|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D667
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπóθεση Αρ. 5894/2013)
11 Σεπτεμβρίου, 2014
[ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΔΡΗ ΑΝΔΡΕΟΥ,
Αιτήτρια,
ν.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ,
(ΤΜΗΜΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ),
Καθ'ων η αίτηση.
Αιτήτρια παρούσα προσωπικά.
Μ. Στυλιανού, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.: Η αυτοπροσώπως εμφανιζόμενη αιτήτρια, η οποία είναι μονογονιός, αμφισβητεί την εγκυρότητα της αποκοπής ενός ποσού συνολικού ύψους €223.75 (επιδόματα μονογονιού και τέκνου για άτομα με ειδικές ανάγκες) από το βοήθημα που καταβάλλεται από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, στον ανήλικο γιο της Αντώνη.
Α. ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ
H αιτήτρια είναι διαζευγμένη και διαμένει σε ενοικιαζόμενη οικία στη Λακατάμεια μαζί με τον 6χρονο γιο της Αντώνη, ο οποίος πάσχει από σοβαρής μορφής επιληψία και σοβαρής μορφής ψυχοκινητική ανάπτυξη, λόγω συνδρόμου Ring Chromosom 14.
Σύμφωνα με τα ιατρικά ευρήματα και την έκθεση αρμόδιας Λειτουργού Ευημερίας, ο Αντώνης παρουσιάζει σπασμούς, έχει αργή ανάπτυξη, δεν μπορεί να στηρίξει το σώμα του, δεν στέκεται ούτε κάθεται μόνος του, δεν μπορεί να πιάσει πράγματα, δεν στηρίζει το κεφάλι του και είναι άγνωστο πότε θα μπορέσει να μιλήσει ή να περπατήσει.
Υποβάλλεται για το σκοπό αυτό σε φυσιοθεραπεία, εργοθεραπεία και λογοθεραπεία, ενώ λόγω των σπασμών του χορηγείται ιατρικό οξυγόνο. Σημειώνεται επίσης ότι δεν καταβάλλεται οποιαδήποτε διατροφή από τον πατέρα.
Στις 29/9/2008 υποβλήθηκε από την αιτήτρια εκ μέρους του Αντώνη, στο Επαρχιακό Γραφείο Ευημερίας Λευκωσίας, αίτηση για παροχή δημόσιου βοηθήματος σε ανήλικα ανάπηρα άτομα και βάσει αυτής εγκρίθηκε η καταβολή μηνιαίου δημοσίου βοηθήματος ύψους €993,52, το οποίο αντιστοιχούσε στις βασικές και ειδικές μηνιαίες ανάγκες του, όπως αυτές καταγράφονταν σε σχετική έκθεση.
Την 1/6/2012 ετέθη σε ισχύ ο περί Δημόσιων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2006 (Ν. 67(Ι)/2012), σύμφωνα με το οποίο το εισόδημα εξαρτώμενων τέκνων και μονογονιού υπολογίζεται πλέον στα εισοδήματα ενός αιτητή ή λήπτη δημοσίου βοηθήματος για σκοπούς καθορισμού του ύψους τέτοιου βοηθήματος.
Ως αποτέλεσμα, το δημόσιο βοήθημα του Αντώνη μειώθηκε με μαζική αναθεώρηση των ποσών από 1/7/2013, σε €495,25, μέσω του μηχανογραφημένου συστήματος.
Όπως προκύπτει από τη σχετική εγκύκλιο ημερομηνίας 2/8/2013, της Διευθύντριας των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, προς τους υφισταμένους της, επαρχιακούς λειτουργούς, κατά την πληρωμή Ιουλίου 2013 έγινε αποκοπή του ποσού επιδόματος τέκνου ή/και μονογονιού, τόσο από το φάκελο των γονέων ληπτών δημοσίου βοηθήματος, όσο και από το φάκελο των ανάπηρων παιδιών τους.
Για το σκοπό αυτό δόθηκαν κατεπείγουσες οδηγίες όπως δοθεί με έκτακτο βοήθημα το ποσό το οποίο αποκόπηκε μέσω του φακέλου του ανάπηρου παιδιού και ότι κατά το στάδιο εκείνο, μέχρι νεωτέρων οδηγιών, στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης και της αιτήτριας, θα υπολογιζόταν ολόκληρο το ποσό του επιδόματος τέκνου και μονογονιού μόνο στο φάκελο του γονέα λήπτη δημοσίου βοηθήματος και όχι στο φάκελο του ανάπηρου παιδιού του.
Ανταποκρινόμενη η αρμόδια λειτουργός ενέκρινε στις 13/8/2013 την καταβολή προς τον Αντώνη, έκτακτου επιδόματος ύψους €223,75, το οποίο όπως εξηγείται στη σχετική κατάσταση «αφορά επιστροφή επιδόματος Μονογονιού για ΑΜΕΑ ύψους €180 και επίδομα τέκνου μέχρι 2 παιδιά για ΑΜΕΑ ύψους €43,75 βάσει εγκυκλίου ημ 2/8/2013 με αρ φακ 11,06,014. Το ποσό αυτό έχει αποκοπεί και από το φάκελο της μητέρας η οποία είναι λήπτρια ΔΒ με αρ φακ 1028621».
Την 1/8/2013, κατόπιν αναθεώρησης, καταβλήθηκε στον Αντώνη μηνιαίο δημόσιο βοήθημα της τάξης των €719,00 το οποίο αποτελούσε το άθροισμα των βασικών αναγκών του (€452,00), του αναπηρικού (€226,00) και των εξόδων πανιών (€41,00), χωρίς πλέον την αφαίρεση του επιδόματος τέκνου και μονογονιού.
Στη συνέχεια όμως, η διοίκηση μετέβαλε ξανά τη στάση της και με βάση νέα εγκύκλιο της Διευθύντριας συμπεριέλαβε στα μηνιαία εισοδήματα του Αντώνη, το επίδομα μονογονιού και τέκνου ΑΜΕΑ, αφαιρώντας το αντίστοιχο ποσό, με αποτέλεσμα το δημόσιο βοήθημα που του καταβάλλεται να μειωθεί στα €495,25.
Οι λόγοι ακύρωσης.
Η θέση της αιτήτριας, είναι ότι οι εν λόγω αποκοπές συνιστούν δυσμενή σε βάρος του μεταχείριση, παραβιάζουσα την κατοχυρωμένη στο άρθρο 28 του Συντάγματος, αρχή της ισότητας, εφόσον με αυτές ο Αντώνης, μολονότι ανάπηρος και χρήζων ιατρικής παρακολούθησης και εξειδικευμένης θεραπείας, τίθεται σε δυσμενή θέση έναντι ενός φυσιολογικού παιδιού το οποίο δικαιούται να λαμβάνει τόσο το επίδομα μονογονιού όσο και το επίδομα τέκνου, χωρίς οποιαδήποτε αφαίρεση.
H πλευρά των καθ' ων η αίτηση απαντά ότι οι ισχυρισμοί της αιτήτριας είναι γενικοί και αόριστοι, χωρίς εξειδίκευση και ως τέτοιοι θα πρέπει να απορριφθούν.
Επί της ουσίας εισηγούνται ότι με βάση τις τροποποιήσεις που επέφερε στο βασικό Νόμο ο Ν. 67(Ι)/2012, το επίδομα τέκνου και το επίδομα μονογονέα το οποίο χορηγείται πλέον από το Υπουργείο Οικονομικών, θεωρείται εισόδημα και λαμβάνεται στο εξής υπόψη, κατά τον υπολογισμό του παρεχόμενου δημόσιου βοηθήματος.
Επικαλούμενος τις ερμηνευτικές διατάξεις του άρθρου 2 αναφορικά με την έννοια της φράσης «εισόδημα και οικονομικοί πόροι», καθώς και τις πρόνοιες του άρθρου 9 του Νόμου, όπως αυτές ισχύουν μετά την τροποποίηση τους, ο δικηγόρος των καθ'ων η αίτηση υποβάλλει ότι τα επιδόματα τέκνου και μονογονιού εμπίπτουν στην κατηγορία των εισοδημάτων που μπορούν πλέον να λαμβάνονται υπόψη για σκοπούς υπολογισμού του ύψους ενός δημόσιου βοηθήματος και τυχόν δικαστική επέμβαση προς αυτή την κατεύθυνση θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη εμπλοκή της δικαστικής εξουσίας στο νομοθετικό έργο.
Απορρίπτοντας τη θέση της αιτήτριας περί άνισης μεταχείρισης του Αντώνη, οι καθ'ων η αίτηση εισηγούνται ότι, η κάθε περίπτωση δημόσιου βοηθήματος, εξετάζεται πάνω στη βάση των ιδιαίτερων περιστατικών της και επομένως δεν μπορεί να γίνεται λόγος για όμοιες καταστάσεις που επιβάλλουν πανομοιότυπη ρύθμιση.
Οι θέσεις των καθ'ων η αίτηση δεν ευσταθούν.
Για το ζήτημα της επάρκειας της στοιχειοθέτησης των νομικών σημείων και των αντίστοιχων λόγων ακυρώσεως, αρκεί να λεχθεί, ότι ο Κανονισμός 7 των Διαδικαστικών Κανονισμών του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962 (ως έχουν τροποποιηθεί), ορίζει ότι διάδικος εμφανιζόμενος άνευ συνηγόρου δεν υπέχει υποχρέωση έκθεσης και αιτιολόγησης των νομικών σημείων. Επιπρόσθετα η νομολογία αναγνωρίζει δικονομικές χαλαρώσεις υπέρ των αυτοπροσώπως χειριζομένων τις υποθέσεις τους πολιτών (βλ. Οικονόμου v. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 530).
Επί της ουσίας, προκύπτει ότι οι καθ'ων η αίτηση μετέβαλαν διαδοχικά τη στάση τους απέναντι στον Αντώνη, χωρίς να λάβουν υπόψη τους τα ιδιαίτερα δεδομένα της περίπτωσης του και χωρίς να εξετάσουν αν το εισόδημα του ήταν επαρκές για κάλυψη των αναγκών του, οι οποίες είναι, όπως προεκτέθηκε, ιδιαίτερα αυξημένες και είχαν αρμοδίως υπολογιστεί το Φεβρουάριο του 2009, κατόπιν επισκέψεως λειτουργού στην οικία του, σε €993,52.
Ο φάκελος αποκαλύπτει επίσης μια επαμφοτερίζουσα στάση όπως διαφαίνεται από τις αντιφατικές εγκύκλιους της Διευθύντριας, η οποία ενώ αρχικά, αναγνωρίζοντας το πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί με τις εν λόγω αποκοπές στα επηρεαζόμενα ανάπηρα άτομα, έδωσε οδηγίες για την άμεση επιστροφή της διαφοράς υπό μορφή έκτακτου επιδόματος, στη συνέχεια, έδωσε αντίθετες οδηγίες στους επαρχιακούς λειτουργούς για να αποκόπτεται το επίδομα τέκνου ή/και μονογονιού από το φάκελο του ανάπηρου λήπτη ανεξάρτητα αν ο γονέας του είναι λήπτης δημοσίου βοηθήματος.
Είναι γεγονός ότι μετά την τροποποίηση του βασικού Νόμου (Ν. 95(Ι)/2006), το εισόδημα εξαρτώμενου τέκνου και το επίδομα τέκνου και μονογονιού λαμβάνονται πλέον υπόψη κατά τον υπολογισμό του ύψους του δημόσιου βοηθήματος, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει δίχως άλλο να αποκόπτονται αυτά τα ποσά ανεξαρτήτως των ιδιαίτερων περιστάσεων του εκάστοτε λήπτη.
Όπως εξάλλου ορίζεται σαφώς στο άρθρο 3(Ι)(β) του Ν. 95(Ι)/2006, δημόσιο βοήθημα παρέχεται σε κάθε πολίτη της Δημοκρατίας «του οποίου το εισόδημα και οι άλλοι οικονομικοί πόροι δεν επαρκούν για την ικανοποίηση των βασικών και ειδικών αναγκών του».
Οι περιστάσεις της υπόθεσης επέβαλλαν πιο ουσιαστική εξέταση της περίπτωσης μέσα από τη διεξαγωγή της επιβαλλόμενης υπό τις περιστάσεις δέουσας έρευνας, ούτως ώστε να διαπιστωθεί αν, και σε ποιο βαθμό τα εισοδήματα του Αντώνη, ήταν επαρκή για την ικανοποίηση των βασικών και ειδικών αναγκών του και για το λόγο αυτό - απουσία δέουσας έρευνας - η προσφυγή θα πρέπει να επιτύχει.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται. Στην αιτήτρια επιδικάζονται τα πραγματικά έξοδα της.
Α. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