|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2001) 4 ΑΑΔ 1103
ANΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 1004/99
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Π. ΚΑΛΛΗ, Δ.Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
ROYAL RIS LTD
Αιτητών
και
Δήμου Λάρνακας
Καθ΄ ων η αίτηση
________________
15 Μαρτίου, 2001.
ΑΙΤΗΣΗ ΗΜΕΡ. 7.2.2001
.Για τους αιτητές: Ι. Νικολάου με Α.Σ. Αγγελίδη.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Μ. Χ"Χριστοφής.
________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή οι αιτητές έχουν επιδιώξει την πιο κάτω θεραπεία:
"Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η άρνηση και/ή παράλειψη του καθ΄ ου η αίτηση να εξετάσει και να ικανοποιήσει το αίτημα των αιτητών για ανανέωση της άδειας πώλησης οινοπνευματωδών ποτών για την περίοδο 13 Μαρτίου 1999 μέχρι 12 Μαρτίου 2000 είναι άκυρη, παράνομη και πως ότι παραλήφθηκε θα πρέπει να διενεργηθεί."
Στο στάδιο των τελικών διευκρινίσεων ο κ. Νικολάου, εκ μέρους των αιτητών, δήλωσε ότι οι τελευταίοι "έχουν αποκτήσει στις 12.6.2000 άδεια για τις περιόδους 1999-2000 και 2000-2001". Δήλωσε, επίσης, ότι λόγω του ότι η προσφυγή στρέφεται κατά παράλειψης των καθ΄ ων η αίτηση να χορηγήσουν άδεια και λόγω του ότι η άδεια έχει παραχωρηθεί, "εγείρεται θέμα κατά πόσο υπάρχει αντικείμενο της παρούσας προσφυγής". Εισηγήθηκε ότι συνεπεία της καθυστέρησης της διοίκησης οι αιτητές έχουν υποστεί ζημιά και ζήτησε χρόνο για να υποβάλει αίτημα για προσαγωγή μαρτυρίας σε σχέση με την ζημιά. Το αίτημα του εγκρίθηκε και στις 7.2.2001 καταχώρισε την παρούσα αίτηση με την οποία ζητά:
"Α. ΄Αδεια και/ή διαταγή του Δικαστηρίου όπως επιτραπεί η καταχώρηση ενόρκων δηλώσεων εκ μέρους της
αιτήτριας για να καταστεί δυνατή η απόδειξη των
ισχυρισμών ότι:
α. Η έκδοση της άδειας πώλησης οινοπνευματωδών ποτών, μετά την καταχώριση της παρούσας αίτησης
ακυρώσεως δεν καθιστά την αίτηση άνευ αντικειμένου
αφού η αιτήτρια συνεπεία της παράλειψης των καθ΄ ων
η αίτηση έχει υποστεί σημαντικές ζημιές και βλάβες τις
οποίες προτίθεται να επιδιώξει δικαστικώς την αποκα-
τάσταση τους ή δίκαιη και εύλογο αποζημίωση.
β. Η αιτήτρια συνεπεία της παράλειψης των καθ΄ ων η
αίτηση να εκδώσουν έγκαιρα την άδεια πώλησης
οινοπνευματωδών ποτών έχει υποστεί ζημιές και
βλάβες, για τις οποίες δεν έχει ικανοποιηθεί από τους
καθ΄ ων η αίτηση και προτίθεται να επιδιώξει δικα-
στικώς την αποζημίωση της ή δίκαιη και εύλογη απο-
ζημίωση ή θεραπεία που θα αποκαθιστά πλήρως την
ζημιά και βλάβη που έχει υποστεί."
Στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την αίτηση οι αιτητές ισχυρίζονται ότι η παράλειψη των καθ΄ ων η αίτηση να εκδώσουν έγκαιρα την σχετική άδεια πώλησης οινοπνευματωδών ποτών έχει προκαλέσει στην αιτήτρια σημαντικές ζημιές και βλάβες που οφείλονται κυρίως σε ζημιές που προέκυψαν λόγω της διακοπής των εργασιών και λειτουργίας του εστιατορίου κατά την περίοδο 7.9.99 έως 15.9.99. Συνεπεία αυτής της διακοπής η αιτήτρια έχει ζημιές που οφείλονται σε απώλεια κέρδους, ζημιές από πληρωμές που έγιναν έστω και αν δεν λειτουργούσε το εστιατόριο (μισθούς υπαλλήλων κ.α.), βλάβες που προκλήθηκαν στην καλή φήμη και πελατεία των αιτητών.
Οι καθ΄ ων η αίτηση υπέβαλαν ένσταση. Με σχετική ένορκη δήλωση τους υποστηρίξαν πως δεν προκύπτει λόγος που να υποστηρίζει την παρούσα αίτηση. ΄Ηταν περαιτέρω η θέση τους πως η ακυρωτική απόφαση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για διεκδίκηση αποζημιώσεων. Ωστόσο η θεραπεία που ζητείται με την παρούσα προσφυγή είναι η ακύρωση της επίδικης παράλειψης. Ακριβώς αυτή την παράλειψη είναι που θα έπρεπε οι αιτητές να αποδείξουν και όχι τις ισχυριζόμενες ζημιές.
Οι αρχές οι οποίες διέπουν την προσαγωγή μαρτυρίας στην αναθεωρητική διαδικασία έχουν αναλυθεί στην πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Sportsman Betting Co. Ltd v. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2685/2.11.2001, στην οποία λέχθηκαν τα εξής:
"Από τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου προκύπτει σαφώς η αρχή ότι προϋπόθεση για την προσαγωγή μαρτυρίας στην αναθεωρητική διαδικασία είναι η σχετικότητα της μαρτυρίας προς τα επίδικα θέματα (Βλέπε: Ρούσος ν. Ιωαννίδης κ.α., Α.Ε. 2064, ημερ. 29.7.99, Ζαβρός ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 779/87, ημερ. 26.1.89, Τάσου Μιχαηλίδη κ.α. ν. Συμβούλιο Βελτιώσεως Παλαιχωρίου, Υποθ. 530/97, ημερ. 5.7.2000). Στην αναθεωρητική του δικαιοδοσία το Ανώτατο Δικαστήριο έχει την διακριτική ευχέρεια να ελέγχει το δικαίωμα των διαδίκων να προσαγάγουν μαρτυρία σχετική με τα γεγονότα που θέλουν να προσαγάγουν, με γνώμονα πάντοτε τη σχετικότητα της μαρτυρίας με τα επίδικα θέματα. Ο διάδικος που ζητά την έκδοση οδηγιών για προσαγωγή μαρτυρίας, είτε προφορικής είτε υπό μορφή ένορκης δήλωσης, οφείλει να προσδιορίσει με εύλογη λεπτομέρεια τα γεγονότα τα οποία επιδιώκει να αποδείξει και να ικανοποιήσει επίσης το Δικαστήριο ότι τα γεγονότα αυτά είναι σχετικά με τα επίδικα θέματα που εγείρονται στην προσφυγή, λαμβανομένων υπόψη των νομικών σημείων και των γεγονότων πάνω στα οποία βασίζεται η προσφυγή. Επιτρέπεται η προσκόμιση γεγονότων με μαρτυρία μόνο όταν είναι σχετικά με τα επίδικα θέματα και όταν η απόδειξη τους δυνατό να τεκμηριώσει οποιονδήποτε από τους λόγους ακύρωσης της προσβαλλόμενης διοικητικής απόφασης (Βλέπε: Sunrise Industry Clothing Ltd v. Δημοκρατίας, Υποθ. 999/91, ημερ. 24.9.92, Νικολαΐδης ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 374/92, ημερ. 19.3.93, Lordos Hotels Holdings Ltd v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Παραλιμνίου, Υποθ. 71/97, ημερ. 18.11.99)."
Στην παρούσα προσφυγή οι αιτητές επιδιώκουν την ακύρωση της παράλειψης της διοίκησης να εξετάσει και ικανοποιήσει το αίτημα τους για ανανέωση της άδειας πώλησης οινοπνευματωδών ποτών για την περίοδο 13.3.1999 μέχρι 12.3.2000. ΄Οπως έχει ήδη αναφερθεί η διοίκηση έχει χορηγήσει την επίδικη άδεια. Επί της ουσίας της προσφυγής οι αιτητές ίσως θα αντιμετωπίσουν εισήγηση της άλλης πλευράς ότι λόγω της θεραπείας της παράλειψης η προσφυγή έχει απωλέσει το αντικείμενο της και η δίκη έχει καταργηθεί. Τέτοια εισήγηση βρίσκει έρεισμα στη νομολογία (Βλ.
Epco (Cyprus) Ltd v. Municipal Committee of Nicosia (1965) 3 C.L.R. 416, 422. Bλ. και Κυριακόπουλου "Ελληνικόν Διοικητικόν Δίκαιον". 4η έκδοση, Τόμος Γ, σελ. 146: "... η αίτησις ακυρώσεως καθίσταται άνευ αντικειμένου, καταργούμενης της δίκης, εάν ασκήται κατά παραλείψεως οφειλομένης νομίμου ενεργείας της αρχής, εφ΄ όσον αύτη, μετά την άσκησιν του ένδικου τούτου μέσου, προέβη εις την παραλειφθείσαν νόμιμον ενέργειαν" - Βλ., επίσης, Θ.Δ. Τσάτσου "Η αίτησις ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας", Έκδοση Τρίτη, σελ. 373-374: "΄Ανευ αντικειμένου αποβαίνει ωσαύτως η αίτησις ακυρώσεως, εφ΄ όσον στρέφεται κατά παραλείψεως οφειλομένης ενεργείας, εάν η διοίκησις προβή εις την οφειλομένην και παραλειφθείσαν ενέργειαν, κατά τρόπον ώστε ν΄ ανατρέξη εις τον χρόνον, καθ΄ ον συνετελέσθη πλήρως η προσβληθείσα παράλειψις").Ωστόσο η απώλεια του αντικειμένου δεν οδηγεί πάντοτε στην κατάργηση της δίκης. Αν αποδειχθεί ότι ο αιτητής έχει υποστεί ζημιά λόγω της επίδικης παράλειψης η δίκη δεν καταργείται. Για να πετύχει εισήγηση για πρόκληση ζημιάς ο αιτητής πρέπει να δώσει πειστική απόδειξη (Βλ.
Epco (Cyprus) Ltd, πιο πάνω, στη σελ. 422). Αυτό είναι που επιδιώκουν οι αιτητές με την παρούσα αίτηση. Επιδιώκουν την προσαγωγή μαρτυρίας για πρόκληση ζημιάς. Θα εισηγηθούν - στο τέλος - ότι λόγω της ζημιάς η προσφυγή δεν έχει απωλέσει το αντικείμενο της και δεν έχει καταργηθεί η δίκη. Θα ζητήσουν, παρά την θεραπεία της παράλειψης, την έκδοση ακυρωτικής απόφασης γιατί μόνο μετά από ακυρωτική απόφαση μπορούν να απαιτήσουν την επιδίκαση αποζημιώσεων από Πολιτικό Δικαστήριο δυνάμει του άρθρου 146.6 του Συντάγματος (Βλ. Hapeshis v. Republic (1979) 3 C.L.R. 550, Christodoulides v. Republic (1978) 3 C.L.R. 193, Platis v. Republic (1978) 3 C.L.R. 384).Για τους σκοπούς της παρούσας διαδικασίας το δικαστήριο αυτό δεν καλείται να αποφασίσει κατά πόσο η επίδικη μαρτυρία ικανοποιεί τα κριτήρια που δεν καταργούν την δίκη. Αυτό είναι θέμα που θα αποφασιστεί στο τέλος, μετά που θα παρουσιασθεί η μαρτυρία και το δικαστήριο θα κληθεί να αποφασίσει κατά πόσο η προσφυγή έχει απωλέσει το αντικείμενο της και η δίκη έχει καταργηθεί. Ούτε μπορεί να αποφασιστεί από το δικαστήριο αυτό κατά πόσο η μαρτυρία που θα προσαχθεί δικαιολογεί επιδίκαση αποζημιώσεων. Αυτή η πτυχή της υπόθεσης εμπίπτει εντός της δικαιοδοσίας του Πολιτικού Δικαστηρίου. Στο στάδιο αυτό το δικαστήριο θα πρέπει μόνο να αποφασίσει κατά πόσο η μαρτυρία είναι σχετική με τα επίδικα θέματα της προσφυγής. Λόγω της θεραπείας της παράλειψης και των ενδεχόμενων συνεπειών από τη θεραπεία η πρόκληση ή όχι ζημιάς έχει, λόγω της ερμηνείας που έχει δοθεί από τη νομολογία στο άρθρο 146.6 του Συντάγματος, καταστεί επίδικο θέμα. Για το λόγο αυτό ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις που έχει θέσει η νομολογία για την προσαγωγή μαρτυρίας. Έπεται πως η αίτηση πρέπει να εγκριθεί.
Η αίτηση εγκρίνεται. Εκδίδεται διάταγμα ως η αίτηση. Η ένορκη δήλωση των αιτητών να καταχωρηθεί μέχρι τις 26.3.2001. Τυχόν απαντητική ένορκη δήλωση των καθ΄ ων η αίτηση να καταχωρηθεί μέχρι τις 2.4.2001. Η υπόθεση ορίζεται για τελικές διευκρινίσεις στις 4.4.2001. Τα έξοδα θα ακολουθήσουν το αποτέλεσμα της προσφυγής.
Π. ΚΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.