2.2012. Το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι οι Καθ΄ ων η αίτηση/Εφεσίβλητοι συμμορφώθηκαν πλήρως με το δεδικασμένο, αιτιολογώντας επαρκώς και ειδικά την απόφασή τους, με επίκληση του εννόμου συμφέροντος. Αποφάσισε, επίσης, ότι το Υπουργικό Συμβούλιο άσκησε την εξουσία του εντός των πλαισίων της αρμοδιότητάς του, κατόπιν δέουσας έρευνας.
Οι Εφεσείοντες, με τρεις λόγους έφεσης, αμφισβητούν την πρωτόδικη κρίση. Εισηγούνται ότι η απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου περί πλήρους συμμόρφωσης με το δεδικασμένο είναι λανθασμένη, ότι εσφαλμένα ερμήνευσε το Νόμο και ότι παρέλειψε να εξετάσει όλους τους λόγους που επικαλέστηκαν με την προσφυγή τους για ακύρωση της επίδικης απόφασης.
Οι λόγοι έφεσης, στο σύνολό τους, είναι έκθετοι σε απόρριψη. Το πρωτόδικο Δικαστήριο αντίκρυσε στην ορθή διάστασή της την ενώπιόν του προσφυγή, έχοντας υπόψη το προηγούμενο ακυρωτικό αποτέλεσμα, τις νομολογιακές αρχές που διέπουν την πορεία επανεξέτασης κατόπιν ακυρωτικής απόφασης, αλλά και τις σχετικές πρόνοιες του Νόμου, απόρροια των οποίων ήταν η δημιουργία νέων δεδομένων που επέβαλλαν, για λόγους δημοσίου συμφέροντος άμεσα συναρτημένους με το σεβασμό της λαϊκής ετυμηγορίας, όπως, τα εντός της περιφέρειας Δήμου Στροβόλου υπό συζήτηση σχολεία, να διαχειρίζεται η εκλελεγμένη Σχολική Εφορεία Στροβόλου.
Υπό το πρίσμα αυτό, η ευπαίδευτη πρωτόδικος Δικαστής βάσιμα κατέληξε ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε σε συμμόρφωση με το δεδικασμένο και πως το Υπουργικό Συμβούλιο άσκησε την εξουσία του εντός των πλαισίων της αρμοδιότητάς του.
Επικροτώντας και σεβόμενοι την πρωτόδικη διεργασία, παραθέτουμε, αυτούσια, την κατάληξη:
«Έχω διεξέλθει το περιεχόμενο των Παραρτημάτων στην Ένσταση αλλά και στην Αίτηση ακυρώσεως και τους διοικητικούς φακέλους. Σύμφωνα με τον περί Σχολικών Εφορειών Νόμο (Ν.108(Ι)/97)όπως έχει τροποποιηθεί κατά τον ουσιώδη χρόνο το άρθρο 8(1) προβλέπει ότι:
«8.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος Νόμου και των κανονισμών που εκδίδονται δυνάμει αυτού, κάθε σχολική εφορεία αναλαμβάνει την οικονομική διαχείριση των σχολείων του δήμου ή της κοινότητας ή του συμπλέγματος, που βρίσκονται στα όριά της, εποπτεύει προσωπικό που διορίζει ή που της παραχωρείται από την Κυβέρνηση, συνεργάζεται με τις διευθύνσεις των σχολείων και τη Συμβουλευτική Επιτροπή Σχολείου, για την καλύτερη λειτουργία τους και ασκεί οποιαδήποτε άλλη εξουσία και οποιοδήποτε άλλο καθήκον ανατίθεται σ΄ αυτήν, δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου ή οποιουδήποτε άλλου νόμου ή των Κανονισμών που εκδίδονται δυνάμει του παρόντος Νόμου:
Ο κανόνας δηλαδή είναι πως η κάθε Σχολική Εφορεία διαχειρίζεται τα σχολεία που ανήκουν στον Δήμο της.
Σύμφωνα με το άρθρο 4(1):
«4.-(1) Σχολική εφορεία εκλέγεται ή ορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου, ανάλογα με την περίπτωση, αναφορικά με κάθε δήμο για τα σχολεία του δήμου, αναφορικά με κάθε κοινότητα για τα σχολεία της κοινότητας και, αναφορικά με κάθε σύμπλεγμα, για τα σχολεία του συμπλέγματος:
Δ. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.
Τ. ΚΑΡΑΚΑΝΝΑ, Δ.
ΣΦ.