|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΕΦΕΤΕΙΟ - ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 289/2018)
15 Σεπτεμβρίου 2023
[Δ. ΚΙΤΣΙΟΣ, Μ. ΑΜΠΙΖΑΣ, Μ. ΤΟΥΜΑΖΗ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΣΟΦΡΩΝΙΟΥ
Εφεσείοντα
v.
GORDIAN HOLDINGS LIMITED
Εφεσιβλήτων
Χρ. Πουτζιουρής για Χρίστος Πουτζιουρής & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε. για Εφεσείοντα
Γ. Ζαχαρίου (κα) για Ανδρέας Β. Ζαχαρίου Δ.Ε.Π.Ε. για Εφεσίβλητους
------------------------
ΚΙΤΣΙΟΣ, Δ: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Μ. Αμπίζα.
----------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(δοθείσα αυθημερόν)
ΑΜΠΙΖΑΣ, Δ: Αντικείμενο της παρούσας έφεσης αποτελεί η απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας με την οποία απέρριψε αίτηση - έφεση του εφεσείοντα με την οποία ζητείτο ο παραμερισμός ειδοποιήσεων κατά τον Τύπο «ΙΑ» και «ΙΒ» και οι σκοπούμενοι με αυτές πλειστηριασμοί τεσσάρων ενυπόθηκων ακινήτων του εφεσείοντα. Πρόκειται για μία διαδικασία που αφορούσε ένα ακίνητο υπό δύο αναφερόμενες υποθήκες και μία διαδικασία που αφορούσε τρία ακίνητα υπό μία υποθήκη. Αποδίδεται στο πρωτόδικο Δικαστήριο, με τους πέντε λόγους έφεσης, ότι εσφαλμένα και αντινομικά δεν αποφάσισε επί της συνταγματικότητας του Ν. 87(Ι)/2018 αναφορικά με την αναδρομικότητα του σε μια δικαστική διαδικασία που εκκρεμούσε ενώπιον του Δικαστηρίου (2ος λόγος), ενώ το εύρημά του ότι δεν δικογραφήθηκαν σωστά οι λόγοι αντισυνταγματικότητας είναι λανθασμένο (5ος λόγος). Περαιτέρω, ότι λανθασμένα δεν αποφάσισε ότι ο εφεσείοντας δεν κατέστη υπερήμερος (1ος λόγος) και ότι λανθασμένα αποφάσισε ότι οι ειδοποιήσεις κατά τον Τύπο «ΙΑ» και «ΙΒ» επιδόθηκαν νομότυπα και κανονικά στον εφεσείοντα (4ος λόγος). Τέλος, προβάλλεται ότι ο εφεσείοντας στερήθηκε δίκαιης δίκης (3ος λόγος).
Παρεμβάλλεται ότι, ως προκύπτει, οι πιστωτικές διευκολύνσεις και υποθήκες που αφορά η παρούσα διαδικασία, έχουν μεταβιβαστεί από τους αρχικούς εφεσίβλητους στην εταιρεία Gordian Holdings Limited, η οποία, συνακόλουθα, υποκατέστησε αυτούς στην παρούσα έφεση.
Αμφότερες οι πλευρές, μέσω των περιγραμμάτων αγόρευσης τους, πραγματεύονται την ουσία των λόγων έφεσης, προβάλλοντας τις θέσεις τους. Εγείρεται, όμως, επιπρόσθετα, από τους εφεσίβλητους, ότι η υποθηκευμένη ακίνητη περιουσία έχει, μεταγενέστερα μεταβιβαστεί σε τρίτα πρόσωπα. Επί του προκειμένου, αναφορά γίνεται στο περίγραμμα αγόρευσης των εφεσιβλήτων με την εισήγηση ότι, ως αποτέλεσμα αυτού, η παρούσα έφεση έχει καταστεί άνευ αντικειμένου. Παρά τούτο, ο συνήγορος του εφεσείοντα, αρχικά δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει κάτι τέτοιο. Μετά από ολιγόλεπτο διάλειμμα που παραχωρήθηκε στους συνηγόρους, κατέστη αποδεκτό ότι το πρώτο ακίνητο, μετά από ανεπιτυχή πλειστηριασμό, ανακτήθηκε από τους εφεσίβλητους στις 3.1.2020, ενώ, κατά τον Νοέμβριο του έτους 2020 πωλήθηκε σε τρίτο πρόσωπο. Τα άλλα τρία ακίνητα πωλήθηκαν μετά από πλειστηριασμό κατά τα έτη 2020 - 2021.
