|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2008) 3 ΑΑΔ 524
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Aναθεωρητική Έφεση Αρ. 92/2006)
22 Δεκεμβρίου, 2008
[ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗ,
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στές]
1. ΚΥΡΙΑΚΟΣ Χ"ΣΩΤΗΡΙΟΥ Κ.Α.,
Εφεσείοντες/Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΜΥΝΑΣ,
Εφεσιβλήτων/Καθ'ων η Αίτηση.
_________________________________
Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Εφεσείοντες-Αιτητές.
Φ. Κωμοδρόμος, για τους Εφεσίβλητους-Καθ'ων η Αίτηση.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δώσει ο Δικαστής Γ. Ερωτοκρίτου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Σύμφωνα με τον Κανονισμό 11 των περί Αξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας (Διορισμοί, Ιεραρχία και Αφυπηρετήσεις), Κανονισμών του 1990 (Κ.Δ.Π. 90/90) στο εξής οι Κανονισμοί, οι Αξιωματικοί με το διορισμό τους κατανέμονται κατά Κλάδο ως εξής:-
«(α) Στο Στρατό Ξηράς ως Αξιωματικοί Όπλων και Αξιωματικοί Σωμάτων.
(β) Στο Ναυτικό ως Μάχιμοι Αξιωματικοί, Μηχανικοί Αξιωματικοί και Αξιωματικοί Σώματος.
(γ) Στην Αεροπορία ως Ιπτάμενοι Αξιωματικοί, Μηχανικοί Αξιωματικοί και Αξιωματικοί Σώματος.»
Μετά την αρχική κατανομή τους κατά Κλάδο, είναι δυνατή η μετάταξή τους για κάλυψη υπηρεσιακών αναγκών. Όμως, ο Κανονισμός 12 προβλέπει ότι «σε τέτοιες περιπτώσεις, τα θέματα αρχαιότητας που πιθανό να προκύπτουν, ρυθμίζονται με βάση τις πρόνοιες του Μέρους V των .. Κανονισμών». Συγκεκριμένα, ο Κανονισμός 15 προβλέπει ότι ο βαθμός και η αρχαιότητα ενός Αξιωματικού, φαίνεται στη σχετική Επετηρίδα του Κλάδου του, η οποία τηρείται στο Υπουργείο Άμυνας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το συγκεκριμένο Κανονισμό, όπως ίσχυε τότε, για κάθε Κλάδο τηρούνταν πέραν της μιας Επετηρίδας. Για παράδειγμα, για το Στρατό Ξηράς, ετηρείτο κατά τον ουσιώδη χρόνο ξεχωριστή Επετηρίδα για τους Αξιωματικούς Όπλων και ξεχωριστή για τους Αξιωματικούς Σωμάτων. Για το Ναυτικό υπάρχει ξεχωριστή Επετηρίδα για τους Μάχιμους Αξιωματικούς, ξεχωριστή για τους Μηχανικούς Αξιωματικούς και ξεχωριστή για τους Αξιωματικούς Σωμάτων. Το ίδιο και με την Αεροπορία.
Ένας αξιωματικός ανελίσσεται στους διάφορους βαθμούς της ιεραρχίας, κατόπιν προαγωγής του από βαθμό σε βαθμό. Για να δικαιούται προαγωγής, ο αξιωματικός πρέπει να κριθεί προακτέος από το Συμβούλιο ή Ανώτατο Συμβούλιο Κρίσεων, ανάλογα με την περίπτωση. Οι βαθμοί ανέλιξης των Αξιωματικών, γίνονται κατά Κλάδο σύμφωνα με τους περιορισμούς που θέτει ο Κανονισμός 17, ως προς την ανώτατη βαθμίδα. Σύμφωνα με τον Κανονισμό 42, συντάσσονται ξεχωριστοί Πίνακες Προακτέων. Συγκεκριμένα ο Κανονισμός προβλέπει ότι:-
«42.-(1) Με βάση την κατά την παράγραφο (2) του Κανονισμού 40 απόφαση του Συμβουλίου Κρίσεων ή, αναλόγως της περιπτώσεως, του Ανώτατου Συμβουλίου Κρίσεων οι κριθέντες Αξιωματικοί αναγράφονται σε αντίστοιχους πίνακες, οι οποίοι, αφού υπογραφούν από τον Πρόεδρο και τα μέλη του, υποβάλλονται αυτοί του Συμβουλίου Κρίσεων στον Υπουργό για κύρωση και αυτοί του Ανώτατου Συμβουλίου Κρίσεων στο Υπουργικό Συμβούλιο για κύρωση:
Νοείται ότι συντάσσονται ξεχωριστοί πίνακες προακτέων κατ' απόλυτον εκλογήν, προακτέων κατ' εκλογήν, προακτέων κατ' αρχαιότητα και παραμενόντων στον ίδιο βαθμό, κατά βαθμό και κατά Κλάδο οι οποίοι και καθορίζουν τη νέα σειρά τους στην Επετηρίδα, εφόσον προαχθούν:
Νοείται περαιτέρω ότι για το Στρατό Ξηράς συντάσσονται ξεχωριστοί πίνακες για τους Αξιωματικούς Όπλων και για τους Αξιωματικούς Σωμάτων, για το Ναυτικό ξεχωριστοί πίνακες, για τους Μάχιμους Αξιωματικούς, για τους Μηχανικούς Αξιωματικούς και για τους Αξιωματικούς Σώματος και για την Αεροπορία ξεχωριστοί πίνακες, για τους Ιπτάμενους Αξιωματικούς, για τους Μηχανικούς Αξιωματικούς και για τους Αξιωματικούς Σώματος.»
Αξιωματικός που κρίθηκε προακτέος προάγεται, εφόσον υπάρχει κενή θέση στο βαθμό για τον οποίο προορίζεται. Σύμφωνα με τον Κανονισμό 45(2):-
«45(2) Οι υπάρχουσες κενές θέσεις Αξιωματικών κατανέμονται με απόφαση του Υπουργού που εκδίδεται μετά από πρόταση του Αρχηγού, με βάση τις ανάγκες της υπηρεσίας, κατά Κλάδο:
Νοείται ότι οι κενές θέσεις Αξιωματικών που θα δοθούν για το Στρατό Ξηράς θα διαχωριστούν σε θέσεις Αξιωματικών Όπλων και σε θέσεις Αξιωματικών Σωμάτων, οι κενές θέσεις Αξιωματικών που θα δοθούν για το Ναυτικό θα διαχωριστούν σε θέσεις Μάχιμων Αξιωματικών, σε θέσεις Μηχανικών Αξιωματικών και σε θέσεις Αξιωματικών Σώματος και οι κενές θέσεις Αξιωματικών που θα δοθούν για την Αεροπορία θα διαχωριστούν σε θέσεις Ιπτάμενων Αξιωματικών, σε θέσεις Μηχανικών Αξιωματικών και σε θέσεις Αξιωματικών Σώματος.»
Η ιεραρχία στους Πίνακες Προακτέων καθορίζεται με βάση τα κριτήρια που προβλέπονται στον Κανονισμό 46, όπως έχει τροποποιηθεί.
Στην προκειμένη περίπτωση, οι έντεκα Εφεσείοντες είναι Αξιωματικοί Όπλων του Στρατού Ξηράς. Τα Ενδιαφερόμενα Μέρη Σταύρος Παπαμιχαήλ και Σόλων Σοφοκλέους, είναι Αξιωματικοί Σωμάτων του Στρατού Ξηράς, ο Μιχάλης Χατζηκωνσταντίνου είναι Μηχανικός Αξιωματικός του Ναυτικού, ο Λοΐζος Μηλικούρης είναι Ιπτάμενος Αξιωματικός της Αεροπορίας και ο Στέλιος Παπαμιχαήλ, είναι Αξιωματικός Σώματος της Αεροπορίας. Το 2004 οι Εφεσείοντες και τα ΕΜ Σταύρος Παπαμιχαήλ και Σόλων Σοφοκλέους κατείχαν το βαθμό του Ταγματάρχη. Το ΕΜ Μ. Χατζηκωνστανίνου κατείχε το βαθμό του Πλωτάρχη και τα ΕΜ Λ. Μηλικούρης και Στέλιος Παπαμιχαήλ το βαθμό του Επισμηναγού.
Τόσο οι Εφεσείοντες όσο και τα Ενδιαφερόμενα Μέρη, πληρούσαν τις προβλεπόμενες από τους Κανονισμούς προϋποθέσεις κρίσης και κρίθηκαν από το Συμβούλιο Κρίσεων Αξιωματικών ως προακτέοι, κατ' εκλογήν και τα ονόματα τους αναγράφηκαν στους αντίστοιχους Πίνακες Προακτέων σύμφωνα με την κατανομή σε Όπλο, Σώμα κτλ., στο οποίο ανήκαν και σύμφωνα με το βαθμό που κατείχαν (δηλαδή Ταγματαρχών, Πλωταρχών και Επισμηναγών).
Μετά την οριστικοποίηση των Πινάκων Προακτέων Αξιωματικών για το έτος 2004, ο Υπουργός θα έπρεπε να αποφασίσει, σύμφωνα με τον Κανονισμό 45(2), την κατανομή των κενών θέσεων, ανάλογα με τον Κλάδο και Τμήμα. Υπήρχαν τότε 33 κενές θέσεις από το βαθμό Αντισυνταγματάρχη μέχρι το βαθμό του Υπολοχαγού και στους αντίστοιχους βαθμούς των άλλων δύο Σωμάτων. Ο Υπουργός Άμυνας, μετά από πρόταση του Αρχηγού της Εθνικής Φρουράς, αποφάσισε στις 25.8.2004 την κατανομή των 33 θέσεων ως εξής:- 30 στον Στρατό Ξηράς (28 στα Όπλα και 2 στα Σώματα), 1 στο Ναυτικό (Αξιωματικούς Μηχανικού) και 2 στην Αεροπορία (1 στους Ιπτάμενους Αξιωματικούς και 1 στους Αξιωματικούς Σώματος).
Στη συνέχεια, ο Υπουργός προέβη στις 26.8.2004 στην προαγωγή των Αξιωματικών στον επόμενο βαθμό, με βάση την πιο πάνω κατανομή των θέσεων και τη σειρά που είχαν οι υποψήφιοι στους αντίστοιχους Πίνακες κριθέντων ως προακτέων Αξιωματικών. Μεταξύ των Αξιωματικών που προάχθηκαν, συμπεριλαμβάνονταν και τα ΕΜ.
Οι Εφεσείοντες, παρόλο που περιλαμβάνονταν στους υποψηφίους για προαγωγή, δεν προάχθηκαν, επειδή οι 28 θέσεις που κατανεμήθηκαν στο Στρατό Ξηράς, καταλήφθηκαν από άλλους συναδέλφους τους, οι οποίοι είχαν αρχαιότητα με βάση τη σειρά στη σχετική Επετηρίδα για τους Αξιωματικούς Όπλων, στους οποίους περιλαμβάνονταν και οι ίδιοι.
Οι Εφεσείοντες προσέβαλαν την προαγωγή των ΕΜ. Οι Εφεσίβλητοι ήγειραν προδικαστική ένσταση ότι οι Εφεσείοντες στερούνται εννόμου συμφέροντος καθότι ανήκουν σε διαφορετικούς Κλάδους και Τμήματα. Ο συνάδελφος μας που εκδίκασε πρωτοδίκως την προσφυγή, στηριζόμενος στις υποθέσεις Ζαβρός κ.α. ν. Δημοκρατίας (1994) 3 ΑΑΔ 349, 357-358, Κωλέττη κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 442/03, ημερ. 31.1.05 και Γαλανός κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 1015/04, ημερ. 8.3.06, έκρινε ότι οι Εφεσείοντες πράγματι στερούνταν εννόμου συμφέροντος και απέρριψε την προσφυγή. Σύμφωνα με το αιτιολογικό του συναδέλφου μας, η απόφαση του Υπουργού να κατανείμει τις κενές θέσεις κατά Κλάδο και Τμήμα, είναι ανεξάρτητη της διαδικασίας προαγωγών και «συνεπώς δε χωρεί παρεμπίπτων έλεγχος του κύρους της σε προσφυγή κατά προαγωγών, αλλά αποτελεί αυτοτελή διοικητική πράξη προσβλητή με προσφυγή.».
Οι Εφεσείοντες, με τρεις λόγους έφεσης προσβάλλουν την κατάληξη του συναδέλφου μας.
