ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Έρευνα - Κατάλογος Αποφάσεων - Απόκρυψη Αναφορών (Noteup off) - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


ΑΝΑΦΟΡΕΣ:

Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:

Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:

Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:

Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή



ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
public Ναθαναήλ, Στέλιος Σταύρου Π. Παναγιώτου για Α. Μαρκίδη, για τους Αιτητές. Α. Χριστοφή για Α. Γιωρκάτζη, για τους Καθ΄ ων η αίτηση. CY AD Κύπρος Ανώτατο Δικαστήριο 2015-12-18 el Τμήμα Νομικών Εκδόσεων, Ανώτατο Δικαστήριο NAPA MERMAID HOTEL AND SUITES LTD ν. ΔΗΜΟΥ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ, Υπόθεση Αρ. 6435/2013, 18/12/2015 Δικαστική Απόφαση

ECLI:CY:AD:2015:D846

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Υπόθεση Αρ. 6435/2013)

 

18 Δεκεμβρίου 2015 

 

[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στής]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

NAPA MERMAID HOTEL AND SUITES LTD,

Αιτητών

-        ΚΑΙ  -

 

ΔΗΜΟΥ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ,

Καθ΄ ων η αίτηση

--------------------------------

Π. Παναγιώτου για Α. Μαρκίδη, για τους Αιτητές.

Α. Χριστοφή για Α. Γιωρκάτζη, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.

---------------------------------

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

         ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Οι αιτητές μίσθωσαν κρατική γη με σύμβαση που καταρτίστηκε μεταξύ αυτών και του Υπουργού Εμπορίου και Βιομηχανίας στις 20.1.1982, επί της οποίας οικοδομήθηκε τουριστικό συγκρότημα.  Με ειδοποίηση που δεν φέρει ημερομηνία, αλλά την οποία οι αιτητές ισχυρίζονται στην προσφυγή τους ότι παρέλαβαν στις 12.9.2013, ο Δήμος Αγίας Νάπας επέβαλε δημοτικό τέλος ακίνητης ιδιοκτησίας ύψους €4.485,08.  Οι αιτητές διαμαρτυρήθηκαν με επιστολή τους ημερ. 25.9.2013, ζητώντας την ακύρωση της επιβολής του δημοτικού αυτού τέλους.  Ο Δήμος με επιστολή του ημερ. 3.10.2013 απέρριψε την ένσταση. 

 

         Οι αιτητές με την προσφυγή τους επιδιώκουν διακήρυξη ή δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη του Δήμου που λήφθηκε κατά ή περί τις 12.9.2013 και με την οποία επεβλήθη το δημοτικό τέλος ακίνητης ιδιοκτησίας και/ή η πράξη ή απόφαση του Δήμου ημερ. 3.10.2013 με την οποία απερρίφθη η ένσταση τους είναι άκυρη και στερείται οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.  Οι αιτητές θεωρούν ότι η απόφαση είναι προϊόν νομικής πλάνης και εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής των άρθρων 73 έως 79 του περί Δήμων Νόμου αρ. 111/85, ως τροποποιήθηκε, διότι η υποχρέωση καταβολής δημοτικού τέλους βαρύνει τον ιδιοκτήτη και όχι τον ενοικιαστή, όπως ήταν οι αιτητές εν προκειμένω.  Περαιτέρω, η ιδιοκτησία επί της οποίας επεβλήθη η φορολογία ανήκει στη Δημοκρατία, η οποία δεν υπόκειται σε δημοτικό τέλος ακίνητης ιδιοκτησίας.  Η πράξη της επιβολής τέλους αντίκειται περαιτέρω στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το οποίο προστατεύει το δικαίωμα ιδιοκτησίας, ενώ αντίκειται και στο άρθρο 17 του Χάρτη Θεμελιωδών Ελευθεριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης διότι ανατρέπει την ισορροπία που πρέπει να υπάρχει μεταξύ του δημοσίου συμφέροντος και της προστασίας της περιουσίας, έχοντας υπόψη ότι το απλό ταμειακό συμφέρον του δημοσίου δεν ταυτίζεται με το δημόσιο συμφέρον.  Τα ζητήματα αυτά αναπτύσσονται εν εκτάσει στη γραπτή αγόρευση των αιτητών και επαναλαμβάνονται και στην απαντητική αγόρευση. 