Είναι στη βάση αυτής της εξέλιξης που οι εφεσίβλητοι προβάλλουν τη θέση ότι ακόμη και αν η παρούσα έφεση επιτύχει, δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί το γεγονός ότι η διαδικασία πλειστηριασμού έχει ολοκληρωθεί και τα ακίνητα έχουν εκποιηθεί και αποξενωθεί από τον εγγεγραμμένο ιδιοκτήτη. Ούτε μπορεί να αναιρεθεί το γεγονός της ολοκλήρωσης της διαδικασίας εκποίησης και της αποξένωσης του ακινήτου με την πίστωση των αντιστοίχων ποσών έναντι των οφειλών του εφεσείοντα. Με αυτή δε την έννοια, εισηγούνται, η παρούσα έφεση είναι πλέον άνευ αντικειμένου.
Από την πλευρά του, ο κ. Πουτζιουρής προέβαλε τη θέση ότι η μεταγενέστερη αποξένωση των ακινήτων δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα η παρούσα έφεση να απωλέσει το αντικείμενο της. Απόρριψη της θα είχε ως αποτέλεσμα να αποτελεί δεδικασμένο αναφορικά με τα ακίνητα και τις υποθήκες, η νομιμότητα των οποίων είναι επίδικο θέμα σε αγωγή. Η δε πώληση των ακινήτων μεταγενέστερα της πρωτόδικης απόφασης, δεν θα πρέπει να οδηγεί σε απώλεια του δικαιώματος του εφεσείοντα στην έφεσή του, ούτε θα πρέπει να στερήσει τον εφεσείοντα από την ευχέρεια να διεκδικήσει τα δικαιώματά του.
Καθίσταται εμφανές ότι η εξέταση των εγειρόμενων λόγων έφεσης εξαρτάται από το κατά πόσο η παρούσα έφεση έχει καταστεί άνευ αντικειμένου, ως αποτέλεσμα της πώλησης των τριών ακινήτων κατά τον πλειστηριασμό, αφενός και των όσων ακολούθησαν του ανεπιτυχούς πλειστηριασμού, σε σχέση με το ένα ακίνητο, ως ανωτέρω αναλύονται, αφετέρου. Γι' αυτό και προχωρούμε με την εξέταση του ζητήματος αυτού πρώτα.
Ανάλογο ζήτημα είχαμε την ευκαιρία να εξετάσουμε και αποφασίσουμε πολύ πρόσφατα, στην S. KOUPANOS DEVELOPERS LIMITED v. ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ, Πολιτική Έφεση 409/2018, ημερομηνίας 12.9.2023. Λόγω του πολύ πρόσφατου της έκδοσης της εν λόγω απόφασης, κατά το διάλειμμα, εφοδιάσαμε τους συνηγόρους, μετά από παράκλησή τους, με αντίγραφο της εν λόγω απόφασής μας. Ένεκα της μη δημοσίευσης της, ακόμη, εξηγούμε, εκ νέου, τη θεώρησή μας, εξετάζοντας τα όσα αφορούν την παρούσα έφεση.
Αφετηρία επί του προκειμένου, θα πρέπει να αποτελέσει η βάση ότι αντικείμενο αίτησης - έφεσης δυνάμει του Άρθρου 44Γ(3) του Ν. 9/1965, αποτελεί ο παραμερισμός επιδοθείσας ειδοποίησης κατά τον Τύπο «ΙΑ». Ως, όμως, εξηγείται στην 1. POLYXENIA ISAAK RESTAURANT LIMITED, 2. ΜΑΡΚΟΥ ΙΣΑΑΚ ΠΥΡΙΛΛΗ ν ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ, ECLI:CY:AD:2023:A191, Πολιτική Έφεση 2/2023, ημερομηνίας 2.6.2023:
«Η επίδοση ειδοποίησης κατά τον Τύπο «ΙΑ» και το δικαίωμα υποβολής αίτησης - έφεσης για τον παραμερισμό της, είναι μόνο μέρος της διαδικασίας που προνοείται από το Μέρος VIA των Νόμων. Εφόσον δεν επιτύχει ο παραμερισμός της ειδοποίησης κατά τον Τύπο «ΙΑ», ακόμα και αν ο προγραμματισμένος πλειστηριασμός δεν επιφέρει την πώληση του ενυπόθηκου ακινήτου, προβλέπεται για τη συνέχεια συγκεκριμένη διαδικασία, όπως ορίζεται στο Άρθρο 44Η (1) των Νόμων που δεν θα μπορούσε να ακολουθηθεί στην περίπτωση που η ειδοποίηση κατά τον Τύπο «ΙΑ» είχε παραμεριστεί. Επομένως, το να παραμεριστεί η ειδοποίηση κατά τον Τύπο «ΙΑ», έστω και μετά την ανεπιτυχή διεκπεραίωση του προγραμματισμένου πλειστηριασμού, διατηρεί τη σημασία του και η παρούσα έφεση δεν είναι άνευ αντικειμένου»
Η ως άνω διαπίστωση δεν αναφέρεται αόριστα στο κάθε τι που ακολουθεί του ανεπιτυχούς πλειστηριασμού. Ουσιαστικής σημασίας είναι η αναφορά στην πιο πάνω απόφαση στη διαδικασία, όπως ορίζεται στο Άρθρο 44Η (1) του Νόμου, το οποίο προνοεί για τη διαδικασία πώλησης ενυπόθηκου ακινήτου μετά την αποτυχία πώλησης κατά τον πρώτο πλειστηριασμό. Δηλαδή, ενόσω οι περιστάσεις που αφορούν το ακίνητο παραμένουν αναλλοίωτες. Εύκολα αντιληπτό και σύμφωνο με την πιο πάνω απόφαση, είναι ότι σε αυτό ακόμη το στάδιο, τυχόν παραμερισμός της ειδοποίησης κατά τον Τύπο «ΙΑ», ως αποτέλεσμα επιτυχίας της έφεσης, συμπαρασύρει και ό,τι προνοείται ως δικαίωμα μετά τον ανεπιτυχή πρώτο πλειστηριασμό.
Διαφορετική, όμως είναι η κατάσταση πραγμάτων όταν οι συνθήκες μεταβληθούν, όπως είναι όταν πετύχει ο πλειστηριασμός του ακινήτου ή όταν, δυνάμει των προνοιών του Νόμου (Άρθρο 44ΙΑ) το ακίνητο ανακτηθεί από τον ενυπόθηκο δανειστή και πωληθεί σε τρίτο. Στην Αναφορικά με τον Αυγουστίνο Θωμά, ECLI:CY:AD:2018:D126, Πολιτική Αίτηση 20/2018, ημερομηνίας 22.3.2018, ECLI:CY:AD:2018:D126, κρίθηκε ότι παρά το ότι υπήρχε δικαίωμα έφεσης εναντίον της απόφασης στην αίτηση - έφεση, συνέτρεχαν εξαιρετικές περιστάσεις για παραχώρηση άδειας καταχώρησης αίτησης για την έκδοση διατάγματος Certiorari στη βάση του ότι η πώληση του ακινήτου επίκειτο και αν ο αιτητής δεν ακουγόταν επί της ουσίας της αίτησης παραμερισμού, η διαδικασία θα παρέμενε άνευ αντικειμένου, αφού το ενυπόθηκο θα πωλείτο. Παραπομπή και ανάλυση της ως άνω απόφασης γίνεται και στην Αναφορικά με την CAC CORAL LIMITED, ECLI:CY:AD:2020:D408, Πολιτική Αίτηση 204/2020, ημερομηνίας 2.12.2020, ECLI:CY:AD:2020:D408, και πάλι με αναφορά ότι πώληση του ενυπόθηκου θα καθιστούσε τη διαδικασία άνευ αντικειμένου.
Στην προκειμένη περίπτωση, το ένα ακίνητο, δυνάμει των προνοιών του Άρθρου 44ΙΑ(1) του Νόμου, ανακτήθηκε από τον ενυπόθηκο δανειστή και μεταγενέστερα ακόμη, πωλήθηκε σε τρίτο πρόσωπο, ενώ τα άλλα τρία ακίνητα πωλήθηκαν μετά από επιτυχή πλειστηριασμό. Επομένως, διαπιστώνεται ότι τυχόν επιτυχία της έφεσης δεν θα μπορούσε να έχει την όποια επίδραση επί των διαδικασιών εκποίησης των επιδίκων στην πρωτόδικη διαδικασία ακινήτων, οι οποίες, λόγω της μεταβολής των συνθηκών, παρέμειναν χωρίς αντικείμενο.
Σαφής είναι η νομολογία επί του ότι τα Δικαστήρια δεν εκδικάζουν υποθέσεις που παραμένουν χωρίς αντικείμενο. Κατατοπιστικό είναι το κάτωθι απόσπασμα από την Αναφορικά με τον Victor Makushin, (2013) 1 Α.Α.Δ. 2144:
«Πράγματι έτσι έχει το ζήτημα και επαναβεβαιώνουμε την σχετική επί του θέματος νομολογία ότι μια έφεση (ή προσφυγή) κατά κανόνα δεν μπορεί να προωθηθεί και διαγράφεται, αν μετά την καταχώρηση της και πριν την εκδίκαση της παραμείνει χωρίς αντικείμενο (βλ. Στράκκα Λτδ ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 643, Ιωσηφίδης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 490 και Tudor (2011) 1(Β) Α.Α.Δ. 1176). Σε τέτοιες περιπτώσεις, όπως επισημαίνεται από τη νομολογία, η συνέχιση της δίκης δεν εξυπηρετεί οποιοδήποτε σκοπό και για το λόγο αυτό η δίκη πρέπει να διακόπτεται καθότι τα Δικαστήρια δεν ενεργούν επί ματαίω. Παρατίθενται επί του προκειμένου αυτούσια τα πιο κάτω αποσπάσματα από την υπόθεση Τudor (ανωτέρω) που ομιλούν αφ' εαυτών:
"Τα Δικαστήρια δεν ενεργούν επί ματαίω, ούτε επιλύουν ακαδημαϊκά ζητήματα, ούτε και προχωρούν σε επίλυση διαφορών οι οποίες είτε έχουν εκλείψει, είτε λόγω μεταβολής των συνθηκών, η επίλυση τους δεν θα κατέληγε σε οποιοδήποτε πρακτικό αποτέλεσμα. Στην υπόθεση Αναφορικά με την Εμπορική Εταιρεία Λούκος Λτδ (2001) 1 Α.Α.Δ. 2055, κρίθηκε ότι έφεση που είχε ασκηθεί εναντίον απόφασης με την οποία απερρίφθη ενδιάμεση αίτηση αναστολής της διαδικασίας διάλυσης της εταιρείας, παρέμεινε άνευ αντικειμένου εφόσον στην κυρίως αίτηση είχε στο μεταξύ εκδοθεί διάταγμα διάλυσης και εκκαθάρισης της εταιρείας, απόφαση που κατέστη τελεσίδικη εφόσον δεν ασκήθηκε έφεση εναντίον της. Όπως τέθηκε:
"Το θέμα καθίσταται ως εκ τούτου ακαδημαϊκό γιατί δεν θα έχει καμιά συνέπεια για τους διαδίκους. Το Εφετείο ασχολείται μόνο με την ουσιαστική επίλυση διαφοράς μεταξύ των διαδίκων η οποία υφίσταται κατά την έκδοση της απόφασής του."
