ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

1. Δέσποινας Ξενή Πυρίλλη από το Παραλίμνι

2. Δέσποινα Γιαννή Τσιαούσιη από το Παραλίμνι

3. Γιαννή Τσαούσιη, από το Παραλίμνι

Aιτητές

και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

1. Του Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων

Καθ΄ων η αίτηση

---------------------------

Για τους αιτητές: Α. Ταλιαδώρος

Για τους καθ΄ων η αίτηση: Λ. Καουτζάνη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας.

--------------------------

Οι αιτητές είναι συνιδιοκτήτες τριών ακινήτων με αριθμό τεμαχίων 405, 406 και 407 του Φ/Σχ 33/64, στο Παραλίμνι. Στις 31 Αυγούστου 1990 υπέβαλαν στο Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων δηλώσεις διάθεσης των ακινήτων τους για τους σκοπούς του περι Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου του 1980 (Ν. 52/80), όπως τροποποιήθηκε. Προσδιόρισαν ως αξία τους το ποσό των £202.500 (£67.500Χ3) και κατέβαλαν τον αναλογούντα, πάνω σ΄αυτή τη βάση, φόρο. Ας σημειωθεί πως η διάθεση συνίστατο σε συμφωνία για "παραχώρηση και μεταβίβαση" των ακινήτων έναντι παροχής που καθορίστηκε σε "ένα ενιαίο κτιριακό συγκρότημα οργανωμένων διαμερισμάτων κατηγορίας Α, αποτελούμενο από 31 διαμερίσματα του ενός υπνοδωματίου, 7 studio, δύο καταστήματα, ένα δωμάτιο υπηρεσίας και με τους ανάλογους υπόγειους χώρους...." Επίσης από "πισίνα και όλους τους βοηθητικούς ή κοινόχρηστους χώρους και γενικά πάν ότι απαιτείται από τη νομοθεσία του ΚΟΤ". Και ακόμα, "από μηχανισμό air-condition, window units (ψυχρού αέρα) σε όλα τα υπνοδωμάτια" και εγκαταστάσεις "βιολογικού συστήματος λυμάτων", αν το απαιτούσε η αρμόδια αρχή.

Ο Διευθυντής του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων στηριγμένος, σε εκείνο το στάδιο, όπως προκύπτει, σε σχετική εκτίμηση του Κτηματολογίου, καθόρισε σε £270,000 (90.000Χ3) την αγοραία αξία των ακινήτων κατά το χρόνο της διάθεσης και απέστειλε στους αιτητές ειδοποίηση επιβολής ανάλογης φορολογίας. Οι αιτητές ενέστησαν και υποστήριξαν τη διαφορετική θέση τους με μελέτη ανεξάρτητων, όπως χαρακτηρίστηκαν, εκτιμητών σύμφωνα με την οποία δεν ήταν καν £202.500 η αγοραία αξία των ακινήτων, αλλά μόνο £83.000.

Ο Διευθυντής είχε ενώπιον του πλέον και εκτίμηση του Προϊσταμένου του Γραφείου Φόρου Κληρονομίας και συζήτησε το θέμα με τους αντιπροσώπους των αιτητών. Δεν κατέληξαν σε συμφωνία και στις 23 Ιουλίου 1991 απέρριψε την ένσταση. Ασκήθηκε η προσφυγή 945/91 η οποία, όμως, δεν χρειάστηκε να προωθηθεί. Δηλώθηκε πρόθεση επανεξέτασης προς έκδοση νέας απόφασης και αποσύρθηκε. Εξηγούν οι καθ΄ων η αίτηση πως είχε μεσολαβήσει η απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Ι.Γ. Μακρή Κτηματική Λτδ ν. Δημοκρατίας (1994) 3 ΑΑΔ 56. Κρίθηκε εκεί πως η γενική παραπομπή σε απροσδιόριστα στοιχεία και ακόμα σε "άλλους παράγοντες" που σημείωσε ο Διευθυντής ότι είχε υπόψη του χωρίς όμως και να τους αναφέρει, καθιστούσε αναιτιολόγητη την απόφαση. Το κενό δεν μπορούσε να πληρωθεί με πρωτογενή αξιολόγηση από το Δικαστήριο των δυο αντικρουόμενων εκθέσεων που υπήρχαν και η απόφαση ακυρώθηκε. ΄Ισχυαν τα ίδια και για την απόφαση της 23 Ιουλίου 1991, γι΄αυτό και η πορεία που ακολουθήθηκε.