Κατά τη διάρκεια της ενώπιον μας διαδικασίας, η έφεση αποσύρθηκε και απορρίφθηκε εναντίον του ΕΜ 4 Λοΐζου Μηλικούρη, επειδή δεν ήταν δυνατή η επίδοση της.
Κατ' αρχάς, οι Εφεσείοντες παραπονούνται ότι δεν εξετάστηκε η ουσία της προσφυγής και ότι οι Εφεσείοντες δικαιούνται κρίσης επί όλων των λόγων ακύρωσης που έθεσαν πρωτοδίκως. Όπως αναφέρει ο ευπαίδευτος συνήγορος τους με αναφορά στους λόγους έφεσης 1 και 3, πρωτοδίκως τέθηκε θέμα ανυπαρξίας νόμιμης Επετηρίδας, η ύπαρξη της οποίας ήταν προϋπόθεση για νόμιμη προαγωγή και θα έπρεπε να είχε εξεταστεί προτού κριθεί το θέμα του εννόμου συμφέροντος.
Από πλευράς Εφεσιβλήτων, ήταν η θέση του ευπαίδευτου δικηγόρου τους, ότι από τη στιγμή που οι Εφεσείοντες δεν μπορούσαν να θεμελιώσουν έννομο συμφέρον, το Δικαστήριο πρωτοδίκως ορθά έπραξε και απέρριψε την προσφυγή, αφού η εξέταση οποιουδήποτε άλλου λόγου ακύρωσης που ετίθετο στην προσφυγή, είχε εκ των πραγμάτων καταστεί άνευ αντικειμένου.
Σύμφωνα με το άρθρο 146.2 του Συντάγματος αποτελεί προϋπόθεση για την προσβολή μιας πράξης, η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος καθώς επίσης και ο δυσμενής επηρεασμός του συμφέροντος του προσφεύγοντος. Η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος δεν αφορά μόνο στην προσφυγή, αλλά και στους λόγους ακύρωσης, ώστε να είναι παραδεχτοί (Βλ. Αναστασίου ν. Δήμου Παραλιμνίου (2000) 3 ΑΑΔ 339).
Στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με τον Κανονισμό 15(3), τηρούνται ξεχωριστές Επετηρίδες κατά Κλάδο, για τους Αξιωματικούς Όπλων και ξεχωριστές για τους Αξιωματικούς Σώματος. Ενόψει των ξεχωριστών Επετηρίδων, τέθηκε θέμα κατά πόσον οι Αξιωματικοί Όπλων μπορούν να προσβάλουν την προαγωγή Αξιωματικών Σωμάτων. Όπως ορθά διαπιστώνεται πρωτοδίκως, το θέμα κρίθηκε από την Ολομέλεια στη Ζαβρός κ.α. ν. Δημοκρατίας, ανωτέρω, την οποία ακολούθησαν οι πρωτόδικες αποφάσεις Κωλέττη κ.α. ν. Δημοκρατίας, ανωτέρω και Γαλανός κ.α. ν. Δημοκρατίας, ανωτέρω, στις οποίες παρέπεμψε ο συνάδελφος μας στην απόφαση του. Σύμφωνα με τα αποφασισθέντα στις πιο πάνω υποθέσεις, ο διαχωρισμός των Αξιωματικών σε Όπλα και Σώματα επηρεάζει το έννομο συμφέρον, με αποτέλεσμα να μη δικαιούνται οι πρώτοι να προσβάλουν την προαγωγή των δευτέρων και αντίθετα. Όπως τονίστηκε στη Ζαβρός, ανωτέρω, η Επετηρίδα είναι εκτελεστή διοικητική πράξη και μπορεί να προσβληθεί ευθέως από τα άτομα που επηρεάζονται. Όμως δεν αποτελεί μέρος της σύνθετης διοικητικής ενέργειας, που καταλήγει στις προαγωγές.