.........................
Η επιδίωξη λοιπόν σκοπού που παραμένει άνευ αντικειμένου και η εμμονή σ' αυτόν, όπως στην ουσία γίνεται εδώ, αποτελεί κατάχρηση της διαδικασίας. Η κατάχρηση διαδικασίας είναι πολυσχιδής στις εκφάνσεις της, το δε Δικαστήριο έχει την εξουσία καταστολής τέτοιας κατάχρησης ως μέρος της αυτονομίας και αυτοτέλειας της Δικαστικής λειτουργίας. (Έλληνας νΔημοκρατίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 149, 170 και Γενικός Εισαγγελέας ν. Ευσταθίου (2009) 2 Α.Α.Δ. 501, σελ. 531).»
Είναι στη βάση των πιο πάνω που διαπιστώνεται ότι στην παρούσα έφεση η συνέχιση της δίκης δεν θα εξυπηρετούσε οποιοδήποτε σκοπό, ενώ αδόκιμη και επί ματαίω θα ήταν η σε ακαδημαϊκό επίπεδο επίλυση των μεταξύ των διαδίκων διαφορών. Θα πρέπει φυσικά να λεχθεί ότι η απόρριψη της παρούσας έφεσης διότι δεν υπάρχει πλέον αντικείμενο, ουδόλως επηρεάζει τη δυνατότητα του εφεσείοντα να προωθήσει οποιοδήποτε δικαίωμα θεωρεί ότι έχει.
Με δεδομένο ότι δεν αποφαινόμαστε επί της ουσίας της έφεσης, προς απόφαση παραμένει η ορθή, υπό τας περιστάσεις, διαταγή για τα έξοδα της παρούσας έφεσης. Δεν μπορεί να παραβλεφθεί το ότι το θέμα της μεταβολής των συνθηκών η οποία κατέστησε την έφεση άνευ αντικειμένου, τέθηκε ουσιαστικά μόλις πριν την ακρόασή της, με το περίγραμμα αγόρευσης των εφεσιβλήτων, έστω και αν τα γεγονότα, ήτοι η πώληση των τριών ακινήτων και η ανάκτηση και πώληση του άλλου, ήταν ή θα έπρεπε να ήταν γνωστά από πριν την προδικασία της παρούσας έφεσης. Δεν μπορεί, όμως επίσης, να παραβλεφθεί το ότι, τηρουμένου του αυτονόητου δικαιώματος του καθενός να προωθεί τις θέσεις του, η πλευρά του εφεσείοντα, έχοντας γνώση της σχετικής νομολογίας και ειδικά επί του ιδίου θέματος, επέλεξε να προχωρήσει με την ακρόαση της έφεσης. Υπό αυτές τις περιστάσεις, κρίνουμε ορθό να περιορίσουμε τα έξοδα που θα πρέπει να επιδικαστούν εναντίον του αποτυχώντος διαδίκου στο τι αφορά την προετοιμασία και ακρόαση της έφεσης.
Η έφεση απορρίπτεται με €2.000,00 έξοδα υπέρ των εφεσιβλήτων και εναντίον του εφεσείοντα.
Δ. ΚΙΤΣΙΟΣ, Δ.
Μ. ΑΜΠΙΖΑΣ, Δ.
Μ. ΤΟΥΜΑΖΗ, Δ.