ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

(Κατ΄ έφεση από απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ως Εκλογοδικείο)

 

 

(Έφεση Αρ. 2/2024)

 

5 Νοεμβρίου 2024

                                                                                                   

[ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΔΑΥΙΔ, Δ/στές]

 

 

1.   Κατερίνα Γεωργίου, Προεδρεύουσα, υπάλληλος εκλογικού κέντρου Πολύστυπου,

2.   Ανδρέα Χατζηπάκκου, Έφορος Εκλογής Κοινοταρχών και Μελών Κοινοτικών Συμβουλίων της Εκλογικής Περιφέρειας Λευκωσίας,

3.   Δρ Ελίκκου Ηλία, Γενικού Εφόρου Εκλογών, από Υπουργείο Εσωτερικών,

 

Εφεσείοντες,

 

ν.

 

Νικόλα Αργυρίδη,

 

Εφεσίβλητου.

 

Γ. Χατζηχάννα (κα), Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, μαζί με Θ. Πιπερή (κα), δικηγόρο της Δημοκρατίας Α΄, Π. Χαραλάμπους (κα), Δικηγόρο της Δημοκρατίας και Σ. Πλατύ, Δικηγόρο της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Εφεσείοντες.

Π. Καύκαρος για Μιχάλης Βορκάς και Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., για τον Εφεσίβλητο.

 

_________________

 

Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Μαλαχτό, Δ.

____________________

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.:  Η έφεση στρέφεται κατά της απόφασης του Εκλογοδικείου, σε αίτηση που καταχωρίστηκε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, αναφορικά με τις εκλογές που διεξήχθηκαν την 9.6.2024 για την ανάδειξη κοινοτάρχη στην κοινότητα Πολύστυπου.  Την αίτηση στο Επαρχιακό Δικαστήριο είχε καταχωρίσει ο Εφεσίβλητος, υποψήφιος για τη θέση, ο οποίος έχει καταχωρίσει αντέφεση.

 

Κατά την προδικασία ζητήθηκε από τα μέρη να τοποθετηθούν ως προς τη δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου να επιληφθεί της έφεσης.  Κρίναμε ότι εξυπηρετούσε να εξεταστεί το ζήτημα της δικαιοδοσίας, δεδομένης της πρόσφατης μεταρρύθμισης στη δικαιοσύνη και της δημιουργίας νέων Δικαστηρίων, νέων δικαιοδοσιών και αλλαγών στις υφιστάμενες.  Αμφότερες οι πλευρές υποστήριξαν ότι ορθά η έφεση και η αντέφεση καταχωρίστηκαν στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο έχει δικαιοδοσία για την εκδίκαση τους.

 

Με το άρθρο 3Α(1) που εισήχθη με τον περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) (Τροποποιητικό) Νόμο του 2022, Ν.145(Ι)/2022, καθιδρύθηκε δευτεροβάθμιο δικαστήριο, το οποίο συνιστά το Εφετείο και το οποίο ασκεί τη δικαιοδοσία που προβλέπεται στο άρθρο 9 των περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) Νόμων του 1964 έως 2024,[1] το εδάφιο (4) του οποίου προνοεί ότι:

 

«Υπό την επιφύλαξη των εδαφίων (2) και (3), από την προβλεπόμενη στο εδάφιο (2) του άρθρου 22 του περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) (Τροποποιητικού) Νόμου του 2022 ημερομηνία, το Εφετείο συνιστά το δευτεροβάθμιο δικαστήριο στη Δημοκρατία και εκτός εάν, άλλως, προβλέπεται, τούτο κέκτηται δικαιοδοσία να αποφασίζει επί πάσης εφέσεως κατά αποφάσεως οιουδήποτε άλλου δικαστηρίου, πλην του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου».

  

 

Το Εφετείο είναι το δευτεροβάθμιο δικαστήριο της χώρας με δικαιοδοσία να εκδικάζει εφέσεις κατά αποφάσεων των πρωτόδικων δικαστηρίων.  Ο γενικός περιορισμός της δικαιοδοσίας του αφορά στις αποφάσεις των δύο Ανώτατων Δικαστηρίων.

 

Όμως, δευτεροβάθμια δικαιοδοσία εξακολουθεί να διατηρεί και το Ανώτατο Δικαστήριο.  Το άρθρο 9(3) των Νόμων, προνοεί ότι από την 1.7.2023, το Ανώτατο Δικαστήριο, πέραν από τις νέες δικαιοδοσίες που του ανατίθενται: «(α) ασκεί την υπό του Ανωτάτου Δικαστηρίου προβλεπομένη υπό του Συντάγματος και υπό οποιουδήποτε άλλου νόμου δικαιοδοσία και εξουσία, εκτός εάν άλλως προβλέπεται από τις διατάξεις του παρόντος εδαφίου».   Υπάρχουν παραδείγματα δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας που με νόμο ανατίθεται στο Ανώτατο Δικαστήριο (άρθρα 2 και 44(2) του περί Ευρεσιτεχνίας Νόμου του 1998, Ν.16(Ι)/1998,) αλλά και πρωτόδικης δικαιοδοσίας, που μάλιστα ανατέθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο με τους μεταρρυθμιστικούς νόμους (άρθρο 9(3)(ε) των Νόμων, για την εξαίρεση δικαστή (De. T. Domiki Investment Ltd v. Iron Mountain Cyprus Limited κ.ά., Αίτ. Αρ.1/2024, ημερ.18.1.2024)).

