|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 2 ΑΑΔ 182
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΕΦΕΣΕΙΣ ΑΡ. 6138 & 6139
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, ΚΡΟΝΙΔΗ, ΔΔ.
ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 6138
Εταιρεία G.P. Ergatides Motors Ltd, από τη Λεμεσό
Εφεσείοντες
και
Αστυνομίας
Εφεσίβλητης
---------------------
ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 6139
Γεώργιος Εργατίδης, από τη Λεμεσό
Εφεσείων
και
Αστυνομίας
Εφεσίβλητης
---------------------
19 Ιουνίου 1997
Για τους εφεσείοντες: κ. Χρ. Κιτρομηλίδης.
Για την εφεσίβλητη: κα. Ε. Ρωσσίδου-Παπακυριακού με Δ. Βασιλειάδου.
-----------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη)
Χρυσοστομής, Δ.
: Οι εφεσείοντες στην ποινική υπόθεση αρ. 6922/94 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, αντιμετώπιζαν την κατηγορία της έκδοσης επιταγής άνευ αντικρύσματος, κατά παράβαση των άρθρων 305Α(1) και 20 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154, όπως τροποποιήθηκε από το Νόμο 186/86.Σύμφωνα με τις λεπτομέρεις του κατηγορητηρίου, οι εφεσείοντες την 14.4.93 στη Λεμεσό εξέδοσαν στην εταιρεία Φιλική Επενδυτική & Χρηματοδοτική Λτδ (που στη συνέχεια θα αναφέρεται Φιλική), μέσω του Κώστα Μελανίδη από τη Λευκωσία, την επιταγή της Ελληνικής Τράπεζας με αριθμό 00117282, για το ποσό των £6.900, πληρωτέα την 14.4.93, η οποία με την εμφάνιση της στην τράπεζα μέσα σε εύλογο χρόνο από την ημερομηνία που έπρεπε να πληρωθεί, δεν εξοφλήθηκε λόγω ελλείψεως διαθέσιμων κεφαλαίων των εκδοτών της, οι οποίοι, δηλαδή οι εφεσείοντες, παρέλειψαν να την εξοφλήσουν μέσα σε 15 μέρες αφ΄ότου έλαβαν γνώση του γεγονότος αυτού.
Η αναφερθείσα επιταγή εκδόθηκε από την εφεσείουσα εταιρεία 1 όταν στις 23.1.93 μετά από Δημόσιο Πλειστηριασμό, αγόρασε μέσω του Διευθυντή της, δεύτερου εφεσείοντα και τότε δεύτερου κατηγορούμενου, από τη Φιλική, το αυτοκίνητο με πινακίδες εγγραφής με αρ. QP17, μάρκας Range Rover, αντί του ποσού των £6.900.-. Ιδιοκτήτες του αυτοκινήτου αυτού ήταν ή Φιλική μαζί με κάποια Ευγενία Αχιλλέως, ενοικιαγοραστή. Εκ των υστέρων φάνηκε ότι η εγγραφή του αυτοκινήτου είχε ακυρωθεί από τον Έφορο Μηχανοκινήτων Οχημάτων από τις 30.6.92, για το λόγο ότι από τις 30.6.89 και μετ΄έπειτα δεν εκδόθηκε άδεια κυκλοφορίας. Η επιταγή δεν τιμήθηκε λόγω έλλειψης διαθέσιμων πόρων της εκδότριας εταιρείας και
στις 20.5.93 η υπόθεση καταγγέλθηκε στην Αστυνομία.Είναι το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι κατά τον πλειστηριασμό δεν ανάφερε κανένας στους εφεσείοντες ρητά ότι το αυτοκίνητο ήταν κανονικά εγγεγραμμένο ή ότι είχε ακυρωθεί η εγγραφή του και εφ΄όσον το όχημα είχε πινακίδες, το Δικαστήριο δέχθηκε τον ισχυρισμό των εφεσειόντων ότι όταν επρόσφεραν το ποσό των £6.900.- πίστευαν ότι αγόραζαν ένα κανονικά εγγεγραμμένο όχημα.
Είναι επίσης κοινό έδαφος ότι ούτε η Φιλική γνώριζε για την ακύρωση της εγγραφής. Ακόμα το πρωτόδικο Δικαστήριο δέκτηκε ότι οι εφεσείοντες ήγειραν αξίωση εγγραφής του αυτοκινήτου για να πληρώσουν το τίμημα αγοράς και ότι ο Μελανίδης της Φιλικής, στην Αστυνομία Λεμεσού ενώπιον του Μ.Κ.2 Λοχία 3170, υποσχέθηκε να επανεγγράψει το αυτοκίνητο και ο εφεσείων 2 να το εξοφλήσει και ότι ορίσθηκε νέα ημερομηνία κατά την οποία ο εφεσείων στην έφεση αρ. 6139 πήγε στην Αστυνομία Λεμεσού με το ποσό των £6.900, αλλά ο Κώστας Μελανίδης δεν εμφανίστηκε.
