|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D843
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 482/2014)
18 Δεκεμβρίου 2015
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΑΡΙΑ ΜΑΝΩΛΗ,
Αιτήτρια
- ΚΑΙ -
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΣΩ
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Καθ΄ ων η αίτηση
-------------------------------------
Μ. Σωφρονίου, για την Αιτήτρια.
Κ. Σταυρινός, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας,
για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
-------------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Ο περί Ειδικής Χορηγίας (Αγορά ή Ανέγερση Κατοικίας) Νόμος αρ. 91(Ι)/2006, έχει σκοπό την παροχή χορηγίας, μεταξύ άλλων, για την αγορά κτιρίου ή τμήματος περιλαμβανομένου του οικοπέδου ή εξ αδιαιρέτου μερίδας επ΄ αυτού που πραγματοποιείται πριν την πρώτη εγκατάσταση σ΄ αυτό και, «το οποίο χρησιμοποιείται ως κύριος και μόνιμος χώρος διαμονής». Η αίτηση για την εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας για το κτίριο θα πρέπει να έχει υποβληθεί μετά την 1.5.2004.
Η χορηγία δίδεται με κατ΄ αποκοπή ποσό με τον υπολογισμό που καθορίζεται στο άρθρο 4 του Νόμου, ανάλογα με τα τετραγωνικά μέτρα και άλλα κριτήρια, και εφόσον δυνάμει του άρθρου 5, δεν υπερβαίνει τα 250 τ.μ.
Για την υποβολή αίτησης για χορηγία υποβάλλονται τα στοιχεία τα οποία καθορίζονται στο εδάφιο (3) του άρθρου 5, τα οποία και πρέπει να αποδεικνύουν ότι «ο δικαιούχος ... χρησιμοποιεί την κατοικία ως κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής.». Τα αποδεικτικά αυτά στοιχεία δύνανται, (έμφαση του Δικαστηρίου), να είναι, (i) αντίγραφο λογαριασμού τηλεφώνου, (ii) αντίγραφο λογαριασμού υδατοπρομήθειας, (iii) αντίγραφο λογαριασμού ηλεκτρισμού, (iv) αντίγραφο λογαριασμού δημοτικών ή κοινοτικών φόρων, (v) οποιαδήποτε άλλα στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν ότι ο δικαιούχος χρησιμοποιεί την κατοικία ως κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής και (vi) οποιαδήποτε άλλα στοιχεία τα οποία ενισχύουν το αίτημα «και τα οποία κρίνονται αναγκαία κατά την εξέταση του αιτήματος για παροχή της χορηγίας.».
Ο αιτητής οφείλει, με βάση το εδάφιο (4) του άρθρου 5, να υποβάλει το συμβόλαιο αγοραπωλησίας ή ανέγερσης κατοικίας, αντίγραφο της αίτησης για εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας και δήλωση του εργολήπτη ότι είναι αδειούχος.
Η αιτήτρια υπέβαλε στις 19.1.2012, αίτηση στην Υπηρεσία Χορηγιών και Επιδομάτων του Υπουργείου Οικονομικών για χορηγία αναφορικά με την ανέγερση οικίας στο χωριό Λάνια της επαρχίας Λεμεσού συνολικού εμβαδού 158.50 τ.μ., πλέον 19 τ.μ. χώρου στάθμευσης και 9.50 τ.μ. καλυμμένες βεράντες. Συνυπόβαλε όλα τα αναγκαία στοιχεία περιλαμβανομένου αντιγράφου λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος για την περίοδο 25.10.2011-2.12.2011, στο ποσό των €69.79. Προφανώς επρόκειτο για τον πρώτο λογαριασμό διότι στο ποσό περιλαμβανόταν ποσό €15 έξοδα σύνδεσης, €50 χρέωση προκαταβολής, κλπ.
Στις 30.1.2014, οι καθ΄ ων απέρριψαν την αίτηση, διότι:
«Με βάση τα στοιχεία που έχετε δηλώσει στην αίτηση σας και τα συνημμένα σε αυτή δικαιολογητικά έγγραφα προκύπτει ότι η κατοικία για την οποία υποβάλατε την αίτηση δεν αποτελεί τον κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής σας.»
Η αιτήτρια μη ικανοποιηθείσα από την λιτή αυτή απάντηση, ζήτησε με επιστολή του συνηγόρου της, ημερ. 24.3.2014, γραπτώς τους λόγους επί των οποίων στηρίχθηκε η άρνηση σε σχέση με το ότι η κατοικία για την οποία είχε υποβάλει την αίτηση δεν θεωρήθηκε ότι αποτελούσε τον κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής της, συμπληρώνοντας ότι η εν λόγω κατοικία είναι η μοναδική της κατοικία.
Οι καθ΄ ων απάντησαν στις 31.3.2014, που αποτελεί και την προσβαλλόμενη πράξη, ότι:
«Έχω οδηγίες να αναφερθώ στη σχετική με το πιο πάνω θέμα επιστολή σας, ημερομηνίας 24.03.2014, και σε συνέχεια της ταυτάριθμης επιστολής μας προς την κα Μανώλη, ημερομηνίας 30.01.2014, σας ενημερώνω τα ακόλουθα:
α) Σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Ειδικής Χορηγίας (Ανέγερση ή Αγορά Κατοικίας) Νόμου 91(Ι0/2006, το δικαιούχο πρόσωπο πρέπει να είναι πολίτης της Δημοκρατίας ή οποιουδήποτε άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μόνιμα εγκατεστημένος στη Δημοκρατία και να χρησιμοποιεί την κατοικία για την οποία υποβάλλεται η αίτηση ως κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής του. Διευκρινίζεται ότι η χορηγία παραχωρείται ανεξαρτήτως του εάν ο αιτητής είναι κάτοχος ή όχι άλλης κατοικίας, εφόσον ισχύει η προαναφερόμενη πρόνοια του Νόμου.
β) Βάσει της ίδιας Νομοθεσίας, για σκοπούς ελέγχου της μονιμότητας της διαμονής του δικαιούχου στην κατοικία για την οποία υποβάλλεται η αίτηση, ζητείται, μεταξύ άλλων, να υποβληθούν λογαριασμοί ηλεκτρισμού, οι οποίοι ζητήθηκαν από την κα Μανώλη με την ταυτάριθμη επιστολή μας, ημερομηνίας 12.11.2013.
2. Με βάση την κατάσταση λογαριασμού ηλεκτρισμού που υποβλήθηκε στις 28.01.2014 από την κα Μανώλη στην Υπηρεσία Χορηγιών και Επιδομάτων, η οποία αφορά την περίοδο από 25.10.2011 έως 3.12.2013 (αντίγραφο επισυνάπτεται) και η οποία παρουσιάζει ελάχιστη κατανάλωση, είναι φανερό ότι η κατοικία για την οποία υποβλήθηκε η αίτηση δεν αποτελεί τον κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής της.»
Η αιτήτρια επικαλείται ως κύριους λόγους ακυρώσεως την πλάνη περί το Νόμο και τα πράγματα, την έλλειψη δέουσας έρευνας, την εσφαλμένη εφαρμογή και ερμηνεία του Νόμου, την κακή άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του διοικητικού οργάνου και την έλλειψη αιτιολογίας. Αντιθέτως, οι καθ΄ ων υποστηρίζουν το σύννομο της απόφασης στη βάση των εγγράφων που η ίδια η αιτήτρια προσκόμισε, ήταν δε εν πάση περιπτώσει δική της ευθύνη να δώσει στους καθ΄ ων, όλα εκείνα τα στοιχεία και δικαιολογητικά που υποστήριζαν το αίτημα της. Εφόσον όλα τα στοιχεία ήταν ενώπιον της διοίκησης και η έρευνα που έγινε ήταν πλήρης, δεν υπάρχει έδαφος παρέμβασης, η δε αιτιολογία ήταν η πρέπουσα εφόσον δόθηκαν στην αιτήτρια όλοι οι λόγοι που οδήγησαν στην απόρριψη της αίτησης.
Έχοντας με προσοχή εξετάσει τα όλα δεδομένα όπως αυτά απορρέουν από την όλη αλληλογραφία μεταξύ των διαδίκων, και τα στοιχεία που έχουν κατατεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου μέσα από τον διοικητικό φάκελο, Τεκμήριο «Α», με πρόσθετη την επ΄ αυτών αντίστοιχη επιχειρηματολογία των ευπαδεύτων συνηγόρων, το Δικαστήριο κρίνει ότι η προσβαλλόμενη πράξη πρέπει να ακυρωθεί. Αυτό για τους ακόλουθους λόγους:
Η έρευνα που έγινε από τη διοίκηση δεν ήταν επαρκής ή πλήρης και εν πάση περιπτώσει εμφιλοχώρησε πλάνη περί το Νόμο και τα πράγματα. Ο Νόμος, όπως έχει αναφερθεί στην αρχή, δεν επιβάλλει τη σωρευτική παράθεση δικαιολογητικών με την αίτηση για χορηγία. Μπορεί τα δικαιολογητικά αυτά να προέρχονται από λογαριασμούς τηλεφώνου ή υδατοπρομήθειας, ή ηλεκτρικού ρεύματος, ή από δημοτικούς ή κοινοτικούς φόρους ή οποιουδήποτε άλλους. Μπορεί επίσης να παρουσιαστούν και όλα ή μερικά εξ αυτών. Η αιτήτρια απέστειλε την κατάσταση λογαριασμού για την περίοδο 25.10.2011-2.12.2011.
Οι καθ΄ ων στις 10.2.2012, πληροφόρησαν την αιτήτρια ότι η αίτηση της εξετάζεται. Στις 21.2.2012, την πληροφόρησαν ότι για να «καταστεί δυνατή η περαιτέρω εξέταση της θα πρέπει να μας αποστείλετε το συντομότερο αντίγραφο πρόσφατου λογαριασμού ηλεκτρισμού για την περίοδο Δεκεμβρίου 2011-Φεβρουαρίου 2012.»
Αυτό έγινε διότι στο διοικητικό φάκελο είναι καταχωρημένος ο λογαριασμός 2.12.2011-2.2.2013, ο χρονικά επόμενος, δηλαδή, λογαριασμός. Οι καθ΄ ων ειδοποίησαν με νέα επιστολή τους ημερ. 7.5.2012 την αιτήτρια ότι έπρεπε να αποστείλει την κατάσταση λογαριασμού για την περίοδο Δεκεμβρίου 2011-Απριλίου 2012. Στις 20.4.2012, τέθηκε χειρόγραφη σημείωση επί της επιστολής των καθ΄ ων ημερ. 2.12.2012, ότι ειδοποιήθηκε η αιτήτρια να στείλει λογαριασμό ηλεκτρισμού 2-4/2012, όπως και λογαριασμό υδατοπρομήθειας και επιστολή που να επεξηγεί τους λόγους που δεν υπάρχει κατανάλωση. Ακολουθεί η σημείωση, «Είχε αντιμετωπίσει υγρασία στους τοίχους και χρειάστηκαν επιδιορθώσεις οικίας εκ νέου.».
Στο φάκελο υπάρχουν επιστολές της εργολήπτριας και κατασκευάστριας εταιρείας G.M. Georgiou Constructions Ltd, ημερ. 2.7.2012 προς τους καθ΄ ων, επεξηγώντας ότι η κατοικία είχε παραδοθεί στην αιτήτρια τέλος Ιανουαρίου 2012, αλλά λόγω βροχών είχε προκύψει σοβαρό πρόβλημα στην οροφή, καθώς είχε κατά λάθος κλειστεί μια υδροροή με τη μόνωση, με αποτέλεσμα την πρόκληση ζημιών στην οροφή και στα ταβάνια οι οποίες χρειάστηκαν να επιδιορθωθούν μετά παρέλευση δύο μηνών όταν στέγνωσε η οροφή. Η αιτήτρια έμενε κατά το διάστημα αυτό με τους γονείς της.
Αφού η αιτήτρια επέστρεψε στην κατοικία υπήρξε νέο πρόβλημα με τα ηλεκτρολογικά και υπήρξε περαιτέρω καθυστέρηση μερικών ημερών. Η εταιρεία επιδιόρθωσε όλες τις εργασίες και περάτωσε όλες τις εκκρεμότητες στις 15.6.2012.
Στις 12.11.2013, με νέα επιστολή τους οι καθ΄ ων ζήτησαν από την αιτήτρια και νέα αντίγραφα λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος από τον Ιούνιο 2012 μέχρι και την ημερομηνία της επιστολής. Στις 23.1.2014 λήφθηκε κατάσταση λογαριασμού που έδειχνε ως ημερομηνία τις 25.10.2011 και όλες τις περιόδους λογαριασμού από 25.10.211 μέχρι 3.12.2013. Τα ποσά κυμαίνονταν σε χαμηλά επίπεδα με εξαίρεση τις περιόδους 3.10.2012-4.12.2012 (€41.52), 2.8.2012-3.10.2012 (€118.86) και 5.6.2012-2.8.2012 (€69.70).
Όλα τα πιο πάνω δεδομένα δεν δικαιολογούσαν την απόρριψη της αίτησης στη βάση των λογαριασμών και μόνο. Κατ΄ αρχάς όπως είναι διατυπωμένο το άρθρο 5(3), ένας αιτητής χορηγίας δεν είναι ανάγκη να παρουσιάσει όλα τα στοιχεία που εκεί αναφέρονται. Η αιτήτρια παρουσίασε ένα λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος και στη συνέχεια όλους τους υπόλοιπους λογαριασμούς που της ζητήθηκαν. Στο φάκελο παρουσιάστηκαν δεδομένα από την εργοληπτική εταιρεία που έδιδαν μια εξήγηση για τις αρχικές περιόδους κατανάλωσης που ήσαν χαμηλές. Αυτό καλύπτει μέχρι την περίοδο 15.6.2012. Ο λογαριασμός της περιόδου εκείνης μέχρι 2.8.2012, δείχνει αυξημένη και ικανοποιητική κατανάλωση, ενώ πιο μεγάλη είναι και η επόμενη κατανάλωση της περιόδου 2.8.2012-3.10.2012. Οι επόμενες περιόδοι έχουν λιγότερη κατανάλωση με διάφορα αυξομειούμενα ποσά.
Από τα πιο πάνω οι καθ΄ ων συμπέραναν, (έτσι είναι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης), ότι η αιτήτρια δεν είχε την οικία 4, 4744 Λάνια, ως τον κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής της. Η θέση που προβάλλεται στην απορριπτική απάντηση ότι η κατανάλωση για την περίοδο 25.10.2011-3.12.2013 ήταν ελάχιστη, δεν είναι ορθή. Έχει ήδη αναφερθεί πιο πάνω ότι υπήρχαν περίοδοι αυξημένης ή ικανοποιητικής κατανάλωσης. Δεν ζητήθηκαν από την αιτήτρια ιδιαίτερες εξηγήσεις ως προς την όλη διακύμανση της ηλεκτρικής κατανάλωσης. Μετέπειτα, ενώ υπήρχαν ορισμένες εξηγήσεις από την κατασκευάστρια εταιρεία ως προς προβλήματα που είχαν προκύψει που επηρέαζαν το κατοικήσιμο της οικίας, αυτά δεν φαίνεται να λήφθηκαν υπόψη ή αγνοήθηκαν παντελώς. Ούτε η αιτήτρια ρωτήθηκε σχετικά για να δώσει οποιεσδήποτε εξηγήσεις σε οποιονδήποτε χρόνο.
Στο διοικητικό φάκελο υπάρχει επίσης τιμολόγιο χρέωσης €120 για το έτος 2013, η οποία και πληρώθηκε, από το Κοινοτικό Συμβούλιο Λάνιας ως προς Κοινοτικές Υπηρεσίες και υπηρεσίες καθαριότητας. Αυτή η απόδειξη είσπραξης παραλήφθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών στις 28.1.2014, πολύ πριν την προσβαλλόμενη πράξη. Ούτε και αυτή φαίνεται να συνυπολογίστηκε, ενώ έτεινε να δείξει το γεγονός της κύριας και μόνιμης κατοικίας της αιτήτριας. Ούτε επ΄ αυτού ρωτήθηκε η αιτήτρια και σίγουρα δεν έτυχε αναφοράς στην προσβαλλόμενη πράξη.
Συνεπώς, παρά το γεγονός ότι όλα τα στοιχεία που είχαν στη διάθεση τους οι καθ΄ ων έδειχναν ότι η αιτήτρια χρησιμοποιεί την οικία της ως τον κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής της, η απόρριψη έγινε στη βάση ενός και μόνο δεδομένου, αυτού των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, και μάλιστα επί λανθασμένης ανάγνωσης των στοιχείων και χωρίς την περαιτέρω αναζήτηση στοιχείων από την αιτήτρια. Η τελευταία δεν ήταν υπόχρεη να αποστέλλει από μόνη της τα διάφορα έγγραφα που έδειχναν τη μόνιμη χρήση της οικίας. Ήταν οι καθ΄ ων που όφειλαν, στο πλαίσιο της ορθής διερεύνησης όλων των δεδομένων, να αναζητήσουν από την αιτήτρια οποιαδήποτε συμπληρωματικά στοιχεία, όπως άλλωστε υπαγορεύει στην ουσία το άρθρο 5(3) του Νόμου, όπου το λεκτικό που χρησιμοποιείται προδιαγράφει ότι είναι οι καθ΄ ων που θα κρίνουν ποια είναι τα άλλα στοιχεία που ενισχύουν το αίτημα κατά την εξέταση του αιτήματος για χορηγία. Εδώ, οι καθ΄ ων φαίνεται να εξάντλησαν την έρευνα τους μόνο στις καταστάσεις λογαριασμού του ηλεκτρικού ρεύματος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με €1.400 έξοδα πλέον Φ.Π.Α. υπέρ της αιτήτριας και εναντίον των καθ΄ ων.
Η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώνεται δυνάμει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
Στ. Ναθαναήλ,
Δ.
/ΕΘ