|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Δεν έχει εντοπιστεί νομοθεσία ή απόφαση ή δικονομικός θεσμός στον οποίο να κάνει αναφορά η απόφαση αυτή
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2014:D334
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 2162/2013)
20 Μαΐου 2014
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΑΧΟΥΡΙΔΗΣ,
Αιτητής
- ΚΑΙ -
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
(ΤΜΗΜΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ),
Καθ΄ ων η αίτηση
----------------------------------
Ο Αιτητής παρουσιάζεται προσωπικά.
Μ. Στυλιανού, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους
Καθ΄ ων η αίτηση.
-------------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Ο αιτητής, ο οποίος χειρίζεται προσωπικά την υπόθεση του, υπέβαλε στις 2.11.2012 αίτηση για παροχή δημοσίου βοηθήματος για το ανήλικο παιδί του Ραφαήλ που γεννήθηκε στις 22.1.2008 στη Θεσσαλονίκη. Ο αιτητής με τη σύζυγο του εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο το καλοκαίρι του 2012 για σκοπούς επαγγελματικής αποκατάστασης. Ο αιτητής γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και η σύζυγος του στη Γερμανία.
Ο Ραφαήλ γεννήθηκε πρόωρα μετά από 28 εβδομάδες κύηση με βάρος 1.310 γραμμάρια. Η κύηση ήταν δίδυμη με τον ένα εμβρυϊκό σάκο κενό. Υπήρξε αποκόλληση πλακούντος με βαριά αναπνευστική δυσχέρεια με αποτέλεσμα να διασωληνωθεί και να παρουσιάσει άπνοιες, λοίμωξη και υπερχολερυθριναιμία και αλλοιώσεις στη MRI (λευκοεγκεφαλοπάθεια της περικοιλιακής λευκής ουσίας, εξαιτίας υποξαιμίας). Διαγνώσθηκε με προωρότητα, εγκεφαλική παράλυση και διπληγία. Με αποτέλεσμα, σύμφωνα με την ιατρική γνωμάτευση του Παναγιώτη Καρδαρά Αναπληρωτή Καθηγητή Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ημερ. 19.6.2012, το παιδί να παρουσιάζει,
«πολλά προβλήματα σε όλες τις κλίμακες της ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα παρουσιάζει:
· Αδρή κίνηση: Υπερτονία, καθυστέρηση στατικών και κινητικών λειτουργιών, προβλήματα ισορροπίας και έντονη ασυμμετρία.
· Λεπτή κινητικότητα και συνεργασία ματιού-χεριού: Μεγάλη καθυστέρηση, αδυναμία οπτικοκινητικού συντονισμού.
· Κοινωνικότητα και προσωπικότητα: Υπάρχει καλή επικοινωνία με το περιβάλλον και τα συνομίληκα, έχει βλεμματική επαφή και διάθεση συνεργασίας με τους θεραπευτές. Η πρακτική του αντίληψη είναι καλή.
· Λόγος και ομιλία: Παρατηρείται καθυστέρηση στον εκφραστικό λόγο και ήπια υστέρηση στην αντιληπτικότητα.
Λόγω των ανωτέρω το παιδί χρειάζεται συνεχείς παρεμβάσεις με τις πάρα κάτω πράξεις: λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, ειδική αγωγή, ειδική συμπεριφορά, φυσικοθεραπεία και ψυχολογική υποστήριξη.»
Οι καθ΄ ων απέρριψαν το αίτημα με επιστολή τους ημερ. 13.5.2013, όπου αναφέρουν ότι:
«.. με βάση τη νομοθεσία και τους Κανονισμούς που ρυθμίζουν την παροχή δημοσίων βοηθημάτων, δεν είναι δυνατό να εγκριθεί αφού δεν τηρεί τα κριτήρια όπως αυτά καθορίζονται στο άρθρο 2 των περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμων του 2006 και 2012.»
Οι καθ΄ ων στην επιστολή τους πληροφόρησαν επίσης τον αιτητή ότι θα μπορούσε να υποβάλει γραπτή ένσταση εντός μηνός και να ζητήσει επανεξέταση του αιτήματος του, οπότε ο Διευθυντής του Γραφείου Κοινωνικών Υπηρεσιών θα προέβαινε σε επανεξέταση αφού προηγουμένως λάμβανε τις απόψεις της Συμβουλευτικής Πολυθεματικής Ομάδας η οποία συστάθηκε και λειτουργεί, βάσει της Κ.Α.Π. 319/2006.
