CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

(2001) 1 ΑΑΔ 903

Μεταξύ:

Εφεσείοντος

Εφεσίβλητης

ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου

ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Ο Παπαϊωάννης Ματθαίου ήταν από το 1919 ιδιοκτήτης κτήματος στα Σπήλια, αποτελούμενο από αριθμό τεμαχίων συνολικής έκτασης 12 στρ.-3 πρ.-3000 τ.π.. Το 1921 το κτήμα αγοράστηκε από τη Μαρίκα Λ. Κάσινου σε πλειστηριασμό και ενεγράφη επ΄ ονόματί της. Φαίνεται όμως να μην έλαβε κατοχή και συνάγεται πως η πράξη προοριζόταν κατ΄ ουσίαν για εξασφάλιση χρέους του Παπαϊωάννη προς αυτήν, με προοπτική την εν καιρώ επαναμεταβίβαση του κτήματος αν εξοφλείτο το χρέος. Ενόψει δε αυτής της προοπτικής, ο Παπαϊωάννης διαμοίρασε το κτήμα σε έξι από τα παιδιά του, ήτοι, στους Αγησίλαο, Κλειώ, Δεσποινού, Χρυσή, Κώστα και Ανδρέα (που είναι ο εφεσείων), ενώ στα άλλα τρία του παιδιά, έδωσε άλλη περιουσία. Στην Κλειώ, μητέρα της εφεσίβλητης, ο Παπαϊωάννης παραχώρησε μέρος του κτήματος όταν, κατά το 1935, εκείνη παντρεύτηκε. Η Κλειώ με τη σειρά της το έδωσε στην εφεσίβλητη όταν αυτή τέλεσε γάμο το 1956. Πριν από την τελευταία εξέλιξη ο γιος του Παπαϊωάννη, Κώστας Παπαϊωάννου, εξόφλησε το χρέος που οφειλόταν στη Μαρίκα Λ. Κάσινου που ήταν νονά του. Επειδή όμως δεν είχε ο ίδιος τον χρόνο να μεταβεί στο Κτηματολόγιο για την επ΄ ονόματι του μεταβίβαση, διευθετήθηκε να γίνει η μεταβίβαση στο όνομα του αδελφού του, του εφεσείοντος, ώστε να φροντίσει για δίκαιη κατανομή βάσει του διαμοιρασμού που είχε κάμει ο Παπαϊωάννης. Η μεταβίβαση του κτήματος επ΄ ονόματι του εφεσείοντος έγινε στις 24 Σεπτεμβρίου 1952, αφού στο μεταξύ ενοποιήθηκαν τα τεμάχια που το συνέθεταν και επήλθε νέα εγγραφή. Πρόκειται για το κτήμα με αρ. τεμαχίου 521 του Φ/Σ 37/30, αρ. εγγραφής 5691.

Ως αποτέλεσμα αυτής της διαφοράς η εφεσίβλητη διεκδίκησε, με αγωγή εναντίον του εφεσείοντος, το μέρος του κτήματος το οποίο της ανήκε. Αυτό το μέρος υποδείχθηκε από την εφεσίβλητη στο Βοηθό Κτηματολογικό Λειτουργό κ. Παντελή Γεωργιάδη, στην παρουσία του εφεσείοντος όταν ο κ. Γεωργιάδης διενήργησε, κατόπιν διατάγματος του Δικαστηρίου, επιτόπια έρευνα. Ο κ. Γεωργιάδης σημείωσε αυτό το μέρος σε τοπογραφικό σχέδιο το οποίο παρουσίασε ως τεκμήριο. Πρόκειται για το τεκμήριο 1.

Με την έφεση η πρωτόδικη απόφαση τίθεται υπό αμφισβήτηση σε σχέση (α) με την αναγνώριση του ουσιαστικού δικαιώματος της εφεσίβλητης· (β) την παρασχεθείσα θεραπεία· και (γ) τη διαταγή για έξοδα. Προβάλλεται, ως προς το πρώτο, ότι εσφαλμένα κρίθηκε πως η εφεσίβλητη είχε αποκτήσει οποιοδήποτε δικαίωμα αφού, όταν το 1935 ο Παπαϊωάννης παραχώρησε το επίδικο μέρος στην Κλειώ, το κτήμα ήταν εγγεγραμμένο επ΄ ονόματι της Μαρίκας Λ. Κάσινου και όταν το 1956 η Κλειώ το παραχώρησε στην εφεσίβλητη το κτήμα ήταν εγγεγραμμένο επ΄ ονόματι του εφεσείοντος και, επομένως, δεν ήταν δυνατόν να δημιουργηθούν δικαιώματα από τρίτους προς τρίτους σε κτήμα άλλου. Επίσης προβάλλεται, ως προς το πρώτο, ότι η βάση αγωγής της εφεσίβλητης ήταν η εχθρική κατοχή και όχι το εμπίστευμα και εσφαλμένα το Δικαστήριο το εισήγαγε ως βάση. Ως προς την παρασχεθείσα θεραπεία, προβάλλεται ότι δεν θα έπρεπε να είχε εκδοθεί αναγνωριστική δήλωση και διάταγμα για την εγγραφή ".... κτήματος η έκταση του οποίου δεν καθορίζεται ....." σε αυτά. Αναφορικά με τα έξοδα, προβάλλεται ότι η διαταγή ήταν εσφαλμένη διότι το Δικαστήριο δεν έλαβε υπόψη πως ο εφεσείων ".... εδέχθη να προβεί εις την διανομήν κτήματος επ΄ ονόματι των κληρονόμων καλή τη πίστει και απέτυχε διότι το κτήμα δεν χωρίζεται δυνάμει του άρθρου 27 του Κεφ. 224".

Αναφορικά με το ουσιαστικό δικαίωμα παρατηρούμε κατ΄ αρχάς πως, αντίθετα με ό,τι προέβαλε ο εφεσείων, η αγωγή δεν είχε μόνο ως βάση την εχθρική κατοχή, αλλά και το εμπίστευμα. Διατυπώθηκε ο ισχυρισμός - στην παράγραφο 8 της ειδικά οπισθογραφημένης έκθεσης απαίτησης - ότι ".... ο εναγόμενος κρατεί το επίδικον επί εξυπακουομένω εμπιστεύματι προς όφελος της εναγούσης ως κατ΄ αποκλειστικότητα δικαιουμένης στη μοίραν της μητέρας της επί του κτήματος". Παρά δε την κάποια ανακρίβεια στην περιγραφή των περιστάσεων υπό τις οποίες προέκυψε το εμπίστευμα και επακόλουθα στην ταξινόμησή του, εν τούτοις παρείχετο δικονομικό έρεισμα για την απόδοση τέτοιου δικαιώματος. Αναφορικά δε με το κατά πόσο τα γεγονότα δικαιολογούσαν την πρωτόδικη κατάληξη για εμπίστευμα, η απάντηση είναι νομίζουμε προφανής. Ο εφεσείων δέχθηκε την εγγραφή του κτήματος επ΄ ονόματι του κατόπιν παράκλησης του Κώστα Παπαϊωάννου, ο οποίος είχε πληρώσει και θα είχε δικαίωμα να εγγραφεί ο ίδιος ως κύριος, για να το διανείμει σύμφωνα με ό,τι είχε ορίσει ο πατέρας τους, ο Παπαϊωάννης. Γεγονός το οποίο ο εφεσείων δεν αμφισβήτησε. Ήταν μάλιστα έτοιμος να μεταβιβάσει, κατόπιν διαχωρισμού, μέρος του κτήματος αλλά μικρότερης έκτασης. Εν συνεχεία, με τη διατυπωθείσα υπεράσπιση, προέβαλε ότι η εφεσίβλητη εδικαιούτο μόνο το 1/4 μερίδιο αφού είχε και τρία αδέλφια τα οποία επίσης θα έπρεπε να πάρουν από το μερίδιο της μητέρας τους, της Κλειώς. Πάντως κατά τη δίκη δηλώθηκε από τα αδέλφια της εφεσίβλητης ότι το εν λόγω μερίδιο ανήκε αποκλειστικά σε αυτή, αφού της το είχε δώσει η μητέρα τους, και δεν είχαν οποιαδήποτε απαίτηση. Μοιάζει λοιπόν περίεργη η θέση του εφεσείοντος, όπως διατυπώθηκε με την έφεση του, ότι η εφεσίβλητη δεν είχε οποιοδήποτε δικαίωμα επί του κτήματος.

Υπήρχε εν προκειμένω εμπίστευμα βάσει του οποίου ο εφεσείων αποδέχθηκε την τυπική κυριότητα και κρατούσε το κτήμα. Επρόκειτο περί εμπιστεύματος εξ επαγωγής: βλ. Θ. Χριστοφόρου ν. Ελένης Χρυσοστόμου, Πολ. Έφ. 8659 ημερ. 22 Σεπτεμβρίου 1998. Το συμφέρον της εφεσίβλητης στο εμπίστευμα το επιβεβαίωσε με τη μαρτυρία του ο ίδιος ο Κώστας Παπαϊωάννου, ο οποίος παρέσχε στον εφεσείοντα την τυπική κυριότητα, τη δε έκταση του συμφέροντος της εφεσίβλητης την προσδιόρισε εν τέλει με εύρημά του το Δικαστήριο. Επομένως δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με τη θέση του εφεσείοντος ότι η εν λόγω έκταση δεν καθορίστηκε. Η έλλειψη αριθμητικής εξειδίκευσης της έκτασης δεν σημαίνει έλλειψη καθορισμού της. Ο καθορισμός έγινε επί του τοπογραφικού σχεδίου που πρόσφερε και τη δυνατότητα γεωμετρικού υπολογισμού.