|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D680
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 2028/2012)
14 Οκτωβρίου, 2015
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 23, 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ.
PAFILIA PROPERTY DEVELOPERS LIMITED,
Αιτήτρια,
ΚΑΙ
ΔΗΜΟΣ ΠΑΦΟΥ
Καθ'ου η αίτηση.
_ _ _ _ _ _
Ν. Φακοντής, για την Αιτήτρια.
Δ. Καρακώστα για Λ. Θεοφάνους, για τον Καθ'ου η Αίτηση.
_ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Η αιτήτρια με την παρούσα προσφυγή προσβάλλει τα επιβληθέντα σ΄ αυτήν τέλη αποκομιδής σκυβάλων για το έτος 2012.
Η αιτήτρια δραστηριοποιείται εμπορικά στον τομέα της αγοραπωλησίας ακινήτων και είναι ιδιοκτήτρια των τεμαχίων αρ. 565, 2372 και 1418, στην ενορία Αγίου Θεοδώρου της Πάφου, επί των οποίων ανεγέρθησαν τρία συγκροτήματα διαμερισμάτων (Hesperides Gardens, Pafilia Gardens και Εlysia Park).
Ο καθ' ου η αίτηση, εξέδωσε και κοινοποίησε στην αιτήτρια 26 πανομοιότυπες ειδοποιήσεις τελών αποκομιδής σκυβάλων, ημερομηνίας 18.9.2012, οι οποίες αντιστοιχούσαν σε 26 διαμερίσματα των εν λόγω συγκροτημάτων και επέβαλλαν την πληρωμή ποσού €146,00 για κάθε περίπτωση, μέχρι τις 30.11.2012.
Στις 22.10.2012 η αιτήτρια υπέβαλε ένσταση, επικαλούμενη ότι τα διαμερίσματα ενώ είχαν πωληθεί, είχαν παραμείνει στην κατοχή της ιδιοκτήτριας και είναι ακατοίκητα, ζητώντας επανεξέταση της απόφασης στη βάση του γεγονότος αυτού και των κριτηρίων που με βάση τη νομολογία θα έπρεπε να καθοδηγήσουν την απόφασή του.
Η ένσταση εξετάστηκε και απορρίφθηκε από τη Διαχειριστική Επιτροπή του Δήμου στις 29.1.2013, με το αιτιολογικό ότι «η σύνδεση με την υδατοπρομήθεια δημιουργεί τεκμήριο λειτουργίας του υποστατικού». Η απόφαση της Διαχειριστικής Επιτροπής εγκρίθηκε στη συνέχεια από το Δημοτικό Συμβούλιο. Στο μεταξύ, η αιτήτρια στις 20.12.2012 προχώρησε στην καταχώρηση της παρούσας προσφυγής. Σημειώνεται ότι δύο από τις επίδικες ειδοποιήσεις εξοφλήθηκαν με επιφύλαξη και για σκοπούς μεταβίβασης του μετρητή υδατοπρομήθειας στους νέους ιδιοκτήτες των συγκεκριμένων διαμερισμάτων/κατοικιών.
Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι τα επίδικα τέλη της επιβλήθηκαν «παράνομα και/ή καταχρηστικά και/ή ως αποτέλεσμα ελλιπούς και/ή καθόλου έρευνας και/ή κατά παράβαση των Αρχών του Διοικητικού Δικαίου και τις Αρχές της Χρηστής Διοίκησης».
Αποτελεί θέση της αιτήτριας ότι τα 26 διαμερίσματα επί των οποίων επιβλήθηκε το επίδικος τέλος των €146,00 για το καθένα, δεν έχουν εξασφαλίσει μέχρι σήμερα ξεχωριστούς τίτλους και παραμένουν αναξιοποίητα και ακατοίκητα και, ως εκ τούτου, το επιβληθέν τέλος θα έπρεπε να ήταν κατά πολύ μικρότερο.
Ισχυρίζεται επί του προκειμένου η αιτήτρια ότι ο Δήμος δεν έλαβε υπόψη τα νομολογημένα κριτήρια που καθορίζουν το ύψος του επιβληθέντος τέλους, δηλαδή τον όγκο και την έκταση των υποστατικών, τη χρήση τους, τον αριθμό των ατόμων που εργάζονται ή διαμένουν σ' αυτά, την κατά προσέγγιση υπολογιζόμενη ποσότητα σκυβάλων, τις παρεχόμενες υπηρεσίες αποκομιδής και το ύψος της απαιτούμενης γι' αυτές δαπάνης.
Επικαλούμενη δε τα πρακτικά της συνεδρίας της Διαχειριστικής Επιτροπής του Δήμου, ημερομηνίας 29.1.2013, κατά την οποία εξετάστηκαν οι ενστάσεις που είχαν υποβληθεί για διάφορες φορολογίες, μεταξύ των οποίων και η ένσταση της αιτήτριας για τα σκύβαλα, προβάλλει τη θέση ότι δεν είχε προηγηθεί οποιαδήποτε συνεδρία για να εξεταστεί η κάθε περίπτωση ξεχωριστά και να εφαρμοστούν οι νομολογιακά καθιερωμένες αρχές ως προς τα κριτήρια καθορισμού του ύψους του πληρωτέου τέλους.
Σύμφωνα με την αιτήτρια, οι προσβαλλόμενες αποφάσεις πάσχουν, λόγω έλλειψης αιτιολογίας και παραβίασης της αρχής της ισότητας (άρθρα 26(1) και 38 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(1)/99).
Από την άλλη, αποτελεί θέση του καθ' ου η αίτηση ότι η αιτιολογία στην παρούσα περίπτωση προκύπτει και συμπληρώνεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, όπως ορίζεται στο άρθρο 29 του Ν.158(Ι)/99, και πως, λόγω της φύσης των προσβαλλόμενων πράξεων, δεν αναμένεται και δεν απαιτείται νομολογιακά η καταγραφή εκτενέστερης αιτιολογίας.
Υποβάλλει, περαιτέρω, ότι είχε διεξαχθεί δέουσα και επαρκής έρευνα και ότι οι επίδικες ειδοποιήσεις καλύπτονται από το τεκμήριο της κανονικότητας το οποίο, στην παρούσα υπόθεση, δεν έχει ανατραπεί από την αιτήτρια.
Περαιτέρω, αποτελεί θέση του καθ΄ου η αίτηση ότι ο καθορισμός του κατά περίπτωση πληρωτέου τέλους, μέσα στα όρια που προδιαγράφει ο Νόμος, επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης, η οποία στην υπό συζήτηση υπόθεση έχει ασκηθεί κατά τον προσήκοντα τρόπο και ότι δεν έχει προσκομισθεί από την αιτήτρια οποιοδήποτε στοιχείο που να τεκμηριώνει τους ισχυρισμούς της ότι τα διαμερίσματα ήταν ακατοίκητα κατά τον ουσιώδη χρόνο και ότι το ποσό που επιβλήθηκε ανά υποστατικό, ήταν παράνομο και υπερβολικό.
Η επιβολή τελών αποκομιδής σκυβάλων από το Δημοτικό Συμβούλιο προβλέπεται στο άρθρο 84(ζ) του Νόμου ως εξής:
«84. Τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος Νόμου και οιουδήποτε ετέρου εκάστοτε εν ισχύι νόμου, το συμβούλιο θα εκτελεί, εν τω μέτρω των οικονομικών δυνατοτήτων του δήμου, εντός των δημοτικών ορίων πάντα ή οιαδήποτε των ακολούθων καθηκόντων, ήτοι-
(α).............................
(ζ) θα προνοεί δια την καθαριότητα και υγιεινή κατάσταση του δήμου· δια την συλλογή, αποκομιδή, διάθεση και επεξεργασία των σκυβάλων, θα ελέγχει και παρεμποδίζει την συσσώρευση σκυβάλων εις οιονδήποτε δημόσιον ή ιδιωτικό υποστατικό ή χώρο, θα προμηθεύει και διατηρεί εις υγιεινή κατάσταση δημόσια σκυβαλοδοχεία ή άλλα δοχεία ή χώρους δια προσωρινή εναπόθεση και αποκομιδή σκυβάλων, και θα προνοεί δια τη λήψη παντός μέτρου αναγκαίου δια την εξάλειψη και μετακίνηση οιασδήποτε ακαθαρσίας ή απορριμμάτων και δια την περιστολή οιασδήποτε οχληρίας·
Νοείται ότι τα συμβούλιο καθορίζει τα καταβλητέα τέλη αποκομιδής σκυβάλων, τα οποία δεν υπερβαίνουν τα οικεία τέλη που καθορίζονται στον Έκτο Πίνακα».
Σύμφωνα με τον Έκτο Πίνακα του Νόμου η επιβολή τελών ανά κατηγορία υποστατικών ρυθμίζεται ως ακολούθως:
«Τέλος που δεν υπερβαίνει
£
(α) Οικίες....................... 100
(β) Καταστήματα, αποθήκες, καφενεία...... 500
(γ) Οικοτροφεία, ξενώνες ύπνου ή πανδοχεία,
οργανωμένα διαμερίσματα, τουριστικά
καταλύματα, κέντρα αναψυχής........ 4.000
(δ) Ξενοδοχεία.................... 10.000
(ε) Τυπογραφεία, λιθογραφεία, κλινικές,
εργοστάσια, βιομηχανικές επιχειρήσεις ή
άλλα υποστατικά, εκτός των αναφερομένων
στις παραγράφους (α), (β), (γ) και (δ) πιο
πάνω....................... 8.000»
Στην υπόθεση Εύζωνα κ.ά. ν. Κοινοτικού Συμβουλίου Χλώρακας, Υπόθεση Αρ. 1682/2010, ημερομηνίας 16.2.2012, έγινε παράθεση της μέχρι σήμερα νομολογίας που σχετίζεται με την επιβολή τελών συγκομιδής σκυβάλων και, αντί άλλης αναφοράς, παραθέτω το σχετικό απόσπασμα από την απόφαση:
«(1) Με την επιβολή τέλους συγκομιδής σκυβάλων, σκοπείται η κάλυψη της δαπάνης που δημιουργείται με την παροχή των υπηρεσιών. Πρόκειται για ανταποδοτικό τέλος, γι' αυτό και δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το κόστος της παροχής, διότι άλλως θα συνιστά φόρο (βλ. I.B.S. Ltd v. Δημοκρατίας (1993) 3 ΑΑΔ 220, M. J. Louisides & Sons Ltd v. The Municipality of Limassol (1988) 3(B) CLR 1017, Δήμος Λεμεσού ν. Zenios Closures Ltd (1995) 3 ΑΑΔ 249, Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου ν. Δήμου Μέσα Γειτονιάς, Υπόθ. Αρ. 1183/99, ημερ. 31.10.2000 και Α & Χ (Κτηματική) Λτδ ν. Κοινοτικού Συμβουλίου Χλώρακας, ανωτέρω).
(2) Τα τέλη επιβάλλονται στους κατόχους των υποστατικών και όχι στους ιδιοκτήτες (βλ. Associated Agencies Ltd κ.α. ν. Δήμου Λεμεσού (1990) 3(Ε) ΑΑΔ 3700 και Ιωάννου ν. Συμβουλίου Βελτιώσεως Αυγόρου, Υπόθ. Αρ. 1105/99, ημερ. 9.10.2000).
(3) Η μη χρήση των υπηρεσιών συλλογής σκυβάλων δεν απαλλάσσει τον κάτοχο του υποστατικού από την υποχρέωση να καταβάλει τα νενομισμένα τέλη με βάση τα αναγνωρισμένα κριτήρια:- τον όγκο, την έκταση των υποστατικών, τον αριθμό των ατόμων που τα χρησιμοποιούν, την κατά προσέγγιση υπολογιζόμενη ποσότητα σκυβάλων και τις σχετικές δαπάνες του Δήμου για τη συλλογή, μεταφορά, απομάκρυνση, διάθεση και επεξεργασία των σκυβάλων. Σχετική είναι η απόφαση του Λοΐζου, Π., στην υπόθεση Γ. Π. Ζαχαριάδης Λτδ ν. Δήμου Λεμεσού (1989) 3(Δ) ΑΑΔ 2129, Zenios Closures Ltd v. Δήμου Λεμεσού (Αρ. 1) (1992) 4(Γ) ΑΑΔ 2060 και Φίλιππος Δημητρίου & Υιοί Λτδ ν. Δήμου Λεμεσού (1992) 4(Β) ΑΑΔ 1150.
(4) Ο τρόπος κατανομής των τελών πρέπει να είναι λογικός και να αποβλέπει στην κατανομή των τελών μεταξύ των δημοτών, ανάλογα με την εξυπηρέτηση την οποία παρέχουν (Δήμος Λεμεσού ν. Zenios Closures Ltd, ανωτέρω).
(5) Από τη φύση τους οι αποφάσεις για την επιβολή τελών αποκομιδής σκυβάλων έχουν απρόσωπο χαραχτήρα και εύλογα μπορούν να ταξινομηθούν σε κατηγορίες πραγμάτων (Zenios Closures Ltd v. Δήμου Λεμεσού, ανωτέρω). Όμως η αιτιολογία της απόφασης για επιβολή του τέλους μπορεί να κριθεί επαρκής εφόσον σ' αυτήν καθορίζονται (α) τα κριτήρια βάσει των οποίων επιβάλλεται (βλ. (3) ανωτέρω) και (β) τα δεδομένα σε γενικές γραμμές της συγκεκριμένης περίπτωσης ή κατηγορίας (βλ. Γ. Π. Ζαχαριάδης Λτδ ν. Δήμου Λεμεσού, ανωτέρω και υιοθετήθηκε στην Zenios Closures Ltd v. Δήμου Λεμεσού (Αρ. 1), ανωτέρω).»
Στην παρούσα περίπτωση, όπως προκύπτει από το απόσπασμα των πρακτικών της δημόσιας συνεδρίας του Δημοτικού Συμβουλίου Πάφου στις 30.7.2012, αποφασίστηκε η αύξηση των τελών αποκομιδής σκυβάλων κατά 14%. Τα μόνα στοιχεία που είχε ενώπιόν του ο καθ'ου η αίτηση ήταν τα κτηματολογικά έγγραφα της ακίνητης ιδιοκτησίας της αιτήτριας, επί της οποίας είχαν αναγερθεί τα τρία συγκροτήματα διαμερισμάτων. Δεν προκύπτει, από αυτά οποιαδήποτε πληροφορία αναφορικά με τα 26 διαμερίσματα/κατοικίες, έτσι ώστε να προκύπτουν στοιχεία που να μπορούν να καταδείξουν τον τρόπο με τον οποίο υπολογίστηκαν τα επίδικα τέλη.
Όπως εξηγήθηκε, αργότερα βέβαια, από τη Διαχειριστική Επιτροπή, κατά την εξέταση των ενστάσεων, η σύνδεση των υποστατικών με την υδατοπρομήθεια, εκλήφθη ως τεκμήριο λειτουργίας τους.
Ακόμα και τότε όμως δεν διαπιστώνεται οποιαδήποτε έρευνα για τα κριτήρια που ελήφθησαν υπόψη ή κατά πόσον τα τέλη που επιβλήθηκαν σχετίζονταν με την ανάγκη κάλυψης αντίστοιχων εξόδων των αρμοδίων υπηρεσιών των καθ' ων η αίτηση. Τέτοια στοιχεία δεν έχουν παρουσιαστεί από τον καθ' ου η αίτηση.
Στη Zenios Closures Ltd v. Δήμου Λεμεσού (Αρ. 2) (1992) 4(Γ) ΑΑΔ 2135, 2143, λέχθηκαν τα πιο κάτω:
«Αναφορικά με το ύψος του επίδικου ποσού, είναι φανερό ότι οι δημότες φορολογήθηκαν ύστερα από εκτίμηση των δαπανών του Δήμου σε συσχετισμό με τις ανάγκες καθαριότητας του καθενός. Έχουν δε κατατεθεί οι σχετικοί λογαριασμοί από τους οποίους φαίνεται ότι οι δραστηριότητες καθαριότητας αφήνουν σημαντική ζημιά στο Δήμο.
............................
Η αιτιολογία της απόφασης σε παρόμοιες υποθέσεις δεν είναι απαραίτητο να είναι λεπτομερειακή. (βλέπε σχετικές παρατηρήσεις στη Λουϊζίδη και Ζαχαριάδη ανωτέρω). Εδώ οι λογαριασμοί που υπήρχαν ικανοποιούν την ανάγκη για αιτιολόγηση. Τη θέση αυτή υποστηρίζει πλήρως η άποψη του Συμβουλίου της Επικρατείας στην υπόθεση 2063/86
"αιτιολογημένη απόφασις που συνοδεύεται από έγγραφο, όπου παρατίθενται λεπτομερώς τα αναφερόμενα εις τα έξοδα και τα έσοδα της υπηρεσίας καθαριότητας του Δήμου στοιχείαˮ».
Χωρίς να παραγνωρίζεται ο απρόσωπος χαρακτήρας των αποφάσεων για τον καθορισμό τελών αυτής της φύσης, στην παρούσα περίπτωση, οι επίδικες διοικητικές πράξεις είναι εντελώς αναιτιολόγητες, χωρίς οποιαδήποτε ένδειξη των στοιχείων που συνυπολογίστηκαν για τον καθορισμό του ποσού που εν τέλει επιβλήθηκε. Δεν αναφέρονται, ούτε και επιγραμματικά, τα δεδομένα για την κάθε συγκεκριμένη περίπτωση.
Η δε ανυπαρξία οποιουδήποτε σχετικού εγγράφου, καταλόγου ή κατάστασης που να αναφέρεται στα πιο πάνω στοιχεία ή δεδομένα, διαφοροποιεί την παρούσα από τις περιπτώσεις όπου η αιτιολογία συμπληρώνεται από το διοικητικό φάκελο.
Για τους πιο πάνω λόγους, η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται με βάση το Άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος, με €1.300 έξοδα, πλέον ΦΠΑ, υπέρ της αιτήτριας.
Κ. Σταματίου,
Δ.
/ΧΤΘ