|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2012) 1 ΑΑΔ 670
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 51/2009)
10 Απριλίου 2012
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΤΣΩΝΙΑ,
Εφεσείων,
- ν. -
PHOTOS PHOTIADES DISTRIBUTORS LTD,
Εφεσιβλήτων.
---------------------------------
Γ. Γεωργιάδης, για τον Εφεσείοντα.
Α. Αθανασιάδου (κα) για Γεωργιάδη και Πελίδη,
για τους Εφεσίβλητους.
----------------------------------
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του
Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Ναθαναήλ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Ο εφεσείων, διατεινόμενος ότι κέρδισε στο διαγωνισμό «Ξύσε, κέρδισε 9 RENAULT MEGANE μέσα στο νερό», που οργάνωσε η εταιρεία των εφεσιβλήτων, (εφεξής «η εταιρεία»), διεκδίκησε το βραβείο του, ένα όχημα Renault Megane 14 αλόγων, από τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στις 21.9.2005, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Το τυχερό δελτίο το ανηύρε σε τεύχος του περιοδικού TV Star ημερ. 4.9.2005, που είχε αγοράσει από περίπτερο του αεροδρομίου της Λάρνακας ή της γύρω περιοχής. Όπως όμως του λέχθηκε από τον Γιώργο Ζοππή, υπεύθυνο της προώθησης μη αλκοολούχων ποτών της εταιρείας, το τυχερό δελτίο έπρεπε να είχε παρουσιαστεί στα γραφεία της εταιρείας το αργότερο εντός τριών ημερών από την ημερομηνία του διαγωνισμού στις 4.9.2005. Αυτό, στη βάση της θέσης της εταιρείας ότι στα τυχερά δελτία που τοποθετήθηκαν στο τεύχος του TV Star, του περιοδικού της εφημερίδας «Σημερινή» που κυκλοφορεί τις Κυριακές, υπήρχε πρόσθετο ένθετο με τροποποιητικούς όρους, οι οποίοι καθόριζαν ότι το βραβείο έπρεπε να διεκδικηθεί εντός τριών ημερών.
Ο εφεσείων ήγειρε αγωγή εναντίον της εταιρείας με την οποία αξίωσε την έκδοση δικαστικού διατάγματος για άμεση παράδοση και μεταβίβαση σ΄ αυτόν ενός οχήματος τύπου Renault Megane 1.4 AV 16V ή διαζευκτικά Λ.Κ.8.800, ως αποζημιώσεις. Ταυτόχρονα, αξίωσε την απόδοση σ΄ αυτόν αποζημιώσεων και τιμωρητικών αποζημιώσεων, πλέον τόκο και έξοδα. Η αιτία της αγωγής εστιάστηκε σε παράβαση νομίμων καθηκόντων της εταιρείας κατά τα άρθρα 37 και 73 του περί Συμβάσεων Νόμου, Κεφ. 149, σε παραβίαση διάφορων άρθρων του περί Καταχρηστικών Ρητρών σε Καταναλωτικές Συμβάσεις Νόμου αρ. 93(Ι)/96, καθώς και διαφόρων άρθρων της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 93/13/EEC, και της Οδηγίας 2005/29/EC, σε αμέλεια και σε άνιση μεταχείριση του, έναντι άλλων καταναλωτών.
Η εταιρεία αρνήθηκε την αξίωση. Εισηγήθηκε ότι ο διαγωνισμός εξαιρούσε τους μη μόνιμους κατοίκους Κύπρου από το δικαίωμα συμμετοχής, ότι στο δελτίο που κυκλοφόρησε στις 4.9.2005, εντός του περιοδικού TV Star, υπήρχε σαφής όρος ότι η διεκδίκηση του θα έπρεπε να λάμβανε χώραν εντός τριών ημερών από την κυκλοφορία του συγκεκριμένου τεύχους, διαφορετικά θα διατίθετο σε επόμενες εκδόσεις του TV Star με τον ίδιο όμως όρο, μέχρι 31.12.2005 που έληγε ο διαγωνισμός και ότι έπρεπε να απαντηθεί ορθά σχετική ερώτηση επί του δελτίου. Κατά τους ισχυρισμούς της εταιρείας, το όχημα διεκδίκησε μη δικαιούμενο και συγγενικό του εφεσείοντα τρίτο πρόσωπο, μη κάτοικος Κύπρου, το οποίο παρέδωσε στον εφεσείοντα το δελτίο για διεκδίκηση, ώστε να παρακαμφθεί ο όρος των τριών ημερών και της διαμονής στην Κύπρο. Εν πάση περιπτώσει, ουδεμία συμβατική σχέση υπήρχε μεταξύ των διαδίκων διότι υπήρχε έλλειψη αντιπαροχής και/ή το δελτίο κατέστη άκυρο, εφόσον ο εφεσείων παραβίασε τους όρους συμμετοχής.
Η υπόθεση οδηγήθηκε σε ακρόαση. Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αξίωση βασιζόμενο σε δύο άξονες. Αφενός έκρινε ότι η προώθηση των προϊόντων της εταιρείας με την τοποθέτηση τυχερού δελτίου για το ένα από τα οχήματα στο περιοδικό TV Star, δεν δημιούργησε καμιά συμβατική σχέση μεταξύ της εταιρείας και του καταναλωτή και αφετέρου η αξιολόγηση της μαρτυρίας δεν δικαίωνε τον εφεσείοντα, μοναδικό μάρτυρα για την υπόθεση του, αλλά την εταιρεία, μέσα από την αξιόπιστη μαρτυρία των δύο μαρτύρων της.
Οι τρεις λόγοι έφεσης εντοπίζουν τους, κατ΄ ισχυρισμόν του εφεσείοντος, λόγους για τους οποίους η πρωτόδικη κρίση πρέπει να θεωρηθεί εσφαλμένη. Συγκεντρώνονται στη λανθασμένη αξιολόγηση της μαρτυρίας λόγω του ότι το Δικαστήριο έλαβε υπόψη επουσιώδη στοιχεία αυτής, αγνοώντας ταυτόχρονα ουσιώδη μέρη της, με αποτέλεσμα να καταλήξει σε μια ανεπαρκή και αναιτιολόγητη απόφαση, ενώ διέγνωσε λανθασμένα και το νομικό υπόβαθρο της διαφοράς, κατ΄ αντίθεση με το νόμο και τη νομολογία.
Συνοψίζεται στη συνέχεια, η σχετική πρωτόδικη μαρτυρία για σκοπούς κατανόησης της εκδοθείσας απόφασης. Ο εφεσείων, λογιστής στο επάγγελμα, κατέθεσε ότι βρήκε το τυχερό δελτίο στο τεύχος του TV Star που κυκλοφόρησε στις 4.9.2005, με την εφημερίδα «Σημερινή» της Κυριακής. Το τεύχος ήταν σφραγισμένο με νάϋλον συσκευασία και στο εξώφυλλο του αναφερόταν ο διαγωνισμός του νερού «Αγρός». Εντός του τεύχους υπήρχε το τυχερό δελτίο το οποίο όντως περιείχε κάποιους όρους, τους οποίους διάβασε με προσοχή, ακολουθώντας δε τις σχετικές οδηγίες έξυσε τα εσωτερικά τετραγωνάκια, τα οποία παρέπεμπαν στο όχημα ως βραβείο, ενώ απάντησε ορθά και στη σχετική ερώτηση. Οι όροι που αναφέρονταν στο δίπτυχο τυχερό δελτίο, άφηναν περιθώριο διεκδίκησης του βραβείου μέχρι και τις 31.12.2005. Σε καμιά περίπτωση δεν βρήκε εντός του δίπτυχου δελτίου, άλλο ένθετο με τροποποιητικούς όρους, που περιόριζαν το χρόνο διεκδίκησης σε τρεις ημέρες.
Πολυάσχολος και πολυτάξιδος όπως είναι, δεν έκρινε ότι υπήρχε οτιδήποτε το επείγον στη διεκδίκηση του βραβείου και έτσι λίγες μέρες μετά και όχι αμέσως, τηλεφώνησε στα γραφεία της εταιρείας ανακοινώνοντας ότι είχε κερδίσει το διαγωνισμό. Του λέχθηκε όμως από άτομο που δεν θυμόταν το όνομα του, ότι ο διαγωνισμός είχε λήξει. Στη συνέχεια μίλησε με τους δικηγόρους του και με τη συμβουλή τους τηλεφώνησε και πάλι στις 21.9.2005 και ενημέρωσε κάποιο κ. Γιώργο Ζοππή, ότι ήταν κάτοχος του τυχερού δελτίου. Όταν του εξηγήθηκε ότι το δελτίο έπρεπε να είχε παρουσιαστεί εντός τριών ημερών, λόγω των επιπρόσθετων όρων που υπήρχαν στο δελτίο, επισκέφθηκε αυθημερόν το εν λόγω άτομο, για να παραδώσει το δελτίο μαζί με επιστολή που είχε ετοιμάσει. Ο Γ. Ζοππής αρνήθηκε να παραλάβει οτιδήποτε και ως εκ τούτου η υπόθεση οδηγήθηκε στο Δικαστήριο.