Στις 4.10.94 εκδόθηκε νέα απόφαση με την οποία καθορίστηκε εκ νέου το ποσό των £270.000 ως η αγοραία αξία των τριών ακινήτων. Ακολούθησε νέα εξέταση και νέα μελέτη των ίδιων εκτιμητών. Χρησιμοποίησαν τα ίδια συγκριτικά, αυτή τη φορά η εκτίμηση κατά τετραγωνικό πόδι ήταν διαφορετική αλλά με τις προσαρμογές που έγιναν η συνολική αξία καθορίστηκε και πάλιν στις £83,000. Ταυτόχρονα οι εκτιμητές των αιτητών σχολίασαν την παλαιά έκθεση που στήριζε και την δεύτερη απόφαση επισημαίνοντας αδυναμίες που, κατά τη γνώμη τους, θα έπρεπε να οδηγήσουν στη παραγνώρισή της.

Ο Διευθυντής παρέμεινε αμετακίνητος και η απόφασή του ημερομηνίας 2.5.95, με την οποία απέρριψε την ένσταση, αποτελεί το αντικείμενο της προσφυγής. Δεν αναφέρεται πλέον ο Διευθυντής σε "άλλους παράγοντες" όπως την πρώτη φορά. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με την κατάληξη στο ίδιο ποσό, αποτέλεσε τον πρώτο άξονα της επιχειρηματολογίας των αιτητών. Κατά την εισήγησή τους η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης "είναι παράνομη, ανεπαρκής και αναληθής αφού έρχεται σε άμεση αντίθεση με αυτή που προβάλλεται στην εξέταση του ίδιου θέματος παλαιότερα". Δεν είναι λογικό, ή νοητό λέγουν, "να υπολογίζεται η αγοραία αξία κάποιου τεμαχίου γης στο ίδιο συγκεκριμένο ύψος των ΛΚ270.000 με τη λήψη υπόψη και χωρίς τη λήψη υπόψη επιπρόσθετων παραγόντων, οι οποίοι, κατά τον ισχυρισμό των ίδιων των καθ΄ων η αίτηση, επηρεάζουν την αγοραία αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας".

Ο δεύτερος ισχυρισμός τους αναφέρεται στην ίδια την εκτίμηση της αξίας των ακινήτων. Υποστηρίζουν ότι στηρίχτηκε σε λανθασμένα στοιχεία και συγκριτικά δεδομένα. Επισύναψαν συναφώς στην αγόρευσή τους, ως αναπόσπαστο μέρος της, όπως προτείνουν, νέα έκθεση των εκτιμητών τους. Επισημαίνουν πως αυτή η έκθεση, αφού δεν αναφέρεται σε νέα στοιχεία αλλά σχολιάζει όσα ήδη είχαν τεθεί ενώπιον του Διευθυντή, μπορεί να ληφθεί υπόψη από το Δικαστήριο. Επικαλούνται, όμως, ταυτόχρονα και την απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Χρύσανθος Κωνσταντίνου ν. Συμβουλίου Αμπελουργικών Προϊόντων (1992) 3 ΑΑΔ 228 στην οποία κρίθηκε πως η πιθανότητα πλάνης που διεφάνη ενόψει νέου υλικού που προσκομίστηκε στο Δικαστήριο, συνιστούσε λόγο ακυρότητας. Κατά την εισήγησή τους δεν έγινε γνήσια προσπάθεια εξεύρεσης της αξίας των κτημάτων. ΄Ο,τι επιχειρήθηκε ήταν η αιτιολόγηση της αρχικής παράνομης απόφασης, καθ΄υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής εξουσίας του Διευθυντή, αφού, (σύμφωνα με το σύγγραμμα του Δημητρίου Π. Οικονόμου - Ο Δικαστικός ΄Ελεγχος της Δικαστικής Εξουσίας εν τη Δημοσία Διοικήσει, έκδοση 1966 σελ. 181) "δεν ελήφθησαν υπόψιν άπασαι αι απόψεις του υπό κρίσιν θέματος, αλλά μόνο τινές εξ αυτών, καθιστώσαι την διοικητικήν ενέργειαν μονομερή".

