|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D995
(2014) 1 ΑΑΔ 2891
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 206/2014)
23 Δεκεμβρίου, 2014
[Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ/στής]
AΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ QUO WARRANTO
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ 1964, ΤΟ ΑΡΘΡΟ 29 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΟΥ 14/1960, ΤΟ ΑΡΘΡΟ 47(1), ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1990 (1/1990), ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 122, 123, 124 ΚΑΙ 125 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ 12 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΗΝ ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΤΙΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΑΡ. 5/2010 ΚΑΙ 6/2010 ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ.
-ΚΑΙ-
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΝ Κ.Κ. ΓΛΑΥΚΟΥ ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΟΥ, ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ ΠΑΣΥΔΥ, ΑΝΤΩΝΗ ΚΟΥΤΣΟΥΛΗ, ΠΡΟEΔΡΟΥ ΤΗΣ ΠΑΣΥΔΥ ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΦΥΣΕΩΣ QUO WARRANTO
-ΚΑΙ-
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΑΚΗ ΛΑΖΑΡΟΥ ΠΟΥ ΔΙΟΡΙΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 8/10/2014 ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΝ Κ. ΙΩΑΝΝΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ ΠΟΥ ΔΙΟΡΙΣΤΗΚΕ ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 22/10/2014 ΩΣ ΒΟΗΘΟΣ ΕΦΟΡΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ ΑΙΤΗΣΗ ΥΠΟ ΤΩΝ Κ.Κ. ΓΛΑΥΚΟΥ ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΟΥ, ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ ΠΑΣΥΔΥ, ΑΝΤΩΝΗ ΚΟΥΤΣΟΥΛΗ, ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΠΑΣΥΔΥ,
ΑΙΤΗΤΕΣ.
-----------------------------------
Λουκής Λουκαίδης, για τους Αιτητές.
-----------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΝΑΓΗ, Δ.: Οι αιτητές, οι οποίοι είναι ο Γενικός Γραμματέας της ΠΑΣΥΔΥ και ο Πρόεδρος της ΠΑΣΥΔΥ αντίστοιχα, με την υπό εξέταση αίτηση ζητούν άδεια για την καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Quo Warranto για να κληθούν οι Γιαννάκης Λαζάρου και Ιωάννης Τσαγγάρη «να δείξουν λόγο υπό ποιαν νομική εξουσία και/ή νομοθεσία και/ή νομοθετικό ή νομικό έρεισμα ή και αρμοδιότητα του διορίζοντος οργάνου διορίστηκαν στις θέσεις του Εφόρου Φορολογίας και Βοηθού Εφόρου Φορολογίας αντίστοιχα και/ή κατέχουν και/ή ασκούν τα καθήκοντα των εν λόγω θέσεων ενώ αυτές οι θέσεις ανήκουν στην Δημόσια Υπηρεσία και ο διορισμός σε αυτές υπάγεται αποκλειστικά στην Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμο.» .
Όπως αναφέρεται στην έκθεση η οποία συνοδεύει την αίτηση, Ο Γιαννάκης Λαζάρου διορίστηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο με απόφαση του ημερομηνίας 8.10.2014 στη θέση Εφόρου Φορολογίας της Δημόσιας Υπηρεσίας και ο Ιωάννης Τσαγγάρης διορίστηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 22.10.2014 ως βοηθός Εφόρου Φορολογίας. Οι λόγοι στους οποίους βασίζεται η αίτηση είναι ότι οι διορισμοί στις πιο πάνω θέσεις είναι αντισυνταγματικοί και στερούνται νομικού ερείσματος διότι αρμοδιότητα για διορισμούς σε θέσεις της Δημόσιας Υπηρεσίας, όπως οι επίδικες, έχει αποκλειστικά η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας σύμφωνα με τα Άρθρα 122,123,124 και 125 του Συντάγματος και βάσει του Νόμου περί Δημόσιας Υπηρεσίας. Προβάλλεται ακόμα ότι η νομική αρμοδιότητα για τους εν λόγω διορισμούς είναι νομικά ανύπαρκτη, συνεπώς οι διορισμοί είναι άκυροι και αντιβαίνουν στην αρχή της νομιμότητας και της ίσης μεταχείρισης όλων των υποψηφίων σε θέσεις της Δημόσιας Υπηρεσίας. Η δε επέμβαση του Υπουργικού Συμβουλίου σε διορισμούς στη Δημόσια Υπηρεσία είναι ασυμβίβαστη με την ανεξαρτησία της Δημόσιας Υπηρεσίας και της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας έναντι της πολιτικής εξουσίας.
Οι λόγοι αυτοί επαναλαμβάνονται στην ένορκη δήλωση των αιτητών η οποία υποστηρίζει την αίτηση, με την προσθήκη ότι οι ενέργειες των παραπάνω προσώπων, σύμφωνα πάντα με τους αιτητές, θα επηρεάσουν αρνητικά και τα κεκτημένα δικαιώματα υπηρετούντων υπαλλήλων, ενώ θα δημιουργήσουν προνομιακή μεταχείρισή τους έναντι των άλλων δημόσιων υπαλλήλων κατά παράβαση της αρχής της ισονομίας και ίσης μεταχείρισης.
Το προνομιακό ένταλμα για το οποίο ζητείται άδεια έχει περιπέσει σε αχρησία στην Αγγλία από όπου προέρχεται ο θεσμός και συνακόλουθα στην Ινδία, λόγω νέων νομοθετικών ρυθμίσεων και άλλων δυνατοτήτων (βλ. Halsbury's Laws of England, 3η έκδοση, Τόμος 11 σελ.145 και Basu, Commentary on the Constitution of India, 5η εκδοση, Τόμος ΙΙΙ, σελ. 703), ενώ στην Κύπρο είναι σπάνιο μέτρο, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στην ανυπαρξία οποιασδήποτε δικαστικής απόφασης σε σχέση με την έκδοση τέτοιου εντάλματος πλην της απόφασης στην Πολιτική Αίτηση αρ. 185/2013 ημερ. 18.10.2013 Αναφορικά με την Αίτηση των Γλαύκου Χατζηπέτρου κ.ά στην οποία παράπεμψε ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών. Αναφορά στο ένταλμα Quo Warranto γίνεται και στην Πολιτική Αίτηση 124/2010, ημερ. 18.11.2011, Αναφορικά με την Αίτηση της Μαρίας Σάββα, όπου ο Κωνσταντινίδης Δ παρατηρεί ότι:
«Το ένταλμα της φύσης Quo Warranto αφορά στον κάτοχο δημόσιας θέσης ή αξιώματος ή δικαιώματος ή προνομίου (office, franchise, liberty or privilege). Σημαίνει «με ποια εξουσία;»(«by what authority») και αποβλέπει στον έλεγχο της εξουσίας με βάση την οποία αυτός ο κάτοχος διεκδικεί τη θέση ή τα άλλα. Αυτό, με στόχο την αποβολή ή την εκδίωξη του από τη θέση ή το αξίωμα ή τα άλλα στην κατάλληλη περίπτωση ή ακόμα και την έκδοση διατάγματος απαγορευτικού της άσκησης των αρμοδιοτήτων που αυτά συνεπάγονται. Ο σκοπός είναι δημόσιος. Δεν συναρτάται προς κάποιας φύσης ιδιαίτερο δικαίωμα του αιτητή. Ό, τι συνιστά το αντικείμενο της διαδικασίας, είναι το δικαίωμα του φερόμενου ως σφετεριστή να κατέχει τη θέση».
Όπως αναφέρεται στον Basu (ανωτέρω), για την έκδοση του εντάλματος υπάρχουν προϋποθέσεις (βλ. ειδικότερα τη σελ. 704 κ.επ.). Παραπέμποντας στις προϋποθέσεις που πρέπει να ικανοποιηθούν στην Αγγλία (και στην Ινδία), σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι (1) πρέπει να υπάρχει θέση ή αξίωμα, (2) η θέση ή το αξίωμα του κατ' ισχυρισμό σφετεριστή πρέπει να είναι δημόσιο υπό την έννοια ότι από αυτό ασκούνται δημόσια καθήκοντα (3) η διάρκεια του αξιώματος ή της θέσης πρέπει να είναι ουσιαστική και (4) η θέση ή το αξίωμα πρέπει να έχει δημιουργηθεί δυνάμει νομοθετήματος ή νομοθετικών εξουσιών (στην Ινδία, δυνάμει Νόμου ή του Συντάγματος).
Χρήσιμη αναφορά μπορεί να γίνει και στην υπόθεση R v. Speyer (1916) 1 K.B.595 όπου αναφέρεται πως η θέση πρέπει να είναι δημόσιας φύσης αλλά και ουσιαστικού χαρακτήρα (substantive in character):
«After the consideration of all the cases and dicta on this subject, the result appears to be, that this proceeding by information in the nature of quo warranto will lie for usurping any office, whether created by charter alone, or by the Crown, with the consent of Parliament, provided the office be of a public nature, and a substantive office, not merely the function or employment of a deputy or servant held at the will and pleasure of others." The test to be applied is whether there has been usurpation of an office of a public nature and an office substantive in character, that is, an office independent in title. This decision is an authority against the proposition argued by the Attorney-General. It establishes that, whereas formerly a quo warranto was held to lie only where there was an usurpation of a prerogative of the Crown or of a right of franchise, a proceeding by information in the nature of quo warranto has long since been extended beyond that limit and is a remedy available to private persons within the limits stated by Tindal C.J. and subject always to the discretion of the Court to refuse or grant it. The case of Reg. v. Guardians of St.Martin's 72 takes the same view of the decision of Darley v. The Queen.73»
Ο όρος «substantive in character» έχει την έννοια της «ανεξάρτητης θέσης» σε αντιδιαστολή με θέση αντιπροσώπου ή υπηρέτη.