Συνεπώς, από τη στιγμή που οι Εφεσείοντες ως Αξιωματικοί Όπλων Στρατού Ξηράς δεν έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλλουν την προαγωγή των ΕΜ, τρεις από τους οποίους ανήκουν σε Σώματα, ενώ ο 4ος είναι Αξιωματικός Μηχανικού στο Ναυτικό, δεν τίθεται καν θέμα εξέτασης της νομιμότητας των σχετικών Επετηρίδων, οι οποίες σύμφωνα με τον Κανονισμό 15(3) είναι διαφορετικές, ανάλογα με τον Κλάδο και τα Τμήματα. Είναι καθαρό ότι η εξέταση του εννόμου συμφέροντος, αποτελεί συνταγματική προϋπόθεση και επομένως προηγείται της εξέτασης θεμάτων που σχετίζονται με τη νομιμότητα της Επετηρίδας.
Ο κ. Αγγελίδης, εισηγήθηκε ότι η απόφαση Ζαβρού, ανωτέρω, διαφοροποιείται από τα δεδομένα της παρούσας υπόθεσης. Όπως εξήγησε, η υπόθεση Ζαβρού αφορούσε κρίσεις του διέπονται από το νομικό καθεστώς όπως αυτό ίσχυε με τους Κανονισμούς ΚΔΠ 90/90, οι οποίοι περιείχαν απλά πρόνοιες για κατάρτιση Επετηρίδας. Όμως, με την ΚΔΠ 157/91, οι Επετηρίδες, είπε, απέκτησαν κανονιστική ισχύ, αφού ο Κανονισμός 5 προέβλεπε την ενσωμάτωση τους στους Κανονισμούς και τη νόμιμη τήρηση τους. Ο κ. Αγγελίδης, με αναφορά στην Υπόθ. Αρ. Κρονίδου κ.α. ν. ΕΕΥ (1994) 3 ΑΑΔ 530, εισηγήθηκε ότι η κάθε Επετηρίδα ως κανονιστική πλέον πράξη, δεν ετηρείτο νόμιμα, αφού οι εκάστοτε διαφοροποιήσεις μόνο με τροποποίηση των Κανονισμών και επακόλουθη δημοσίευση μπορούσαν να γίνουν, και δεν έγιναν. Όπως εισηγήθηκε, από τη στιγμή που δεν υπήρχαν νόμιμες Επετηρίδες, ότι επακολούθησε (κατάρτιση πινάκων, καταμερισμός σε ειδικότητες, καθώς επίσης και η τελική επιλογή) συμπαρασύρεται σε ακυρότητα.
Δεν συμφωνούμε. Θέματα που άπτονται της νομιμότητας της Επετηρίδας, έπονται της απόδειξης εννόμου συμφέροντος. Όπως είναι διατυπωμένη η θεραπεία, δεν είναι δυνατό να προσβάλλεται η μη προαγωγή των Εφεσειόντων και ταυτόχρονα η νομιμότητα της Επετηρίδας.
Όμως, ακόμα και αν ήταν δυνατή η εξέταση της Επετηρίδας, αυτή φαίνεται να είναι νόμιμη. Όπως κρίθηκε από την Ολομέλεια στην Παπακυριακού κ.α. ν. Δημοκρατίας (1996) 3 ΑΑΔ 65, στη σελ. 69, οι Επετηρίδες πριν την τροποποίηση των Κανονισμών με την ΚΔΠ 157/91, καταρτίζονταν και τηρούνταν από το αρμόδιο Υπουργείο. Με το νέο καθεστώς που επήλθε με την ΚΔΠ 157/91, οι Επετηρίδες ενσωματώθηκαν πλέον ως Παραρτήματα στους Κανονισμούς των οποίων και αποτελούσαν μέρος, «παρότι η ενημέρωση τους, ανάλογα με τις εκάστοτε μεταβολές, θα συνέχιζε όπως και προηγουμένως». Επομένως, το επιχείρημα του κ. Αγγελίδη, ότι κάθε φορά που επέρχεται αλλαγή στην Επετηρίδα θα πρέπει να γίνεται δημοσίευση για να είναι έγκυρη, δεν θα μπορούσε να ευσταθήσει ενόψει των αποφασισθέντων στην Παπακυριακού, πιο πάνω.
Ενόψει της πιο πάνω κατάληξης, δεν χρειάζεται να εξετάσουμε τον άλλο λόγο έφεσης.
Για τους πιο πάνω λόγους, η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται με €2000 έξοδα υπέρ των Εφεσιβλήτων. Καμιά διαταγή όσον αφορά τα έξοδα των Ενδιαφερομένων Μερών.
Δ. Δ. Δ.
Δ. Δ.