ΡΟΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ κ.α. v. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ κ.α., Πολιτική Έφεση Αρ. 368/2016, Ε170/2017, 2/10/2024

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

(Πολιτική Έφεση Αρ. 368/2016)

(Σχ. με Πολιτική Έφεση με Αρ. Ε170/2017)

2 Οκτωβρίου, 2024

[ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΕΦΡΑΙΜ, Δ/ΣΤΕΣ]

1. ΡΟΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΚΑΙ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΗ ΔΑΜΙΑΝΟΥ ΤΕΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΔΟΥ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΕΚΔΟΘΕΝΤΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ 56/96, Ε.Δ. ΛΑΡΝΑΚΟΣ,

2. ΡΟΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΤΕΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΔΟΥ, ΔΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΚ ΛΑΚΑΤΑΜΙΑΣ

3. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

4. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

5. ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

6. ΜΑΡΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

7. ΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

8. ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

9. ΣΩΦΡΟΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

Εφεσείοντες,

-ΚΑΙ-

1. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ, ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ΣΩΦΡΟΝΗ ΔΑΜΙΑΝΟΥ ΤΕΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΔΟΥ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΕΚΔΟΘΕΝΤΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΑΡ. 292/08, Ε.Δ. ΛΑΡΝΑΚΟΣ,

2. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟΒΙΩΣΑΣΗΣ ΑΓΛΑΪΑΣ ΓΙΩΡΚΗ ΑΝΤΩΝΗ ΣΥΖ. ΣΩΦΡΟΝΗ ΔΙΑΜΙΑΝΟΥ ΤΕΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΔΟΥ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΕΚΔΟΘΕΝΤΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ 291/08, Ε.Δ. ΛΑΡΝΑΚΟΣ,

3. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

4. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

5. ΠΑΝΑΓΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ,

6. ΜΑΡΙΑΣ ΑΔΑΜΟΥ,

7. ΑΝΝΑΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

Εφεσίβλητων.

ΚΑΙ ΩΣ ΕΧΕΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΗΜΕΡ. 27/09/2021

2. ΡΟΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΤΕΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΔΟΥ, ΔΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΚ ΛΑΚΑΤΑΜΙΑΣ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΕΚΔΟΘΕΝΤΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ 252/14, Ε.Δ. ΛΑΡΝΑΚΟΣ,

3. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

4. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

5. ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

6. ΜΑΡΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

7. ΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

8. ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

9. ΣΩΦΡΟΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

Εφεσείοντες,

-ΚΑΙ-

1. ΣΩΦΡΟΝΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ, ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ΣΩΦΡΟΝΗ ΔΑΜΙΑΝΟΥ ΤΕΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΔΟΥ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΣΕΩΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 10/12/2019, ΕΚΔΟΘΕΝΤΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΑΡ. 292/08, Ε.Δ. ΛΑΡΝΑΚΟΣ,

2. ΣΩΦΡΟΝΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟΒΙΩΣΑΣΗΣ ΑΓΛΑΪΑΣ ΓΙΩΡΚΗ ΑΝΤΩΝΗ ΣΥΖ. ΣΩΦΡΟΝΗ ΔΙΑΜΙΑΝΟΥ ΤΕΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΔΟΥ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 10/12/2019, ΕΚΔΟΘΕΝΤΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΑΡ. 291/08, Ε.Δ. ΛΑΡΝΑΚΟΣ,

3. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

4. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

5. ΠΑΝΑΓΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ,

6. ΜΑΡΙΑΣ ΑΔΑΜΟΥ,

7. ΑΝΝΑΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

Εφεσίβλητων.

Πολιτική Έφεση Αρ. Ε170/2017)

(Σχ. με Πολιτική Έφεση με Αρ. 368/2016)

3. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

4. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

5. ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

6. ΜΑΡΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

7. ΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

8. ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

9. ΣΩΦΡΟΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

Εφεσείοντες,

-ΚΑΙ-

1. ΣΩΦΡΟΝΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ, ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ΣΩΦΡΟΝΗ ΔΑΜΙΑΝΟΥ ΤΕΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΔΟΥ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 10/12/2019, ΕΚΔΟΘΕΝΤΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΑΡ. 292/08, Ε.Δ. ΛΑΡΝΑΚΟΣ,

3. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

4. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

5. ΠΑΝΑΓΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ,

6. ΜΑΡΙΑΣ ΑΔΑΜΟΥ,

7. ΑΝΝΑΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

Εφεσίβλητων.