Ο αιτητής αντ΄ αυτού άσκησε την παρούσα προσφυγή. Θεωρεί ότι ο Ραφαήλ είναι ανάπηρο άτομο εντός της εννοίας του σχετικού Νόμου και το αίτημα απερρίφθη κατ΄ υπέρβαση εξουσίας και ως αποτέλεσμα έλλειψης δέουσας έρευνας και μελέτης. Εγείρει θέμα επίσης ότι η λειτουργός που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη δεν είχε τη δέουσα εξουσιοδότηση, ισχυρισμός όμως που καταρρίπτεται από το Παράρτημα 2 το οποίο επισυνάπτουν οι καθ΄ ων στη γραπτή τους αγόρευση και είναι η υπό ημερομηνίας 22.4.2010 εξουσιοδότηση από την Διευθύντρια των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας προς την Ελένη Παπαδοπούλου, Λειτουργό Κοινωνικών Υπηρεσιών Α, να λαμβάνει αποφάσεις στη βάση του Νόμου και να υπογράφει απορριπτικές επιστολές, που είναι και η Λειτουργός η οποία υπέγραψε την απορριπτική απόφαση. Κατά τα υπόλοιπα οι καθ΄ ων ισχυρίζονται ότι η απόφαση λήφθηκε μετά από δέουσα έρευνα όπως αποκαλύπτει το Παράρτημα 3 της ένστασης, που είναι το πρακτικό ενέργειας των καθ΄ ων για την υπό κρίση περίπτωση. Η κατάσταση υγείας του Ραφαήλ με βάση όλα τα πιστοποιητικά και την έρευνα της Λειτουργού των καθ΄ ων δεν κατατάσσει την περίπτωση στην έννοια του «αναπήρου» όπως ορίζεται στο Νόμο. Η αιτιολογία επίσης συμπληρώνεται από τα όλα στοιχεία του διοικητικού φακέλου.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμου αρ. 95(Ι)/2006, «ανάπηρος», για σκοπούς λήψης δημόσιού βοηθήματος, σημαίνει:
«`ανάπηρος΄ σημαίνει άτομο το οποίο εκ γενετής ή λόγω γεγονότος που του συνέβηκε πριν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του, παρουσιάζει οποιασδήποτε μορφής ανεπάρκεια ή μειονεξία, η οποία προκαλεί μόνιμο ή απροσδιόριστης διάρκειας σωματικό, διανοητικό ή ψυχικό περιορισμό σ΄ αυτό και η οποία, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό και άλλα προσωπικά στοιχεία του εν λόγω ατόμου, μειώνει ουσιωδώς ή αποκλείει τη δυνατότητα εκτέλεσης μιας ή περισσοτέρων δραστηριοτήτων ή λειτουργιών που θεωρούνται ως φυσιολογικές και ουσιώδεις για την ποιότητα ζωής κάθε ατόμου της ίδιας ηλικίας που δεν παρουσιάζει τέτοια ανεπάρκεια ή μειονεξία.»
Από το πρακτικό ενέργειας των καθ΄ ων, Παράρτημα 3 στην ένσταση, αλλά και τον διοικητικό φάκελο Τεκμήριο «Α», παρατηρούνται τα εξής: Η υπεύθυνη Λειτουργός στο σημείωμα της 26.4.2013 αναφέρει ότι από πέντε μηνών ο Ραφαήλ ξεκίνησε να παρακολουθεί φυσιοθεραπεία σύμφωνα με το κυανούν 17 του διοικητικού φακέλου και μπορεί να περπατά, να τρέχει και να χοροπηδά χωρίς δυσκολία, όπως και η ίδια παρατήρησε από την προσωπική της επίσκεψη στο σπίτι του παιδιού. Δεν παρατήρησε επίσης κάποιο λειτουργικό πρόβλημα στη βάδιση ή την κίνηση του παιδιού και το παιδί δεν έχει, σύμφωνα με τα κυανά 19 και 21, νοητικό πρόβλημα. Πρόσθετα, από την αξιολόγηση της εργοθεραπεύτριας, κυανούν 22, το παιδί χρειάζεται να συνεχίσει τη θεραπεία για βελτίωση των λεπτών του κινήσεων χωρίς αυτό να εξυπακούει απόκλειση του από κάποιες δραστηριότητες. Η ίδια σημείωσε ότι το παιδί ανεβαίνει τις σκάλες της πολυκατοικίας όπου η οικογένεια του διαμένει που είναι στο δεύτερο όροφο και στην οποία πολυκατοικία δεν υπάρχει ανελκυστήρας. Εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης γιατί το παιδί δεν παρουσιάζει τέτοια προβλήματα στην κίνηση, στον λόγο ή το νοητικό του επίπεδο που να μειώνουν την ποιότητα ζωής του ή να αποτελούν εμπόδιο στην εκτέλεση των δραστηριοτήτων του, όπως και άλλων συνομήλικων παιδιών.
