|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΕΦΕΤΕΙΟ - ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 159/2021)
1 Δεκεμβρίου, 2023
[ΣΤΑΥΡΟΥ, ΚΟΝΗΣ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΟΥ-ΜΕΣΣΙΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
-----------------------------
ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΛΤΔ
Εφεσείουσα/Καθ΄ης η αίτηση
και
ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΝΤΕΛΑ
Εφεσίβλητου/Αιτητή
-----------------------------
Δ. Καλλής για κκ Καλλής & Καλλής ΔΕΠΕ, για εφεσείουσα
Χ. Σιαηλής και Α. Ζάγκουλου (κα), για εφεσίβλητο
ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.: Η απόφαση είναι ομόφωνη.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.: Περί επίδοσης ο λόγος και δη της επίκαιρης ειδοποίησης Τύπου «ΙΑ» που άπτεται δρομολογούμενης πώλησης ενυπόθηκου ακινήτου διά πλειστηριασμού, ζήτημα που απασχολεί εσχάτως και εντόνως τα Δικαστήρια μας.
Στην υπό κρίση υπόθεση το Ε.Δ. Πάφου, στα πλαίσια της Αίτησης/Έφεσης 66/2021, με εμπεριστατωμένη αιτιολογία, έκρινε ότι η επίδοση της προαναφερθείσας ειδοποίησης προς τον εκεί αιτητή (εφεσίβλητο ενώπιον μας) η οποία έγινε με ιδιωτική επίδοση αντίκειτο στον Νόμο και δικαιολογείτο έτσι ο παραμερισμός της. 'Αλλα πρωτόδικα Δικαστήρια αντιλαμβανόμαστε, υπό όμοιες ή παρόμοιες συνθήκες, έχουν αποφανθεί διαφορετικά. Αυτό κατ' ουσία είναι και το ζητούμενο στην παρούσα έφεση. Να διασαφηνιστεί ποια είναι η ενδεικνυόμενη διαδικασία/σειρά επίδοσης τέτοιων ειδοποιήσεων προς αποφυγή συγκρουόμενων πρωτόδικων αποφάσεων.
Συναφείς είναι οι δύο λόγοι έφεσης που παρατίθενται στην ειδοποίηση έφεσης της καθ' ης η αίτηση/εφεσείουσας, με την ουσία του πράγματος να συγκεντρώνεται στον πρώτο. Δηλαδή στον λόγο αυτό η εφεσείουσα ισχυρίζεται ότι, «το Πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα έκρινε ότι η επίδοση της ειδοποίησης Τύπου «ΙΑ» δεν είναι νομότυπη». Όπως προαναφέραμε, η υπό συζήτηση ειδοποίηση επιδόθηκε δια ιδιωτικής επίδοσης στον εφεσίβλητο και δη δια προσωπικής επίδοσης.
Προτού προχωρήσουμε στην παράθεση της κρίσης μας, αναγνωρίζουμε με επικρότηση την ικανή νομική εργασία αμφότερων των πλευρών η οποία είναι διάχυτη στα περιεκτικά, αλλά συνάμα εμπεριστατωμένα περιγράμματα αγόρευσης που καταχώρησαν. Τα περιγράμματα αυτά τα έχουμε μελετήσει με πάσα προσοχή, όπως και όλες τις πρωτόδικες αποφάσεις τις οποίες μας εφοδίασαν οι ευπαίδευτοι συνήγοροι.
Η διαδικασία που προβλέπεται στο Μέρος VIA του περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμου 9/1965 όπως έχει μέχρι σήμερα τροποποιηθεί, αναλύεται με πληρότητα και ορθότητα από το πρωτόδικο Δικαστήριο και δεν χρειάζεται εμείς να προσθέσουμε οτιδήποτε. Ομοίως, πλήρης είναι η καταγραφή των πραγματικών γεγονότων της υπόθεσης, τα οποία έτσι και αλλιώς είτε αποτέλεσαν κοινό έδαφος, είτε αναδείχθηκαν κατά τρόπο αναντίλεκτο. Ερχόμαστε επομένως απευθείας στο ζητούμενο.
Το ερμηνευτικό άρθρο 44ΙΕ του Ν9/65 όπως διαμορφώθηκε μετά τον τροποποιητικό Ν87(Ι)/2018 προβλέπει τα ακόλουθα:
«"επίδοση" ση΅αίνει σε κάθε περίπτωση την παράδοση ειδοποίησης ή επικοινωνίας ΅ε συστη΅ένη επιστολή, η οποία απευθύνεται στην τελευταία γνωστή διεύθυνση της κατοικίας ή του εγγεγρα΅΅ένου γραφείου του προσώπου, στο οποίο η ειδοποίηση ή η επικοινωνία απευθύνεται, ή στη σχετική διεύθυνση που είναι καταχωρισ΅ένη σε ΅ητρώο του Τ΅ή΅ατος Κτη΅ατολογίου και Χωρο΅ετρίας, και σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, την ιδιωτική επίδοση τέτοιας ειδοποίησης ή επικοινωνίας σε τέτοιο πρόσωπο:
Νοείται ότι η ιδιωτική επίδοση δύναται να γίνει ΅ε οποιονδήποτε τρόπο προβλέπεται στους Θεσ΅ούς Πολιτικής ∆ικονο΅ίας, περιλα΅βανο΅ένης και της δυνατότητας υποκατάστατης επίδοσης ΅ε διάταγ΅α ∆ικαστηρίου κατόπιν γενικής αίτησης: Νοείται περαιτέρω ότι η επίδοση εκτός δικαιοδοσίας δυνατόν να γίνει ΅ε οποιονδήποτε τρόπο προβλέπεται σε Κανονισ΅ό, διεθνή σύ΅βαση, νό΅ο, δευτερογενή νο΅οθεσία ή διαδικαστικό κανονισ΅ό ισχύει στη ∆η΅οκρατία:
(οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας)
Μια από τις προεξάρχουσες υποθέσεις επί του ζητήματος της ερμηνείας Νόμων είναι η Southfields Industries Ltd v. Δήμου Λευκωσίας [1995] 3 Α.Α.Δ. 59, 64 (απόφαση ολομέλειας) στην οποία λέχθηκαν τα εξής:
«Σκοπός της ερμηνείας του νόμου είναι η ανεύρεση της πρόθεσης του νομοθέτη. Όπου το λεκτικό της διάταξης είναι σαφές, το Δικαστήριο την ερμηνεύει με βάση τη φυσική και συνήθη έννοια των λέξεων. Οι λέξεις σ' ένα νομοθέτημα γενικά ερμηνεύονται με τη συνήθη τους σημασία, αλλά και με βάση τα συμφραζόμενα, έχοντας δε υπόψη το αντικείμενο και το σκοπό του νόμου.»
Στην υπόθεση Τ. Γεωργιάδης & Υιός Λτδ ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 1142 λέχθηκε ότι οι Νόμοι πρέπει να ερμηνεύονται σύμφωνα με το απλό γραμματικό και κατά κυριολεξία νόημα των λέξεων εκτός όπου αυτό είναι σε αντίθεση με οποιαδήποτε ρητή πρόθεση ή δηλωμένο σκοπό του Νόμου ή αν αυτό το νόημα θα οδηγούσε σε παράλογο αποτέλεσμα (βλ. επίσης Marabou Floating Restaurant Ltd v. Council of Ministers (1973) 3 C.L.R. 397, Argolis Estate Ltd v. Minister of Finance & Another (1977) 3 C.L.R. 441, 450, Georghiou Real Estate Co. Ltd v. R. (1978) 3 C.L.R. 45, 46, Haris Theodorides v. The Central Bank of Cyprus (1985) 3 C.L.R. 721, 722 και Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις Πλάζα Λτδ κ.α. ν. Συμβουλίου Βελτιώσεως Γερμασόγειας (1998) 3 Α.Α.Δ. 348).
Παρομοίως στην υπόθεση Νικολάου ν. Total Properties Ltd κ.α. (2011) 1 Α.Α.Δ. 1358 λέχθηκαν τα ακόλουθα:
«Συνιστά πάγια νομολογιακή αρχή ότι εκεί όπου το λεκτικό του Νόμου είναι σαφές, τότε για σκοπούς διακρίβωσης του πραγματικού σκοπού του νομοθέτη, το μόνο αυθεντικό οδηγό αποτελεί το κείμενο του νόμου. Στις λέξεις θα πρέπει να αποδίδεται η φυσική και συνήθης έννοια τους και τα δικαστήρια οφείλουν να καταστήσουν το νόμο αποτελεσματικό, οποιεσδήποτε και αν είναι οι συνέπειες. Όπως πολύ εύστοχα λέχθηκε στην υπόθεση Ghalanos Distributors Ltd v Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 528, στη σελ. 533, «Το Δικαστήριο δεν κρίνει την πολιτική του Νόμου ούτε επιχειρεί με ερμηνευτικά μέσα να δώσει σοφότερη ή δικαιότερη λύση ή ακόμα πιο επιθυμητή από αυτήν που προβλέπει η διάταξη». (βλ. επίσης, Κ.Ο.Τ. v. Παπαδόπουλου (1990) 2 Α.Α.Δ. 86, Μακεδόνας v. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 162, Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις Πλάζα Λτδ. κ.ά. v. Συμβουλίου Βελτιώσεως Γερμασόγειας (1998) 3 Α.Α.Δ. 348).»
Τέλος, στην υπόθεση Marios Nikolaou Developers Ltd κ.α., Πολιτική Αίτηση Αρ. 101/2018, ημερομηνίας 14.08.2018, ECLI:CY:AD:2018:D378 επισημαίνονται τα ακόλουθα:
«Είναι νομολογιακά γνωστό ότι βασικό κριτήριο για την ερμηνεία ενός νομοθετήματος αποτελεί η συνήθης σημασία των λέξεων. Εκεί όπου οι πρόνοιες της νομοθεσίας είναι σαφείς στις λέξεις θα πρέπει να δίδεται η γραμματική τους έννοια. Κεντρική επιδίωξη και στόχος του ερμηνευτικού έργου του Δικαστηρίου είναι η διακρίβωση της [αντικειμενικής] πρόθεσης του νομοθέτη που είναι και το μόνο ζητούμενο (βλ. Κωμοδρόμος ν. White Knight Holdings (2010) 1 A.Α.Δ. 1903).»
Στην προκειμένη περίπτωση ο σκοπός του Νομοθέτη είναι ξεκάθαρος. Θέλησε να ιεραρχήσει τον τρόπο επίδοσης, δίδοντας επιτακτικό προβάδισμα στη συστημένη επιστολή. Μόνον όταν η επίδοση με αυτόν τον τρόπο είναι ανέφικτη, διανοίγεται ο δρόμος εναλλακτικά για ιδιωτική επίδοση, συμφώνως των Κανονισμών Πολιτικής Δικονομίας, περιλαμβανομένης και της δυνατότητας υποκατάστατης επίδοσης, κατόπιν βεβαία σχετικού διατάγματος του Δικαστηρίου.
Πέραν της συνήθους και φυσικής έννοιας των επιμέρους λέξεων του νομοθετήματος, επιβεβαιωτικό εργαλείο διάγνωσης του σκοπού του Νομοθέτη αποτελεί η πρότερη κατάσταση πραγμάτων.
Συγκεκριμένα, πριν τη θέσπιση του τροποποιητικού Ν87(Ι)/2018 η ερμηνευτική αναφορά της «επίδοσης» ήταν η ακόλουθη:
«επίδοση» ση΅αίνει την παράδοση οποιασδήποτε ειδοποίησης ή επικοινωνίας ΅ε συστη΅ένη επιστολή, η οποία απευθύνεται στην τελευταία γνωστή διεύθυνση της κατοικίας ή του εγγεγρα΅΅ένου γραφείου του προσώπου, στο οποίο η ειδοποίηση ή η επικοινωνία απευθύνεται ή ΅ε ιδιωτική επίδοση τέτοιας ειδοποίησης ή επικοινωνίας σε τέτοιο πρόσωπο:
(οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας)
Δηλαδή, με τον τροποποιητικό Ν87(Ι)/2018 ο Νομοθέτης, μεταξύ άλλων, επέλεξε να απαλείψει το διαζευκτικό «ή» και να το αντικαταστήσει με τη φράση «και σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό». Τούτο άρει την όποια εναπομείνασα αμφιβολία περί του σκοπού του Νομοθέτη.
Όπως αναφύεται από τη Νομολογία, η αποστολή των Δικαστηρίων, σε ξεκάθαρες περιπτώσεις, περιορίζεται στο να διαγιγνώσκουν, μέσα από τη συνήθη και φυσική έννοια των λέξεων, τον δεδηλωμένο σκοπό του Νομοθέτη.
Η υποκειμενική άποψη του Δικαστηρίου επί του ορθολογισμού ή μη του δεδηλωμένου σκοπού, δεν δικαιολογεί ερμηνευτική εκτροπή. Συνεπώς, το γεγονός ότι με την προσωπική επίδοση, ο παραλήπτης/ενδιαφερόμενος μιας ειδοποίησης, επικοινωνίας ή εγγράφου, σαφέστατα λαμβάνει γνώση και δύναται να υπερασπιστεί ή να ασκήσει τα όποια ένδικα μέσα του παρέχονται, όπως εξάλλου έχει επισυμβεί στην προκειμένη περίπτωση, δεν δικαιολογεί ερμηνεία άλλη απ' εκείνη που είναι κρυστάλλινα καθαρή στο μάτι.
Εναπόκειται στον Νομοθέτη - εν τη σοφία του - να νομοθετεί κατά τρόπο που διευκολύνει, παρά να δυσχεραίνει διαδικασίες και καταστάσεις.
Στο σύγγραμμα ΕΡΜΗΝΕΙA ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ του δικηγόρου Πόλυ Γ. Πολυβίου αναφέρονται στις σελ.47 - 48 - εύστοχα κατά την κρίση μας - τα ακόλουθα:
«.Αυτό που έχει σημασία δεν είναι η υποκειμενική πρόθεση του νομοθέτη (intention), ιδιαίτερα εφόσον η Βουλή ή άλλο νομοθετικό όργανο αποτελείται από πολλά μέλη τα οποία σχεδόν σίγουρα έχουν διαφορετικές υποκειμενικές αντιλήψεις (εάν φυσικά έχουν οποιεσδήποτε αντιλήψεις, διότι πολλά νομοθετήματα ψηφίζονται χωρίς οποιαδήποτε μελέτη ή τουλάχιστον προσεκτική μελέτη του περιεχομένου τους), αλλά ο σκοπός του νομοθέτη, ή καλύτερα ο σκοπός και το γενικότερο πλαίσιο (context) του νομοθετήματος, κάτι που προκύπτει από μια σειρά αντικειμενικών παραγόντων συμπεριλαμβανομένου του όλου περιεχομένου του επίδικου νομοθετήματος, της ιστορικής καταβολής του, και του προβλήματος ή των προβλημάτων που το νομοθέτημα προσπαθεί να ρυθμίσει.»
Ενόψει των πιο πάνω κρίνουμε ότι η εφεσείουσα όφειλε να επιχειρήσει να επιδώσει την επίμαχη ειδοποίηση Τύπου «ΙΑ» με συστημένη επιστολή και μόνον αν τούτο ήταν ανέφικτο να προχωρήσει με τη διαδικασία της ιδιωτικής επίδοσης. Την υποχρέωση επίδοσης της ειδοποίησης τη φέρει ασφαλώς ο ενυπόθηκος δανειστής, ο οποίος συνακόλουθα φέρει και το βάρος να αποδείξει το «ανέφικτο» της δια Νόμου επιβαλλόμενης μεθόδου επίδοσης. Στην προκειμένη περίπτωση κανένα τέτοιο στοιχείο προσκομίστηκε από πλευράς εφεσείουσας.
Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι ένας από τους βασικούς λόγους βάσει του οποίου ενδιαφερόμενο πρόσωπο δικαιούται δυνάμει του άρθρου 44Γ να καταχωρήσει έφεση στο Επαρχιακό Δικαστήριο και να πετύχει παραμερισμό της ειδοποίησης, είναι ακριβώς ότι «η ειδοποίηση δεν έχει δεόντως επιδοθεί» (άρθρο 44Γ(3)(β)).
Εν όψει των πιο πάνω, κρίνουμε ότι είναι αβάσιμοι και οι δύο λόγοι έφεσης.
Η έφεση απορρίπτεται. Επιδικάζονται 3.900 έξοδα πλέον ΦΠΑ υπέρ της εφεσίβλητης.
ΣΤ. Ν. ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.
Α. ΚΟΝΗΣ, Δ.
ΣΤ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ - ΜΕΣΣΙΟΥ, Δ.