ΚΑΙ ΩΣ ΕΧΕΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΗΜΕΡ. 21/05/2021

3. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

4. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

5. ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

6. ΜΑΡΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

7. ΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

8. ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

9. ΣΩΦΡΟΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,

Εφεσείοντες,

-ΚΑΙ-

3. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

4. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

5. ΠΑΝΑΓΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ,

6. ΜΑΡΙΑΣ ΑΔΑΜΟΥ,

7. ΑΝΝΑΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΔΑΜΙΑΝΟΥ,

Εφεσίβλητων.

_________________

Α. Πλουτάρχου, για τους Εφεσείοντες και στις δύο Εφέσεις.

Α. Πετουφάς, για τους Εφεσίβλητους και στις δύο Εφέσεις.

ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Ιωαννίδη, Δ.

_________________

Α Π Ο Φ Α Σ Η

ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.:- H Αγλαία Γιωρκή Αντώνη και ο Σωφρόνης Δαμιανού, ευτύχησαν να αποκτήσουν από τον γάμο τους πέντε τέκνα. Τον πρωτότοκο Γεώργιο (μόνιμο κάτοικο του χωρίου Οδού, της επαρχίας Λάρνακας), ο οποίος ενυμφεύθη την Ροδού Γ. Σωφρονίου, τον Νικόλαο (κάτοικο Καϊμακλίου, της επαρχίας Λευκωσίας), τον Κυριάκο (κάτοικο Πέρα Ορεινής, της επαρχίας Λευκωσίας), την Κλειώ (κάτοικο Μελίνης, της επαρχίας Λάρνακας) και την Άννα ή άλλως Ξανθίππη (μόνιμο κάτοικο Αγγλίας).

Το 1955, η Αγλαία Γιωρκή Αντώνη απεβίωσε εις την γενέτειρα της, ενώ ο σύζυγος της, Σωφρόνης Δαμιανού, απεβίωσε πέντε έτη αργότερα, επίσης εις το χωρίο Οδού. Και οι δύο, σε διάφορες περιοχές/τοποθεσίες του χωρίου Οδού, κατά τον χρόνο του θανάτου τους, είχαν ακίνητα ή ήταν πρόσωπα δικαιούμενα σε εγγραφή ακινήτων, όπως οικία, αμπέλια, χωράφια, κήπους, αλλά και τρεχούμενο νερό και μια καρυδιά επί συγκεκριμένων τεμαχίων. Στην Έκθεση Απαίτησης παρατίθενται με ιδιαίτερη λεπτομέρεια τα είκοσι τρία ακίνητα που είχε ή εδικαιούτο να εγγραφεί ως ιδιοκτήτης ο Σωφρόνης Δαμιανού και τα επτά ακίνητα που είχε ή εδικαιούτο να εγγραφεί ως ιδιοκτήτρια η σύζυγος του, Αγλαία Γιωρκή Αντώνη.

Ο διαχειριστής της περιουσίας της Αγλαίας Γιωρκή Αντώνη και του Σωφρόνη Δαμιανού, μαζί με άλλα πρόσωπα, προφανώς κληρονόμους του ζεύγους, και λέμε προφανώς γιατί στην Έκθεση Απαίτησης δεν αναφέρεται οτιδήποτε για τη νομιμοποίηση αυτών, ήγειραν αγωγή στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας αφού θεωρούσαν πως ο πρωτότοκος υιός του ζεύγους Γεώργιος, υφάρπαξε ακίνητη περιουσία των γονέων του και τη μεταβίβασε στο όνομα του την περίοδο 1982-1983. Κατά τους ενάγοντες, το ίδιο έπραξε και η σύζυγος του Ροδού, την περίοδο 1999-2001, μετά που ο Γεώργιος απεβίωσε (1993). Η αγωγή ηγέρθη εναντίον των διαχειριστών της περιουσίας του αποβιώσαντος Γεώργιου, της συζύγου του Ροδούς, και άλλων προσώπων, στα οποία μεταβιβάστηκαν στη συνέχεια ακίνητα.

