|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2016:D90
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 6173/2013
16 Φεβρουαρίου 2016
[ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 23, 29 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΕΤΑΞΥ:
1. Ξενοφών Αναξαγόρου
2. Κώστα Αναξαγόρου
ΑΙΤΗΤΗ
ν.
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
1. Επάρχου Λευκωσίας
2. Διευθυντού Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως
3. Επαρχιακού Λειτουργού Λευκωσίας Τμήματος Πολεοδομίας και
Οικήσεως
ΚΑΘ' ΩΝ Η ΑΙΤΗΣΗ
--------------------------
κ. Τ. Χριστούδιας, για τον Αιτητή
κ. Δ. Καλλίγερος, για τους Καθ΄ ων η Αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ.: Oι Αιτητές ζητούν την ακύρωση της άδειας οικοδομής με αριθμό 002913 ημερ.9.4.09 καθώς και της προηγηθείσας πολεοδομικής άδειας που εκδόθηκε από τους Καθ' ων η αίτηση αρ.1 και 2 αντίστοιχα που μεταξύ άλλων προβλέπουν την ανέγερση κατοικίας πάνω στο τεμάχιο των Αιτητών με αρ.664,Φ/Σχ.37/31 στο χωρίο Σπήλια (εφεξής τεμάχιο), για τις οποίες οι ίδιοι έλαβαν γνώση στις 7.8.13.
Το ιστορικό της υπόθεσης είναι μακρύ και θα συνοψιστεί για σκοπούς των επίδικων μόνο θεμάτων. Δυνάμει παλαιότερης δωρεάς από την μητέρα τους και μετά από την τελευταία μεταβίβαση ημερ. 25.2.09, του 1/3 μεριδίου του πιο πάνω ακινήτου από τον Αιτητή αρ.1, μόνιμο κάτοικο εξωτερικού στον αδελφό του Αιτητή αρ.2, οι Αιτητές είναι συνιδιοκτήτες κατά 2/3 και 1/3 αντίστοιχα.
Μετά από καταγγελία του Αιτητή 2 για ανέγερση οικοδομής που επενέβαινε στο τεμάχιο, η οποία χρίστηκε αυθαίρετα από τους ιδιοκτήτες του γειτονικού τεμαχίου 661 (προηγουμένως 312/1) του Φ/Σχ37/31, Ανδρέα και Μαρίας Βιολάρη, εκδόθηκε Διάταγμα κατεδάφισης των παράνομων υποστατικών στις 23.7.96 και η Επαρχιακή Διοίκηση στις 13.2.97 κάλεσε τους πιο πάνω ιδιοκτήτες να συμμορφωθούν υποβάλλοντας σχέδια για έκδοση πολεοδομικής άδειας εντός ενός μηνός. Ζητήθηκε παράταση 6 μηνών από τον κ. Βιολάρη με επιστολή ημερ.10.4.97, επικαλούμενος την απουσία του κουνιάδου του Αιτητή 1 στο εξωτερικό. Εγκρίνονταν παρατάσεις χρόνου διαδοχικά από την Επαρχιακή Διοίκηση μέχρι τις 1.9.99 που υποβλήθηκε στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως η αίτηση με αρ. ΛΕΥ/01678/998 (αφορούσε μόνο το τεμάχιο 661 και ανέγερση δυο διαμερισμάτων), που απορρίφθηκε διότι το υπό ανάπτυξη τεμάχιο δεν διέθετε ικανοποιητική προσπέλαση και ακολούθως στις 26.3.01 απορρίφθηκε επίσης ιεραρχική προσφυγή των ιδιοκτητών από την Υπουργική Επιτροπή.
Στις 31.8.07 εκδόθηκε η πολεοδομική άδεια με αρ. αίτησης ΛΕΥ/01714/2007 στην Μαρία Βιολάρη και άλλους, που αφορούσε στην ανέγερση δυο κατοικιών στα τεμάχια 661 και 664 του Φ/Σχ 37/31. Ακολούθως στις 13.11.07 υποβλήθηκε αίτηση στην Επαρχιακή Διοίκηση για έκδοση άδειας οικοδομής, που έφερε τις υπογραφές των Μαρία Βιολάρη, Ανδρομάχη Ανδρέου και του Αιτητή 1, Ξενόφωνος Αναξαγόρου. Επίσης υποβλήθηκαν τίτλοι ιδιοκτησίας του τεμαχίου 661 (με ιδιοκτήτριες τις Βιολάρη κατά 2/3 και Ανδρέου κατά 1/3)(βλ. κυανούν 3 και 2 στο διοικητικό φάκελο Τεκ.4) καθώς και τίτλος ιδιοκτησία παλιού τύπου ημερ. 29.01.03 του τεμαχίου με μοναδικό ιδιοκτήτη τον Αιτητή 1 (κυανούν 1 στο Τεκ.4). Στις 9.4.09 με αρκετή καθυστέρηση, εκδόθηκε η προσβαλλόμενη άδεια οικοδομής για ανέγερση δυο κατοικιών και περίφραξη.
Ο δικηγόρος των Αιτητών με επιστολές ημερ.15.11.12 καθώς και 8.3.13 κατήγγειλε την παράνομη επέμβαση επί του τεμαχίου και ζητούσε την λήψη μέτρων κατεδάφισης για την παράνομη ανέγερση της οικοδομής. Στις 21.6.13 η Επαρχιακή διοίκηση απάντησε ότι όντως μέρος της οικοδομής χωροθετείται εντός του τεμαχίου που κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης ανήκε μόνο στον Αιτητή 1. Επίσης ότι σύμφωνα με τους όρους της άδειας, τα δυο τεμάχια πρέπει να ενοποιηθούν και να εγγραφούν σε ένα τίτλο ιδιοκτησίας. Με επιστολές ημερ. 7.8.13 προς τον Έπαρχο Λευκωσίας (Παράρτημα 19 στην ένσταση) και 11.8.13 προς τον Καθ' ου η αίτηση 2 (115 στο φάκελο Τεκ.5) αντίστοιχα, οι Αιτητές πληροφόρησαν τους Καθ' ων η αίτηση ότι η υπογραφή στο έντυπο της αίτησης για έκδοση των επίμαχων αδειών δεν ανήκει στον Αιτητή 1. Ο Έπαρχος με επιστολή ημερ. 29.8.13 απάντησε στους Αιτητές ότι για το θέμα της πλαστογράφησης θα πρέπει να απευθυνθούν στην Αστυνομία.
Οι Καθ' ων η αίτηση θέτουν προδικαστική ένσταση ότι η προσφυγή στο βαθμό που στρέφεται εναντίον της πολεοδομικής άδειας είναι εκπρόθεσμη, χωρίς ωστόσο να επιχειρηματολογούν περαιτέρω. Το βάρος απόδειξης του εκπροθέσμου το έχει αυτός που το επικαλείται. Οι Αιτητές απαντούν ότι έλαβαν για πρώτη φορά γνώση της έκδοσης της πολεοδομικής και οικοδομικής άδειας κατά ή περί την 7.8.13 όταν επιθεώρησαν του διοικητικούς φακέλους και παραπονέθηκαν γραπτώς με επιστολές που είναι μέρος των διοικητικών φακέλων. Η προηγούμενη αλληλογραφία του δικηγόρου των Αιτητών δεν αποδεικνύει πλήρη γνώση της έκδοσης των αδειών. Επίσης και η αποστολή ουσιωδών εγγράφων από την Διοίκηση στην κα Βιολάρη δεν καταδεικνύει ότι αποστέλλονταν και στους Αιτητές. Οι προσωπικές επιστολές του Αιτητή 1 ημερ. 7.8.13 και 11.8.13 προς τους Καθ' ων η αίτηση από τις οποίες τεκμαίρεται η γνώση των Αιτητών εκκινούν την προθεσμία των 75 ημερών και η προσφυγή που καταχωρήθηκε στις 9.10.13 θεωρείται εμπρόθεσμη.
Σε απόρριψη καταλήγει και η δεύτερη προδικαστική ένσταση που προβλήθηκε από τον δικηγόρο των Καθ' ων η αίτηση ότι συμπροσβάλλονται απαραδέκτως δυο μη συναφείς μεταξύ τους διοικητικές πράξεις. Η νομολογία έχει επανειλημμένα θεωρήσει ότι η πολεοδομική και η, συνακόλουθα εκδοθείσα άδεια οικοδομής είναι, σύμφωνα με τη νομολογία, δύο πράξεις συναφείς Βασιλείου κ.ά. ν. Δημοκρατίας κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 485, Δήμος Λευκωσίας ν. Παπαϊωάννου κ.α. (2010) 3 ΑΑΔ 102) και παραδεκτώς συμπροσβάλλονται στο ίδιο δικόγραφο.
Οι Αιτητές διατυπώνουν το αιτητικό στην αίτηση ακυρώσεως ενσωματώνοντας τους νομικούς λόγους ακύρωσης, τους οποίους αναλύουν με τις γραπτές τους αγορεύσεις. Συνοψίζονται στους ακόλουθους:
1. Κατάχρηση εξουσίας, νομική και πραγματική πλάνη και παραβίαση του Κανονισμού 5 των περί Οδών και Οικοδομών Κανονισμών που επιβάλλει κατά την κατάθεση της αίτησης να ελεγχθεί ότι η αίτηση υπογράφηκε από τον ιδιοκτήτη ή τον εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο του.
2. Έλλειψη δέουσας έρευνας. Δεν έγινε οποιαδήποτε έρευνα για να διαπιστώσουν αν ο Αιτητής 1 όντως υπέγραψε την αίτηση. Οι Αιτητές ισχυρίζονται ότι η υποχρέωση έρευνας επιτείνεται, λόγω της προηγούμενης απόπειρας για έκδοση αδειών από τους ιδιοκτήτες του γειτονικού ακινήτου το 2007, των σχετικών προηγούμενων καταγγελιών από τον Αιτητή 2 αλλά και του διατάγματος κατεδάφισης των παράνομων οικοδομών. Επίσης ότι ενώ απορρίφθηκε τότε, τώρα επετεύχθη λάθρα με την προσκόμιση αντιγράφου τίτλου ιδιοκτησίας του τεμαχίου 664. Ενώ για τους ιδιοκτήτες του 661 προσκομίστηκαν φωτοαντίγραφα τίτλων ιδιοκτησίας νέου τύπου που δίνονται από το τμήμα Κτηματολογίου μόνο στους ιδιοκτήτες, για το τεμάχιο προσκομίστηκε αντίγραφο παλαιού τύπου που εκδόθηκε πριν πολλά χρόνια το οποίο μπορεί να κατέχει οποιοσδήποτε. Οι Καθ' ων η αίτηση δεν αναζήτησαν πρωτότυπο τίτλου ιδιοκτησίας, ούτε διερεύνησαν αν όντως ήταν γνήσιος και αν επρόκειτο για πιστό αντίγραφο. Επίσης ότι δεν δόθηκε η εξουσιοδότηση των Αιτητών και ειδικότερα του Αιτητή 1 για την ετοιμασία αρχιτεκτονικών σχεδίων που χρησιμοποιήθηκαν για την έκδοση των αδειών.
3. Οι προσβαλλόμενες άδειες εκδόθηκαν χωρίς τη γραπτή συγκατάθεση του κατά 1/3 ιδιοκτήτη του τεμαχίου Αιτητή 2 και οι Καθ' ων όφειλαν να το είχαν διερευνήσει, δεδομένου μάλιστα ότι από την υποβολή της αίτησης μέχρι την έκδοση της άδεια οικοδομής παρήλθαν σχεδόν δυο χρόνια.
4. Έλλειψη αιτιολογίας
Αναφορικά με τον λόγο ακύρωσης υπό αρ. 3 ανωτέρω, ο Αιτητής 2 κατά την 21.1.96 είχε καταγγείλει την ανέγερση των παράνομων οικοδομών που επενέβαιναν εντός του τεμαχίου, του οποίου τότε ήταν συνιδιοκτήτης. Κατά την ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων πολεοδομικής και οικοδομικής άδειας, ωστόσο, που είναι ο ουσιώδης χρόνος, ο Αιτητής 2 δεν ήταν ιδιοκτήτης ή συνιδιοκτήτης του τεμαχίου 664 και κατ΄ επέκταση δεν απαιτείτο βάσει των σχετικών κανονισμών οποιαδήποτε υπογραφή του στο έντυπο αίτησης για άδεια οικοδομής. Έγινε ιδιοκτήτης κατά 1/3 μερίδιο στις 25.2.09, ήτοι μετά την έκδοση της επίδικης πολεοδομικής άδειας και λίγο πριν την έκδοση της άδειας οικοδομής και δεν προκύπτει οποιαδήποτε υποχρέωση των Καθ' ων η αίτηση να διεξάγουν έρευνα για τυχόν μεταβολή ιδιοκτησιακού καθεστώτος μετά την υποβολή της αίτησης. Συνεπώς ο λόγος ακύρωσης δεν ευσταθεί.
Σε ότι αφορά τους λόγους υπό 1 και 2 που θα εξεταστούν μαζί, η αίτηση για έκδοση πολεοδομικής άδειας φέρει τις υπογραφές των ιδιοκτητών των τεμαχίων όπως προνοείται στους περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (αιτήσεις και ιεραρχικές προσφυγές) Κανονισμούς του 1990, ως τροποποιήθηκαν. Δεν προκύπτει οποιαδήποτε υποχρέωση εκ του Νόμου για φυσική παρουσία όλων των ιδιοκτητών ή των εξουσιοδοτημένων αντιπροσώπων τους κατά την υποβολή της αίτησης ούτε ασφαλώς οι Καθ' ων, χωρίς σχετική ένδειξη/καταγγελία επωμίζονται την υποχρέωση να βεβαιώνουν κάθε φορά το γνήσιο των υπογραφών των ιδιοκτητών. Επίσης τα όσα επιχειρεί ο συνήγορος των Αιτητών να θέσει ενώπιον του Δικαστηρίου (Παράρτημα Α γραπτής αγόρευσης) καθώς και οι ισχυρισμοί του για πλαστογραφία, αφενός αποτελούν μαρτυρία που απαραδέκτως εισάγεται με τις αγορεύσεις και αφετέρου δεν είναι ισχυρισμοί που εμπίπτουν στην δικαιοδοσία του ακυρωτικού Δικαστηρίου να εξεταστούν.
Αναφορικά με τους τίτλους ιδιοκτησίας που προσκομίστηκαν, παρατηρώ ότι κατά την υποβολή της αίτησης στους Καθ' ων η αίτηση 2 και 3, αυτοί πιστοποιήθηκαν ως πιστά αντίγραφα (συνεπώς κατά τεκμήριο έχουν προσκομιστεί οι πρωτότυποι τίτλοι ιδιοκτησίας για σκοπούς πιστοποίησης). Περιλαμβάνονται ως Κυανούν 3, 6 και 9 στο Τεκ.5. Οι Αιτητές δεν απέσεισαν το βάρος απόδειξης των ισχυρισμών τους ότι δεν προσκομίστηκε το πρωτότυπο του τίτλου ιδιοκτησίας για το τεμάχιο τους.
Σε ότι αφορά την αίτηση προς τον Καθ' ου η αίτηση 1, η παρουσίαση του πρωτότυπου τίτλου ιδιοκτησίας αποτελεί συστατικό στοιχείο και προϋπόθεση για την έκδοση άδειας οικοδομής σύμφωνα με τον Κανονισμό 5 των περί Οδών και Οικοδομών Κανονισμών 1954 έως 2003, που ίσχυαν κατά τον ουσιώδη χρόνο υποβολής της αίτησης.
Οι τίτλοι ιδιοκτησίας που προσκομίστηκαν με την αίτηση για έκδοση άδειας οικοδομής είναι μεν απλά αντίγραφα χωρίς να πιστοποιούνται ως γνήσια αντίγραφα, αλλά αυτό είναι επιτρεπτόν σύμφωνα με τον Κανονισμό 64 σύμφωνα με τον οποίο όταν Αρμόδια Αρχή είναι ο Έπαρχος, η αυστηρή εφαρμογή των απαιτήσεων των Κανονισμών δεν είναι αναγκαία.
Δεν διαπίστωσα οποιαδήποτε άλλη παρατυπία και οι Καθ' ων η αίτηση κατά τα άλλα διεξήγαγαν την δέουσα έρευνα πριν εκδώσουν τις επίδικες άδειες. Σε ότι αφορά την αιτιολογία πρόκειται για καλυπτικές άδειες ήδη υφιστάμενων οικοδομών, που εκδίδονται εφόσον συμπληρώνουν τις νόμιμες προϋποθέσεις. Συνεπώς δεν διακρίνω τον λόγο που οι Καθ' ων όφειλαν να δώσουν εδώ περαιτέρω αιτιολογία κατά την χορήγηση τους, εάν πληρούσαν κατά τα λοιπά τις νόμιμες προϋποθέσεις και τα πολεοδομικά κριτήρια.
Η αίτηση δεν μπορεί να έχει επιτυχή κατάληξη και για τον λόγο ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη, δικαιούχοι των αδειών η ακύρωση των οποίων επιζητείται, δεν ευρίσκονται ενώπιον του Δικαστηρίου. Οι Αιτητές δεν επέδωσαν την αίτηση σ' αυτούς. Στην υπόθεση αρ. 1420/2011 λέχθηκαν τα ακόλουθα σχετικά από τον αδελφό Δικαστή Ναθαναήλ, με τα οποία συμφωνώ και υιοθετώ:
«Η νομολογία γενικώς αναγνωρίζει το δικαίωμα συμμετοχής σε διαδικασία ακύρωσης διοικητικής απόφασης σε κάθε πρόσωπο που επηρεάζεται νόμιμα και άμεσα από το αποτέλεσμα της προσφυγής, (The Institute of Certified Public Accountants of Cyprus v. Republic (1987) 3 C.L.R. 445, Vorkas v. Republic (1984) 3 C.L.R. 87 και Republic v. Nissiotou (1985) 3 C.L.R. 944). Σε περίπτωση που οι αιτητές δεν επιδίδουν αφ΄ εαυτών την προσφυγή στον επηρεαζόμενο ως ενδιαφερόμενο πρόσωπο, υπάρχει δικαίωμα παρέμβασης, ανάλογο προς τα λαμβανόμενα στην Ελλάδα και Γαλλία, (Μεριτιάν Χοτέλς Λτδ ν. Κ.Ο.Τ. (1990) 3 Α.Α.Δ. 1446, Pitsillos v. C.B.C. (1982) 3 C.L.R. 208, Δημοκρατία ν. Σολωμού (2001) 3 Α.Α.Δ. 955, κ.ά.).
Στην υπόθεση Γεώργιος Φινόπουλος κ.ά. ν. Δημοκρατίας κ.ά., συνεκδ. υποθ. αρ. 1729/2011, 33/2012 και 194/2012, ημερ. 10.12.2013, αυτό το Δικαστήριο είχε την ευκαιρία να εξετάσει την όλη υπόσταση και νομολογία γύρω από το συμφέρον του ενδιαφερόμενου μέρους. Με αναφορά στις υποθέσεις Republic v. Nissiotou, Vorkas v. Republic - πιο πάνω -, αλλά και τις αποφάσεις στη Λαμπρατσιώτη ν. Ανδρέου (2013) 3 Α.Α.Δ. 202 και Μορίτσης ν. Καρσερά (2009) 3 Α.Α.Δ. 109, αναγνωρίστηκε ότι η φιλοσοφία για την ιδιότητα του ενδιαφερομένου μέρους παραμένει διαχρονικά η ίδια ότι, δηλαδή, το ενδιαφερόμενο μέρος παρεμβαίνει στη διαδικασία προς υποστήριξη και όχι ακύρωση της πράξης.
Στον Διαδικαστικό Κανονισμό του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962 δεν απαντάται οποιαδήποτε πρόνοια για επίδοση αίτησης ακυρώσεως σε οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο μέρος. Στην ουσία ένα ενδιαφερόμενο μέρος δεν λογίζεται ως διάδικο μέρος εφόσον η προσφυγή αφορά τον αιτητή και το ίδιο το διοικητικό όργανο που έλαβε την προσβαλλόμενη πράξη. Επικράτησε όμως η πρακτική προσέγγιση, αρχής γενομένης από την υπόθεση Nissiotou, να επιδίδεται η προσφυγή σε πρόσωπο που σχετίζεται με τη διοικητική πράξη και να λαμβάνει μέρος στη διαδικασία. Κατά την υπόθεση Νέλλη Ψαρά Κρονίδου ν. Δημοκρατίας (Αρ. 1) (1994) 3 Α.Α.Δ. 33, είχαν εκδοθεί σχετικές οδηγίες πρακτικής του Ανωτάτου Δικαστηρίου στις 24.7.1985 για επίδοση κάθε προσφυγής στα ενδιαφερόμενα μέρη με ευθύνη του ιδίου του αιτητή. Αυτό έγινε ώστε να υπάρχει αντιστοιχία με την «παρέμβαση» προσώπου στα εν Ελλάδι κρατούντα, όπου η αίτηση παρέμβασης αφορά την προσπάθεια τρίτου προσώπου σε σχέση με τους αρχικούς διαδίκους να παρέμβει και να καταστεί και εκείνος διάδικος, όχι όμως αυτοδικαίως, (δέστε και Ε.Π. Σπηλιωτοπούλου: «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου» 12η έκδ., Τόμος ΙΙ, σελ. 187-189, παρ. 556).
Είναι σ΄ αυτό που διαφέρει η νομολογία περί παρέμβασης τρίτων ατόμων, με αυτή περί των ενδιαφερομένων μερών. Τα τρίτα πρόσωπα μπορεί να έχουν ή να μην έχουν έννομο συμφέρον, (Συμβούλιο Φαρμακευτικής κ.ά. ν. Εταιρείας Σόλων Αγγελίδης Λτδ (2006) 3 Α.Α.Δ. 488 και ΕΤΕΚ ν. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 666).»
Για όλους τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή απορρίπτεται και οι προσβαλλόμενες πράξεις επικυρώνονται.
Τα έξοδα να είναι εις βάρος των Αιτητών όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Λ. Παρπαρίνος, Δ.
/γκ