|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D977
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 5630/2013)
19 Δεκεμβρίου, 2014
[Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
KALE EKEMA NGOMBA,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
2. ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η Αίτηση.
_________________________
Νικολέττα Χαραλαμπίδου (κα), για τον Αιτητή.
Λουΐζα Χριστοδουλίδου-Ζαννέτου (κα), Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ' ων η Αίτηση.
_________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.: Ο αιτητής Kale Ekema Ngomba προσβάλλει, ως πεπλανημένες περί τα πράγματα και το νόμο, τις αποφάσεις, υπό τη μορφή διαταγμάτων της Διευθύντριας του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, ημερομηνίας 1.6.2013, για απέλασή του και κράτησή του, αντίστοιχα. Οι εν λόγω αποφάσεις του έχουν γνωστοποιηθεί δεόντως.
Ο αιτητής κατάγεται από το Καμερούν και αφίχθηκε στην Κύπρο παράνομα, σε άγνωστο τόπο και χρόνο, αφού δεν υπάρχει οτιδήποτε καταγραμμένο επισήμως, σχετικά. Το πρώτο που είναι γνωστό, σε σχέση με την εδώ παρουσία του, είναι το αίτημά του, ημερομηνίας 3.7.2007, για παραχώρηση προς αυτόν πολιτικού ασύλου και, συνακόλουθα, αίτημά του για παραχώρηση άδειας για προσωρινή παραμονή του στην Κύπρο. Στις 29.5.2008, το αίτημά του για άσυλο απορρίφθηκε. Διοικητική προσφυγή του εναντίον της πιο πάνω απορριπτικής απόφασης, επίσης, απορρίφθηκε, με απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερομηνίας 19.9.2008. Ακολούθως, στις 18.6.2009, το προαναφερθέν Τμήμα κάλεσε τον αιτητή να αναχωρήσει από την Κύπρο.
Στο μεταξύ, ο αιτητής, στις 14.11.2008, τέλεσε γάμο με τη Βρετανίδα υπήκοο Dawn Kevern, η οποία διέμενε στην Κύπρο. Δεδομένου του γεγονότος αυτού, υπέβαλε, στις 16.7.2009, αίτηση για έκδοση προς αυτό Δελτίου Διαμονής, ως μέλος οικογένειας πολίτη της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης, (MEU2A). Κατά την εξέτασή της, έγιναν αρκετοί έλεγχοι, σχετικά, από την αστυνομία, με αποτέλεσμα να παρέλθει αρκετός χρόνος μέχρι τη λήψη της απόφασης. Επειδή διαπιστώθηκε δε ότι η Βρετανίδα σύζυγος του αιτητή απουσίαζε για αρκετό καιρό από την Κύπρο, ηγέρθησαν σοβαρές αμφιβολίες για τη γνησιότητα του γάμου τους και, στη βάση αυτή, απορρίφθηκε η εν λόγω αίτησή του. Ενημερώθηκε, σχετικά, ο αιτητής με επιστολή του Τμήματος, ημερομηνίας 1.9.2011, με την οποία αυτός καλείτο, επίσης, να αναχωρήσει από την Κύπρο εντός ενός μηνός από την πιο πάνω ημερομηνία.
Ο αιτητής προσέφυγε κατά της πιο πάνω απόφασης με την προσφυγή 1514/2011. Το πιο πάνω δικαστικό μέτρο δεν εμπόδισε τη διοίκηση να συνεχίσει, μέσω της αστυνομίας, τον έλεγχο των στοιχείων του. Στις 18.3.2012, διαπιστώθηκε ότι αυτός βρισκόταν παράνομα στην Κύπρο και συνελήφθη. Παρέμεινε υπό κράτηση και την επομένη, 19.3.2012, εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα απέλασης και κράτησης. Αφέθηκε, όμως, ελεύθερος, όταν, στις 28.9.2012, η προαναφερθείσα προσφυγή κρίθηκε υπέρ του· αποφασίστηκε ότι δεν είχε γίνει επαρκής έρευνα σε σχέση με τους λόγους απουσίας της συζύγου του από τη Δημοκρατία.
Μετά την πιο πάνω δικαστική απόφαση, το Τμήμα συνέχισε τις έρευνές του και, στις 30.4.2013, ζήτησε γραπτώς από τον αιτητή να εξηγήσει τους ιατρικούς λόγους, για τους οποίους η σύζυγός του μετέβη και διέμενε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πρόσθετα, τον καλούσε όπως, εντός 30 ημερών, υποβάλει νέα αίτηση MEU2A, για έκδοση προς αυτό Δελτίου Διαμονής. Δεν υπήρξε, προφανώς, ανταπόκριση. Στις 30.5.2013, ο αιτητής εντοπίστηκε από μέλη της αστυνομίας στη Λεμεσό και συνελήφθη, προκειμένου να εξακριβωθούν τα στοιχεία του· δεν είχε στην κατοχή του οποιοδήποτε αποδεικτικό στοιχείο της ταυτότητάς του. Κατά την επόμενη ημέρα, έγινε τηλεφωνική επικοινωνία με τη Βρετανίδα σύζυγό του, στα πλαίσια ελέγχου για διαπίστωση της σχέσης τους ως συζύγων. Την ίδια ημέρα, λήφθηκε κατάθεση του αιτητή από την αστυνομία, στην οποία αυτός εξήγησε τη σχέση τους, ισχυριζόμενος ότι δεν υπήρχαν οποιαδήποτε προβλήματα μεταξύ τους. Υποστήριξε δε ότι ο λόγος που υποχρέωνε τη σύζυγό του να μεταβαίνει στη Βρετανία ήταν ιατρικός· αυτή είχε προβλήματα με τα δόντια της και είχε υποβληθεί σε εγχείρηση.
Κατά την πιο πάνω τηλεφωνική επικοινωνία μελών της Υ.Α.Μ. με τη σύζυγο του αιτητή, η τελευταία ανέφερε ότι, μετά από αρκετά προβλήματα που η ίδια και ο σύζυγός της αντιμετώπιζαν, αυτή επαναπατρίστηκε το 2010 και, από τότε, δεν είχαν οποιαδήποτε επικοινωνία. Είχε επικοινωνήσει, όμως, πριν τρεις μήνες, η ίδια μαζί του και του ζήτησε να υποβάλει αίτηση διαζυγίου, πράγμα το οποίο, όμως, ο αιτητής παρέλειψε να πράξει. Ως εκ τούτου, όπως πληροφόρησε, θα προέβαινε η ίδια στις ανάλογες ενέργειες, αφού θεωρούσε ότι δεν υπήρχε, πλέον, πιθανότητα επανασύνδεσής τους. Λαμβανομένης υπόψη και της πιο πάνω πληροφορίας, το Τμήμα εξέδωσε, την 1.6.2013, εναντίον του αιτητή τα προαναφερθέντα δύο διατάγματα, τα οποία περιλαμβάνονται στις αντίστοιχες αποφάσεις, οι οποίες προσβάλλονται με την παρούσα προσφυγή.
Τα εν λόγω δύο διατάγματα σχετίζονται άμεσα μεταξύ τους, υποστηρίζονται δε, εν μέρει, και από την ίδια αιτιολογία. Συγκεκριμένα, το διάταγμα κράτησης εκδόθηκε προς το σκοπό διευκόλυνσης της διαδικασίας η οποία άρχισε με το διάταγμα για την απέλαση του αιτητή. Όσον αφορά το τελευταίο αυτό διάταγμα, η Διευθύντρια του εν λόγω Τμήματος, απευθυνόμενη προς τον Αρχηγό Αστυνομίας, τον πληροφορούσε ότι ο αιτητής κατέστη απαγορευμένος μετανάστης «... καθότι η αίτησή του για δελτίο διαμονής ως μέλος οικογένειας Ευρωπαίας πολίτιδος απερρίφθη γιατί δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις του άρθρου 27 του περί του Δικαιώματος των Πολιτών της ΄Ενωσης και των Μελών των Οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να Διαμένουν Ελεύθερα στη Δημοκρατία Νόμου του 2007 όπως τροποποιήθηκε μέχρι το 2013.». Στη συνέχεια και για το λόγο, ανωτέρω, αυτή προέβηκε στην ακόλουθη δήλωση: «... εγώ η Διευθύντρια με το παρόν διάταγμα διατάσσω όπως ο Azekhumen Martins OKOUKONI απελαθεί και αναχωρήσει από τη Δημοκρατία το συντομότερο δυνατό».
Πρόκειται για απόφαση εμπεριέχουσα διάταγμα απέλασης. Σαφέστατα, υπάρχει ένα σοβαρό λάθος σ΄ αυτήν, ως προς το πρόσωπο του οποίου διατάσσεται η απέλαση. Οπωσδήποτε, δεν είναι την απέλαση του παρόντα αιτητή που διατάσσει, αλλά κάποιου άλλου κατονομαζόμενου προσώπου, άγνωστου προς την παρούσα διαδικασία. Το εν λόγω λάθος, όμως, είναι, βέβαια, μοιραίο για την τύχη της απόφασης και του διατάγματος το οποίο εμπεριέχεται σ΄ αυτή.
Δεν είναι, όμως, αυτός ο μοναδικός λόγος, για τον οποίο η πιο πάνω απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί. Από τα γεγονότα που αναφέρθηκαν προηγουμένως και είναι κοινώς αποδεκτά, δεν προκύπτει να έχει απορριφθεί, τελικά, η αίτηση του αιτητή για έκδοση προς αυτόν δελτίου διαμονής. Μετά την ακύρωση της αρχικής απόρριψης της στα πλαίσια της προσφυγής 1514/2011, η αίτηση αναβίωσε και θα έπρεπε, με δεδομένο ότι δεν αποσύρθηκε, να επανεξεταστεί. Αναλήφθηκε κάποια προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή, όπως, επίσης, προκύπτει από τα πιο πάνω γεγονότα, όμως, δεν αναφέρεται να λήφθηκε ποτέ οποιαδήποτε απόφαση σχετικά. Επομένως, η απόφαση για έκδοση του διατάγματος απέλασης του αιτητή, στη βάση της δήθεν απόρριψης της αίτησής του για δελτίο διαμονής, είναι λανθασμένη, αφού στηρίχθηκε σε ανύπαρκτο γεγονός.
Επομένως, για τους λόγους που αναφέρονται πιο πάνω, η απόφαση της Διευθύντριας, για απέλαση του αιτητή, θα πρέπει να ακυρωθεί. Συνακόλουθα, η απόφαση για το διάταγμα κράτησης του, αφού εκδόθηκε για το σκοπό της απέλασής του, δεν μπορεί παρά να έχει και αυτή την ίδια τύχη. Άλλωστε, η Διευθύντρια αιτιολόγησε, εν μέρει, την έκδοσή της, στη δήθεν απόρριψη της αίτησης για παραχώρηση στον αιτητή δελτίου διαμονής, που, όπως διαπιστώθηκε, ήδη, δεν ευσταθεί.
Η απόφαση, όμως, για έκδοση διατάγματος κράτησης του αιτητή, προσβάλλεται ως ανεξάρτητη απόφαση της Διευθύντριας, υποστηριζομένης, όπως θα έπρεπε, από κάποια σχετική αιτιολογία. Σε σχέση με το θέμα αυτό θα πρέπει, κατ' αρχάς, να αναφερθεί ότι η έκδοση της συγκεκριμένης απόφασης διέπεται από το άρθρο 18ΠΣΤ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ. 105, όπως αυτός έχει τροποποιηθεί από τον ομώνυμο Ν. 153(Ι)/2011. Το εν λόγω άρθρο προβλέπει, συγκεκριμένα, πότε δικαιολογείται η έκδοση διατάγματος για κράτηση προσώπου, υπηκόου τρίτης χώρας υποκείμενου σε διαδικασίες επιστροφής, με την προσθήκη ότι τέτοιο διάταγμα θα πρέπει να έχει τη μικρότερη δυνατή χρονική διάρκεια.
Στην προκειμένη περίπτωση, διαπιστώνεται ότι δεν αναφέρεται οτιδήποτε στη σχετική απόφαση της Διευθύντριας, προς αιτιολόγηση της έκδοσης του εν λόγω διατάγματος, παρά μόνο ότι θεωρήθηκε πως ήταν αναγκαίο ο αιτητής να παραμείνει υπό κράτηση μέχρις ότου απελαθεί. Σαφώς δεν αποτελεί αυτό δικαιολογία και, πολύ περισσότερο, δε συνάδει με ό,τι το προαναφερθέν άρθρο προβλέπει σε μια τέτοια περίπτωση.
Για τους πιο πάνω λόγους λοιπόν, οι προσβαλλόμενες αποφάσεις ακυρώνονται, με βάση το ΄Αρθρο 146.4(β) του Συντάγματος, και παύουν να έχουν οποιαδήποτε ισχύ.
Τα έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., επιδικάζονται υπέρ του αιτητή και εναντίον των καθ' ων η αίτηση. Να υπολογιστούν από την Πρωτοκολλητή και να εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Γ.Ν. Γιασεμής,
Δ.
/ΜΠ