Η Έκθεση Απαίτησης καλύπτει δεκαοκτώ σελίδες. Δεν χρειάζεται να παραθέσουμε το περιεχόμενο της. Θα αναφέρουμε μόνο πως σε αυτήν παρατίθενται λεπτομέρειες δόλου και/ή ψευδών παραστάσεων του αποβιώσαντος Γεώργιου, αλλά και της συζύγου του Ροδούς, η οποία εκκρεμούσης της αγωγής επίσης απεβίωσε. Διαχειρίστρια της περιουσίας της διορίστηκε η εγγονή της, Ροδούλα Γεωργίου.

Οι Εναγόμενοι, με κοινό δικόγραφο, αρνήθηκαν τις αιτούμενες θεραπείες, αφού ισχυρίστηκαν πως όλες οι μεταβιβάσεις των ακινήτων ήταν νόμιμες και έγκυρες. Με ανταπαίτηση τους αξίωσαν δήλωση του Δικαστηρίου ότι ο Γεώργιος και η σύζυγος του «ήτο τα μόνα δικαιούμενα πρόσωπα στην εγγραφή και μεταβίβαση επ΄ ονόματί τους των επιδίκων ακινήτων δυνάμει κληρονομιάς και διανομής και/ή δυνάμει συνεχούς αδιαφιλονικήτου και αδιαλείπτου εχθρικής κατοχής για περίοδο πέραν των τριάντα ετών και ότι οι γενόμενες επ΄ ονόματι τους εγγραφές και μεταβιβάσεις των επιδίκων ακινήτων δια των αιτήσεων και/ή φακέλων του Επαρχιακού Κτηματολογίου Λάρνακος με αριθμούς Β584/82, Α923/82, Α328Α/83, Α993/99, Α248/00, Α28/01 και Α994/99, είναι καθόλα νόμιμες και έγκυρες.» Ακόμη, δήλωση ότι «οι γενόμενες εγγραφές και/ή μεταβιβάσεις των επίδικων ακινήτων επ΄ ονόματι των εναγομένων 3-9 είναι καθ΄ όλα νόμιμες και έγκυρες».

Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε όπως «Όλες οι μεταβιβάσεις των ακινήτων που επιτεύχθηκαν δυνάμει δόλου και/ή ψευδών παραστάσεων και/ή παράνομων και/ή παράτυπων διαδικασιών με τους φακέλους Τεκμήρια 1-12 και οι δωρεές και οι μεταβιβάσεις που ακολούθησαν ακυρώνονται. Τα επίδικα κτήματα να επανεγγραφούν και/ή καταχωρηθούν στα πρόσωπα που ήσαν εγγεγραμμένα και/ή καταχωρημένα προτού αυτά εγγραφούν στους Γεώργιο και Ροδού ήτοι στους αποβιώσαντες Σωφρόνη Δαμιανού και Αγλαία Γιωρκή Αντώνη. Κατά συνέπεια η ανταπαίτηση των Εναγομένων απορρίπτεται. Τα έξοδα είναι προς όφελος των Εναγόντων όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.»

Λίγες ημέρες μετά την έκδοση της τελικής απόφασης, οι επιτυχόντες Ενάγοντες καταχώρισαν, στις 3.10.2016, αίτηση διά κλήσεως, με την οποία αξίωναν την ακόλουθη θεραπεία:

«Διάταγμα του Σεβαστού Δικαστηρίου με το οποίο να αναθεωρείται και/ή τροποποιείται και διορθώνεται και/ή αναπροσαρμόζεται ούτως ώστε να διατάζεται όπως όλα τα επίδικα κτήματα που ήσαν εγγεγραμμένα και/ή καταχωρημένα εις τα ονόματα των αποβιωσάντων Γεώργιου Σωφρονίου και Αγλαίας Γιωρκή Αντώμη και όλες οι εγγραφές και/ή μεταβιβάσεις των επίδικων κτημάτων οι οποίες έγιναν από τα ονόματα των ως άνω αποβιωσάντων Σωφρόνη Δαμιανού και Αγλαίας Γιωρκή Αντώνη εις τα ονόματα των Γεώργιου και Ροδούς Σωφρονίου ακυρωθούν και τα εν λόγω κτήματα επανεγγραφούν εις τα ονόματα των αποβιωσάντων Σωφρόνη Δαμιανού και Αγλαίας Γιωρκή Αντώνη.»

Στην αίτηση διά κλήσεως, η οποία βασιζόταν στη Δ.25 θ.6 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, οι Εναγόμενοι καταχώρισαν ένσταση. Ουσιαστικά η θέση τους ήταν πως δεν επρόκειτο περί λάθους που προέκυψε από τυχαίο σφάλμα ή παράλειψη, και τούτο γιατί, σύμφωνα πάντα με τη θέση τους, «Από το κείμενο της απόφασης του Δικαστηρίου δεν είναι προφανές ότι πρόθεση του Δικαστηρίου ήτο να ακυρώσει και τις εγγραφές του φακέλου Β584/12 αφού αυτός απωλέσθει και δεν κατετέθει ως τεκμήριο ούτε εδόθει οποιαδήποτε μαρτυρία.» Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού αναφέρθηκε στις υποθέσεις Μονιάτης & Υιοί Λτδ ν. Γεώργιου Νεοφύτου (2009) 1 Α.Α.Δ. 557, Σιβιτανίδης ν. Χαραλάμπους (1993) 1 Α.Α.Δ. 179 και Λαζάρου ν. Νέμεσις Εργοληπτική Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.ά. (2012) 1(Β) Α.Α.Δ. 1101, ενέκρινε την αίτηση, αφού βρήκε πως με την τελική του απόφαση είχε πρόθεση να συμπεριλάβει και τον φάκελο Β854/82, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, δεν είχε τεθεί ενώπιον του, αφού αυτός απωλέσθη.

Οι Εναγόμενοι αμφισβητούν την ορθότητα τόσο της τελικής απόφασης ημερ. 22.9.2016, όσο και της ενδιάμεσης ημερ. 29.11.2016, εξού και καταχώρισαν την Πολ. Έφ. 368/2016 κατά της τελικής απόφασης και την Πολ. Έφ. Ε170/2017 κατά της ενδιάμεσης απόφασης. Με αντέφεση στην Πολ. Έφ. 368/2016 οι Εφεσίβλητοι αξιώνουν τη θεραπεία που εξασφάλισαν με την ενδιάμεση απόφαση του Δικαστηρίου ημερ. 29.11.2016. Η αντέφεση όμως δεν θα μας απασχολήσει, αφού στο περίγραμμα αγόρευσης των Εφεσίβλητων, που καταχωρίστηκε στο πλαίσιο της Πολ. Έφ. Αρ. 368/2016, δηλώνεται ότι αυτή αποσύρεται.

Δεκαεννέα είναι οι λόγοι έφεσης κατά της τελικής απόφασης, οι οποίοι μαζί με την αιτιολογία τους καταλαμβάνουν δεκατρείς σελίδες. Δεν θα χρειαστεί να αναφερθούμε στο περιεχόμενο όλων των λόγων έφεσης, ανάμεσα στους οποίους υπάρχει και λόγος ότι «Το πρωτόδικο Δικαστήριο κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας επενέβη με ερωτήσεις του τόσες πολλές φορές που εμφανιζόταν ως συνήγορος των εφεσιβλήτων». Θα σταθούμε σε αυτούς οι οποίοι αφορούν στην αξιολόγηση της μαρτυρίας, οι οποίοι είναι αρκετοί, και στον δωδέκατο λόγο, σύμφωνα με τον οποίο, η απόφαση δεν είναι δεόντως αιτιολογημένη.

Έχουμε μελετήσει πολύ προσεκτικά την προσβαλλόμενη πρωτόδικη τελική απόφαση, την οποία προσεγγίζουμε ως ενιαίο σύνολο. Ως γνωστό, ο τρόπος συγγραφής μιας δικαστικής απόφασης εναπόκειται στον ίδιο τον Δικαστή που την εκδίδει. Οφείλουμε να σημειώσουμε πως ο τρόπος σύνταξης της προσβαλλόμενης πρωτόδικης απόφασης, με κάθε σεβασμό προς τον συντάξαντα αυτήν πρωτόδικο δικαστή, δεν αποτελεί πρότυπο δικαστικής απόφασης.

Θα είμαστε συγκεκριμένοι. Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού παρέθεσε σε γενικές γραμμές τη μαρτυρία που προσκόμισαν οι ενάγοντες (εκ μέρους αυτών κατέθεσαν εννέα μάρτυρες), και τη μαρτυρία που προσκόμισαν οι εναγόμενοι (εκ μέρους αυτών κατέθεσαν τρεις μάρτυρες), προέβη σε ουσιώδη ευρήματα, καθοριστικά για την έκβαση της αγωγής, χωρίς προηγουμένως να είχε αξιολογήσει τη μαρτυρία εκάστου μάρτυρα, ως όφειλε. Να υπενθυμίσουμε αυτό που ελέχθη στην υπόθεση C & A Pelecanos Associates Ltd v. Πελεκάνου (1999) 1 Α.Α.Δ. 1273, 1280:

«Η αξιολόγηση προφορικής μαρτυρίας είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την αξιοπιστία του μάρτυρα. Η εντύπωση που αφήνει στο δικαστήριο, αγαθή ή δυσμενής, είναι παράγων εξαιρετικής σπουδαιότητας για την κρίση της αξιοπιστίας. Ο τελευταίος είναι όρος πολυσήμαντος. Η εμφάνιση και συμπεριφορά του μάρτυρα ενόσω καταθέτει, οι αντιδράσεις του, κατά πόσο δηλαδή είναι φυσικές ή αφύσικες, ο τρόπος που απαντά, η νευρικότητα ή η επιφυλακτικότητα του, ή η ιδιοσυγκρασία που εκδηλώνει, είναι μεταξύ των σημείων που μόνο ο πρωτόδικος δικαστής που τον είδε και τον άκουσε μπορεί να παρατηρήσει. Και στη συνέχεια να τα χρησιμοποιήσει υπό το πρίσμα της πείρας που διαθέτει και της γνώσης του της ανθρώπινης φύσης για να εκτελέσει το πιο σημαντικό και δυσκολότερο ίσως καθήκον του, την εύρεση της αλήθειας.»

Επανερχόμαστε στο θέμα που αφορά στα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου, το οποίο στη σελίδα 20 της απόφασης του προβαίνει στο ουσιώδες εύρημα ότι ο αποβιώσας πρωτότοκος υιός Γεώργιος, επέδειξε «πλήρως απαράδεκτη συμπεριφορά» για να οικειοποιηθεί και οικειοποιήθηκε τα κτήματα των αποβιωσάντων γονέων του.

Στη σελίδα 32 της απόφασης και αφού είχε ήδη προηγηθεί η παράθεση και άλλων ουσιωδών ευρημάτων, γίνεται μια γενική αναφορά πως «Είναι κατάληξη μου μετά από την αξιολόγηση της μαρτυρίας των μαρτύρων των εναγόντων, που θεωρώ όλους αξιόπιστους, ότι οι δικογραφημένοι ισχυρισμοί των εναγόντων για δόλο και/ή ψευδείς παραστάσεις του Γεώργιου Σωφρονίου έχουν στοιχειοθετηθεί μέσα από την αποδεκτή μαρτυρία όλων των μαρτύρων των εναγόντων περιλαμβανομένων των Κοινοταρχών και των Μελών του Κοινοτικού Συμβουλίου Οδού ....». Σημειώνουμε ότι επρόκειτο περί αποδοχής της μαρτυρίας των Εναγόντων συλλήβδην, και μάλιστα ετεροχρονισμένα, χωρίς να αποκαλύπτεται η διεργασία που οδήγησε το Δικαστήριο στην πιο πάνω κατάληξη του. Να υπενθυμίσουμε ότι η αξιολόγηση της μαρτυρίας εκάστου μάρτυρα διενεργείται με βάση το περιεχόμενο, την ποιότητα, την πειστικότητα της αλλά και με σύγκριση της με την υπόλοιπη μαρτυρία (Ομήρου ν. Δημοκρατίας (2001) 2 Α.Α.Δ. 506). Αυτά ελλείπουν από την πρωτόδικη απόφαση, και κατ΄ επέκταση είναι αδύνατον να ελεγχθεί η ορθότητα της πιο πάνω προσέγγισης του (Γενικός Εισαγγελέας ν. Κλεάνθους κ.ά. (1999) 2 Α.Α.Δ. 320).

Περαιτέρω, το πρωτόδικο Δικαστήριο, στη σελίδα 33 της απόφασης του, και αφού είχε ήδη αποφασίσει ότι είχαν αποδειχθεί οι δικογραφημένοι ισχυρισμοί των Εναγόντων, καταγράφει τα ακόλουθα, για πρώτη φορά, για τη μαρτυρία των Εναγομένων: «Η μαρτυρία που παρουσίασαν οι Εναγόμενοι όσον αφορά στην κατοχή των κτημάτων δεν είναι δυνατόν να ανατρέψει την ετυμηγορία του Δικαστηρίου ως προς τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν και την αμέλεια κρατικών οργάνων να διαπιστώσουν παρανομίες και παρατυπίες στον καθορισμό ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων των διαδίκων».

Κατ΄ αρχάς, δεν διευκρινίζεται κατά πόσο οι μάρτυρες που κλήθηκαν εκ μέρους των Εναγομένων ήταν ή όχι αξιόπιστοι και για ποιο λόγο. Κατ΄ επέκταση, δεν υπάρχει εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι αποδέχεται τη μαρτυρία τους. Αφήνεται όμως να νοηθεί ότι την απεδέχθη. Να σημειώσουμε εδώ ότι ο Μ.Υ.1, γαμβρός των Γεώργιου και Ροδούς, ισχυρίστηκε ότι η Κλειώ, θυγατέρα της Αγλαίας Γιωρκή Αντώνη και του Σωφρόνη Δαμιανού, η οποία διέμενε στη Μελίνη της επαρχίας Λάρνακας, του είχε αναφέρει, πριν αποβιώσει, ότι τα ακίνητα τα έδωσε του αδελφού της, εννοώντας τον Γεώργιο, «γιατί συν τοις άλλοις εβαίλισεν τους γονιούς μας». Με άλλα λόγια, η ίδια ως κληρονόμος φέρεται να μην είχε οιανδήποτε απαίτηση σε σχέση με τα ακίνητα των γονέων της, τα οποία φέρεται να «έδωσε» με την συγκατάθεση της στον αδελφό της Γεώργιο, επειδή αυτός είχε φροντίσει τους γονείς τους. Παρόμοια μαρτυρία ο Μ.Υ.1 έδωσε και για τον Ενάγοντα 3, αφήνοντας να νοηθεί πως ούτε και αυτός διεκδικούσε δικαιώματα στα ακίνητα, αφού, ως καταγράφεται στην απόφαση, «έπαιρνε ρίφια από τον βοσκό πεθερό του και δεν τα πλήρωνε για τα χωράφια που επήρε από την περιουσία των γονιών τους».

Αυτήν τη μαρτυρία, όπως και άλλη, δεν φαίνεται το πρωτόδικο Δικαστήριο να την είχε θέσει ενώπιον του πριν αποφασίσει για το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ακινήτων ή για το καθεστώς κατοχής αυτών, όταν μάλιστα η δικογραφημένη θέση των εναγομένων ήταν ότι:

«.. από το 1982 και για πάρα πολλά χρόνια ήταν εις γνώση των εναγόντων ότι τα εγγεγραμμένα ακίνητα επ΄ ονόματι του Σωφρόνη Δαμιανού και/ή της συζύγου του Αγλαίας Γιωρκή Αντώνη είχαν μεταβιβαστεί και εγγραφεί επ΄ ονόματι του Γεώργιου Σωφρονίου Δαμιανού και ακολούθως επ΄ ονόματι των εναγομένων 3-9, αφού υπέγραψαν και σχετικές έγγραφες συγκαταθέσεις και/ή συναινέσεις και περαιτέρω έβλεπαν αυτόν και/ή τους εναγομένους 3-9 να κατέχουν και καλλιεργούν και/ή αξιοποιούν και/ή αναπτύσσουν τα εν λόγω ακίνητα. Παρά ταύτα ουδέποτε οι ενάγοντες, προ της καταχωρήσεως της παρούσης αγωγής, εξέφρασαν οιανδήποτε διαμαρτυρία και/ή απαίτηση και/ή παράπονο και ουδέποτε αντέδρασαν και εγείρουν την παρούσα αγωγή με υπέρμετρη καθυστέρηση γεγονός που συνιστά κατάχρηση των δικαστικών διαδικασιών».