Από την πλευρά του, ο Γιώργος Ζοππής ανέφερε ότι ο ίδιος προσωπικά στην παρουσία του Πέτρου Πέτρου, διευθυντή του τμήματος marketing, ο οποίος βεβαίωσε στη δική του μαρτυρία τα λεχθέντα, πήρε από τη γραμμή του μηχανήματος περιτύλιξης του περιοδικού με νάϋλον, τυχαία ένα περιοδικό και τοποθέτησε εντός του το τυχερό δελτίο, μαζί με το ένθετο που αφορούσε τους τροποποιητικούς όρους. Το περιοδικό επανατοποθετήθηκε στο μηχάνημα, το οποίο είναι αυτόματο και στο οποίο δεν αγγίζει ανθρώπινο χέρι, κινήθηκε στη συνέχεια στη γραμμή περιτύλιξης, τέθηκε σε νάϋλον και σφραγίστηκε. Στο δίπτυχο δελτίο είχε γραφεί με κόκκινο μελάνι ότι εκείνο το δελτίο ίσχυε μόνο για την έκδοση του TV Star, ημερ. 4.9.2005.
Εξήγησε περαιτέρω ότι μόνο 12 αυθεντικά δελτία που περιείχαν τα βραβεία, τυπώθηκαν, από τα οποία ένα και μόνο τοποθετήθηκε στο TV Star, της 4.9.2005, και οκτώ σε συσκευασίες του νερού «Αγρός». Δύο φυλάγονταν στις εγκαταστάσεις της εταιρείας. Όταν δεν παρουσιάστηκε τυχερός μετά τις τρεις ημέρες από τις 4.9.2005, παρά και τις ανακοινώσεις της εταιρείας στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου, τόσο στην εφημερίδα «Σημερινή», όσο και στο ραδιόφωνο, τοποθετήθηκε ένα άλλο από τα αυθεντικά τυχερά δελτία στο τεύχος TV Star, της επόμενης Κυριακής, 11.9.2005, διότι πρόθεση της εταιρείας ήταν να δώσει τα οχήματα στους καταναλωτές. Πράγματι, εμπρόθεσμα το τυχερό αυτό δελτίο παρουσιάστηκε από κάποια κα Κατερίνα Πασχάλη, η οποία είχε απαντήσει ορθά και την ερώτηση του διαγωνισμού και έλαβε το βραβείο σε ειδική τελετή που έγινε στις 17.9.2005, στη Λευκωσία.
Σύμφωνα με την περαιτέρω μαρτυρία του Γ. Ζοππή, στις 16.9.2005 και γύρω στις 11.30 π.μ., του είχε τηλεφωνήσει κάποιος κ. Παναγιώτης Φιλίππου από την Αθήνα, ισχυριζόμενος ότι είχε αγοράσει από περίπτερο του αεροδρομίου Λάρνακας λίγο πριν την αναχώρηση του από την Κύπρο για Αθήνα στις 4.9.2005, την εφημερίδα «Σημερινή» εντός της οποίας βρήκε το τυχερό δελτίο. Αντιλήφθηκε ότι είχε κερδίσει το όχημα Renault Megane, αλλά ήθελε να περιμένει λίγες μέρες πριν να επικοινωνήσει με την εταιρεία. Περαιτέρω, ανέφερε ότι εργαζόταν ως δημοσιογράφος στην ΕΡΤ, είναι δε ταυτόχρονα και ανταποκριτής του ΡΙΚ. Ανά εξάμηνο έρχεται στην Κύπρο, η δε σύζυγος του έχει σπίτι στη Λάρνακα και ο ίδιος έχει ταυτότητα και διαβατήριο Κυπριακό. Ο μάρτυρας όμως του ανέφερε ότι δεν είχε δικαίωμα διεκδίκησης του δώρου διότι ήταν μόνιμος κάτοικος εξωτερικού, αλλά και περαιτέρω διότι είχε παρέλθει η προθεσμία με βάση τους τροποποιητικούς όρους συμμετοχής για διεκδίκηση του δώρου.
Γύρω στις 10.00 π.μ. της 21.9.2005, του τηλεφώνησε ο εφεσείων από τη Λάρνακα για να του αναφέρει ότι είχε κερδίσει το όχημα, αφού βρήκε το τυχερό δελτίο στην έκδοση ημερ. 4.9.2005 του περιοδικού TV Star, που αγόρασε από περίπτερο στο αεροδρόμιο Λάρνακας. Σε ερώτηση του μάρτυρα, αρνήθηκε ότι γνώριζε τον Παναγιώτη Φιλίππου. Ο μάρτυρας συνέχισε να τον πληροφορήσει ότι δεν μπορούσε να διεκδικήσει το όχημα λόγω της εκπρόθεσμης παρουσίασης ή γνωστοποίησης ύπαρξης του τυχερού δελτίου, θέση που επανέλαβε στον εφεσείοντα και προσωπικώς όταν την ίδια ημέρα αργότερα γύρω στις 11.00 π.μ. τον επισκέφθηκε στα γραφεία της εταιρείας. Αρνήθηκε να παραλάβει το δελτίο και επιστολή που ο εφεσείων είχε μαζί του, ο δε εφεσείων ενοχλημένος έφυγε αναφέροντας ότι θα δημοσιοποιούσε το όλο θέμα στις εφημερίδες.
Πράγματι, το ίδιο απόγευμα του τηλεφώνησε δημοσιογράφος από την εφημερίδα «Πολίτης», η οποία ζήτησε σχετικές πληροφορίες για το όλο θέμα, στις δε 22.9.2005, η εν λόγω εφημερίδα δημοσίευσε σχετική ανταπόκριση. Στη συνέχεια, αντιλήφθηκε από επικοινωνία με άτομα εντός της εταιρείας, ότι είχε επικοινωνήσει μαζί τους ο δημοσιογράφος του ΡΙΚ Αντρέας Γεωργιάδης, ο οποίος τους ανέφερε ότι ο Παναγιώτης Φιλίππου ήταν φίλος του και αν μπορούσαν να κάνουν κάτι για να τον βοηθήσουν να διεκδικήσει το όχημα, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα ότι ο εφεσείων και ο Παναγιώτης Φιλίππου ήταν μεταξύ τους συγγενείς. Παρόμοιο τηλεφώνημα με άτομο της εταιρείας, είχε και ο δημοσιογράφος-αθλητικός συντάκτης του ΡΙΚ Αχιλλέας Γεωργιάδης, με την ίδια παράκληση.
Όπως ήδη αναφέρθηκε, επί της νομικής πτυχής το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι η υπόθεση Carlill v. Carbolic Smoke Ball Company (1883) 1 Q.B. 256, δεν εφαρμοζόταν στα γεγονότα διότι σε αντίθεση με εκείνη, όπου ο καταναλωτής αγόρασε απευθείας προϊόν της ίδιας της εταιρείας χρησιμοποιώντας το σύμφωνα με τις οδηγίες της διαφήμισης, στην παρούσα περίπτωση, ο εφεσείων δεν είχε αγοράσει οτιδήποτε από την εταιρεία, αλλά αγόρασε απλώς μια εφημερίδα, εντός της οποίας υπήρχε, δωρεάν για τον ίδιο, ένα τεύχος του TV Star, εντός του οποίου υπήρχε δελτίο για διαγωνισμό. Στη βάση των διαφοροποιημένων αυτών γεγονότων, το Δικαστήριο θεώρησε ότι δεν είχε δημιουργηθεί οποιαδήποτε συμβατική σχέση μεταξύ των διαδίκων. Ενισχυτική αυθεντία για την απόφαση του αυτή ήταν και η Esso Petroleum Ltd v. Commissioners of Customs and Excise (1976) 1 All E.R. 117, στην οποία και παρέπεμψε.
Θεώρησε επίσης στη βάση των ευρημάτων του, ότι δεν υπήρξε μονομερής αλλαγή των όρων της σύμβασης, η τροποποίηση των οποίων κοινοποιήθηκε με ικανοποιητικό τρόπο προς τους καταναλωτές, εφόσον το ένθετο που περιείχε τους τροποποιητικούς όρους, και βρισκόταν στο κάθε δελτίο διαγωνισμού, ήταν ισομέγεθες με το δίπτυχο δελτίο, με τα ίδια χρώματα, αλλά και με μεγαλύτερο και εντονότερο μέγεθος γραμμάτων από τους αρχικούς όρους του διαγωνισμού ως προς τον όρο των τριών ημερών. Δεν τίθετο, επομένως, ζήτημα εφαρμογής του περί Καταχρηστικών Ρητρών σε Καταναλωτικές Συμβάσεις Νόμου αρ. 93(Ι)/96, ούτε είχε εφαρμογή η υπόθεση Holiday Tours Limited v. Γεώργιου Α. Κούτα κ.ά. (1993) 1 Α.Α.Δ. 766.
Κρίνεται ότι το συμπέρασμα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ως προς τη μη δημιουργία συμβατικής σχέσης μεταξύ του εφεσείοντος και της εταιρείας, είναι προδήλως λανθασμένο. Αναμφίβολα, η υπόθεση Carlill v. Carbolic Smoke Ball Company - ανωτέρω -, τυγχάνει εφαρμογής και στην παρούσα υπόθεση ως μια περίπτωση μονομερούς σύμβασης («unilateral contract»), (δέστε και Bowerman v. Association of British Travel Agents Ltd (1996) CLC 451). Όπως εξηγείται, μεταξύ άλλων, στο σύγγραμμα των Koffman and Macdonald: "The Law of Contract", 6η έκδ. σελ. 37-38, παρ. 2.73-2.76, η ουσία των μονομερών συμβάσεων είναι ότι ο αποδεχόμενος τη σύμβαση πράττει κάτι σε συμφωνία με τους όρους της πρότασης («offer»), ο δε προτείνων δεν αποζητά κάποια υπόσχεση σε αντιστάθμισμα της δικής του από τον αποδοχέα, υπό τύπο αντιπαροχής. Στις μονομερείς συμβάσεις, ο προτείνων υπόσχεται πληρωμή ή αμοιβή σε αντάλλαγμα της εκτέλεσης κάποιας συγκεκριμένης ενέργειας ή ενεργειών από τον αποδοχέα. Αυτό, σε αντιδιαστολή με τις διμερείς συμβάσεις, όπου, κατά κανόνα, η σύμβαση δημιουργείται με την ανταλλαγή υποσχέσεων μεταξύ των μερών. Όπως αναφέρεται επί λέξει:
«It is not necessary for the offeree to communicate to the offeror his intention to accept and the offeree is under no obligation to perform the requested act. The contract is 'unilateral' because only one party (the offeror) is bound, and the contract is concluded by the offeree´s act.»
Όπως απαντάται και στο σύγγραμμα του Ewan Mckendrick: Contract Law, σελ. 43:
«There is no rule that acceptance must be made by words; it can be made by conduct, as was the case in Carlill v. Carbolic Smoke Ball Co ........ Conduct will only amount to an acceptance if it is clear that the offeree did the act in question with the intention, objectively assessed, of accepting the offer (Day Morris Associates v. Voyce (2003) EWCA Civ 189; [2003] All ER (D) 368 (Feb).»
Δεν έχει σημασία λοιπόν το γεγονός ότι ο εφεσείων αγόρασε την εφημερίδα «Σημερινή» και μαζί της και το TV Star, στο οποίο εμπεριέχετο το σχετικό δελτίο. Η ένθεση των δελτίων μέσα σε περιοδικό που διανεμόταν δωρεάν μαζί με την εφημερίδα, ήταν ένας νόμιμος και ταυτόχρονα θεμιτός τρόπος διαφήμισης και προώθησης των εμπορευμάτων της εταιρείας, όπως ακριβώς κατέθεσε στη μαρτυρία του ο Γιώργος Ζοππής. Ο εφεσείων με το να βρει το δελτίο, να το ξύσει και να απαντήσει ορθά στην ερώτηση, «Από ποιο συστατικό αποτελείται κυρίως το ανθρώπινο σώμα;», ενήργησε στη βάση της διαφήμισης της εταιρείας, η οποία διαφήμιση δεν προερχόταν βέβαια από την εφημερίδα «Σημερινή», αλλά από την ίδια την εταιρεία. Αυτό είναι φανερό και από το γεγονός ότι το εμπρόσθιο μέρος του δίπτυχου δελτίου έφερε τη σφραγίδα της εταιρείας, αλλά και εσωτερικά το δελτίο και πάλι σφραγίσθηκε με το όνομα της εταιρείας, κάτω από την ένδειξη με κόκκινο μελάνι: «Το κουπούνι ισχύει μόνο για την έκδοση του TV Star ημερομηνίας 4.9.2005».
Περαιτέρω, σαφώς στους όρους της προωθητικής ενέργειας, όπως ονόμασε η εταιρεία τη διαφήμιση της, αναφερόταν ότι το διαγωνισμό διοργάνωσε η εταιρεία «Φώτος Φωτιάδης Διανομείς Λτδ» και ότι το σχετικό σημείο παραλαβής ήταν τα κεντρικά γραφεία του διοργανωτή στα Λατσιά, Λευκωσία. Το ίδιο σημείο παραλαβής αναφερόταν και στην εσωτερική σελίδα του εξωφύλλου του περιοδικού TV Star, με έντονα γράμματα.
Η εφημερία «Σημερινή» και το ευρισκόμενο σ΄ αυτή περιοδικό TV Star, ήταν απλώς το όχημα διοχέτευσης του διαγωνισμού και των όρων του στους καταναλωτές. Η προώθηση του νερού «Αγρός», έφερε μαζί της και τη δυνατότητα διεκδίκησης ενός εκ των εννέα οχημάτων που η εταιρεία επέλεξε να θέσει ως βραβείο. Οι τυπωμένοι όροι του διαγωνισμού, μαζί με την γενόμενη διαφήμιση μέσω του TV Star και του ίδιου του δελτίου, αποτελούσαν κλασσική περίπτωση μονομερούς σύμβασης, που το μόνο που απαιτούσε από τον καταναλωτή που επιθυμούσε να λάβει μέρος στο διαγωνισμό, ήταν να ενεργήσει καταλλήλως, ακολουθώντας κατά γράμμα τις σχετικές οδηγίες. Δεν ήταν μια απλή διαφήμιση, υπό τύπο πρόσκλησης για υποβολή πρότασης ή προσφοράς («invitation to treat»), ώστε ο εφεσείων με το ξύσιμο του δελτίου κλπ, και, την εκ μέρους του ενημέρωση της εταιρείας, να προέβαινε ο ίδιος σε πρόταση («offer»). Αυτό θα είχε ως συνέπεια το παράδοξο και αντινομικό αποτέλεσμα να έδιδε τη δυνατότητα στην εταιρεία να μην αποδεχθεί την πρόταση, τη στιγμή που όπως και ο Γ. Ζοππής διαβεβαίωσε, και διαπιστώθηκε και στην πράξη, σκοπός της εταιρείας ήταν να δώσουν τα οχήματα. Ούτε και ήταν μια διαφήμιση χωρίς πρόθεση δέσμευσης, («a mere puff»).
Εκεί όμως που κρίνεται ότι ο εφεσείων δεν έχει δίκαιο είναι ως προς τα συμπεράσματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου μετά από την αξιολόγηση της ενώπιον του δοθείσας μαρτυρίας. Αποτελεί αξιωματική θέση με βάση την καθιερωμένη νομολογία ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο πλεονεκτεί έναντι του Εφετείου ως προς την κρίση του επί της αξιοπιστίας των μαρτύρων, εφόσον έχει τη δυνατότητα να παρατηρήσει με άμεσο τρόπο και στη ζώσα ατμόσφαιρα της δίκης τους μάρτυρες που παρελαύνουν ενώπιον του. Κατά γενική ομολογία, το Δικαστήριο καταγράφοντας την εντύπωση που απεκόμισε από τους ενώπιον του μάρτυρες, καθοδηγείται από την ανθρώπινη εμπειρία και την κοινή λογική, υπό το φως και των εκατέρωθεν ισχυρισμών στη δικογραφία. Εφόσον τα ευρήματα που εξάγονται πρωτοδίκως, δικαιολογούνται από την ολότητα των γεγονότων ως λογικά ακόλουθα των προβαλλόμενων θέσεων και εφόσον δεν παρουσιάζεται πλημμελής ή ανακόλουθη αξιολόγηση των δεδομένων που προωθούνται στη δίκη, το Εφετείο δεν υπεισέρχεται κατά τα άλλα στην αξιολόγηση ώστε να την ανατρέψει, (δέστε Baloise Insurance Co Ltd v. Κατωμονιάτη κ.ά. (2008) 1 Α.Α.Δ. 1275, Bullows v. Νεοφύτου (1994) 1 Α.Α.Δ. 41, Σάντης ν. Χατζηβασιλείου (2009) 1 Α.Α.Δ. 288 και Γεώργιος & Σπύρος Τσαππή Λτδ ν. Παναγιώτη Πολυβίου (2009) 1 Α.Α.Δ. 339).
Το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε, στα πιο πάνω πλαίσια, την ευκαιρία να κρίνει τόσο τον εφεσείοντα, όσο και τους δύο μάρτυρες για την εταιρεία, να παρατηρήσει με αμεσότητα τον τρόπο με τον οποίο κατέθεταν και να διαπιστώσει τη λογικότητα των θέσεων τους, έναντι των φερόμενων ως αληθών, εκατέρωθεν, γεγονότων. Υπό το φως των ανωτέρω, αξιολόγησε τους μάρτυρες της εταιρείας, ως μάρτυρες αληθείας, που άφησαν άριστες εντυπώσεις στο Δικαστήριο και οι οποίοι «... απαντούσαν φυσικά και αυθόρμητα με τη βεβαιότητα ατόμων που γνωρίζουν πολύ καλά τα όσα αναφέρουν ...». Η μαρτυρία αμφοτέρων των μαρτύρων της εταιρείας δεν κλονίστηκε στο ελάχιστο, ούτε το Δικαστήριο, ως είπε, διέγνωσε προσπάθεια οι μάρτυρες να αποφύγουν να απαντήσουν οποιεσδήποτε ερωτήσεις. Καταλυτικό συνεπώς ήταν το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ο Γ. Ζοππής, στην παρουσία του Πέτρου Πέτρου, τοποθέτησε ο ίδιος προσωπικά σε τυχαίο περιοδικό TV Star που διακινείτο στη γραμμή περιτύλιξης, το ένθετο με τους τροποποιητικούς όρους εντός του δίπτυχου δελτίου.
Αντίθετα, το Δικαστήριο δεν εντυπωσιάστηκε από τη μαρτυρία του ιδίου του εφεσείοντος, θεωρώντας ότι η μνήμη του ήταν υπερβολικά επιλεκτική, μη ενθυμούμενος από πού αγόρασε την εφημερίδα με το περιοδικό και μη πειστικός ως προς την αργοπορία του να διεκδικήσει το δώρο. Πρωτοδίκως, ο εφεσείων κρίθηκε επίσης ότι δεν ήταν το πρόσωπο που πραγματικά αγόρασε το συγκεκριμένο τυχερό δελτίο, αλλά ο Παναγιώτης Φιλίππου, ο οποίος με βάση τους όρους του διαγωνισμού δεν ήταν, ως κάτοικος εξωτερικού, δικαιούχο πρόσωπο.
Αναδρομή στα τηρηθέντα πρακτικά της μαρτυρίας και προσεκτική ανάγνωση αυτών, σε σχέση με τα όσα ο εφεσείων προώθησε για λανθασμένη αξιολόγηση από το πρωτόδικο Δικαστήριο, δείχνει, αντίθετα, ότι τα συμπέρασματα στα οποία κατέληξε το Δικαστήριο ήταν όχι μόνο ευλόγως επιτρεπτά, αλλά και αναμενόμενα. Πιθανόν ορισμένες από τις θέσεις του πρωτόδικου Δικαστηρίου ως προς τους λόγους που δεν αποδέχθηκε τη μαρτυρία του εφεσείοντος, όπως το ότι δεν θυμόταν από πού ακριβώς αγόρασε την εφημερίδα ή ότι δεν διεκδίκησε αμέσως το δώρο, να μην ήταν ύψιστης σημασίας για σκοπούς αξιοπιστίας. Είχαν όμως και αυτά τη σημασία τους, ενόψει της μαρτυρίας του Γ. Ζοππή, η οποία έγινε εξ ολοκλήρου αποδεκτή πρωτοδίκως, ότι ο πρώτος που διεκδίκησε το όχημα ήταν ο Παναγιώτης Φιλίππου, ο οποίος τηλεφώνησε στην εταιρεία στις 16.9.2005 από την Αθήνα. Παρά τις υποβολές ότι ουδέποτε του τηλεφώνησε ο εν λόγω Παναγιώτης Φιλίππου, ο Γ. Ζοππής επέμενε σταθερά στη θέση ότι αυτός του είχε τηλεφωνήσει διεκδικώντας το όχημα. Να σημειωθεί ότι από τη σελ. 29 των πρακτικών, που είναι μέρος της αντεξέτασης του Γ. Ζοππή, έγιναν εκ μέρους του εφεσείοντος αντιφατικές υποβολές. Ενώ υποβλήθηκε ότι δεν υπήρξε επαφή του Γ. Ζοππή με τον Παναγιώτη Φιλίππου, αλλά με τον εφεσείοντα, αργότερα του υπεβλήθη ότι ο Φιλίππου ουδέποτε διεκδίκησε το όχημα για τον ίδιο, αλλά νοιώθοντας αδικημένος για τον συγγενή του, εφεσείοντα, έκανε κινήσεις για να πειστεί η εταιρεία να παραχωρήσει το όχημα στον εφεσείοντα. Η εμπλοκή επομένως του εν λόγω Παναγιώτη Φιλίππου, στην όλη υπόθεση, ήταν δεδομένη.
Να σημειωθεί ότι ο ίδιος ο εφεσείων κατά τη δική του αντεξέταση δεν ήταν ιδιαίτερα σαφής και ευκρινής όσον αφορά τη διεκδίκηση του δώρου από τον Παναγιώτη Φιλίππου. Δεν απέκλεισε την πιθανότητα ο Φιλίππου, που είναι γαμπρός του, να είχε ταξιδέψει μαζί με τη γυναίκα του, αδελφή του εφεσείοντος, στην Αθήνα στις 4.9.2005 μαζί με τα παιδιά τους. Αυτή ήταν και η θέση του Γ. Ζοππή, ότι δηλαδή ο Φιλίππου του είχε αναφέρει ότι είχε αγοράσει την εφημερίδα και το TV Star από περίπτερο του αεροδρομίου Λάρνακας στις 4.9.2005, ταξιδεύοντας προς Ελλάδα. Ο εφεσείων δήλωσε στην αντεξέταση ότι ήταν σίγουρος ότι στις 21.9.2005, ο Φιλίππου ταξίδευε, αλλά δεν θυμόταν για τις 4.9.2005. Στην επανεξέταση του, ενώ προηγουμένως δήλωνε άγνοια ως προς τις ενέργειες του γαμπρού του, Π. Φιλίππου, ανέφερε ότι ο τελευταίος όταν άκουσε το γεγονός προσπάθησε να τον βοηθήσει έχοντας πολλούς γνωστούς στο χώρο της Κυπριακής δημοσιογραφίας, το δε δημοσίευμα στον «Πολίτη» προέκυψε από δική του επαφή.
Το δημοσίευμα στον «Πολίτη», όμως, ημερ. 22.9.2005, ομιλεί για τον εφεσείοντα ως έχοντα αναφέρει τα σχετικά στη δημοσιογράφο και όχι τον Π. Φιλίππου, γεγονός που συνάδει και με τα όσα ο Γ. Ζοππής κατέθεσε στη δήλωση του ότι ο εφεσείων φεύγοντας ενοχλημένος από τα γραφεία της εταιρείας δήλωσε «.. ότι θα πάει στις εφημερίδες ...», όπως και δέχθηκε κατά την αντεξέταση του ότι έπραξε, (σελ. 11 των πρακτικών). Στη συνέχεια πράγματι τηλεφώνησε στον Γ. Ζοππή, η δημοσιογράφος του «Πολίτη», που προέβηκε στο σχετικό δημοσίευμα.
Ορθά, περαιτέρω, παρατηρεί το πρωτόδικο Δικαστήριο ότι ο Γ. Ζοππής δεν αντεξετάστηκε αναφορικά με τη μεσολάβηση εκ μέρους του Φιλίππου των δημοσιογράφων του ΡΙΚ, ούτε και για τη συνάντηση που είχε διευθετηθεί, ως δήλωσε ο Γ. Ζοππής, μεταξύ του Νεόφυτου Στυλιανού, marketing director της εταιρείας και του Π. Φιλίππου, που ζήτησε ο τελευταίος προς διευθέτηση του όλου θέματος και στην οποία συνάντηση τελικώς ο Φιλίππου δεν παρευρέθη διότι είχε επαγγελματικό κώλυμα, ως ανεφέρθη στον Στυλιανού από το δημοσιογράφο-αθλητικογράφο Αχιλλέα Γεωργιάδη, του ΡΙΚ.
Να σημειωθεί ότι ο ίδιος ο Παναγιώτης Φιλίππου δεν κλήθηκε από τον εφεσείοντα να καταθέσει ως μάρτυρας. Βεβαίως αυτό ήταν δικαίωμα του εφεσείοντος. Ο ίδιος είχε την επιλογή της παρουσίασης της υπόθεσης του και εναπόκειτο σ΄ εκείνον ο τρόπος προώθησης της. Είχε όμως ταυτόχρονα και το νομολογιακό βάρος να αποδείξει την αξίωση του στο ισοζύγιο των πιθανοτήτων. Η μαρτυρία του ιδίου του εφεσείοντος ως μοναδικού μάρτυρα για την υπόθεση του, άφησε ανυπέρβλητα κενά και δικαίως δεν κρίθηκε αξιόπιστος από το Δικαστήριο.
Υπάρχει ακόμη ένα σημείο που προσθέτει στην αναίρεση της εκδοχής του εφεσείοντα. Ήταν η σταθερή θέση του εφεσείοντος ότι είχε προσεκτικά αναγνώσει τους όρους του δελτίου και ότι είχε δει τη διαφήμιση του νερού «Αγρός» και του διαγωνισμού στο περιοδικό TV Star. Το εξώφυλλο όμως του περιοδικού (Τεκμ. «Α1»), παρέπεμπε στο εσώφυλλο για πληροφορίες. Εκεί αναγράφεται ότι, «Ο νικητής θα παρευρεθεί σε ειδική εκδήλωση που θα γίνει στις 10 Σεπτεμβρίου». Αυτό συνάδει απόλυτα με το ένθετο που τοποθετήθηκε στο δελτίο και που τροποποιούσε τους όρους διεκδίκησης του οχήματος, ώστε για το δελτίο που κυκλοφόρησε στο τεύχος του περιοδικού TV Star, ημερ. 4.9.2005, εάν το βραβείο ήταν το όχημα,
«τότε έχεις τρεις (3) ημέρες από την ημερομηνία κυκλοφορίας του «TV Star» εντός των οποίων να διεκδικήσεις το βραβείο σου, (εξαιρουμένης της ημέρας κυκλοφορίας του «TV Star»).
Ο όρος αυτός (εκτός από την παρένθεση), ήταν τυπωμένος με ευκρινή μαύρα γράμματα, μεγαλύτερα από τα υπόλοιπα και συνήδε με το περιεχόμενο του εσώφυλλου, όπου μετά τα προαναφερθέντα ότι η τελετή θα γινόταν στις 10.9.2005, επίσης αναγραφόταν ότι, «Ο διαγωνισμός ξεκινά στις 5 Σεπτεμβρίου».
Συνάγεται ότι η θέση της εταιρείας ότι το όχημα έπρεπε να διεκδικηθεί εντός τριών ημερών συνήδε και με το περιεχόμενο του εσώφυλλου του TV Star, εφόσον ο νικητής θα παραλάμβανε το βραβείο στις 10.9.2005.
Εφόσον η αξιοπιστία, όπως αξιολογήθηκε πρωτοδίκως, δεν πάσχει με οποιονδήποτε τρόπο, δεν παρέχεται πεδίο σχολιασμού των άλλων θέσεων του εφεσείοντος σε σχέση με τη νομοθεσία για καταναλωτικές ρήτρες. Αρκεί μόνο να λεχθεί ότι η εκτύπωση στο ένθετο με μεγαλύτερα και ευκρινή γράμματα, της αναγκαιότητας ο νικητής να διεκδικούσε εντός τριών ημερών το όχημα, ευλόγως έφερε σε γνώση του καταναλωτή την τροποποίηση.
Η έφεση, υπό το φως όλων των ανωτέρω, απορρίπτεται με έξοδα εναντίον του εφεσείοντος και υπέρ των εφεσιβλήτων, ως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Δ.
Δ.
Δ.
/ΕΘ