|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
PANTELIS SKOURIDES ν. THE ATTORNEY-GENERAL OF THE REPUBLIC (MINISTRY OF EDUCATION) (1967) 3 CLR 518
PANAYIOTIS ANTONIOU ν. REPUBLIC (MINISTER OF LABOUR AND SOCIAL INSURANCE) (1971) 3 CLR 417
Σταύρου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1989) 3 ΑΑΔ 1023
Δημοκρατία ν. C. Kassinos Construction Ltd (1990) 3 ΑΑΔ 3835
Tamassos Suppliers ν. Δημοκρατίας (1992) 3 ΑΑΔ 60
Θαλασσινός Γρηγόριος ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2003) 3 ΑΑΔ 507
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2014:D603
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 771/2011
8 Αυγούστου, 2014
[Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΝΤΙΑΝΑ ΑΝΔΡΕΟΥ
Αιτήτρια
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Καθ' ων η αίτηση
....................................
Α. Χρ. Δημητριάδης, για την αιτήτρια
Ελ. Γαβριήλ (κα) Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους καθ' ων η αίτηση
Καμιά εμφάνιση για το ενδιαφερόμενο μέρος Γιάννη Οικονομίδη
.............................
A Π Ο Φ Α Σ Η
Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ: Η αιτήτρια προσβάλλει την απόφαση των καθ' ων η αίτηση ημερ. 28.3.10, με την οποία της επιστράφηκε η προσφορά της, ως παραληφθείσα εκπρόθεσμα. Με το δεύτερο αιτητικό αξιώνει την ακύρωση της απόφασης με την οποία κατακυρώθηκε η προσφορά υπ' αριθ. Ε.Μ. 21.Υ.13.25..1/ΕΝ2 για άδεια χρήσης της καφετέριας του Γενικού Νοσοκομείου Πάφου στο Γιάννη Οικονομίδη (ε.μ.) αντί στην ίδια.
Ο επίδικος διαγωνισμός με ανοικτή διαδικασία και κριτήριο ανάθεσης «την ψηλότερη τιμή νοουμένου ότι πληροί τους όρους και τις προδιαγραφές των εγγράφων του διαγωνισμού» προκηρύχθηκε από το Τμήμα Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας στις 9/2/11. Σύμφωνα με τον όρο 13 οι προσφορές έπρεπε να υποβληθούν από τους Προσφοροδότες μέχρι την Παρασκευή 4 Μαρτίου 2011, 9π.μ., είτε ταχυδρομικώς είτε με απευθείας κατάθεση τους στο Κιβώτιο Προσφορών του Τμήματος Ιατρικών Υπηρεσιών(Υπουργείο Υγείας) σε συγκεκριμένη διεύθυνση.
Οι προσφορές που υποβλήθηκαν ανοίχτηκαν στις 4.3.11 και προς τούτο συμπληρώθηκε το έντυπο διαχειριστικής συμμόρφωσης στο οποίο καταγράφηκαν οι επτά υποβληθείσες προσφορές, χωρίς να περιλαμβάνεται η προσφορά της ατήτριας. Η Επιτροπή Αξιολόγησης προχώρησε στην αξιολόγηση τους και ετοίμασε την έκθεση της ημερ. 29/03/11, στην οποία η μόνη αναφορά στο όνομα της αιτήτριας γίνεται στο εισαγωγικό της μέρος όπου δίνονται τα ονόματα των προσώπων που προμηθεύτηκαν τα έντυπα προσφορών αλλά δεν είχαν υποβάλει προσφορά (η αιτήτρια είχε παραλάβει τα έγγραφα του διαγωνισμού στις 14/2/11, Κυανούν 137 στο Τεκ.1). Ο εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος της Αναθέτουσας Αρχής συμφώνησε με την έκθεση της Επιτροπής και ακολούθως στις 30.3.11, το Τμήμα Ιατρικών Υπηρεσιών γνωστοποίησε σε όλους τους προσφοροδότες που έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό, την ληφθείσα απόφαση κατακύρωσης στο ε.μ.
Η πρόσφορα της αιτήτριας λήφθηκε, σύμφωνα με το περιεχόμενο της ένστασης, στις 24.3.11 και επιστράφηκε με την επίδικη επιστολή ημερ. 28/3/11 χωρίς να ανοιχθεί, διότι η διαδικασία της αξιολόγησης είχε ήδη αρχίσει και βρισκόταν σε εξέλιξη.
Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η προσφορά της ήταν εμπρόθεσμη και ότι η Αναθέτουσα Αρχή κακώς δεν την αξιολόγησε, ενεργώντας υπό πραγματική πλάνη. Συγκεκριμένα επισυνάπτει στην γραπτή της αγόρευση ως Επισύναψη Α τον φάκελο που περιείχε την προσφορά της, ένας μισοανοιγμένος φάκελος που φέρει τον αριθμό συστημένης επιστολής RA17184922 6CY και ο οποίος ταχυδρομήθηκε από Πάφο στις 23.2.11 με την ένδειξη ''Α προτεραιότητας''. Επισυνάπτει επίσης ως Επισύναψη Β το αποδεικτικό αποστολής συστημένου αντικειμένου από το Τμήμα Ταχυδρομικών Υπηρεσιών. Ο συγκεκριμένος φάκελος αναγράφει σύμφωνα με την Όρο 9.3 των Οδηγιών του Διαγωνισμού το όνομα και διεύθυνση του προσφέροντος, το όνομα και διεύθυνση Αναθέτουσας Αρχής, τον αριθμό και τίτλο του Διαγωνισμού αλλά και την φράση «να μην ανοιχθεί πριν από την ημερομηνία και ώρα υποβολής των προσφορών».
Η αγόρευση της περιλαμβάνει ως Επισύναψη Γ βεβαίωση του Τμήματος Ταχυδρομικών Υπηρεσιών ημερ. 5/05/11 με το αυτόδηλο περιεχόμενο:
«Έρευνα για συστημένη επιστολή με αριθμό RA171849226CY
Eπιθυμώ να αναφερθώ στην αίτηση σας για έρευνα σχετικά με την τύχη της συστημένης επιστολής με αριθμό RA171849226CY που έχετε ταχυδρομήσει στις 23 Φεβρουαρίου, 2011 προς το Υπουργείο Υγείας Τμήμα Ιατρικών Υπηρεσιών 1449 Λευκωσία και να σας πληροφορήσω ότι αυτή έχει παραδοθεί στο δικαιούχο στις 24 Φεβρουαρίου, 2011.»
Οι καθ' ών η αίτηση παραπέμποντας στον όρο 13.1 των όρων του Διαγωνισμού[1], ισχυρίζονται ότι η προσφορά της αιτήτριας λήφθηκε με courier την Πέμπτη 24.3.11 και συνεπώς ήταν κατά πολύ εκπρόθεσμη. Αναφορικά με τα επισυνημμένα από την αιτήτρια εισηγείται ότι το Δικαστήριο δεν μπορεί να τα αποδεχθεί και να τα λάβει υπόψη, καθότι πρόκειται για μαρτυρία για την οποία έπρεπε να εκδοθεί διάταγμα προσαγωγής μαρτυρίας από το ίδιο το Δικαστήριο μετά από σχετική αίτηση. Υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με το τεκμήριο νομιμότητας που περιβάλλει τις διοικητικές πράξεις και το βάρος απόδειξης των λόγων ακύρωσης που επωμίζεται ο αιτητής, δεν το απέσεισε εν προκειμένω αφού τα γεγονότα είναι όπως καταγράφονται στην επιστολή προς την αιτήτρια ημερ. 28.3.11 που αποτελεί και την προσβαλλόμενη απόφαση.
Είναι εμφανές ότι υπάρχει διάσταση και θεμελιώδης διαφωνία επί των γεγονότων της υπόθεσης, η οποία θα μπορούσε να λυθεί με κατάλληλη άδεια του Δικαστηρίου για προσαγωγή μαρτυρίας μετά από το κατάλληλο δικονομικό αίτημα από οποιονδήποτε από τους διαδίκους.
Στην Θαλασσινός ν. Δημοκρατίας (2003) 3 ΑΑΔ 507, τονίσθηκαν τα εξής:
«Πρέπει να τονισθεί ότι οι διάδικοι δεν μπορούν να προσαγάγουν μαρτυρία χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου. Η παροχή της άδειας του Δικαστηρίου αποτελεί βασική προϋπόθεση για την παρουσίαση μαρτυρίας. Η σχετική άδεια μπορεί να δοθεί σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 19 των Κανονισμών του 1962 κατόπιν αίτησης που υποβάλλεται, είτε προφορικά είτε εγγράφως (Βλ. Σταύρου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 1023 και Ευθυμίου ν. Δημοκρατίας Α.Ε. 1883/14.7.97)»
Στην αναθεωρητική του δικαιοδοσία το Ανώτατο Δικαστήριο έχει τη διακριτική ευχέρεια να ελέγχει το δικαίωμα των διαδίκων να προσαγάγουν μαρτυρία σχετική με τα γεγονότα που θέλουν να αποδείξουν, με γνώμονα πάντοτε τη σχετικότητα της μαρτυρίας με τα επίδικα θέματα[2]. (Βλ. Phedias Kyriakides v. The Republic (1961) 1 R.S.C.C. 66, Skourides v. Attorney General (1967) 3 C.L.R. 518, Lambrakis v. Republic (1970) 3 C.L.R. 71 και Antoniou v. Republic (1971) 3 C.L.R. 417).
Στην Δημοκρατία ν. Kassinos Constructions (1990) 3 Α.Α.Δ. 3835, ο Νικήτας Δ. ανέφερε τα εξής:
«Ο ρυθμιστικός ρόλος του δικαστηρίου σε θέματα διαδικασίας και απόδειξης στη διοικητική δίκη είναι διάφορος και ευρύτερος από αυτόν που επιτρέπει το δικονομικό σύστημα που επικρατεί στην πολιτική δίκη. Η διαφορά εκπηγάζει από την ύπαρξη και εφαρμογή της αρχής της νομιμότητας σε συνδυασμό με τη φύση του ανακριτικού συστήματος. Σε αντίθεση με το σύστημα της αντιδικίας, που διέπει την πολιτική δίκη και που η ευθύνη για την εισαγωγή μαρτυρίας βαρύνει τους διαδίκους, στο ανακριτικό σύστημα η πρωτοβουλία ανήκει και στο δικαστή. Οι αρχές αυτές είναι διάχυτες στο διαδικαστικό κανονισμό του 1962. Στον Γ. Παπαχατζή «Μελέται επί του Δικαίου των Διοικητικών Διαφορών» στη σελ. 36 συναντούμε την ακόλουθη εύστοχη παρατήρηση επί του θέματος:
«Ο Δικαστής, ουχί δέ οι διάδικοι, διευθύνει την έρευναν του
πραγματικού μέρους της υποθέσεως.»
(Βλ. και Malais and Others v. Republic (1965) 3 C.L.R. 572, 574).
Η πλευρά της αιτήτριας που επωμίζεται το βάρος απόδειξης των λόγων ακύρωσης που προβάλλει, κάλεσε το Δικαστήριο μέσω της απαντητικής της αγόρευσης και δυνάμει των εξουσιών του δυνάμει του διαδικαστικού Κανονισμών του 1962 να εκδώσει οδηγίες αναφορικά με τη προσαγωγή κατάλληλης μαρτυρίας, εάν κρίνει ότι τα όσα επισύναψε δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά. Το κατάλληλο δικονομικό μέσο θα ήταν η υποβολή αίτησης προσαγωγής μαρτυρίας, αφού οι αγορεύσεις δεν είναι μέσο για παρουσίαση οποιουδήποτε μαρτυρικού υλικού, βρίσκεται εκτός διοικητικού φακέλου. Σημειώνω ωστόσο ότι τουλάχιστον η επιστολή του Ταχυδρομείου ημερ. 5/05/11 (επισύναψη Γ στην αγόρευση της αιτήτριας) αποτελεί δημόσιο έγγραφο και το Δικαστήριο μπορεί να την κάνει αποδεκτή, αφού δεν αμφισβητήθηκε το περιεχόμενο της.
Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι ο όρος που αφορά στην προθεσμία υποβολής της προσφοράς, ανέκαθεν ερμηνεύθηκε με αυστηρότητα, ώστε να διασφαλίζεται η ουσιαστική ισότητα μεταξύ των προσφοροδοτών και να αποφεύγονται υποκειμενικές εξαιρέσεις με ενδεχόμενα ρήγματα στην αρχή της νομιμότητας ( Tamassos Tobacco Supplies and Co v. Δημοκρατίας (1992) 3 ΑΑΔ 60, υποθ.αρ. 1043/09 Lanitis Solar Ltd κ.α. ν. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, ημερ. 27/7/12).
Ωστόσο στην προκειμένη περίπτωση θεωρώ ότι το τεκμήριο νομιμότητας που περιβάλλει την διοικητική πράξη έχει ανατραπεί και/ή κλονιστεί, χωρίς να υπεισέλθει το Δικαστήριο σε θέμα βάρους απόδειξης του εμπροθέσμου της καταχώρησης της προσφοράς και αποδεκτότητας μαρτυρίας. Ο διοικητικός φάκελος που κατατέθηκε από τους καθ' ών η αίτηση δεν έχει οποιαδήποτε έγγραφη καταχώρηση ή ένδειξη σχετικά με την ημερομηνία παραλαβής της προσφοράς της αιτήτριας. Το μόνο που υπάρχει είναι η επιστολή με την οποία επέστρεψαν την προσφορά στην αιτήτρια ημερ.28/03/11 με την οποία την ενημέρωναν ότι η προσφορά της λήφθηκε με courier εκπρόθεσμα την 24/03/11 (Kυανού 144 και 287). Δεν υπάρχει οποιαδήποτε σημείωση ή καταγραφή παραλαβής που να υποστηρίζει την επίδικη απόφαση περί εκπροθέσμου. Το άλλο στοιχείο που προκαλεί προβληματισμό είναι ότι στα Πρακτικά Αξιολόγησης της Επιτροπής Αξιολόγησης που συνήλθε στις 9.3.11 και 29.3.11 και τα οποία εγκρίθηκαν στις 30.3.11 (Παράρτημα Ε στην ένσταση), παρά το ότι συντάχθηκαν μεταγενέστερα της εκπρόθεσμης παραλαβής της προσφοράς της αιτήτριας, αναφέρουν ότι η αιτήτρια δεν υπέβαλε προσφορά. Συνεπώς έρχονται σε αντίθεση με το περιεχόμενο της (υπό Α αιτητικό) επίδικης πράξης.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή γίνεται δεκτή και οι προσβαλλόμενες πράξεις ως το αιτητικό υπό (Α) και (Β) ακυρώνονται με €1300 έξοδα υπέρ της αιτήτριας.
Λ. Παρπαρίνος, Δ.
/ΚΑΣ
[1] 13.1 Δεν θα ληφθούν υπόψη προσφορές που είτε κατατέθηκαν στο κιβώτιο προσφορών μετά από την ως άνω καθορισμένη καταληκτική ημερομηνία και ώρα υποβολής, είτε ταχυδρομήθηκαν έγκαιρα, αλλά δεν έφθασαν στην πιο πάνω διεύθυνση πριν από την προαναφερθείσα προθεσμία υποβολής προσφορών.
[2] Ο Κανονισμός 12 των Διαδικαστικών Κανονισμών του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962 προνοεί ότι,
"(1) Το Δικαστήριον ή Δικαστής δύναται να διατάξη οιονδήποτε αιτητήν να παρουσιασθή αυτοπροσώπως είτε διά να δώση ενόρκως ή άλλως πως πληροφορίας προς το Δικαστήριον, είτε διά να παρουσιάση έγγραφα ή άλλα αποδεικτικά μέσα. Εάν αιτητής τις διαταχθείς να εμφανισθή αυτοπροσώπως αρνηθή να πράξη ούτω, η ακολουθητέα διαδικασία εξαναγκασμού προς συμμόρφωσιν του τοιούτου αιτητού, η οποία δυνατόν να εφαρμοσθή, θα είναι ως η ισχύουσα δια τον εξαναγκασμόν εμφανίσεως μάρτυρος, όστις αρνήται να συμμορφωθή προς μαρτυρικήν κλήσιν.
(2) Το Δικαστήριον δύναται να διατάξη τον καθ΄ου η αίτησις να δώση ενόρκως ή άλλως πως πληροφορίας ή να παρουσιάση έγγραφα ή άλλα αποδεικτικά μέσα διά δεόντως εξουσιοδοτημένου υπαλλήλου."
Ο Κανονισμός 19 προνοεί ότι,
"Καθ΄οιονδήποτε στάδιον της διαδικασίας το Δικαστήριον ή Δικαστής δύναται να εκδώσει τοιαύτας οδηγίας, αι οποίαι απαιτούνται προς το συμφέρον της δικαιοσύνης."