Ατυχής όμως είναι και η αναφορά του πρωτόδικου Δικαστηρίου πως η προσκομισθείσα εκ μέρους των Εναγομένων μαρτυρία «δεν είναι δυνατόν να ανατρέψει την ετυμηγορία του Δικαστηρίου ως προς τις μεθόδους ..». Η μαρτυρία όμως εκτιμάται και αξιολογείται στο σύνολο της (Αθηνής ν. Δημοκρατίας (1990) 2 Α.Α.Δ. 41), και, αφού αξιολογηθεί, το Δικαστήριο προβαίνει σε ευρήματα σε σχέση με τα πραγματικά γεγονότα, τα οποία πρέπει να δικαιολογούνται από τη μαρτυρία που απεδέχθη ως αξιόπιστη. Και στη συνέχεια να προχωρήσει στα επόμενα στάδια, που είναι το βάρος και το επίπεδο απόδειξης (Federal Bank of Lebanon (SAL) ν. Σιακόλα (2011) 1 Α.Α.Δ. 1422). Τότε είναι που το Δικαστήριο εκδίδει την ετυμηγορία του. Εν προκειμένω, αυτό που προκύπτει από τον τρόπο συγγραφής της απόφασης, είναι ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού είχε ήδη αποφασίσει ότι είχαν αποδειχθεί οι δικογραφημένοι ισχυρισμοί των Εναγόντων, χρησιμοποίησε τη μαρτυρία των Εναγομένων για να αποφασίσει κατά πόσο αυτή θα μπορούσε ή όχι «να ανατρέψει την ετυμηγορία του ως προς τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν», για να δώσει, χωρίς να διευκρινίζει, αρνητική απάντηση.

Ο πιο πάνω πλημμελής τρόπος αξιολόγησης της μαρτυρίας από το πρωτόδικο Δικαστήριο (Ελληνική Τράπεζα Λτδ ν. Κυριακίδη (2015) 1(Β) Α.Α.Δ. 1840), επηρεάζει την προσβαλλόμενη απόφαση στο σύνολο της, η οποία δεν κρίνεται δεόντως αιτιολογημένη (Αρχιμανδρίτης Σεβαστιανός Σταύρου (κατά κόσμο Μιχαλάκης Σταύρου) κ.ά. ν. Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Αβδελλερού Λάρνακος διά της Ηγουμένης αυτής Μαρκέλλας Μοναχής (2014) 1(Α) Α.Α.Δ. 319). Οι λόγοι έφεσης σε σχέση με τα πιο πάνω, είναι βάσιμοι. Δεν χρειάζεται να εξεταστούν οι υπόλοιποι λόγοι έφεσης.

Η έφεση επιτυγχάνει. Η πρωτόδικη τελική απόφαση παραμερίζεται στο σύνολο της. Ως εκ τούτου, δεν χρειάζεται να εξεταστεί η έφεση που αφορά στην ενδιάμεση απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου, την οποία και απορρίπτουμε, χωρίς διαταγή για έξοδα. Απορρίπτουμε και την αντέφεση, επίσης χωρίς διαταγή για έξοδα, για την οποία, ως ελέχθη, η πλευρά των Εφεσίβλητων δήλωσε στο περίγραμμα αγόρευσης της ότι την αποσύρει.

Δυστυχώς, δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την έκδοση διαταγής για επανεκδίκαση της αγωγής, την οποία και εκδίδουμε. Δεν χρειάζεται να δώσουμε οδηγίες όπως η αγωγή τεθεί ενώπιον άλλου Δικαστή, αφού ο εκδώσας την προσβαλλόμενη απόφαση Δικαστής, έχει αφυπηρετήσει.

Τα έξοδα της πρωτόδικης διαδικασίας να ακολουθήσουν το αποτέλεσμα της επανεκδίκασης. Τα έξοδα της έφεσης, τα οποία καθορίζουμε σε €4.500, πλέον Φ.Π.Α, εάν υπάρχει, επιδικάζονται υπέρ των εφεσειόντων και εναντίον των εφεσίβλητων.

Χ. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.

Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.

Ε. ΕΦΡΑΙΜ, Δ.

/ΣΓεωργίου

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία