|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D592
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ.1050/2012)
11 Σεπτεμβρίου, 2015
[Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
GUO SHUYING
Αιτήτρια,
KAI
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ'ου η Αίτηση.
_ _ _ _ _ _
Ν. Χαραλαμπίδου, για τον Αιτητή.
Γ. Χατζηχάννα, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Καθ΄ου η Αίτηση.
_ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Η αιτήτρια, η οποία κατάγεται από τη Κίνα (ημερ. γέννησης 15.1.1978) αφίχθηκε στην Κύπρο με άδεια εισόδου στις 10.8.2000 και της παραχωρήθηκε άδεια προσωρινής παραμονής και εργασίας ως τραπεζοκόμος μέχρι 15.11.2000. Στη συνέχεια δια διαδοχικών αιτήσεων η άδειά της ανανεώθηκε μέχρι 31.10.2005. Στις 10.11.2005 τέλεσε γάμο στο Δημαρχείο Αραδίππου με τον Γιάννη Χατζηπέτρου (ημερ. γέννησης 8.2.1984).
Μετά από εξετάσεις που διενεργήθηκαν από την αστυνομία, η περίπτωση της αιτήτριας τέθηκε ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής για Εικονικούς Γάμους στη συνεδρία της ημερ. 1.7.2011, η οποία αποφάσισε ότι ο γάμος είναι εικονικός διότι το ζεύγος δεν εντοπίστηκε να συζεί αρμονικά κάτω από την ίδια στέγη και επιπρόσθετα, οι δηλώσεις των συζύγων αναφορικά με σημαντικές πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα και καθημερινής συμβίωσης, ήταν αντιφατικές.
Η Διευθύντρια, με βάση το ιστορικό της παραμονής της αιτήτριας στη Δημοκρατία και τη γνώμη της Συμβουλευτικής Επιτροπής, θεώρησε το γάμο ως εικονικό και απαγόρευσε στην αιτήτρια να παραμένει στη Δημοκρατία. Η αίτησή της για άδεια παραμονής απορρίφθηκε και ενημερώθηκε γραπτώς στις 14.9.2011. Υπέβαλε ιεραρχική προσφυγή στις 13.10.2011, ενώ στις 27.12.2011 συνελήφθη και τέθηκε υπό κράτηση λόγω παράνομης παραμονής. Στη συνέχεια, εκδόθηκαν εναντίον της διατάγματα απέλασης στις 28.12.2011, τα οποία αναστάληκαν μέχρι νεοτέρων οδηγιών.
Η ιεραρχική προσφυγή που είχε καταχωρήσει η αιτήτρια απορρίφθηκε και στάληκε σχετική επιστολή στις 16.2.2012. Ακολούθησε η υποβολή της προσφυγής 650/2012 στις 18.5.2012. Ενόψει τούτου, τα διατάγματα κράτησης και απέλασης της ακυρώθηκαν και εκδόθηκαν νέα διατάγματα στις 8.6.2012, η νομιμότητα των οποίων αμφισβητείται με την παρούσα προσφυγή. Μετά την καταχώρηση της παρούσας προσφυγής, η αιτήτρια υπέβαλε αίτηση για έκδοση διατάγματος Habeas Corpus, λόγω του ότι η κράτησή της ξεπέρασε τους έξι μήνες. Το Εφετείο στις 10.12.2012, διέταξε την άμεση απελευθέρωσή της. Μετά από αυτή την εξέλιξη, τα διατάγματα κράτησης και απέλασής της ακυρώθηκαν από τον καθ΄ ου η αίτηση. Ως εκ τούτου, τέθηκε το ζήτημα κατά πόσο η προσφυγή απώλεσε το αντικείμενό της και οι συνήγοροι καταχώρησαν επιπρόσθετες αγορεύσεις επί του θέματος.
Η πλευρά της αιτήτριας εισηγείται ότι αυτή υπέστει ζημιά από τις προσβαλλόμενες αποφάσεις, ενώ έχει επίσης αγώγιμο δικαίωμα σε αποζημιώσεις για παραβιάσεις του Ευρωπαϊκού δικαίου, εφόσον οι προσβαλλόμενες πράξεις κριθούν άκυρες και παράνομες. Η κα Χαραλαμπίδου εισηγήθηκε, περαιτέρω, ότι η ανάκληση των συγκεκριμένων διαταγμάτων δεν είναι οριστική από τη στιγμή που η συνήγορος του καθ΄ου η αίτηση δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο έκδοσης νέων διαταγμάτων κράτησης και απέλασης της αιτήτριας. Ως προς τη ζημιά που επικαλείται η αιτήτρια, η ευπαίδευτη συνήγορος αναφέρει στην γραπτή της αγόρευση ότι η αιτήτρια διαμένει μόνιμα στη Κύπρο από το 2000, αρχικά ως εργαζόμενη και στη συνέχεια ως μέλος της οικογένειας Κύπριου πολίτη, και το 2007 δημιούργησε τη δική της επιχείρηση κινέζικου εστιατορίου στην Πάφο, την οποία λειτουργούσε κανονικά μέχρι τον Δεκέμβριο του 2011, οπόταν συνελήφθη και τέθηκε υπό κράτηση για διάστημα ενός περίπου χρόνου. Συνεπεία της κράτησής της, η επιχείρηση της έκλεισε, αφού ο ιδιοκτήτης του υποστατικού που ενοικίαζε η επιχείρησή της, την εξεδίωξε από αυτό, ενοικιάζοντάς το σε άλλη επιχείρηση. Για το θέμα εκκρεμεί αγωγή εναντίον του ιδιοκτήτη ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου, με αποτέλεσμα να υποστεί περαιτέρω έξοδα και ψυχική ταλαιπωρία. Περαιτέρω, η αιτήτρια κατά τη διάρκεια της κράτησής της, κρατείτο σε χώρους οι οποίοι δεν είχαν ανακηρυχθεί ως χώροι κράτησης απαγορευμένων μεταναστών από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Απαγορευμένων Μεταναστών Νόμου (Ν. 83(Ι)/2011). Οι συνθήκες κράτησης της, ισχυρίζεται η αιτήτρια, συνιστούσαν απάνθρωπη και ταπεινωτική μεταχείριση, κατά παράβαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, ενώ η κράτησή της με σκοπό την απέλαση για ένα περίπου χρόνο ήταν κατά παράβαση του άρθρου 5 της ΕΣΔΑ. Με βάση δε νομολογία που επικαλείται στην αγόρευση, αυτό της δίδει δικαίωμα για διεκδίκηση αποζημιώσεων. Περαιτέρω, κατά τη διάρκεια της κράτησής της κατήλθε για κάποιο χρονικό διάστημα σε απεργία πείνας, με αποτέλεσμα να κλονιστεί η υγεία της, υπέφερε από πονοκεφάλους και αϋπνία και γενικά βίωσε άγχος και ψυχοσωματικές διαταραχές. Αυτά τα στοιχεία θα αποδειχθούν ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου εφόσον ασκηθεί αγωγή εναντίον της Δημοκρατίας. Για να μπορέσει όμως η αιτήτρια να καταχωρήσει τέτοιαν αγωγή, εισηγείται ότι θα πρέπει οι διοικητικές πράξεις κατά τη διάρκεια ισχύος των οποίων η αιτήτρια υπέστη την εν λόγω ζημιά και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων να κριθούν άκυρες και παράνομες από το Δικαστήριο.
Από την άλλη, η πλευρά του καθ΄ ου η αίτηση εισηγείται ότι η αιτήτρια δεν έχει αποσείσει το βάρος απόδειξης που έφερε να αποδείξει ότι έχουν ήδη προκύψει ζημιογόνες συνέπειες που προέρχονται από την προσβαλλόμενη πράξη, πριν την ανάκλησή της. Η αιτήτρια απλά προβάλλει ισχυρισμούς και θέσεις χωρίς την αναγκάια τεκμηρίωση και θεμελίωσή τους, έστω εκ πρώτης όψεως εισηγείται η συνήγορος στην αγόρευση της. Αναφορικά με τις ζημιές στην επιχείρησή της, αυτές δεν μπορούν να ευσταθήσουν νομικά από τη στιγμή που η αιτήτρια θεωρείται παράνομη μετανάστης και δεν μπορεί να διεκδικήσει αποζημιώσεις.
Πάγια θέση της νομολογίας είναι ότι το έννομο συμφέρον πρέπει να ενυπάρχει σε τρία διαφορετικά στάδια της διαδικασίας, ήτοι, κατά την έκδοση της πράξης, κατά την άσκηση της αίτησης ακυρώσεως και κατά τη συζήτηση της. Στην απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας ΣΤΡΑΚΚΑ ΛΤΔ ν. Δημοκρατίας (1991) 3 ΑΑΔ 643 αναφέρονται τα ακόλουθα σχετικά:
«Αποτελεί βασική αρχή του διοικητικού δικαίου ότι η δίκη καταργείται για διάφορους λόγους στους οποίους περιλαμβάνεται η έλλειψη αντικειμένου. Κατά κανόνα η προσφυγή δεν μπορεί να προωθηθεί και πρέπει να διαγραφεί αν μετά την καταχώρηση και πριν την εκδίκασή της επισυμβούν γεγονότα που έχουν ως συνέπεια την εξαφάνιση του αντικειμένου της, όπως π.χ. η ρητή ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης στο σύνολό της, η σιωπηρά ανάκλησή της η οποία εξυπακούεται από νέα πράξη του ίδιου οργάνου που ρυθμίζει το ίδιο θέμα και η πλήρης ικανοποίηση της αξίωσης του αιτητή. Στις περιπτώσεις αυτές η δίκη καταργείται γιατί η συνέχισή της δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό. Στην περίπτωση όμως που έχουν προκύψει στον αιτητή ζημιογόνες συνέπειες από την προσβαλλόμενη διοικητική πράξη ή παράλειψη ενώ αυτή βρισκόταν ακόμα σε ισχύ, η δίκη δεν καταργείται. Εναπόκειται, βέβαια, στον εκάστοτε αιτητή να αποδείξει ότι έχουν ήδη προκύψει σ' αυτόν ζημιογόνες συνέπειες από την προσβαλλόμενη πράξη πριν την ανάκλησή της ή την ικανοποίηση της αξίωσής του και συντρέχει, επομένως, λόγος για τη συνέχιση της δίκης.»
Στην υπόθεση Χρίστος Παπαδόπουλος ν. Δημοκρατίας (1989) 3 ΑΑΔ 973 τονίστηκε ότι «ανεξάρτητα από την ανάκληση της διοικητικής πράξης ή απόφασης, αν στη διάρκεια της ισχύος της παρήχθησαν αποτελέσματα που ζημιώνουν τον αιτητή που δεν αντιμετωπίστηκαν, ή εξαλείφθηκαν με την ανα΄κληση, η προσφυγή πρέπει να αποφασιστεί από το Δικαστήριο με σκοπό την ακύρωση, για να μπορεί ο αιτητής με βάση την παράγραφο 6 να ζητήσει αποζημίωση. Η ανάκληση πρέπει να είναι οριστική και έγκυρη.»
Στην προκείμενη περίπτωση τα επίδικα διατάγματα κράτησης και απέλασης έχουν ανακληθεί. Το γεγονός ότι ενδεχόμενα στο μέλλον να εκδοθούν εκ νέου τέτοια διατάγματα, δεν μπορεί να έχει οποιαδήποτε επίπτωση στην υπόθεση. Εαν και εφόσον εκδοθούν νέα διατάγματα κράτησης και απέλασης, θα αποτελούν νέα διοικητική πράξη η οποία θα μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο νέας ξεχωριστής προσφυγής.
Η προώθηση της παρούσας προσφυγής δικαιολογείται μόνο αν η αιτήτρια αποδείξει ότι έχουν προκύψει ζημιογόνες συνέπειες από την προσβαλλόμενη πράξη, πριν την ανάκλησή της. Σχετικό είναι το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση του Ναθαναήλ Δ. στην υπόθεση Γεωργία Ιωάννου ν. Δημοκρατίας Υπόθεση αρ. 88/2009 ημερ. 30.11.2010, που με παρέπεμψε η συνηγορος των καθ΄ων η αίτηση:
«Η απόδειξη αυτών των ενδεχομένων ζημιογόνων συνεπειών δεν θα αφεθεί βεβαίως να εξεταστεί κατά το στάδιο θεμελίωσης αγωγής στο Επαρχιακό Δικαστήριο κατά το Άρθρο 146.6 του Συντάγματος, όπου είναι πλέον αναγκαία η προσκόμιση σχετικής και ικανής μαρτυρίας ως προς αυτές. Για να δυνηθεί ο αιτητής να καταφύγει στο Επαρχιακό Δικαστήριο, θα πρέπει προηγουμένως να πετύχει την ακύρωση της διοικητικής πράξης. Αλλά για το επιτύχει αυτό στις περιπτώσεις όπου το αντικείμενο έχει στο μεταξύ εξαφανιστεί ή αλλοιωθεί λόγω κατάργησης ή ανάκλησης της διοικητικής πράξης, θα πρέπει να πείσει το αναθεωρητικό Δικαστήριο ότι η εκδίκαση της προσφυγής δεν συνεχίζεται επί ματαίω, αλλά λόγω του ότι έχουν όντως προκύψει τέτοιες ζημιογόνες συνέπειες, οι οποίες έστω και εκ πρώτης όψεως, παρουσιάζονται να είναι υπαρκτές και δεδομένες. Και αυτό εναπόκειται στον αιτητή να το δείξει με κατάλληλη και ανάλογη αναφορά σε δεδομένα και στοιχεία υποστηρικτικά της θέσης του. Η διαπίστωση αυτή δεν είναι και δεν μπορεί να είναι θεωρητική, αλλά πραγματική. Το κατάλοιπο της συνέπειας της έκδοσης της διοικητικής πράξης είναι αναγκαίο να διαφανεί ως παράγωγο δυσμενών αποτελεσμάτων στο διοικούμενο, έστω και εκ πρώτης όψεως. (Αφρόκηπος Λτδ ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 281 και Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-1959 σελ. 242-243). Εφόσον εκ πρώτης όψεως διαφανεί αυτή η συνέπεια, τότε η έκταση της ζημιάς αποφασίζεται στο Επαρχιακό Δικαστήριο.»
Η αιτήτρια, όπως με γενικότητα αναφέρεται στην αγόρευση της κας Χαραλαμπίδου, λόγω της κράτησης της απώλεσε την επιχείρηση του εστιατορίου που είχε, χωρίς να δίδονται οποιαδήποτε περαιτέρω στοιχεία περί τούτου. Με βάση δε τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, ο γάμος της αιτήτριας κηρύχθηκε εικονικός και, αφού στη συνέχεια απερρίφθη η ιεραρχική της προσφυγή, αυτή κηρύχθηκε ως παράνομη μετανάστης. Αυτά τα στοιχεία παραμένουν σε ισχύ. Η αιτήτρια έχει καταχωρήσει προσφυγή εναντίον της απόφασης της Διευθύντριας να κηρύξει τον γάμο της εικονικό, η οποία εκκρεμεί. Συνεπώς, η απόφαση αυτή εξακολουθεί να είναι έγκυρη και δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης στην παρούσα προσφυγή. Συνεπεία αυτής της απόφασης, η αιτήτρια δεν μπορεί να επικαλείται οποιαδήποτε δικαιώματα απολαμβάνουν οι οικογένειες των Ευρωπαίων πολιτών σύμφωνα με τον περί του Δικαιώματος των Πολιτών της Ένωσης και των Μελών των Οικογενειών τους να Κυκλοφορουν και να Διαμένουν Ελεύθερα στη Δημοκρατία Νόμο του 2007 (Ν. 7(Ι)/2007). Άλλωστε, η αιτήτρια έχει κηρυχθεί σε παράνομη μετανάστρια, για τον ίδιο πάντοτε λόγο. Με αυτά τα δεδομένα, δε θα μπορούσε το Δικαστήριο να καταλήξει σε εύρημα ότι υπέστη οποιαδήποτε ζημιογόνα επίδραση η επιχείρησή της. Από την στιγμή που η ίδια δεν ήταν επιτρεπτό να διατηρεί επιχείρηση και, εν πάσει περιπτώσει, σύμφωνα με τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, ουδέποτε δήλωσε ότι είχε τέτοιαν επιχείρηση. Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις που είχε στην υγεία της η κράτησή της, αυτές είναι συνέπειες που άπτονται της διάρκειας της κράτησής της η οποία έχει ήδη έχει κηρυχθεί παράνομη με βάση την απόφαση στην υπόθεση Habeas Corpus.
Για τους πιο πάνω λόγους, θεωρώ ότι η προσφυγή έχει απωλέσει το αντικείμενο της και, ως τέτοια, θα πρέπει να απορριφθεί.
Η προσφυγή απορρίπτεται. Έχοντας υπόψη ότι η ανάκληση της διοικητικής πράξης έλαβε χώρα εκκρεμούσης της διαδικασίας της προσφυγής, κρίνω ότι θα πρέπει να επιδικαστεί το ποσό των €500 έξοδα, πλέον ΦΠΑ, υπέρ της αιτήτριας.
Κ. Σταματίου,
Δ.
/ΧΤΘ