|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D870
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
14 Νοεμβρίου, 2014
[ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 603/2011, 622/2011
623/2011, 624/2011, 625/2011
Υπóθεση Αρ. 603/2011
ΝΙΚΟΣ ΠΑΤΣΑΛΙΔΗΣ,
Αιτητής,
ν.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ'ου η αίτηση.
Υπóθεση Αρ. 622/2011
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΡΤΕΜΗΣ,
Αιτητής,
ν.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ'ου η αίτηση.
Υπóθεση Αρ. 623/2011
ΚΑΛΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ,
Αιτητής,
ν.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ'ου η αίτηση.
Υπóθεση Αρ. 624/2011
ΛΟΙΖΟΣ Β. ΑΔΑΜΟΥ,
Αιτητής,
ν.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ'ου η αίτηση.
Υπóθεση Αρ. 625/2011
ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑ,
Αιτητής,
ν.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ'ου η αίτηση.
Χρ. Χριστάκη, για τους Αιτητές.
Δ. Εργατούδη (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τον Καθ'ου η αίτηση.
________________________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.: Οι πιο πάνω προσφυγές, οι οποίες συνεκδικάστηκαν λόγω ταυτότητας πραγματικού και νομικού υπόβαθρου, στρέφονται εναντίον της απόφασης του καθ'ου η αίτηση ημερομηνίας 24/3/2011, με την οποία έκρινε ότι οι αιτητές κατέχουν παράνομα, υποστατικά στον προσφυγικό οικισμό Τσιακκιλερό και τους καλούσε όπως εκκενώσουν και παραδώσουν ελευθέρα κατοχή των εν λόγω υποστατικών.
Όλοι οι αιτητές ήταν, κατά το χρόνο της τουρκικής εισβολής, μέλη προσφυγικών οικογενειών, οι οποίες στεγάστηκαν στον προσφυγικό οικισμό Τσιακκιλερό σε κατοικίες, για τις οποίες τους δόθηκε δικαίωμα χρήσης.
Στα πλαίσια επαναδραστηριοποίησης των αιτητών και των οικογενειών τους, δημιουργήθηκαν μικρές βιοτεχνίες οι οποίες στεγάστηκαν σε υποστατικά που ανηγέρθηκαν στις αυλές των κατοικιών που τους παραχωρήθηκαν. Τα εν λόγω υποστατικά, ηλεκτροδοτήθηκαν με τη συγκατάθεση του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως.
Με την πάροδο του χρόνου παραχωρήθηκαν στους αιτητές νέες κατοικίες και ως εκ τούτου, τους ζητήθηκε όπως εκκενώσουν και παραδώσουν τις κατοικίες που τους είχαν αρχικά παραχωρηθεί. Οι αιτητές αρνήθηκαν, με αποτέλεσμα στις 24/3/2011 ο Διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως να αποστείλει σε ένα έκαστο από αυτούς την πιο κάτω επιστολή:
"Κατακράτηση παράνομα της παλιάς κατοικίας με αρ. (..) στον Κυβερνητικό Οικισμό Τσιακκιλερό στη Λάρνακα.
Αναφέρομαι στο πιο πάνω θέμα και σας πληροφορώ ότι με την άρνηση σας για να μετακινήσετε τη βιοτεχνία σας στη Βιοτεχνική Περιοχή Δρομολαξιάς, στο βιοτεχνικό υποστατικό που έχετε εγκριθεί, ο Έπαρχος Λάρνακας έχει προχωρήσει στην κατανομή των υποστατικών σε άλλους δικαιούχους, σε συνεδρίες της σχετικής Επιτροπής για την παραχώρηση βιοτεχνικών υποστατικών..
2 Ως εκ τούτου, επειδή εξακολουθείτε να κατακρατείτε παράνομα τις κατοικίες με αρ.. στον Κυβερνητικό Οικισμό Τσιακκιλερό, καλείστε όπως εντός ενός μηνός από την λήψη της παρούσας επιστολής, εκκενώσετε και παραδώσετε ελεύθερες τις κατοικίες."
Αντιδρώντας οι αιτητές καταχώρισαν τις πιο πάνω προσφυγές.
Για σκοπούς ολοκλήρωσης της εικόνας που αναδύεται μέσα από τα γεγονότα που περιβάλλουν τις προσφυγές, θεωρώ σκόπιμο να αναφέρω και τα εξής:
Σε σύσκεψη που έλαβε χώρα στις 17/6/1999 αποφασίστηκε όπως δημιουργηθούν βιοτεχνικοί χώροι για σκοπούς ανέγερσης βιοτεχνικών υποστατικών για την άμεση μεταφορά των βιοτεχνιών οι οποίες λειτουργούσαν σε υφιστάμενες και παλαιές κατοικίες των προσφυγικών οικισμών. Τα υποστατικά θα παραχωρούντο σε δικαιούχους πρόσφυγες, με εκμίσθωση. Προτεραιότητα ως δικαιούχοι θα είχαν οι πρόσφυγες κάτοικοι των οικισμών Τσιακκιλερού/Κοκκίνων. Την ανέγερση των βιοτεχνικών υποστατικών ανέλαβε το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως.
Με την ολοκλήρωση της ανέγερσης τους, ο Έπαρχος Λάρνακας, παραχώρησε στους δικαιούχους τα βιοτεχνικά υποστατικά, έναντι ενοικίου, το οποίο υπολογίστηκε στη βάση του εμβαδού του υποστατικού.
Οι αιτητές, οι οποίοι ήταν μεταξύ αυτών που τους παραχωρήθηκαν υποστατικά για σκοπούς μεταστέγασης των βιοτεχνιών τους, διαφωνώντας ως προς το ύψος του ενοικίου, αρνήθηκαν να υπογράψουν τη σχετική σύμβαση.
Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών σε επιστολή του ημερομηνίας 24/6/2010 προς τον Έπαρχο Λάρνακας, αφού επεσήμανε ότι το κράτος έχει εξαντλήσει κάθε περιθώριο ένδειξης καλής θέλησης σε σχέση με τους βιοτέχνες, για τους οποίους ανεγέρθηκαν τα υποστατικά, ζήτησε την ακύρωση του εν ισχύει μέχρι τότε καταλόγου και την παραχώρηση των υποστατικών σε επαγγελματίες εκτοπισθέντες βιοτέχνες, διατεθημένους να συμβληθούν, με τη μέθοδο της προκήρυξης σχετικών πλειοδοτικών διαγωνισμών, με βάση κριτήρια που θα καθορισθούν.
Ακολούθησαν επιστολές του Επάρχου Λάρνακας προς τους αιτητές, με τις οποίες πληροφορούντο οι τελευταίοι ότι έχουν εγκριθεί για παραχώρηση έτοιμου Βιοτεχνικού Εργαστηρίου με μηνιαίο ενοίκιο. Ταυτόχρονα, οι αιτητές καλούντο όπως προσέλθουν στα γραφεία του Επάρχου για υπογραφή της σχετικής σύμβασης μίσθωσης εντός δέκα ημερών. Παράλληλα, οι αιτητές πληροφορούντο ότι εάν παραλείψουν να το πράξουν, θα θεωρηθεί ότι δεν ενδιαφέρονται για την παραχώρηση και η έγκριση τους θα ακυρωθεί άμεσα.
Οι αιτητές δεν υπέγραψαν τη σχετική σύμβαση και στις 24/2/2011 και στις 24/3/2011, ο Διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως απέστειλε στους αιτητές την επιστολή, της οποίας το περιεχόμενο έχω παραθέσει πιο πάνω.
Πέραν των όσων αντιπαραβάλλουν αναφορικά με την ουσία των προβαλλόμενων λόγων ακύρωσης, οι καθ'ων η αίτηση εγείρουν δύο προδικαστικές ενστάσεις, μια από τις οποίες προτίθεμαι να εξετάσω αμέσως πιο κάτω. Σύμφωνα με την εν λόγω προδικαστική ένσταση, η επίδικη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου δεν επέφερε άμεσα οποιεσδήποτε έννομες συνέπειες για τους αιτητές, ώστε να αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη.
Η έννοια του όρου «εκτελεστή διοικητική πράξη» καθορίστηκε στην υπόθεση Α. Γεναγρίτης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 1029 από την Ολομέλεια, με αναφορά τόσο στην κυπριακή νομολογία και ιδιαίτερα στο πιο κάτω απόσπασμα από την υπόθεση Δημοκρατία ν. Sunoil Bunkering Ltd (1994) 3 Α.Α.Δ. 26, 27, όσο και σε σχετικά με το διοικητικό δίκαιο ελληνικά συγγράμματα. Ενδεικτικά παραθέτω τα πιο κάτω αποσπάσματα από την απόφαση στην υπόθεση Γεναγρίτης:
"Η έννοια του όρου "εκτελεστή διοικητική πράξη" έχει επεξηγηθεί στην Δημοκρατία ν. Sunoil Bunkering Ltd (1994) 3 Α.Α.Δ. 26, 27 (απόφαση Πική, Δ., όπως ήταν τότε), στην οποία το θέμα τέθηκε ως εξής:
"Το κριτήριο για την εκτελεστότητα διοικητικής πράξης ή απόφασης είναι η παραγωγή έννομων αποτελεσμάτων, δηλαδή η γένεση εξ αυτής δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Πράξη είναι εκτελεστή εφόσον επιβάλλει υποχρεώσεις στο διοικούμενο, μη υφιστάμενες πριν την έκδοσή της, η μη εκπλήρωση των οποίων παρέχει το δικαίωμα στη Διοίκηση να επικαλεσθεί τα μέσα του δικαίου για την εκτέλεσή τους."
..............................
Χαρακτηριστικό γνώρισμα της "εκτελεστής διοικητικής πράξεως" είναι ότι με την δήλωση βουλήσεως που περιέχει καθορίζει δίκαιον δηλαδή δημιουργεί δικαιώματα και υποχρεώσεις είτε κατά τρόπο γενικό με το να θέτει κανόνες δικαίου (κανονιστική πράξη) είτε κατά τρόπο ειδικό στην ατομική περίπτωση (ατομική πράξη) (Βλ. Στασινόπουλου, Δίκαιο των Διοικητικών Πράξεων, Έκδοση 1982, σελ. 170).
..............................
Η δική μας νομολογία έχει θέσει το θέμα της πληροφοριακής πράξης ως εξής:
Πράξη πληροφοριακού χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα πράξη που πληροφορεί τον αιτητή για μια κατάσταση πραγμάτων ή για τις πρόνοιες ενός νόμου, ή πράξη στην οποία εκφράζεται η πρόθεση και όχι η βούληση της διοίκησης δεν είναι εκτελεστή πράξη (Βλ. Republic v. Demetriou and Others (1972) 3 C.L.R. 219, Krashias Modern Land & Building Developers Ltd. v. Δήμου Έγκωμης (1995) 3 Α.Α.Δ. 198, 208, Phylaktides v. Republic (1984) 3 C.L.R. 1328, Κεφάλα ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2478/3.3.2000, Economides v. Republic (1983) 3 C.L.R. 219, Ioannou v. Republic (1982) 3 C.L.R. 1002, Spyrou v. Republic (1983) 3 C.L.R. 354, Argyrou and Others v. Republic (1983) 3 C.L.R. 474 και Μιχαήλ Φρειδερίκου και Σχολές Φρειδερίκου Λτδ ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 499/88/26.4.90). Βλ. και Απόφαση 2446/1968 του Συμβουλίου της Επικρατείας στην οποία κρίθηκε ότι η επίδικη πράξη απαραδέκτως προσβάλλεται «ως στερουμένη εκτελεστού χαρακτήρος, καθ' όσον αύτη πληροφορίας απλώς παρέχει προς την αιτούσαν, μη δυναμένη να δημιουργήση ίδιον έννομον αποτέλεσμα.»"
Σχετική είναι επίσης η πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στην Α.Ε. 35/07, ημερομηνίας 26/6/2009, Αντιγόνη Αλεξάνδρου και άλλος ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπουργείου Εσωτερικών και/ή Επαρχιακής Διοίκησης Λάρνακας, στην οποία, με αναφορά σε σχετική νομολογία την οποία θεωρώ περιττό να επαναλάβω, συζητείται η έννοια της πράξης πληροφοριακού χαρακτήρα, μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της ευρύτερης έννοιας του όρου εκτελεστή διοικητική πράξη.
Στις παρούσες υποθέσεις, ο καθ'ου η αίτηση πληροφορεί τους αιτητές ως προς το νόμιμο και πραγματικό καθεστώς που υφίσταται και τους καλεί να παραδώσουν τις εν λόγω κατοικίες. Τίποτε περισσότερο, τίποτε λιγότερο. Απλώς τους καλεί να εγκαταλείψουν τα επίδικα υποστατικά∙ δεν ακυρώνει όμως, ούτε και ανακαλεί την άδεια χρήσης τους.
Οι εν λόγω κατοικίες είχαν παραχωρηθεί στους αιτητές και στις οικογένειες τους για σκοπούς στέγασης. Σε μεταγενέστερο στάδιο, για σκοπούς στέγασης, παραχωρήθηκαν στους αιτητές άλλες κατοικίες. Συνεπώς, ο σκοπός για τον οποίο τους είχαν αρχικά παραχωρηθεί οι κατοικίες τις οποίες κλήθηκαν να παραδώσουν και τις οποίες συνέχισαν να χρησιμοποιούν, ως βιοτεχνίες όμως, έπαυσε να υφίσταται. Κλήθηκαν να τις παραδώσουν και να στεγάσουν τις βιοτεχνίες τους στα νέα υποστατικά που είχαν ανεγερθεί. Οι αιτητές αρνήθηκαν να το πράξουν, με αποτέλεσμα ο Έπαρχος να παραχωρήσει τα εν λόγω υποστατικά σε άλλους ενδιαφερομένους. Οι αιτητές προσέφυγαν στο Δικαστήριο προσβάλλοντας την εν λόγω απόφαση, πλην όμως η προσφυγή απορρίφθηκε ως εκπρόθεσμη (Προσφυγή 1644/2011, Νικόλα ν. Επάρχου Λάρνακας, ημερομηνίας 29/7/2014).
Για τους πιο πάνω λόγους, κρίνω ότι η επίδικη απόφαση είναι πληροφοριακού χαρακτήρα και ως τέτοια δεν δημιουργεί έννομα αποτελέσματα. Συνεπώς, η προδικαστική ένσταση επιτυγχάνει.
Επομένως, καμιά από τις πιο πάνω προσφυγές μπορεί να επιτύχει.
Οι προσφυγές απορρίπτονται, με έξοδα υπέρ του καθ'ου η αίτηση. Δοθέντος ότι οι προσφυγές σε κάποιο στάδιο συνενώθηκαν, υπέρ του καθ'ου η αίτηση επιδικάζεται το κατ' αποκοπή ποσό των €500 σε κάθε προσφυγή.
Α. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