|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D479
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1475/2011)
6 Ιουλίου, 2015
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
TELMEN LTD,
Αιτήτρια,
KAI
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΕΩΝ ΛΑΡΝΑΚΟΣ,
Καθ'ου η Aίτηση.
_ _ _ _ _ _
Α. Αιμιλιανίδης, για την Αιτήτρια.
Α. Ανδρέου, για το Καθ΄ ου η Αίτηση.
_ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: H αιτήτρια, η οποία είχε διεκδικήσει την ανάθεση του Διαγωνισμού με αριθμό ΣΑΛ 9/2010 - Ηλεκτρομηχανολογικές Εγκαταστάσεις Β΄ Φάσης, προσβάλλει την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λάρνακας, ημερομηνίας 24.10.2011, για την ανάκλησή του.
Ο Διαγωνισμός με αριθμό 9/2010 για τη Β΄ Φάση του Συστήματος Ομβρίων Υδάτων και Συστήματος Αποχετεύσεων Λάρνακας - Μηχανολογικές και Ηλεκτρολογικές Εγκαταστάσεις, ο οποίος προκηρύχθηκε στις 24.9.2010 από το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λάρνακας (στο εξής «το Συμβούλιο»), διεξήχθη με ανοικτή διαδικασία και με κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή.
Οι 7 προσφορές που υποβλήθηκαν αξιολογήθηκαν από την Επιτροπή Αξιολόγησης (στο εξής «η Επιτροπή»), η οποία έκρινε ότι οι 5 από αυτές ήταν εκτός προδιαγραφών.
Κατόπιν, όμως, διαβήματος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, οι προσφορές επαναξιολογήθηκαν και η Επιτροπή κατήρτισε νέα έκθεση, σύμφωνα με την οποία, όλοι οι προσφοροδότες πληρούσαν τις απαιτούμενες προδιαγραφές.
Στη συνέχεια το Συμβούλιο, υιοθετώντας σχετική εισήγηση της Επιτροπής, αποφάσισε την κατακύρωση της προσφοράς στην εταιρεία S.K. Euromarket Ltd, «νοουμένου ότι οι απαντήσεις στις διευκρινιστικές ερωτήσεις θα κριθούν ικανοποιητικές από την Επιτροπή Αξιολόγησης».
Εναντίον της πιο πάνω κατακύρωσης, ασκήθηκαν δύο ιεραρχικές προσφυγές, η υπ' αριθμόν 21/2011 της αιτήτριας, η οποία, σύμφωνα με τη δεύτερη έκθεση της Επιτροπής, κατετάγη ως ο 2ος εντός προδιαγραφών φθηνότερος προσφοροδότης, και η υπ' αριθμόν 22/2011, της εταιρείας Caramondani Bros Public Co Ltd, ως 3ος εντός προδιαγραφών φθηνότερος προσφοροδότης. Με την τελευταία τέθηκε ότι και η προσφορά της αιτήτριας ήταν εκτός προδιαγραφών και, ως εκ τούτου, θα έπρεπε να είχε αποκλειστεί.
Οι ιεραρχικές προσφυγές είχαν επιτυχή κατάληξη γιατί, σύμφωνα με την Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, αφενός, η πρόσφορα της S.K. Euromarket Ltd παραβίαζε ουσιώδη όρο της προσφοράς (δεν κατείχε άδεια από το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών για απεριόριστη ισχύ ηλεκτρικής παροχής) και, αφετέρου, η Επιτροπή, αποδεχόμενη τις εισηγήσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για παραγνώριση αποκλίσεων από ουσιώδεις όρους της προσφοράς, απεμπόλησε ουσιαστικά την αποφασιστική αρμοδιότητά της, κατά τρόπο που κατέστησε καταλυτική την παρέμβαση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Επιπρόσθετα, κρίθηκε ότι η κατακύρωση του διαγωνισμού υπό την αίρεση της εκ των υστέρων υποβολής συμπληρωματικών στοιχείων εκ μέρους του επιτυχόντος προσφοροδότη, παραβίαζε βασικές νομολογιακές αρχές.