Οι καθ΄ων η αίτηση υποδεικνύουν πως ενόψει της διαπίστωσης του πλημμελούς της αιτιολογίας της πρώτης απόφασης, η υπόθεση επανεξετάστηκε εξ΄ υπαρχής. Υποβλήθηκε νέα ένσταση και αναμορφωμένη μελέτη των αιτητών και η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν το αποτέλεσμα πλήρους έρευνας. Ενσωματώθηκαν σ΄αυτή οι συγκεκριμένοι λόγοι για τους οποίους προκρίθηκε, μεταξύ των δυο τοποθετήσεων, η ήδη υπάρχουσα εκτίμηση του Προϊσταμένου του Φόρου Κληρονομίας, εξ ου και η κατάληξη στο ίδιο ποσό, το οποίο ουδέποτε καθορίστηκε τυχαία αφού και κατά το αρχικό στάδιο υπήρχε η εκτίμηση του Κτηματολογίου. Αναπαραγάγουν τους λόγους για τους οποίους ο Διευθυντής κατέληξε στην απόφαση του και με αναφορά στη σχετική νομολογία προτείνουν την αγνόηση της νέας μελέτης των αιτητών ως στοιχείου νέου που δεν είχε τεθεί ενώπιον του Διευθυντή. Κατέληξαν συναφώς με παραπομπή στην απόφαση της Ολόμελειας στην υπόθεση EPCO (ΣΑΥΠΡΟΥΣ) ΛΤΔ v. Δημοκρατίας (1993) 3 ΑΑΔ 502 στην οποία επανατονίστηκε πως "δεν είναι έργο του Δικαστηρίου τούτου να αποφασίσει στην προκειμένη περίπτωση ποιά από τις δυο εκτιμήσεις ήταν η ορθή και ποιά έπρεπε να προτιμηθεί".

Διεξάχθηκε πλήρης έρευνα και δεν έχει διαλάθει οτιδήποτε της προσοχής του Διευθυντή. Ανήκει στον Διευθυντή η αρμοδιότητα και δεν μπορεί να αναμένεται, όπως έχει ήδη υποδειχθεί, πρωτογενής ή νέα αξιολόγηση των εκτιμήσεων από το ίδιο το Δικαστήριο. Το Δικαστήριο ασκεί, εν προκειμένω, έλεγχο ακραίων ορίων και δεν παρέχεται δυνατότητα παρέμβασης προς αντικατάσταση της ουσιαστικής κρίσης του Διευθυντή με την κρίση του Δικαστηρίου. ΄Οσα επισημαίνονται στο έγγραφο των εκτιμητών που επισυνάφθηκε στην αγόρευση των αιτητών πράγματι δεν συνιστούν νέο υλικό και δεν υπάρχει, ενόψει του συνόλου των δεδομένων, περιθώριο για αποδοχή της άποψης περί την ύπαρξη πλάνης ως προς οποιοδήποτε γεγονός ή περί το μή συνυπολογισμό οποιουδήποτε σχετικού παράγοντα. Η απόφαση του Διευθυντή ήταν εύλογα επιτρεπτή και δεν παρέχεται δυνατότητα παρέμβασης.

Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα. Τα έξοδα να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή για να εγκριθούν από το Δικαστήριο.

Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ

/Μσι.