CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

(2001) 2 ΑΑΔ 65

ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 6920

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Οι εφεσίβλητοι, οι δεύτεροι ως οι ιδιοκτήτες και ο πρώτος ως ο διευθυντής τους, παραδέκτηκαν ενοχή σε κατηγορία για απόρριψη υγρών αποβλήτων του εργοστασίου βαφής ρούχων με την επωνυμία Rainbow Bleaching and Dyeing Company Ltd στην τοποθεσία "Κάτω Απλός" στο Παλιομέτοχο της Επαρχίας Λευκωσίας, χωρίς την άδεια του αρμόδιου Υπουργού. Η δημιουργία αποβλήτων και η απόρριψη τους ήταν το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της λειτουργίας του εργοστασίου και είχαν εγκαταστήσει αγωγό που τα μετέφερε σε γειτονικά χωράφια, όπου τα απέρριπτε υπό μορφή τεχνητής βροχής. Για όσο λειτουργούσε το εργοστάσιο, με δοσμένη την έλλειψη της αναγκαίας άδειας, διαπράτεται το αδίκημα και το κατηγορητήριο κάλυπτε το μεγάλο διάστημα της 30.6.95 και 29.4.99. Σημειώνουμε πως και για την προγενέστερη περίοδο μεταξύ της 1.1.95 και 29.6.95 καταδικάστηκαν σε άλλη υπόθεση, για όμοια κατηγορία, και τους επιβλήθηκε ποινή προστίμου.

Το πρωτόδικο δικαστήριο επέβαλε στους εφεσίβλητους ποινή προστίμου £1000 και £1500 αντιστοίχως και εφεσιβάλλει την ποινή ο Γενικός Εισαγγελέας. Η εισήγησή του δεν αφορά στο ύψος ή στο είδος της κύρωσης. Αφορά στην επιλογή της μή έκδοσης διατάγματος για αναστολή της λειτουργίας του εργοστασίου, για την οποία θεσπίστηκε ειδική εξουσία με το άρθρο 29Α του περι Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών Νόμου του 1991 (Ν. 69/91 όπως τροποποιήθηκε με το Ν. 76 (Ι)/92). Όπως προβλέπεται, σε περίπτωση καταδίκης, το Δικαστήριο δύναται, επιπρόσθετα με την επιβολή ποινής,

Το θέμα είχε συζητηθεί πρωτοδίκως και το Δικαστήριο κατέληξε σε διαφορετική εκτίμηση αναφορικά με τον τρόπο άσκησης της διακριτικής του εξουσίας. Θεώρησε ότι υπήρχαν ιδιαίτερα περιστατικά. Το εργοστάσιο λειτούργησε και τα απόβλητα απορρίπτονταν στον ίδιο χώρο, αρχικά με την αναγκαία άδεια. Αυτή όμως ήταν, όπως σημειώνεται, εξάμηνης διάρκειας, έληξε στις 31.12.94 και το αίτημα για την ανανέωση της απορρίφθηκε. Εξακολούθησε εν τούτοις να λειτουργεί το εργοστάσιο και να απορρίπτονται τα απόβλητα στον ίδιο χώρο και το πρωτόδικο δικαστήριο θεώρησε πως, παρόλον τούτο, "η συγκεκριμένη υπόθεση δεν είναι η κλασσική περίπτωση που οι κατηγορούμενοι περιφρονούν τις σχετικές διαδικασίες και ενσυνείδητα παρανομούν". Είχαν έκτοτε, με την ενθάρρυνση ή και με παροτρύνσεις των αρμοδίων αρχών, υποβάλει 6 διαδοχικές αιτήσεις για διαζευκτικές λύσεις, δηλαδή για την απόρριψη των αποβλήτων σε άλλους χώρους. Αυτό προκάλεσε δαπάνες δεκάδων χιλιάδων λιρών και στο τέλος οι αιτήσεις απορρίφθηκαν, η μια μετά την άλλη, για λόγους, όπως αναφέρεται στην πρωτόδικη απόφαση, που "παραμένουν γενικά αόριστοι στο Δικαστήριο". Ο δεύτερος παράγοντας που φαίνεται ότι επέδρασε, ήταν η διαφαινόμενη διαφωνία με όσα τονίστηκαν από την κατηγορούσα αρχή σε σχέση με την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος. Είχε προσαφθεί κατά των κατηγο-ρουμένων και δεύτερη κατηγορία για πράγματι ρύπανση των νερών και η μαρτυρία που προσάχθηκε κρίθηκε ανεπαρκής για την στοιχειοθέτηση εκ πρώτης όψεως υπόθεσης. Ανέφερε, λοιπόν, το πρωτόδικο Δικαστήριο:

΄Ηταν η πρώτη θέση του Γενικού Εισαγγελέα πως υποτιμήθηκε η δυσμενής επίδραση στο περιβάλλον από τη διάπραξη του αδικήματος. ΄Εγινε αναφορά στη μαρτυρία που προσάχθηκε και ο κ. Παπαϊωάννου επικαλέστηκε τις υποθέσεις Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών (1996) 3 ΑΑΔ 503, και Παντελής Κυνηγού κ.α. ν. Δημοκρατίας ΑΕ 2111 ημερομηνίας 18.6.1998 για τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος, την Treaty on European Union, αρ. 130r (2) αναφορικά με την ανάγκη στήριξης της περιβαλλοντικής πολιτικής στην αρχή της πρόληψης και τον Α.Ι. Τάχο, Δίκαιο Προστασίας του Περιβάλλοντος, 3η έκδοση, σελ. 84 και 156 αναφορικά με την απαγόρευση της δημιουργίας επιχειρήσεων ως μέτρου για την αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος. Επίσης, τις υποθέσεις Τσουλόφτας ν. Αστυνομίας (1990) 2 ΑΑΔ 391 και Επαρχιακός Λειτουργός Εργασίας Λεμεσού ν. Sedora Enterprises Ltd κ.α. (1992) 2 ΑΑΔ, 332, αναφορικά με την αυστηρότητα με την οποία πρέπει να αντιμετωπίζονται τα αδικήματα που πλήττουν το περιβάλλον. Ως προς τη στάση της διοίκησης, ενώ δέκτηκε τελικά ό κ. Παπαϊωάννου πως παρατηρήθηκε, κακώς όπως τόνισε, για μεγάλο χρονικό διάστημα ανοχή της παρανομίας, εισηγήθηκε πως ούτως ή άλλως, το προεξάρχον ήταν η αποτελεσματική εφαρμογή του νόμου. ΄Ηταν ενσυνείδητη η παρανομία που εκδηλωνόταν καθημερινά επί χρόνια, οι κατηγορούμενοι είχαν ήδη τιμωρηθεί με τιμή προστίμου που αποδείχθηκε αναποτελεσματική και, κάτω από τέτοιες περιστάσεις, η μή έκδοση διατάγματος αναστολής ισοδυναμεί με αναγνώριση δυνατότητας συνέχισης της παρανομίας. Επικαλέστηκε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου και προτιθέ-μεθα να αναφερθούμε στην κάθε μια από αυτές γιατί είναι ορθό, αντίθετα προς τη διαφορετική άποψη των εφεσιβλήτων, πως άπτονται θεμάτων ευθέως σχετικών προς την παρούσα υπόθεση.

Ο κ. Χαβιαράς υποστήριξε την πρωτόδικη απόφαση. Διέκρινε το αδίκημα που διεπράχθη από εκείνο για το οποίο αθωώθηκαν οι εφεσίβλητοι και στάθηκε ιδιαίτερα στο ιστορικό της υπόθεσης. Κυρίως στις μεγάλες προσπάθειες που επί χρόνια κατέβαλλαν οι εφεσίβλητοι, με την ενθάρρυνση των αρχών, για την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων και την άρση της παρανομίας. Προσπάθειες οι οποίες, όπως σημείωσε και το πρωτόδικο δικαστήριο, επάγονταν μεγάλο κόστος το οποίο ματαίως υπέστησαν. Υποστήριξε πως πρέπει να βρεί την έκφραση του στο αποτέ-λεσμα της έφεσης το γεγονός ότι δεν είναι υποχρεωτική αλλά δυνητική η έκδοση διατάγματος αναστολής και επικαλέστηκε την απόφαση του Κληρίδη Π.Ε.Δ. στο πλαίσιο της προηγούμενης ποινικής δίωξης των εφεσιβλήτων με την οποία απέρριψε αίτημα για προσωρινό διάταγμα αναστολής, ακριβώς εξ αιτίας της στάσης της διοίκησης. Σημειώνουμε, όμως, ως προς αυτό το τελευταίο, πως στην ίδια απόφαση έγινε αναφορά στον Kerr on Injunctions 6η έκδοση σελ. 22 και στην Βacardi and Co., Ltd v. Vinco Ltd Πολιτική ΄Εφεση 9295 ημερομηνίας 18.7.96 σε σχέση με τη διαφορετική αντιμετώπιση του θέματος της έκδοσης τελικού και όχι παρεμπίπτοντος διατάγματος.

Δεν μπορούμε να δούμε πως θα ήταν δυνατό να αποσυνδεθεί το αδίκημα από επιπτώσεις στο περιβάλλον. Υπήρχε ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου μαρτυρία αναφορικά με τον επηρεασμό του εδάφους εξαιτίας της ψηλής περιεκτικότητας των αποβλήτων σε θειικό νάτριο αλλά και ο ίδιος ο Νόμος, όπως το υποδηλοί και ο πλήρης τίτλος του, επιβάλλει υποχρεώσεις και δημιουργεί αδικήματα ακριβώς με στόχο την προστασία ευρύτερα του περιβάλλοντος. Το ίδιο δε το άρθρο 20(1) που παρέβησαν οι εφεσίβλητοι, αποβλέπει, όπως δείχνει ο παράτιτλος του, στην "προ-στασία υπόγειων νερών". ΄Ηταν, επομένως, ιδιαιτέρως σοβαρό και από αυτή την άποψη το αδίκημα που διαπράχθηκε αλλά, σε κάθε περίπτωση, η ενέργεια στην οποία προέβησαν οι εφεσίβλητοι ήταν απολύτως απαγορευμένη από το Νόμο. Ποιά, λοιπόν είναι η προοπτική της αντίδρασης, στην έκδοση διατάγματος αναστολής; Είναι αυτόδηλη και δεν την απέκρυψαν οι εφεσίβλητοι. Δεν έχουν σκοπό να τερματίσουν την παρανομία παρά και αυτή τη δεύτερη καταδίκη τους. Εφόσον δε θα προσάγονταν εκ νέου ενώπιον του Δικαστηρίου, θα είχαν να αντιμε τωπίσουν όμοια κατηγορία, για παράβαση του Νόμου, υπό τις ίδιες συνθήκες. Ενώ η έκδοση διατάγματος αναστολής θα σήμαινε υποχρέωση συμμόρφωσης που αν δεν εκπληρωνόταν θα επαγόταν τις δραστικές κυρώσεις που κατά κανόνα επιβάλλονται σε τέτοιες περιπτώσεις. Δεν έχουμε, βέβαια, εδώ παράνομες οικοδομές αλλά είναι φανερή η αντιστοιχία των αρχών που τέθηκαν στις πιο πάνω υποθέσεις με όσα αφορούν στην παρούσα υπόθεση.