 

         Ο Δήμος Αγίας Νάπας στην ένσταση του, όπως αναπτύσσονται περαιτέρω στη γραπτή αγόρευση που καταχώρησε, εγείρει αριθμό προδικαστικών ενστάσεων.  Εγείρει κατ΄ αρχάς ζήτημα ασάφειας και αοριστίας όσον αφορά τη διοικητική πράξη ή απόφαση που προσβάλλεται, ενώ θεωρεί ότι συνενώνονται απαραδέκτως διαφορετικές αυτοτελείς πράξεις και αποφάσεις. Μετέπειτα, η προσφυγή, καταχωρηθείσα στις 26.11.2013, είναι εκπρόθεσμη εφόσον η προσβαλλόμενη πράξη αποστάληκε στους αιτητές στις 3.9.2013.  Πρόσθετα, η επόμενη πράξη που προσβάλλεται ημερ. 3.10.2013 δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη, αλλά πράξη βεβαιωτικού και/ή πληροφοριακού χαρακτήρα.  Επί της ουσίας, ο Δήμος ισχυρίζεται ότι το επιβληθέν δημοτικό τέλος λήφθηκε με σύννομη απόφαση με  βάση τις εξουσίες και το πλαίσιο που διέπει νομοθετικά το ζήτημα, χωρίς υπέρβαση εξουσίας, χωρίς πραγματική πλάνη και χωρίς οποιαδήποτε παράλειψη.  Η πράξη δεν αντίκειται σε οποιαδήποτε πρόνοια του Συντάγματος, ούτε στο Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο, αλλά ούτε και στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.  Ο Δήμος δεν επέβαλε με τον τρόπο αυτό διπλή φορολογία, αλλά αντίθετα έδρασε εντός της αρχής της νομιμότητας και στη βάση των γενικών αρχών του διοικητικού δικαίου. 

 

                 Από τις προδικαστικές ενστάσεις προέχει η εξέταση του εκπροθέσμου της προσφυγής διότι όπως είναι καλώς γνωστό από τη νομολογία, η προθεσμία των 75 ημερών είναι ανατρεπτική ώστε η μη καταχώρηση της αιτήσεως ακυρώσεως εντός του επιτρεπομένου χρόνου να την καθιστά απαράδεκτη, (δέστε Potamitis v. Water Board of Limassol (1985) 3 C.L.R. 260 και  Γανωματής ν. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 133).  Επίσης έχει νομολογηθεί ότι το Δικαστήριο δεν αναλαμβάνει δικαιοδοσία εκτός εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις Άρθρου 146 του Συντάγματος, στοιχειώδης εκ των οποίων είναι και η προνοούμενη προθεσμία των 75 ημερών, (δέστε Τάκη ν. Δημοκρατίας (2007) 3 Α.Α.Δ. 4).

 

                  Όπου η διοικητική πράξη δεν δημοσιεύεται, η προθεσμία αρχίζει να τρέχει από το χρονικό σημείο που ο διοικούμενος έλαβε πλήρη γνώση αυτής, πλήρης δε γνώση είναι αυτή που επιτρέπει στο διοικούμενο να διαγνώσει με βεβαιότητα και ακρίβεια την υλική ή ηθική του ζημιά, (Τσάτσου: Η Αίτηση Ακυρώσεις ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας σελ. 74, Φιλίππου ν. Α.Η.Κ. (2006) 3 Α.Α.Δ. 729 και Mathews v. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 633/2012, ημερ. 27.6.2014).

 

Όπου η προσβαλλόμενη πράξη αποστέλλεται με σύνηθες ταχυδρομείο, θεωρείται κατά τεκμήριο ότι έχει φθάσει στον προορισμό της εντός ευλόγου χρόνου εφόσον δεν επεστράφη, (Latifundia Properties Ltd v. Ψακή κ.ά. (2003) 1 Α.Α.Δ. 670, άρθρο 2 του περί Ερμηνείας Νόμου, Κεφ. 1, Theodorou v. Abbot of Kykko Monastery (1965) 1 C.L.R. 9, Πίττακα ν. Γ & Β Χατζηδημοσθένους Λτδ (2004) 1 Α.Α.Δ. 1879, Θεμιστοκλέους ν. Δημοκρατίας (2007) 3 Α.Α.Δ. 415 και Παπαδόπουλος κ.ά. ν. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 657/2012, ημερ. 27.6.2014). 

 

Σύμφωνα περαιτέρω με τη νομολογία, εναπόκειται σε ένα αιτητή να αποδείξει ότι παρέλαβε καθυστερημένα ή καθόλου τη διοικητική πράξη, έξω δηλαδή από την προθεσμία.   Εκείνος που προβάλλει τον ισχυρισμό θα πρέπει και να τον τεκμηριώσει, (Πατάτας ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 248 και HadjiGavriel v. Republic (1986) 3(A) C.L.R. 52). Η φράση «in the ordinary course of post», που απαντάται στο ερμηνευτικό άρθρο 2 του Κεφ. 1, σημαίνει τη λήψη της επιστολής σε 2-3 ημέρες, ενώ δεν επιβάλλεται η αποστολή με ασφαλισμένο ταχυδρομείο.  Στην Εμπορική Εταιρεία Παλαιχωρίου Λτδ ν. Δημοκρατίας (2009) 4 Α.Α.Δ. 178, στην απουσία σχετικής μαρτυρίας, απερρίφθη ο ισχυρισμός ότι η επιστολή που έφερε κατά τα άλλα τα ορθά στοιχεία διεύθυνσης παρελήφθη  δέκα  ημέρες  μετά,  αντί   στο   συνήθη χρόνο  των   2-3 ημερών. 

 

Όντως η επιβολή του δημοτικού τέλους ακίνητης ιδιοκτησίας επί των αιτητών για το έτος 2013, όπως αυτή η επιβολή φαίνεται στο έντυπο που απεστάλη στους αιτητές, (Παράρτημα Α στην αίτηση ακύρωσης), δεν καταγράφει οπουδήποτε ημερομηνία της απόφασης, ούτε και την ημερομηνία αποστολής, παρά μόνο στο τέλος του εντύπου αναφέρεται ότι το ποσό είναι πληρωτέο μέχρι 30.9.2013.  Στην ένσταση του ο Δήμος εγείροντας το προδικαστικό ζήτημα του εκπροθέσμου θεώρησε ορθό να επισυνάψει ως Παράρτημα 1 την εκ μέρους του Ταχυδρομείου απόδειξη είσπραξης του νενομισμένου τέλους αποστολής της ειδοποιήσεως για καταβολή του δημοτικού τέλους, η οποία και φέρει ημερομηνία 3.9.2013.  Σύμφωνα με τον Δήμο, η ειδοποίηση αυτή στάληκε σε όλους τους κατόχους ακίνητης ιδιοκτησίας εντός των ορίων του Δήμου, την ίδια ημέρα. 

 

Οι αιτητές διατείνονται στην αγόρευση τους ότι έλαβαν γνώση της ειδοποίησης επιβολής του τέλους μόλις στις 12.9.2013 και άρα εφόσον κατεχωρήθη η προσφυγή στις 26.11.2013, αυτή ήταν εμπρόθεσμη καταχωρηθείσα πριν τη λήξη των 75 ημερών.  Διατείνονται οι αιτητές με την αγόρευση τους, σελ. 7, ότι εναπόκειται στον Δήμο Αγίας Νάπας να αποδείξει τον ισχυρισμό του ότι η προσφυγή είναι εκπρόθεσμη, σε περίπτωση δε αμφιβολίας το θέμα λύεται υπέρ του αιτητή.  Αυτή η τοποθέτηση περί του βάρους απόδειξης δεν είναι ορθή.  Η νομολογία, όπως ήδη αναφέρθηκε, είναι ευθυγραμμισμένη στο ότι εφόσον εκ πρώτης όψεως η προσφυγή φαίνεται να έχει καταχωρηθεί εκτός του χρονικού πλαισίου των 75 ημερών, τότε είναι ο αιτητής που  θα πρέπει να αποδείξει ότι έλαβε την προσβαλλόμενη διοικητική πράξη καθυστερημένα ή και καθόλου.  Οι αιτητές στην παρ. 1 του αιτητικού της προσφυγής αναφέρουν μόνο την ημερομηνία παραλαβής της προσβαλλόμενης πράξης.  Με δεδομένο ότι υπάρχει χρονική απόσταση πέραν των 75 ημερών από την ημερομηνία της αποστολής της ειδοποίησης 3.9.2013, όπως ο Δήμος εισηγείται, μέχρι την καταχώρηση της προσφυγής στις 26.11.2013, ο Δήμος ορθά επικαλείται το εκπρόθεσμο της προσφυγής και στο βαθμό που τον αφορά τεκμηριώνει τον ισχυρισμό αυτό με την καταχώρηση του εντύπου αποστολής διά του Ταχυδρομείου της σχετικής ειδοποίησης, όπου παρουσιάζεται ότι η ειδοποίηση απεστάλη στις 3.9.2013.

 

Η γενική και αόριστη αντίθετη θέση των αιτητών ότι εν πάση περιπτώσει παρέλαβαν την ειδοποίηση στις 12.9.2013 και ότι η ειδοποίηση του Ταχυδρομείου δεν περιλαμβάνει κατ΄ ανάγκην την ειδοποίηση στους συγκεκριμένους αιτητές, δεν αποτελεί τεκμηρίωση του δικού τους ισχυρισμού ότι η ειδοποίηση δεν αφορούσε και τους ίδιους ή ότι η προσβαλλόμενη πράξη λήφθηκε σε χρόνο πολύ αργότερο από τον εύλογο που η νομολογία δέχεται σε συσχετισμό με το άρθρο 2 του Κεφ. 1, ότι μια επιστολή παραλαμβάνεται στη συνήθη πορεία των ταχυδρομικών αποστολών, δηλαδή, σε δύο, τρεις ημέρες.  Σύμφωνα με την απόφαση της Ολομέλειας στη Δήμος Λευκωσίας ν. Παμπορίδη (2003) 3 Α.Α.Δ. 566, δεν χρειάζεται ατομική ειδοποίηση στον κάθε φορολογούμενο.  Τα άρθρα 73-78 του περί Δήμων Νόμου αρ. 111/85, επιτρέπουν την επιβολή ετήσιας φορολογίας ομοιόμορφα.

 

 Δεν ζητήθηκε η προσαγωγή μαρτυρίας από τους αιτητές. Αν υπήρχαν δεδομένα που οι αιτητές είχαν υπόψη τους που να υποστήριζαν, αν όχι να αποδείκνυαν, τον ισχυρισμό ότι παρέλαβαν την προσβαλλόμενη πράξη μόλις στις 12.9.2013, όφειλαν να τα παρουσιάσουν ώστε να έθεταν τουλάχιστον εν αμφιβόλω τη θέση του Δήμου Αγίας Νάπας ότι εφόσον απεστάλη η ειδοποίηση με το σύνηθες ταχυδρομείο αυτή τεκμαίρεται ότι παρελήφθη έγκαιρα από τους αιτητές.  Τότε θα ήταν που θα λειτουργούσε η οποιαδήποτε αμφιβολία υπέρ τους.

 

Συναφές με το πιο πάνω θέμα του εκπροθέσμου είναι και η έτερη προδικαστική ένσταση που αφορά στην απόρριψη της ένστασης στις 3.10.2013, ως απλώς βεβαιωτική της προηγηθείσας επιβολής του τέλους στις 3.9.2013.  Είναι σαφές ότι η απόρριψη της ένστασης στις 3.10.2013, αποτελεί απλώς βεβαιωτική πράξη, δηλαδή, εμμονή της διοίκησης στην προηγούμενη απόφαση της.  Οι αιτητές δεν έχουν θέσει με την επιστολή-ένσταση τους ημερ. 25.9.2013, οποιοδήποτε νέο δεδομένο ή γεγονός ή στοιχείο ώστε η διοίκηση να αναγκαστεί να τα εξετάσει και να πάρει νέα απόφαση. Σύμφωνα με πάγια νομολογία, η βεβαιωτική πράξη δεν έχει εκτελεστό χαρακτήρα με αποτέλεσμα απαραδέκτως να προσβάλλεται, (Στέλιος Γεωργίου ν. Δημοκρατίας (2003) 3 Α.Α.Δ. 559, Marfin Popular Bank Public Co. Ltd v. Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού (2011) 3 Α.Α.Δ. 851 και Μιχάλης Αρτεμίου ν. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 97/2013, ημερ. 30.9.2015), ECLI:CY:AD:2015:D645,

 

Στη σχετικά πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στη Σασακάρος ν, Δημοκρατίας, Α.Ε. αρ. 177/2009, ημερ. 2.4.2014, ECLI:CY:AD:2014:C235, επαναβεβαιώθηκε η αρχή ότι χρειάζονται νέα δεδομένα που είτε προϋπήρχαν και για κάποιο λόγο δεν είχαν τεθεί ενώπιον της διοίκησης και για πρώτη φορά λαμβάνονται υπόψη, είτε ανέκυψαν μετά που επηρεάζουν, κατά τον διοικούμενο, την παραγωγή της πράξης, επιδιώκοντας επανεξέταση της, (Ζίττης ν. Δημοκρατίας (1988) 3 Α.Α.Δ. 394 και Lavar Shipping Co. Ltd v. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 260).  Μόνο όπου τίθενται νέα δεδομένα, τα οποία και αυστηρώς κρίνονται ώστε να μη δημιουργείται πλασματικά νέα προθεσμία (Στασινόπουλου: Δίκαιον Διοικητικών Διαφορών 4η  έκδ. σελ. 176), η διοίκηση είναι υποχρεωμένη να τα διερευνήσει ώστε να παραχθεί νέα διοικητική πράξη, (IMCS Intercollege Ltd v. Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (2008) 3 Α.Α.Δ. 296).

 

Στην προκείμενη υπόθεση τίποτε νέο δεν έχει τεθεί από τους αιτητές με την επιστολή τους ημερ. 25.9.2013, παρά μόνο η νομική θεώρηση ότι το ακίνητο του ξενοδοχείου δεν ενέπιπτε στον ορισμό της «ακίνητης ιδιοκτησίας» του άρθρου 2 του Νόμου, ζήτημα που ο Δήμος είχε ήδη υπόψη του αποφασίζοντας να επιβάλει το σχετικό τέλος.  Όπως έχει αποφασιστεί, η νομική και μόνο επιχειρηματολογία χωρίς την προσθήκη ή υποβολή νέων πραγματικών δεδομένων, δεν αποτελεί αφετηρία για ουσιαστική επανεξέταση ώστε να διακόπτεται η ροή της προθεσμίας των          75 ημερών, (Larkos v. Republic (1987) 3 C.L.R. 2189 και Marfin Popular Bank Public Co Ltd - πιο πάνω -).  Η απλή αίτηση θεραπείας ή χαριστική προσφυγή χωρίς την παροχή νέων στοιχείων, για ουσιαστική επανεξέταση δεν οδηγεί σε εκτελεστή απόφαση, (Punting Transports Ltd v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 737).

 

Συνεπώς υπό το φως των ανωτέρω δεν χρειάζεται να εξεταστεί οτιδήποτε άλλο.

 

Η προσφυγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη με €1.400 εναντίον των αιτητών και υπέρ των καθ΄ ων.

 

 

 

 

                                  Στ. Ναθαναήλ,

                                            Δ.

/ΕΘ

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο