|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D349
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 286/2014
15 Μαϊου, 2015
[Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ANΔΡΕΑΣ ΧΑΤΖΗΛΟΙΖΗ
Αιτητής
- ΚΑΙ -
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
Καθ'ων η αίτηση
...
Ο αιτητής παρών προσωπικά
Μ. Στυλιανού, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση
.........
A Π Ο Φ Α Σ Η
Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ: Ο αιτητής ο οποίος χειρίστηκε την υπόθεση του προσωπικά, με την παρούσα προσφυγή ζητά την ακύρωση της απόφασης του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, που του κοινοποιήθηκε με επιστολή ημερ. 3/02/14 της προϊσταμένης του Γραφείου Κοινωνικών Υπηρεσιών Καμάρων, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για έγκριση βοηθήματος ως ανάπηρου ατόμου στη βάση του άρθρου 2 του περί Δημοσίων Βοηθημάτων Νόμου του 2006 έως 2013.
Θα συνοψίσω τα απλά γεγονότα που περιβάλλουν την προσφυγή. Ο αιτητής ηλικία 43 ετών είναι παντρεμένος με Ρουμάνα υπήκοο και πατέρας τριών παιδιών ηλικίας 17,15 και 6 ετών που απέκτησε από το γάμο του καθώς και ενός ακόμη γιου 25 ετών, φοιτητή, παιδί της συζύγου του από προηγούμενο γάμο. Διαμένουν σε κατοικία αυτοστέγασης στην Δρομολαξιά.
Μετά από αίτηση του για παροχή Δημοσίου Βοηθήματος ημερ. 23.6.11και σχετική ιατρική βεβαίωση Χειρούργου ορθοπεδικού, σύμφωνα με την οποία μετά από εργατικό ατύχημα το 2011 και χειρουργική επέμβαση παρουσιάζει «σημεία αλγοδυστροφίας, δυσκαμψία στον αντίχειρα και αρ. δείκτη, απώλεια αίσθησης στον αντίχειρα, δείκτη, μέσο και ακροδικό μέρος του παραμέσου δακτύλου, ουλές από προηγούμενα χειρουργεία». Στην ίδια ιατρική βεβαίωση ημερ. 23/6/11 αναφέρεται ότι «Με βάση προηγούμενη γνωμάτευση ιατροσυμβουλίου φέρει 75% αναπηρία στον αριστερό άκρο χείρα». Τον Σεπτέμβριο 2011 παραχωρήθηκε στον αιτητή έκτακτο δημόσιο βοήθημα από την υποβολή της αίτησης του, αρχικά μέχρι την 31/7/2011 και ακολούθως μέχρι την 30.11.11. Την ίδια περίοδο ενεγράφησαν τόσο ο ίδιος όσο και η σύζυγος του ως άνεργοι στη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης.
Αρμόδια λειτουργός των καθ' ών η αίτηση πληροφορήθηκε στις 27.1.12 ότι η σύνταξη ανικανότητας που λάμβανε ο αιτητής (σε ποσοστό 75%) διεκόπη, λόγω του ότι εντοπίστηκε να εργάζεται περισσότερες ώρες από αυτές που δικαιούται, ενώ σύμφωνα με σχετική βεβαίωση ήταν εγγεγραμένος ως αυτοτελώς εργαζόμενο πρόσωπο με εβδομαδιαίο εισόδημα 113€ και εξασκούσε το επάγγελμα του κτίστη.
Παρόλα αυτά του παραχωρήθηκε με έκτακτο χορήγημα, δημόσιο βοήθημα και για τον μήνα Ιανουάριο 2012, ενώ η αίτηση του προς το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τερματισμό της απασχόλησης του ως αυτοτελώς εργαζομένου εγκρίθηκε από 1.1.12.
Για τους μήνες Φεβρουάριο 2012-Μαιο 2012 επίσης του παραχωρήθηκε δημόσιο έκτακτο βοήθημα για κάλυψη βασικών αναγκών εκ €1009,14μηνιαίως και 1852,2(για τον μήνα Μάιο συμπεριλαμβανομένου του επιδόματος Πάσχα), ενώ από 1.6.12 σύμφωνα με αναθεωρημένη έκθεση λάμβανε κανονικά δημόσιο βοήθημα που ανέρχονταν σε €1.401 μηνιαίως.
Στις 17.4.13 υπέβαλε χειρόγραφη επιστολή, με την οποία ζητούσε την παροχή αναπηρικού επιδόματος και την παραπομπή του στην Πολυθεματική Ομάδα, χωρίς οποιαδήποτε ιατρική μαρτυρία. Επειδή δεν είχε λάβει οποιαδήποτε απάντηση καταχώρησε την Προσφυγή 5816/13 και τελικά στις 9.1.14 αποστάληκε απάντηση από τις Υπηρεσίες Κοινωνικης Ευημερίας ότι προκειμένου να εξεταστεί το αίτημα του, θα πρέπει να προσκομιστεί συμπληρωμένο το έντυπο ΥΚΕ6 (Θ) συνοδευόμενο από πρόσφατη ιατρική έκθεση ΥΚΕ 73 του θεράποντα ιατρού του.
Πράγματι ο αιτητής προσκόμισε την αίτηση για παροχή αναπηρικού επιδόματος στον κατάλληλο τύπο μαζί με πρόσφατη ιατρική έκθεση, όπου αναφέρετο «μόνιμη βλάβη αριστερού άκρου χειρός. Είναι ανίκανος για εργασία για περίοδο ενός έτους».
Ακολούθησε κατ΄οικον αιφνιδιαστική επίσκεψη της λειτουργού των καθ ών η αίτηση στα πλαίσια διερεύνησης του αιτήματος, κατά την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη του αιτήματος με βάση τις ακόλουθες διαπιστώσεις:
«Το 2001 ο αναφερόμενος είχε εργατικό ατύχημα και υπέστη σοβαρό τραυματισμό στα τρία δάκτυλα του αριστερού χεριού. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του έκοψε τρεις τένοντες και τέσσερεις αρτηρίες. Ακολούθησε φυσιοθεραπείες για την βελτίωση της λειτουργικότητας του. Η πρώτη ιατρική βεβαίωση που προσκόμισε στις 23/8/2011 (κυαν9) ο ιατρός δηλώνει ότι ο αναφερόμενος «είναι ικανός για μερικής μορφής/ελαφριάς εργασίας». Εκ τότε υπογράφει ως κανονικός άνεργος στην Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης. Η πρόσφατη ιατρική βεβαίωση που προσκόμισε αναφέρει ότι πρόκειται για μόνιμη βλάβη και ότι είναι ανίκανος για εργασία γι' ένα χρόνο δηλ μέχρι και τις 15/1/2015. Συμπερασματικά αναφέρω ότι και οι δυο ιατρικές βεβαιώσεις αναφέρονται σε ανικανότητα για εργασία όχι σε αναπηρία.
Κατά τη συνεργασία μας διαπίστωσα ότι ο αναφερόμενος παρόλο το πρόβλημα υγείας του, έχει μάθει και χρησιμοποιεί τα δάκτυλα του. Μπορεί να πιάσει αντικείμενο, πχ. το ποτήρι και να το σπρώξει. Επίσης μπορεί και οδηγά αυτοκίνητο με ταχύτητες. Φαίνεται ότι είναι άτομο, λειτουργικό, που αυτοεξυπηρετείται και δεν χρήζει βοήθειας από άλλο άτομο. Το πρόβλημα υγείας του αναφερόμενου δεν φαίνεται να μειώνει ουσιωδώς την λειτουργικότητα του. Κρίνω ότι δεν πληροί σωρευτικά τα κριτήρια του όρου «ανάπηρος» όπως αυτός ερμηνεύεται στο Άρθρο 2 στις Εισαγωγικές Διατάξεις των περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμων 2006 έως 2013.»
Η επόπτης Κα Χριστοφόρου συμφώνησε και σημείωσε περαιτέρω ότι δεν πληροί σωρευτικά τα κριτήρια του Νόμου, διότι από την περιγραφή χρησιμοποιεί μεν το χέρι του με δυσκολία αλλά δεν φαίνεται αυτό να μειώνει ουσιωδώς τη λειτουργικότητα του .Τα ίδια σημείωσε και η κα Κάτια Λουκά που ενέκρινε την απόρριψη, σημειώνοντας περαιτέρω ότι:
«Σημειώνεται ότι, ενώ στην ιατρική βεβαίωση με ημερομηνία 14-1-2014, (Κ.142), ο ιατρός αναφέρει ανικανότητα του λήπτη για εργασία για ένα χρόνο, ο ίδιος στις 20-1-2014 έχει εγγραφεί το Γραφείο Εργασίας ως άνεργος στην κατηγορία 5, με επιθυμητά επαγγέλματα: Κτίστες, Εργάτες οδοποιίας και παρόμοια, Εργάτες Δασών και άλλοι Ανειδίκευτοι εργάτες, Κ. 144.»
Ο αιτητής υποστηρίζει ότι οι καθ' ών η αίτηση γνώριζαν για την αναπηρία του σε ποσοστό 75% από 23/6/11, πριν ξεκινήσει να υπογράφει ως άνεργος και εξάλλου βάσει του Ν.95(Ι)/2006 δικαιούται να εργάζεται μέχρι €512 χωρίς αποκοπή. Θεωρεί ότι οι καθ' ών η αίτηση ενήργησαν χωρίς την δέουσα έρευνα και προσοχή.
Οι ισχυρισμοί του αιτητή δεν στοιχειοθετούν λόγους ακυρότητας. Θα πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ του ποσοστού αναπηρίας, με βάση το οποίο φαίνεται ότι ο αιτητής λάμβανε κάποια σύνταξη ανικανότητας από το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων στην βάση άλλης νομοθεσίας(μέχρι 10/2011), από τα κριτήρια και τις νομοθετικές πρόνοιες για σκοπούς του περί Δημοσίων Βοηθημάτων Νόμου του 2006 έως 2013.
Για σκοπούς της οικείας νομοθεσίας, πράγματι ενδεχόμενη απασχόληση του αιτητή δημοσίου βοηθήματος και εξασφάλιση εισοδήματος από άλλες πηγές δεν αποκλείει τα δικαιώματα του ως λήπτη δημοσίου βοηθήματος (βλ. ορισμό άρθρου 2 «εισόδημα και οικονομικοί πόροι» ), αφού κατά το άρθρο 6 του νόμου το ποσό του δημοσίου βοηθήματος καθορίζεται με βάση το ποσό που οι οικονομικοί πόροι του αιτητή υπολείπονται του ποσού που είναι αναγκαίο για ικανοποίηση των εν λόγω αναγκών του. Συνεπώς το ζητούμενο δεν είναι αν ήταν ή όχι εγγεγραμμένος ως άνεργος, αλλά αν ο μισθός του καλύπτει τις βασικές ανάγκες και των εξαρτωμένων του.
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το διοικητικό φάκελο, ο αιτητής ενώ λάμβανε σύνταξη ανικανότητας και επίδομα χαμηλοσυνταξιούχου με χαμηλά εισοδήματα, παράλληλα έπαιρνε και συμπλήρωμα Δημοσίου Βοηθήματος. Εν πάση περιπτώσει από 2/1/12 ξεκίνησε να εγγράφεται ως κανονικός άνεργος και τερμάτισε την καταβολή εισφορών στις Κοινωνικές Ασφαλίσεις ως αυτοτελώς εργαζόμενος.
Όπως έχει νομολογηθεί, το κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων τα οποία παρέχουν τη βάση για ασφαλή συμπεράσματα (Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270). Η έρευνα είναι επαρκής, σύμφωνα με τη νομολογία, εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται (Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών κ.α. (1999) 3 Α.Α.Δ. 447).
Οι καθ' ών η αίτηση όπως αναδεικνύεται από το φάκελο διερεύνησαν πλήρως το ιστορικό του αιτητή καθώς και όλα τα ιατρικά πιστοποιητικά που είχαν ενώπιον τους. Ο αιτητής ήταν δικαιούχος δημοσίου βοηθήματος σε άλλη βάση προηγουμένως και όχι ως ανάπηρος. Κλήθηκαν να εξετάσουν για πρώτη φορά το δικαίωμα του σε αναπηρικό επίδομα με την αίτηση του ημερ.15.1.14, στην οποία ο ιατρός αναφέρεται ''σε μόνιμη βλάβη'' και ότι ''κρίνεται ανίκανος για εργασία για ένα έτος''. Η δε προηγούμενη γνωμάτευση ημερ.23/8/11 αναφέρει ότι είναι ικανός για ελαφριάς μορφής ή μερική εργασία.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Νόμου, «ανάπηρος» για σκοπούς λήψης δημόσιου βοηθήματος σημαίνει: «. άτομο το οποίο εκ γενετής ή λόγω γεγονότος που του συνέβηκε πριν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του, παρουσιάζει οποιασδήποτε μορφής ανεπάρκεια ή μειονεξία, η οποία προκαλεί μόνιμο ή απροσδιόριστης διάρκειας σωματικό, διανοητική ή ψυχικό περιορισμό σ΄ αυτό και η οποία, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό και άλλα προσωπικά στοιχεία του εν λόγω ατόμου, μειώνει ουσιωδώς ή αποκλείει τη δυνατότητα εκτέλεσης μιας ή περισσοτέρων δραστηριοτήτων ή λειτουργιών που θεωρούνται ως φυσιολογικές και ουσιώδεις για την ποιότητα ζωής κάθε ατόμου της ίδιας ηλικίας που δεν παρουσιάζει τέτοια ανεπάρκεια ή μειονεξία.»
(Η υπογράμμιση είναι του Δικαστηρίου)
Συνεπώς δεν προκύπτει από τις ιατρικές μαρτυρίες με σαφήνεια οποιοσδήποτε μόνιμος ή απροσδιόριστης διάρκειας σωματικός περιορισμός που θα μπορούσε να οδηγήσει τους καθ' ών στην βάση του ιστορικού του(μερική απασχόληση του ως κτίστης), στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ανάπηρο άτομο κατά την πιο πάνω έννοια.
Τόσο οι παρατηρήσεις της λειτουργού ως προς την κινητικότητα του χεριού και την εν γένει λειτουργικότητα του όσο και η αναφορά από την Β.Ε.Λ.Ε κ.Λουκά που τελικά ενέκρινε την απόρριψη, ότι παρόλο που ο ειδικός ιατρός τον έκρινε ανίκανο για εργασία μέχρι τις 15/1/15 εντούτοις εγγράφηκε στις 20/01/14 ως άνεργος στην κατηγορία 5 με επιθυμητά επαγγέλματα αυτά του κτίστη και του εργάτη, θεωρώ πως σχετίζονται με τις προϋποθέσεις του Νόμου και αρμοδίως λήφθηκαν υπόψη.
Δεν θεωρώ ότι οι καθ΄ ων η αίτηση υπερέβησαν τα ακραία όρια της διακριτικής τους ευχέρειας, ούτε ότι υπέπεσαν σε οποιαδήποτε νομική ή πραγματική πλάνη. Έκαμαν επαρκή έρευνα και έδωσαν ικανοποιητική αιτιολογία για την απόφασή τους.
Αναφορικά με τον επόμενο λόγο που αφορά την ισχυριζόμενη υποχρέωση παραπομπής του στη Συμβουλευτική Πολυθεματική Ομάδα, το άρθρο 3(13) του Νόμου προνοεί για την υποχρέωση του Διευθυντή να ακούσει τις απόψεις της στην περίπτωση που αίτηση για βοήθημα απορριφθεί και ζητηθεί επανεξέταση. Στην προκειμένη περίπτωση δεν προκύπτει οποιαδήποτε ένδειξη από το φάκελο ότι υποβλήθηκε αίτημα επανεξέτασης, παρά την αναφορά του αιτητή κατά τις διευκρινήσεις ότι «πήρε χαρτί στο γραφείο ευημερίας», εννοώντας προφανώς την χειρογραφη επιστολή ημερ.17/4/13. Πρόκειται για πρώτη εξέταση και όχι για επανεξέταση κατόπιν αιτήματος μετά από απόρριψη. Ως εκ τούτου, δεν βρίσκει εφαρμογή το άρθρο 3(13) του Νόμου (βλ. Υπόθεση αρ. 30/2011, Βαλέριος Λευτέρη ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 30.11.2012, Υποθ. αρ. 108/12, Κώστας Σαρμιας ν. Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ημερομηνίας 22.1.2014).
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με €300 έξοδα συμπεριλαμβανομένων του ΦΠΑ σε βάρος του αιτητή.
Λ. Παρπαρίνος, Δ.
/ΚΑΣ