Όπως συμπερασματικά διαπιστώθηκε από την Αναθεωρητική Αρχή, η χαλάρωση που επέδειξε η Επιτροπή επεκτάθηκε και κατά την άσκηση των εξουσιών τόσο του Συμβουλίου Προσφορών, όσο και της Ολομέλειας του Συμβουλίου, με τρόπο που καθιστούσε αβέβαιη τελικά την έκβαση του διαγωνισμού και, κατά συνέπεια, παράνομη ολόκληρη τη διαδικασία που ακολουθήθηκε και τη λήψη απόφασης.
Ενόψει του ακυρωτικού αποτελέσματος των ιεραρχικών προσφυγών για τους πιο πάνω λόγους, ο ισχυρισμός περί απόκλισης της προσφοράς της αιτήτριας από τους όρους του διαγωνισμού δεν εξετάστηκε από την Αναθεωρητική Αρχή.
Ακολούθως, το θέμα απασχόλησε την Ολομέλεια του Συμβουλίου Αποχετεύσεων, η οποία, υιοθετώντας σχετική εισήγηση του Συμβουλίου Προσφορών, αποφάσισε στις 24.10.2011 την ανάκληση του διαγωνισμού και την επαναπροκήρυξή του με βελτιωμένους όρους και με το διαχωρισμό του σε περισσότερους του ενός διαγωνισμούς για σκοπούς ευχερέστερης αξιολόγησης και σύγκρισης των στοιχείων και προσφορών.
Η πιο πάνω απόφαση κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια μέσω επιστολής του Προέδρου του Συμβουλίου, ημερομηνίας 31.10.2011, την οποία ακολούθησε στις 8.11.2011 η καταχώριση της παρούσας προσφυγής.
Οι καθ' ων η αίτηση εγείρουν υπό μορφή προδικαστικού ζητήματος, ισχυρισμό περί ελλείψεως έννομου συμφέροντος της αιτήτριας να προσβάλει την ανάκληση του διαγωνισμού, εφόσον δεν έχει στοιχειοθετήσει, ούτε ισχυρίστηκε την ύπαρξη ή το ενδεχόμενο ζημιάς από την επίδικη απόφαση.
H αιτήτρια απαντά ότι το γεγονός της νόμιμης συμμετοχή της στο διαγωνισμό, στα πλαίσια του οποίου η προσφορά της δεν είχε καθ' οιονδήποτε χρόνο αποκλειστεί, διατηρεί το έννομο συμφέρον της να επιδιώξει την αναθεώρηση της απόφασης για την ακύρωσή του.
Η αιτήτρια διεκδίκησε με έγκυρη, όπως κρίθηκε κατόπιν αξιολόγησης, προσφορά, την κατακύρωση του επίδικου διαγωνισμού, ο οποίος τελικά ανακλήθηκε, ως αποτέλεσμα των διαπιστώσεων της Αναθεωρητικής Αρχής, για αναρμόδια παρέμβαση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και συμπερίληψη παράνομης αίρεσης κατά την κατακύρωση στην εταιρεία S.K. Euromarket Ltd.
Σημειώνεται ότι, όπως ήδη επισημάνθηκε, η αιτήτρια είχε αξιολογηθεί ως ο 2ος κατά σειράν, εντός προδιαγραφών, φθηνότερος προσφοροδότης και ότι, με την επίδικη πράξη του Συμβουλίου, αποφασίστηκε η επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού με «βελτιωμένους», άρα διαφορετικούς όρους και ο «τεμαχισμός του διαγωνισμού σε πέραν του ενός», δηλαδή το αντικείμενο της επίδικης προσφοράς θα διασπόταν σε επί μέρους ξεχωριστές διαδικασίες.
Προκύπτει, συνεπώς, ότι δεν επρόκειτο να επανεξεταστεί το ζήτημα πάνω στη βάση των ήδη υφιστάμενων προσφορών, αλλά ότι επρόκειτο να δημοσιευθούν νέες προκηρύξεις, με διαφοροποιημένους όρους και αντικείμενα με πιθανότατο πλέον το ενδεχόμενο ευρύτερης συμμετοχής ενδιαφερομένων.
Η ριζική διαφοροποίηση των δεδομένων, ως αποτέλεσμα της επίδικης απόφασης, διατηρεί το έννομο συμφέρον της αιτήτριας να επιδιώξει τον ουσιαστικό αναθεωρητικό έλεγχο της νομιμότητάς της, εφόσον με τη νέα προκήρυξη, τη διαφοροποίηση των όρων και τον κατακερματισμό του αρχικού διαγωνισμού σε περισσότερους και πιο ειδικευμένους, αλλά και τη συνακόλουθη πιθανή προσέλκυση και άλλων υποψηφίων, το ενδεχόμενο να υπεισέλθει σε μειονεκτικότερη θέση η αιτήτρια, καθίσταται εύλογα ορατό.
Η απόφαση Netvision Ltd v. Συμβουλίου Προσφορών Υπουργείου Οικονομικών κ.ά. (2008) 3 ΑΑΔ 174, στην οποία παρέπεμψαν οι καθ' ων η αίτηση, διαφοροποιείται, καθότι σ' εκείνη την περίπτωση συζητήθηκε το έννομο συμφέρον αποκλεισθέντος προσφοροδότη να προσβάλει την ανάκληση της κατακύρωσης προσφοράς μόνο για σκοπούς αποζημιώσεων, χωρίς να προσβάλει την ταυτόχρονη ακύρωση του όλου διαγωνισμού και ενώ βρισκόταν σε εκκρεμότητα η διαδικασία ιεραρχικής προσφυγής ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής.
Όπως επισημάνθηκε από το Δικαστήριο, στις σελ. 178 - 179:
«Κατ' αρχάς συμφωνούμε με τον αδελφό Δικαστή που επιλήφθηκε πρωτόδικα της προσφυγής ότι, εφόσον η προσβαλλόμενη με την προσφυγή απόφαση για τον αποκλεισμό των αιτητών ανακλήθηκε, οι αιτητές - εφεσείοντες επανήλθαν ως υποψήφιοι στο διαγωνισμό και επομένως δεν είχαν πλέον λόγο να παραπονούνται σε σχέση με οτιδήποτε που αφορούσε στον ίδιο το διαγωνισμό. Αυτό σήμαινε πως θα συνυπολογιζόταν ξανά και η δική τους υποβληθείσα προσφορά, σε διαδικασία που θα επαναλαμβανόταν με νόμιμη συγκρότηση των οργάνων αυτή τη φορά και επομένως η δαπάνη στην οποίαν οι αιτητές εφεσείοντες είχαν υποβληθεί σε σχέση με την ετοιμασία και υποβολή της προσφοράς τους απέκτησε και πάλι νόημα».
Αντίθετα, στην παρούσα περίπτωση, η συμμετοχή της αιτήτριας στην αρχική διαδικασία με έγκυρη προσφορά και η κατάταξή της ως του 2ου φθηνότερου προσφοροδότη, αλλά και η επιτυχία της ιεραρχικής προσφυγής της, με βάση την οποία εύλογα ανέμενε επανεξέταση της προσφοράς της με αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας, εφόσον ο 1ος κατά σειράν προσφοροδότης είχε ήδη κριθεί ως εκτός προδιαγραφών, αποτελεί επαρκές θεμέλιο για το έννομο συμφέρον της να επιδιώξει την ακύρωση της απόφασης για ανάκληση του διαγωνισμού και προκήρυξη νέων προσφορών με τροποποιημένους μάλιστα όρους (βλ. Grupo Mechanica Del Vuelo Sistemas S.A. v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 1759/2009, ημερομηνίας 16.10.2013).
Ως εκ τούτου, η προδικαστική ένσταση δεν ευσταθεί.
Η αιτήτρια υποστηρίζει ότι η σύνθεση του Συμβουλίου κατά τη συνεδρία της Ολομέλειάς του, της 24.10.2011, ήταν παράνομη, λόγω της συμμετοχής της Γενικής Διευθύντριας του ΣΑΛ ως παρακαθήμενης, χωρίς να προκύπτει από τα πρακτικά ότι αποχώρησε κατά το στάδιο της διαβούλευσης για τη λήψη της απόφασης, ως όφειλε, σύμφωνα με το άρθρο 21(1) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν.158(Ι)/99).
Η πλευρά των καθ' ων η αίτηση, επικαλούμενη τις πρόνοιες του άρθρου 8(8) του περί Αποχετευτικών Συστημάτων Νόμου του 1971, Ν. 1/1971 (ως έχει τροποποιηθεί), απαντά ότι η Γενική Διευθύντρια έχει δικαίωμα να παρευρίσκεται σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και, ως εκ τούτου, δε συντρέχει πάσχουσα σύνθεση.
Παρόλο που, κατά το στάδιο των διευκρινίσεων, ο δικηγόρος της αιτήτριας δήλωσε ότι δε θα επέμενε στην προώθηση του συγκεκριμένου λόγου, η φύση του ζητήματος ως δημοσίας τάξεως επιβάλλει την εξέτασή του.
Το άρθρο 8(8) του Ν. 1/1971 ορίζει τα ακόλουθα:
«Στις συνεδρίες του Συμβουλίου μπορεί να παρίσταται, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, ο εκάστοτε Γενικός Διευθυντής του Συμβουλίου χωρίς δικαίωμα ψήφου.
Νοείται ότι το Συμβούλιο μπορεί οποτεδήποτε να ζητήσει από το Γενικό Διευθυντή του Συμβουλίου ή τον πρακτικογράφο να αποχωρήσει από τη συνεδρία κατά τη συζήτηση οποιουδήποτε συγκεκριμένου θέματος».
Νοουμένου ότι, στην παρούσα περίπτωση, δεν είχε ζητηθεί από το Συμβούλιο η αποχώρηση της Γενικής Διευθύντριας, η παρουσία της κατά το στάδιο της συζήτησης καλύπτεται από την πιο πάνω πρόνοια του Ν.1/1971.
Όπως έχει νομολογηθεί, οι γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου και κατ' επέκταση το άρθρο 21(1) του Ν.158(1)/99, έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα και εφαρμόζονται όταν δεν υπάρχει σχετική νομοθετική πρόνοια που ρυθμίζει ρητά και ειδικά το εκάστοτε ζήτημα (βλ. A & S Antoniades & Co. v. Republic (1965) 3 CLR 673, Κυπριακό Διυλιστήριο Πετρελαίου Λτδ v. Δήμου Λάρνακας (2000) 3 ΑΑΔ 345, Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 1929 - 1959, σελ. 198-199).
Συνακόλουθα, ο ισχυρισμός για πάσχουσα σύνθεση θα πρέπει να απορριφθεί.
Επί της ουσίας, η αιτήτρια υποστηρίζει ότι η επίδικη απόφαση είναι προϊόν πλάνης, στερείται αιτιολογίας και παραβιάζει τους Κανονισμούς 34(5) της ΚΔΠ 201/07 και 14(3) της ΚΔΠ 492/2004, οι οποίοι ρητά προβλέπουν τους λόγους για τους οποίους επιτρέπεται ανάκληση ή ακύρωση διαγωνισμού.
Εισηγείται, συγκεκριμένα, ότι οι καθ' ων η αίτηση αποφάσισαν την ακύρωση και επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού υπό την εσφαλμένη αντίληψη ότι δεν είχαν άλλη επιλογή, μετά την απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής, αντί να προχωρήσουν στην αξιολόγηση των προσφορών με βάση τις υποδείξεις της και να διορθώσουν τα σημεία που είχαν κριθεί τρωτά, με προτεραιότητα στον καθορισμό των ουσιωδών και μη ουσιωδών όρων της προσφοράς.
Η επίδικη απόφαση, συνεχίζει η αιτήτρια, δεν έχει έρεισμα στις κανονιστικές διατάξεις που επιτρέπουν την ακύρωση ενός διαγωνισμού για συγκεκριμένους λόγους, η δε ασαφής και αόριστη αιτιολογία της δεν μπορεί να διασωθεί με γενικόλογες επικλήσεις σοβαρών και ειδικών λόγων ή με ασαφή αναφορά στο δημόσιο συμφέρον, η οποία δεν είναι ανεκτή στη νομολογία.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό 34(5) των περί του Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Προμηθειών, Έργων και Υπηρεσιών (Γενικών) Κανονισμών του 2007 (Κ.Δ.Π. 201/2007), ακύρωση διαγωνισμού δύναται να αποφασιστεί για έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους λόγους:
«(α) Όταν καμιά προσφορά ή πρόταση δεν υποβάλλεται για το συγκεκριμένο διαγωνισμό εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας·
(β) όταν διαπιστώνεται ότι κανένας από τους προσφέροντες δεν μπορεί να ανταποκριθεί στους όρους και στις προδιαγραφές των εγγράφων του διαγωνισμού ή όταν οι προδιαγραφές αυτές οδηγούν κατ' αποκλειστικότητα σε συγκεκριμένο οικονομικό φορέα·
(γ) όταν οι τιμές όλων των προσφορών που πληρούν τους όρους και τις τεχνικές προδιαγραφές των εγγράφων προσφορών είναι εξωπραγματικές ή φαίνονται να είναι προϊόν προσυνεννόησης μεταξύ των προσφερόντων, με αποτέλεσμα να καταστρατηγείται η έννοια του υγιούς ανταγωνισμού·
(δ) όταν οι περιστάσεις κάτω από τις οποίες προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός έχουν διαφοροποιηθεί σε βαθμό που το αντικείμενο του διαγωνισμού να μην είναι πλέον αναγκαίο·
(ε) όταν συντρέχει οποιοσδήποτε άλλος σοβαρός, μη προβλεπτός λόγος τον οποίον το κατά περίπτωση αρμόδιο όργανο κρίνει δικαιολογημένο».
Στην παρούσα περίπτωση, οι λόγοι της ανάκλησης του διαγωνισμού, η οποία συνιστούσε ουσιαστικά ακύρωσή του, αφού επρόκειτο, σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου, να ακολουθήσει επαναπροκήρυξή του με «βελτιωμένους όρους» και «τεμαχισμός του σε πέραν του ενός», συνδέονται αναμφίβολα με τα πορίσματα της Αναθεωρητικής Αρχής.
Στα πρακτικά του Συμβουλίου, ημερομηνίας 24.10.2011, γίνεται αναφορά στα σχετικά ευρήματα, που αποτέλεσαν και τους λόγους επιτυχίας των ιεραρχικών προσφυγών.
Σημειώθηκε, περαιτέρω, στα πρακτικά η κρίση της Αναθεωρητικής Αρχής επί της προσφυγής αρ. 21/2011, ότι η S.K. Euromarket (προφανώς εκ παραδρομής αναγράφεται η Telmen Ltd ), στην οποία είχε κατακυρωθεί ο διαγωνισμός, δεν δικαιούταν συμμετοχής σ' αυτόν, εφόσον η προσφορά της ήταν εκτός προδιαγραφών, καθώς και τα ευρήματά της στη προσφυγή αρ. 22/2011, περί πάσχουσας διαδικασίας, λόγω αναρμόδιας παρέμβασης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας κατά την αξιολόγηση των προσφορών και λόγω της κατακύρωσης της προσφοράς υπό την αίρεση της εξέτασης στοιχείων που θα προσκομίζονταν από την επιτυχούσα σε μεταγενέστερο στάδιο.
Σύμφωνα πάντα με τα πρακτικά του, το Συμβούλιο, με βάση τα πιο πάνω, αλλά και τη γνωμάτευση του Νομικού Συμβούλου του, «δεν έχει άλλη επιλογή από την ανάκληση του διαγωνισμού και προκήρυξη νέου διαγωνισμού, με σύσταση όπως γίνουν πέραν τους ενός διαγωνισμού ώστε να μειωθεί ο αριθμός των υπό προσφορά στοιχείων και να καθιστά την σύγκριση και αξιολόγηση τους ευκολότερη και πιο αξιόπιστη».
Οι καθ' ων η αίτηση, αντικρούοντας τις εισηγήσεις περί πλάνης και έλλειψης αιτιολογίας, υποβάλλουν ότι, με βάση τα ευρήματα της Αναθεωρητικής Αρχής, δεν υπήρχε άλλη επιλογή από την ανάκληση του διαγωνισμού και επικαλούνται το εύρημα της Αναθεωρητικής Αρχής, στη σελ. 15 της απόφασής της στην ιεραρχική προσφυγή αρ. 22/2011 (Παράρτημα Β΄ της Ένστασης), ότι «η χαλάρωση που επιδεικνύει η Επιτροπή Αξιολόγησης επεκτείνεται και κατά την ενάσκηση των εξουσιών τόσο του Συμβουλίου Προσφορών όσο και της Ολομέλειας του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λάρνακας με τρόπο που καθιστά αβέβαιη τελικά την έκβαση του διαγωνισμού και κατά συνέπεια, παράνομη ολόκληρη τη διαδικασία που ακολουθήθηκε και τη λήψη απόφασης».
Επικαλούνται, επίσης, τον Κανονισμό 14(3)(ε) των περί της Σύναψης Συμβάσεων (Προμήθειες, Έργα και Υπηρεσίες) (Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου και Κοινότητες) Κανονισμών του 2004, ΚΔΠ 492/2004, το περιεχόμενο του οποίου είναι πανομοιότυπο με αυτό του Κανονισμού 34(5) της ΚΔΠ 201/2007 (πιο πάνω) και που σύμφωνα με τον οποίο:
«ακύρωση διαγωνισμού δύναται να αποφασιστεί για έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους λόγους:
(α)................................
(ε) όταν συντρέχει οποιοσδήποτε άλλος σοβαρός μη προβλεπτός λόγος τον οποίο το κατά περίπτωση αρμόδιο όργανο κρίνει δικαιολογημένο».
Επιπρόσθετα, οι καθ' ων η αίτηση εισηγούνται ότι, εκτός των ευρημάτων της Αναθεωρητικής Αρχής, έλαβαν υπόψη την πολυπλοκότητα του διαγωνισμού και των τεχνικών στοιχείων του, τον όγκο της προσφοράς και τον αριθμό των υπό προσφορά στοιχείων που καθιστούσαν τη σύγκριση και αξιολόγησή τους δύσκολη και αναξιόπιστη.
Υποστηρίζουν ότι οι όροι και τα στοιχεία του διαγωνισμού αποδείχτηκαν κατά την εξέλιξη των πραγμάτων με βάση το ιστορικό και σε συνάρτηση με τις υποβληθείσες προσφορές ως ένα μη προβλέψιμο γεγονός, που συνιστούσε σοβαρό λόγο για την ανάκλησή του, επιβαλλόμενο μάλιστα από το δημόσιο συμφέρον για την αποτροπή συνέχισης μιας αναξιόπιστης διαδικασίας.
Όπως τονίζεται στο σύγγραμμα του Ε.Π. Σπηλιωτόπουλου, Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, 12η Έκδοση, σελ. 191 κ.ε., οι κανόνες που ρυθμίζουν την ανάκληση διοικητικών πράξεων προβλέπονται, κατά βάση, από γενικές αρχές του Διοικητικού Δικαίου. Με τους κανόνες αυτούς επιδιώκεται ασφάλεια δικαίου, δηλαδή η σταθερότητα των νομικών και πραγματικών καταστάσεων που δημιουργούνται με τις διοικητικές πράξεις προς χάρη της εύρυθμης και χρηστής διοίκησης και για την προστασία των διοικουμένων και την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.
Σύμφωνα με το ίδιο σύγγραμμα, κατ΄ εξαίρεση, επιτρέπεται η ανάκληση νόμιμων διοικητικών πράξεων για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Η αντίθεση προς το δημόσιο συμφέρον μπορεί να στηρίζεται σε στοιχεία μεταγενέστερα από εκείνα που υπήρχαν ή συνέτρεχαν κατά την έκδοση της πράξης. Η αντίθεση προς το δημόσιο συμφέρον πρέπει να αιτιολογείται ειδικά, δεδομένου ότι είναι επαχθές μέτρο για το διοικούμενο, η δε κρίση της Διοίκησης ότι συντρέχουν λόγοι δημόσιου συμφέροντος ελέγχεται από τα δικαστήρια.
Η αιτιολογία που δόθηκε από το Συμβούλιο για την ακύρωση του διαγωνισμού, δε φαίνεται να εμπίπτει σε κάποια από τις ρητά προβλεπόμενες περιπτώσεις των Κανονισμών που προεκτέθηκαν.
Η επίκληση της συνδρομής «οποιουδήποτε σοβαρού μη προβλεπτού λόγου» του Κανονισμού 14(3)(ε) της ΚΔΠ 492/2004, από τους καθ' ων η αίτηση, ως αιτιολογικού ερείσματος, δεν τεκμηριώνεται από τα έγγραφα του φακέλου και η επίκληση της πολυπλοκότητας του διαγωνισμού και του όγκου των προσφορών, όπως εν τέλει τίθεται από το δικηγόρο των καθ' ων η αίτηση, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως «μη προβλεπτός λόγος» που θα δικαιολογούσε την ακύρωσή του.
Aναφορικά με το δημόσιο συμφέρον, η επίκληση του οποίου δεν προκύπτει από τα πρακτικά του Συμβουλίου, αλλά εισάγεται με γενικότητα στην αγόρευση των καθ' ων η αίτηση, στη Στεφανίδης & άλλοι v. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 367, επισημάνθηκαν τα ακόλουθα:
«Είναι καθιερωμένη αρχή ότι απλή επίκληση του Δημοσίου συμφέροντος δεν αποτελεί αιτιολογία. Αν πρόκειται η επίκληση του δημοσίου συμφέροντος να προσφέρει στήριξη σε μια διοικητική ενέργεια θα πρέπει να συγκεκριμενοποιείται με αναφορά σε περιστατικά, έτσι που να αποκτά το απαραίτητο περιεχόμενο που θα αποκαλύπτει το συλλογισμό και θα επιτρέπει το δικαστικό έλεγχο. Η εξειδίκευση του δημοσίου συμφέροντος επιβάλλεται από της πλευράς της προστασίας του ατομικού συμφέροντος του επηρεαζομένου».
Επίσης, στην Τουμαζής v. Δημοκρατίας (1990) 3 AΔΔ 408, λέχθηκαν τα ακόλουθα:
«Το δημόσιο συμφέρον δεν μπορεί να οριστεί εκ των προτέρων κατά τρόπο απαλλαγμένο από αοριστολογίες, σφάλματα και μονομέρειες. Το δημόσιο συμφέρον είναι μια εικόνα που αποκτά πραγματική χειροπιαστή σημασία, με τη συγκεκριμενοποίηση της. Η έννοια του δημοσίου συμφέροντος δεν αποτελεί κατηγορία ευρισκόμενη εκτός και πέραν της περιοχής του δικαίου και της αρχής της νομιμότητας αλλά εντάσσεται σ΄ αυτήν».
Επιπρόσθετα, πρέπει να επισημανθεί ότι οι ισχυρισμοί που προβάλλονται από τους δικηγόρους δεν μπορούν να αποτελέσουν μέρος της αιτιολογίας της επίδικης απόφασης (βλ. Μαρούλα Αχιλλέως v. EΔΥ (1992) 3 ΑΑΔ 565 και J.M.C. Polytrade v. Δημοκρατίας (1992) 3 ΑΑΔ 294).
Δεδομένου ότι τα σημεία που κρίθηκαν τρωτά από την Αναθεωρητική Αρχή θα μπορούσαν να διορθωθούν από την Επιτροπή, στα πλαίσια επανάληψης της διαδικασίας από το στάδιο της αξιολόγησης των προσφορών, η επίδικη απόφαση στην έκταση που, όπως προκύπτει, στηρίχθηκε ουσιωδώς σ' αυτά, καθώς και στην άποψη του Νομικού Συμβούλου, δεν είναι δεόντως αιτιολογημένη και παραβιάζει το κανονιστικό πλαίσιο που υποδείχθηκε πιο πάνω.
Για τους πιο πάνω λόγους, η προσφυγή επιτυγχάνει με €1.400 έξοδα, πλέον ΦΠΑ, υπέρ των αιτητών. Η επίδικη πράξη ακυρώνεται με βάση το Άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.
Κ. Σταματίου,
Δ.
/ΧΤΘ