Δεν θα αναφερθούμε σε άλλα γεγονότα της υπόθεσης γιατί δεν αμφισβητήθηκε ενώπιον μας η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η Κατηγορούσα Αρχή απόδειξε όλα τα στοιχεία του αδικήματος όσον αφορά την εφεσείουσα στην έφεση αρ. 6138, που ήταν ο εκδότης, και του εφεσείοντα στην έφεση αρ. 6139, που ήταν το
πρόσωπο που υποβοήθησε την εταιρεία του στην έκδοση της επιταγής και τη μη πληρωμή της. Τα συστατικά στοιχεία του αδικήματος, τα οποία ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι απoδείχθηκαν πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας με βάση τη μαρτυρία όπως την αποδέχθηκε και τα ευρήματα του, είναι τα εξής:α) Η έκδοση της επιταγής.
β) Η εμφάνιση της επιταγής στην τράπεζα μέσα σε εύλογο χρόνο από
την ημερομηνία που κατέστη πληρωτέα.
γ) Η μη εξόφληση της επιταγής όταν αυτή κατέστη πληρωτέα, λόγω ελλείψεως διαθεσίμων κεφαλαίων του εκδότη στην τράπεζα.
δ) Η παράλειψη εξόφλησης από τον εκδότη μετά παρέλευση 15 ημερών αφ΄ότου έλαβε γνώση του γεγονότος ότι δεν ετιμήθη η επιταγή.
Η υπεράσπιση της εύλογης αιτίας από μέρους της εκδότριας εταιρείας ότι δηλαδή κατά την εμφάνιση της επιταγής θα υπήρχε διαθέσιμο κεφάλαιο για εξόφληση όπως προνοούν τα εδάφια (1) και (2) του άρθρου 305Α, δεν ηγέρθη. Όμως ηγέρθη η υπεράσπιση που αναφέρεται στο εδάφιο (3) που προνοεί ότι το άρθρο 305Α, δεν εφαρμόζεται σε οποιαδήποτε επιταγή από την οποία δεν προκύπτει αγώγιμο δικαίωμα εναντίον του εκδότη της.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ορθά έκρινε ότι η υπεράσπιση αυτή θα έπρεπε να είχε αποδειχθεί από τους εφεσείοντες και ότι το βάρος της απόδειξης είναι αυτό του ισοζυγίου των πιθανοτήτων, βασιζόμενο στις υποθέσεις Ζαβός ν. Αστυνομίας
(1963) 1 CLR 57, Ταραπουλούζης ν. Έπαρχος Λευκωσίας (1962) CLR 91, Cross on Evidence, 4η Έκδοση, σελ. 85-87, Παπαδόπουλος ν. Δημοκρατίας (1980) 2 CLR 10, σελ. 47. (Βλ. επίσης Λοΐζου ν. Δημοκρατίας (1994) 2 ΑΑΔ 108).Με αυτή τη βάση προσεγγίσθηκε η μαρτυρία που έγινε αποδεκτή και το πρωτόδικο Δικαστήριο κατάληξε στα ακόλουθα που αναφέρονται στις σελ. 7 και 8 της απόφασης του, που αφορούν την υπεράσπιση που προβλήθηκε:-
"Το ερώτημα είναι αν προκύπτει ή όχι αγώγιμο δικαίωμα κατά του εκδότη της επιταγής, δηλαδή της κατηγορουμένης 1. Στην Ποινική Έφεση 5903 την 24.6.1994 Χαράλαμπος Λοΐζου ν. Δημοκρατίας, που αναφέρθηκε και ο ευπαίδευτος συνήγορος λέχθηκε ότι η φράση "αγώγιμο δικαίωμα" δεν σημαίνει καλή βάση ή συζητήσιμη αγωγή. Εδώ, εκτός του ότι μια επιταγή ως εκ της φύσης της τεκμαίρεται ότι εκδόθηκε για καλό και νόμιμο αντάλλαγμα (Βλ. άρθρα 73, 29 και 30 του περί Συναλλαγματικών Νόμου Κεφ. 262, Ποινική Έφεση 5903 πιο πάνω και Zoi Ch. Papaellina v. E.P.C.O. Cyprus Ltd (1967) 1 CLR 330), υπάρχει αρκετή μαρτυρία ότι υπήρξε αντάλλαγμα δηλαδή το εν λόγω αυτοκίνητο το οποίο οι κατηγορούμενοι κράτησαν και είχαν στην κατοχή τους έκτοτε χωρίς να το απορρίψουν (reject it) και επιστρέψουν στους ιδιοκτήτες. Το γεγονός ότι η αξία του θα ήταν κάπου £1,000 λιγότερη όπως έχω βρει ή ακόμα θα έλεγα και £3,300 όπως δοκίμασαν οι κατηγορούμενοι να ισχυριστούν με τη μαρτυρία του Μ.