 

Όπως αναφέρεται στο άρθρο 9(4) αυτό εφαρμόζεται υπό την επιφύλαξη του εδαφίου (3).  Επομένως η δικαιοδοσία του Εφετείου περιορίζεται εκεί όπου δεν υφίσταται Συνταγματική ή νομοθετική πρόβλεψη ότι συγκεκριμένη δικαιοδοσία ασκείται από το Ανώτατο Δικαστήριο.  Όπου, εν προκειμένω, δευτεροβάθμια δικαιοδοσία προβλέπεται με νόμο ότι ασκείται από το Ανώτατο Δικαστήριο, το Εφετείο δεν έχει τέτοια δικαιοδοσία.

 

Οι περί Κοινοτήτων Νόμοι του 1999 έως (Αρ.3) του 2024 προβλέπουν για την εκλογή των κοινοταρχών και των μελών των κοινοτικών συμβουλίων.  Σύμφωνα με το άρθρο 39, αιτήσεις για ακύρωση εκλογής και εκλογικά αδικήματα, καταχωρούνται στο επαρχιακό δικαστήριο της επαρχίας στην οποία εμπίπτει η κοινότητα όπου έλαβε χώρα η προσβαλλόμενη εκλογή.  Η δεύτερη επιφύλαξη του άρθρου 39 προνοεί ότι: «. η απόφαση του επαρχιακού δικαστηρίου υπόκειται σε έφεση μέσα σε δεκατέσσερις (14) ημέρες στο Ανώτατο Δικαστήριο, .».  Η επιφύλαξη εισήχθη με τον περί Κοινοτήτων (Τροποποιητικό) Νόμο του 2011, Ν.29(Ι)/2011, όταν βέβαια δεν υφίστατο άλλο δικαστήριο από το Ανώτατο Δικαστήριο για να εκδικάσει έφεση κατά απόφασης Επαρχιακού Δικαστηρίου.

 

Οι περί Κοινοτήτων Νόμοι υπέστησαν τροποποιήσεις πολύ πρόσφατα, με τους τροποποιητικούς νόμους Ν.5(Ι)/2022, Ν.51(Ι)/2022, Ν.73(Ι)/2023, Ν.31(Ι)/2024, Ν.44(Ι)/2024 και Ν.88(Ι)/2024, χωρίς να έχει μεταβληθεί η πρόνοια που θέλει τη σχετική έφεση να ασκείται στο Ανώτατο Δικαστήριο.

 

Παρενθετικά αναφέρουμε ότι πανομοιότυπη πρόνοια υφίσταται στο άρθρο 40 του περί Δήμων Νόμου του 2022, Ν.52(Ι)/2022.  Η ίδια πρόνοια υφίστατο και στους καταργημένους περί Δήμων Νόμους του 1985 έως 2022, με την πρόνοια να είχε επίσης εισαχθεί το 2011 με τον περί Δήμων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2011, Ν.30(Ι)/2011.

 

Στο άρθρο 39 των περί Κοινοτήτων Νόμων του 1999 έως (Αρ.3) του 2024 αναφέρεται το «Ανώτατο Δικαστήριο» και εκφράζει, κατά τρόπο που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, την πρόθεση του Νομοθέτη.  Σε περίπτωση κατά την οποία, μετά την καθίδρυση του Εφετείου, ο Νομοθέτης είχε την πρόθεση να αναθέσει την εκδίκαση των προβλεπόμενων εφέσεων στο Εφετείο, θα αναμενόταν να προέβαινε στη σχετική τροποποίηση.

 

Η πρόβλεψη στο άρθρο 15(2) των Νόμων ότι: « Αναφορά σε οποιονδήποτε εν ισχύι Νόμο στους όρους "Δικαστήριο" ή "σε οποιονδήποτε Δικαστή αυτού", αντικαθίσταται, αναλόγως της περιπτώσεως, με αναφορά σε «Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο», σε "Ανώτατο Δικαστήριο", σε "Εφετείο" και σε "Δικαστή αυτού"» δεν μπορεί να προκαλέσει σύγχυση ή να αφήσει ερωτηματικά, αφού το άρθρο 39 των περί Κοινοτήτων Νόμων του 1999 έως (Αρ.3) του 2024 αναφέρεται σε «Ανώτατο Δικαστήριο» και όχι «Δικαστήριο».

 

Καταλήγουμε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είναι το δικαστήριο που έχει δικαιοδοσία να εκδικάσει έφεση κατά απόφασης Επαρχιακού Δικαστηρίου, ως Εκλογοδικείου δυνάμει των διατάξεων των περί Κοινοτήτων Νόμων του 1999 έως (Αρ.3) του 2024.

 

 

                                                          Χ. Μαλαχτός, Δ.

 

                                                          Ι. Ιωαννίδης, Δ.

 

                                                          Α. Δαυίδ, Δ.