Η παροχή άδειας για παραχώρηση άδειας για έκδοση εντάλματος Quo Warranto επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Η εξουσία ασκείται στη βάση παρόμοιων αρχών όπως αυτές που ισχύουν για την έκδοση παρεμπίπτοντα διατάγματα, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις περιστάσεις της υπόθεσης, συμπεριλαμβανομένων των κινήτρων και της διαγωγής των μερών, της τυχόν καθυστέρησης στην καταχώρηση της αίτησης ή συμπεριφοράς που ισοδυναμεί με αναγνώριση της θέσης του κατ' ισχυρισμό σφετεριστή (acquiescence), του κατά πόσο υπάρχουν άλλες διαθέσιμες και εξίσου αποτελεσματικές θεραπείες και του κατά πόσο τα αποτελέσματα της έκδοσης ενός τέτοιου εντάλματος θα είναι ουσιαστικά και όχι μάταια.
Έχοντας εξετάσει την αίτηση υπό το φως των παραπάνω αρχών και συγγραμμάτων, παρατηρώ ότι δεν υπάρχει καμία αναφορά από τους αιτητές για την ύπαρξη νομοθετικής ή συνταγματικής πρόνοιας που προβλέπει για τη δημιουργία των επίδικων θέσεων, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για την παραχώρηση άδειας και ποια είναι αυτή η νομοθετική ή συνταγματική πρόνοια. Δεν είναι αρκετό για να ικανοποιηθεί αυτή η προϋπόθεση ότι εκ της περιγραφής της θέσης, ο κατ' ισχυρισμό σφετεριστής φέρεται να ασκεί δημόσιο καθήκον. Να σημειωθεί επίσης ότι δεν επιτρέπεται η προσβολή της εγκυρότητας του νομοθετήματος δυνάμει του οποίου έγινε ο διορισμός στην επίδικη θέση με ένταλμα της φύσης του Quo Warranto (Δέστε D. Rudraiah v. Chancellor, V.A.S. Bangalore ('71) A. Mys.84 αναφορά στην οποία γίνεται στο σύγγραμμα του H.M. Seervai, Constitutional Law of India (3η έκδοση), σελ. 1217). Ούτε έδωσαν οι αιτητές οποιαδήποτε στοιχεία αναφορικά με τη χρονική διάρκεια κατοχής των θέσεων και ειδικότερα κατά πόσο πρόκειται για μόνιμες ή ουσιαστικής διάρκειας θέσεις. Οι διαπιστώσεις αυτές είναι αρκετές από μόνες τους, κατά την άποψη μου, για να οδηγήσουν στην αποτυχία και την απόρριψη της αίτησης.
Πέραν των πιο πάνω, παρατηρώ ότι σε σχέση με τον Γιαννάκη Λαζάρου, η αίτηση καταχωρήθηκε σχεδόν δύο μήνες μετά το διορισμό του, ενώ η αίτηση σε σχέση με τον Ιωάννη Τσαγγάρη καταχωρήθηκε περίπου 1½ μήνα μετά το διορισμό του, χωρίς να παρέχεται οποιαδήποτε δικαιολογία εκ μέρους των αιτητών για αυτή την καθυστέρηση. Καθυστέρηση στην υποβολή αιτήσεως για έλεγχο με προνομιακό ένταλμα αποτελεί λόγο άρνησης έκδοσης του (Δέστε Αναφορικά με το Ένταλμα Έρευνας που εξέδωσε το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, ημερ. 13 Οκτωβρίου 2000 (2002) 1 Α.Α.Δ. 571και Ερμής Ασφαλιστική Εταιρεία Λτδ κ.α. (1995) 1 Α.Α.Δ. 811). Κάθε καθυστέρηση στην υποβολή αίτησης πρέπει να αιτιολογείται και όσο μεγαλύτερη, ανάλογα μεγαλύτερο είναι και το εμπόδιο που πρέπει να υπερπηδηθεί για την παροχή άδειας. Η καθυστέρηση στην υποβολή της αίτησης στην προκείμενη περίπτωση, χωρίς να παρέχεται οποιαδήποτε εξήγηση, επίσης δικαιολογεί την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου προς απόρριψη της αίτησης.
Για τους πιο πάνω λόγους, η αίτηση δεν μπορεί να έχει επιτυχή κατάληξη και απορρίπτεται.
Π. Παναγή, Δ.
/ΣΓεωργίου