Υ.2, και πάλιν υπήρχε αντάλλαγμα ούτως ώστε δεν εδικαιούντο να μην τιμήσουν την επιταγή είτε με stop payment (που δεν είναι η περίπτωση μας) είτε άλλως πως. Αντάλλαγμα (consideration) στα μάτια του νόμου δεν είναι ανάγκη να είναι ακριβώς το ισάξιο του αντικειμένου που αφορά η σύμβαση. Εδώ οι κατηγορούμενοι, αν ο λόγος που δεν πλήρωναν ήταν η απαίτηση τους για πληρωμή από τη Φιλική της διαφοράς για την επανεγγραφή του οχήματος, ώφειλαν να πληρώσουν υπό διαμαρτυρία και/ή επιφύλαξη των δικαιωμάτων τους και να εγείρουν αγωγή (κάτι που φαίνεται να έπραξαν) για την επιστροφή της διαφοράς. Η επιμονή τους όμως να μην εξοφλήσουν την επιταγή η οποία σημειώνω ότι δεν τιμήθηκε λόγω έλλειψης κεφαλαίων, δεν τους παρέχει την υπεράσπιση του εδαφίου (3) του άρθρου 305Α. Το μαχητό τεκμήριο της επιταγής ότι δόθηκε για νόμιμο αντάλλαγμα όχι μόνο δεν ανετράπη αλλά επιβεβαιώθηκε από την όλη μαρτυρία. Το γεγονός ότι μετά την καταγγελία έγινε η προαναφερθείσα συνάντηση όπου ο Μ.Κ.5 Μελανίδης ανάφερε (όπως το κατάλαβαν ο Μ.Κ.2 και ο κατηγορούμενος 2) ότι θα επανέγγραφε το όχημα κάτι που τελικά δεν έγινε, δεν βρίσκω να επηρεάζει νομικά την υπόθεση εφόσον οι κατηγορούμενοι δεν τίμησαν τελικά την επιταγή. Όπως έχουν τα γεγονότα όχι μόνο υπάρχει αγώγιμο δικαίωμα στην επιταγή αλλά θα έλεγα και καλή βάση αγωγής ανεξάρτητα αν και οι κατηγορούμενοι (ως εναγόμενοι) δυνατόν να επιτύγχαιναν σε ανταπαίτηση για το ποσό της επανεγγραφής. Η αναφορά στο Chitty on Contract πιο πάνω, δεν βοηθά τους κατηγορούμενους σ΄αυτή, δηλαδή στην ποινική υπόθεση, στην οποία το Δικαστήριο δεν θα εκδικάσει μια πολιτικής φύσης διαφορά για να καταλήξει ότι η συμφωνία ήταν άκυρη. Εν πάση περιπτώσει εδώ το λάθος δεν φαίνεται να ήταν ουσιώδες εφόσο σε τελική ανάγκη τούτο επηρεάζει μόνο την αξία. (Άρθρο 21 του Κεφ. 149)."
Σαν αποτέλεσμα οι εφεσείοντες κρίθηκαν ένοχοι.
Με τις εφέσεις τους οι εφεσείοντες προσβάλλουν την πιο πάνω απόρριψη της υπεράσπισής τους από το Δικαστήριο και δια του δικηγόρου τους ισχυρίστηκαν ότι ανεξάρτητα από την έκδοση της επιταγής και τη μη πληρωμή της, έγινε νέα συμφωνία μεταξύ των μερών, και επομένως δεν μπορούσε να επανέλθει στην επιταγή. Επίσης επικαλέσθηκαν πλάνη και από τα δύο μέρη αναφορικά με πραγματικό γεγονός ουσιώδες στη συμφωνία, δηλαδή ότι το αυτοκίνητο δεν ήταν εγγεγραμμένο και ισχυρίστηκαν ότι η συμφωνία πώλησης ήταν άκυρη με βάση το άρθρο 21 του περί Συμβάσεων Νόμου, Κεφ. 149 και επομένως δεν προέκυψε αγώγιμο δικαίωμα εναντίον της εκδότριας Εταιρείας.
Η δικηγόρος των εφεσιβλήτων αρχικά προσπάθησε να αντικρούσει τους ισχυρισμούς του δικηγόρου των εφεσειόντων, πλην όμως τελικά όταν το Εφετείο της ζήτησε να σχολιάσει την υπόθεση Γεωργιάδης ν. Γεωργιάδη
(1988) 1 Α.Α.Δ. 428, έπαυσε να υποστηρίζει την απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου και δέχτηκε ότι έγινε νέα συμφωνία μεταξύ των μερών, και σαν αποτέλεσμα δεν προέκυπτε αγώγιμο δικαίωμα εναντίον της εκδότριας εταιρείας.Από την απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου γίνεται φανερό πως η μεταγενέστερη συμφωνία μεταξύ των μερών, που έγινε στον Αστυνομικό Σταθμό Λεμεσού και έγινε αποδεκτή από το Δικαστήριο, δεν θεωρήθηκε ότι επηρέαζε νομικά την υπόθεση και εξετάστηκε μόνο αν υπήρξε αρχικά αντάλλαγμα (consideration) ως
εάν να ήταν το μόνο στοιχείο που θα μπορούσε να δημιουργήσει προϋπόθεση υπεράσπισης στους εφεσείοντες με βάση το εδάφιο (3) του άρθρου 305Α.Κατά τη γνώμη μας, το πρωτόδικο Δικαστήριο έσφαλε με την προσέγγιση αυτή, γιατί μεταξύ των μερών έγινε πράγματι νέα συμφωνία με την οποία η Φιλική ανάλαβε να επανεγγράψει και να μεταβιβάσει επ΄όνομάτι της εφεσείουσας εταιρείας, το αυτοκίνητο έναντι του ποσού της αγοράς, το οποίο η εφεσείουσα θα πλήρωνε τις μετρητοίς. Αυτή η συμφωνία που φάνηκε ότι οι εφεσείοντες ήταν
έτοιμοι να τιμήσουν, εξαφάνισε την αρχική συμφωνία την οποία και αντικατέστησε και επομένως σύμφωνα με το άρθρο 62 του περί Συμβάσεων Νόμου Κεφ. 149, η αρχική σύμβαση δεν χρειαζόταν να εκπληρωθεί και κατά συνέπεια από την επιταγή που παρέμεινε απλήρωτη δεν προέκυψε αγώγιμο δικαίωμα εναντίον της εφεσείουσας εταιρείας.Πέραν αυτού, σύμφωνα με την Γεωργιάδης ν. Γεωργιάδη (ανωτέρω), το αυτοκίνητο που πωλήθηκε ως αυτοκίνητο, έπρεπε να ήταν εγγεγραμμένο στον Έφορο Μηχανοκινήτων Οχημάτων και ένα μη εγγεγραμμένο αυτοκίνητο δεν μπορεί να μεταβιβασθεί σύμφωνα με τον σχετικό Νόμο και τους Κανονισμούς.
Επομένως, στην προκειμένη περίπτωση η Φιλική δυνάμει της αρχικής συμφωνίας, είχε υποχρέωση να επανεγγράψει το αυτοκίνητο για να μπορέσει να δώσει έγκυρη μεταβίβαση στην εφεσείουσα εταιρεία, οπότε τότε και μόνο τότε κάτω από τα περιστατικά της παρούσας υπόθεσης, θα δημιουργόταν προς όφελος της το αγώγιμο δικαίωμα, για την απλήρωτη επιταγή. Εν τω μεταξύ όμως έγινε η νέα συμφωνία.
Ενόψει των πιο πάνω δεν χρειάζεται να μας απασχολήσει ο διαζευκτικός ισχυρισμός των εφεσειόντων αναφορικά με το άρθρο 21 του Κεφ. 149.
Κατά συνέπεια, καταλήγουμε ότι η μη αποδοχή της υπεράσπισης των εφεσειόντων από το πρωτόδικο Δικαστήριο ήταν εσφαλμένη. Η γνώμη μας είναι, για τους λόγους που έχουμε εξηγήσει, ότι οι εφεσείοντες απέδειξαν ότι από την απλήρωτη επιταγή δεν προέκυπτε αγώγιμο δικαίωμα εναντίον των και επομένως οι εφέσεις επιτυγχάνουν. Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται και οι εφεσείοντες αθωώνονται και απαλλάσσονται.
Δ.
Δ.
Δ.
/ΚΧ"Π