Στο ίδιο πρακτικό ενέργειας, η Επόπτης εισηγήθηκε αντίθετα στις 9.5.2013 έγκριση του αιτήματος. Αφού εξηγεί ότι το παιδί γεννήθηκε με προωρότητα και περιγεννητική υποξαιμία με αποτέλεσμα εγκεφαλική παράλυση και διπληγία ήπιου βαθμού, η Επόπτης καταγράφει την αξιολόγηση του φυσιοθεραπευτή ότι το παιδί παρουσιάζει δυσκολίες στις πολύπλοκες κινητικές δραστηριότητες. Επίσης ναι μεν το παιδί δεν παρουσιάζει νοητικό πρόβλημα, αλλά παρουσιάζει δυσκολίες γραφής όπως αργή κίνηση και σωστή θέση μολυβιού. Η Επόπτης αναφέρεται επίσης στην προαναφερθείσα αξιολόγηση του Αναπληρωτή Καθηγητή ημερ.19.6.2012 και παρατηρεί ότι παρόλο που το παιδί έχει παρουσιάσει σημαντική βελτίωση λόγω των θεραπειών, συνεχίζει να χρήζει συνέχιση των θεραπειών αυτών. Εισηγήθηκε να συζητηθεί η περίπτωση πριν την έγκριση για περίοδο ενός έτους και επαναξιολόγηση, θέση που απερρίφθη εν τέλει από την Ελένη Παπαδοπούλου, η οποία στις 10.5.2013 απέρριψε το αίτημα για δημόσιο βοήθημα αφού μελέτησε της παρατηρήσεις της Λειτουργού και της Επόπτριας. Σημείωσε ότι πρόκειται για παιδί πέντε χρονών που γεννήθηκε με εγκεφαλική παράλυση, αλλά που έχει παρουσιάσει τέτοιου βαθμού βελτίωση που τα συμπτώματα του να είναι σε ήπιο βαθμό και είναι δύσκολο να καθοριστεί ως ανάπηρο άτομο.
Διαπιστώνεται λόγος ακύρωσης της προσβαλλόμενης πράξης. Οι καθ΄ ων απέτυχαν να εξετάσουν σφαιρικά το όλο ζήτημα με αποτέλεσμα να υπάρχει έλλειψη δέουσας έρευνας. Η πιο σύγχρονη ιατρική γνωμάτευση ήταν από τον Δρ. Καρδαρά, το ουσιαστικό περιεχόμενο της οποίας αναπαράχθηκε ανωτέρω. Προηγήθηκε «Ενημερωτικό Σημείωμα» του Ν. Υφαντή, φυσικοθεραπευτή ημερ. 10.6.2012, όπου αναφέρεται ότι το παιδί παρακολουθεί πρόγραμμα φυσικοθεραπείας στο χώρο του στη Θεσσαλονίκη, ότι κατορθώνει «σχεδόν» όλα τα λειτουργικά επιτεύγματα σύμφωνα με την ηλικία του (πήδημα, τρέξιμο, σκάλες), έχει καλή ταχύτητα βάδισης με επάρκεια χρήσης χεριών, εξαρτώμενη όμως από την ευθυγράμμιση και σταθερότητα του κορμού. Παρατηρείται πλάγια κάμψη στη βάδιση στον κορμό με ελαφρύ κυφωτικό πρότυπο στους ώμους. Εμφανίζει σχετικά άνισο βάδισμα με περιοδική αύξηση της έσω στροφής στο αριστερό ισχίο. Επιδιωκόταν η βελτίωση της ευθυγράμμισης του σώματος σε καθιστή και όρθια θέση, βελτίωση της ισορροπίας, ενίσχυση της συμμετρίας στη βάδιση και βελτίωση του ελέγχου της κάμψης των γονάτων.
Μετέπειτα των πιο πάνω αξιολογήσεων, το παιδί αξιολογήθηκε και από το Ίδρυμα Ραδιομαραθώνιου για Παιδιά με Ειδικές Ανάγκες. Υπάρχουν στο διοικητικό φάκελο τρεις τέτοιες αξιλογήσεις, ημερ. 12.9.2012, 6.10.2012 και 4.10.2012, όλες για τις ανάγκες του Ιδρύματος Ραδιομαραθώνιου. Οι αξιολογήσεις έγιναν από τρεις διαφορετικούς θεραπευτές και είναι τα κυανά 22 και 21. Η συνισταμένη είναι ότι το παιδί «είναι πολύ καλά δουλευμένος από τους θεραπευτές στην Ελλάδα.». Υπολείπεται όμως στις λεπτές κινητικές δεξιότητες, συγχρονισμό σώματος και αντίληψη χώρου. Χρειάζεται βοήθεια για βελτίωση της ισορροπίας και υπολείπεται στη δεξιότητα γραφής. Στόχοι είναι η βελτίωση των λεπτών κινητικών δεξιοτήτων, συντονισμός και βελτίωση αντιληπτικότητας «και προετοιμασία για σχολική ένταξη». Συστήνεται θεραπεία άπαξ εβδομαδιαίως με επαναξιολόγηση σε ένα χρόνο. Στην αξιολόγηση τόσο της θεραπεύτριας Α. Ζαννέτου-Τάτσια, όσο και της θεραπεύτριας Μυρούλλας Γεωγίου, ο βαθμός του προβλήματος του παιδιού χαρακτηρίζεται ως «Μέτριος». Στην έκθεση της θεραπεύτριας Σοφίας Ευθυμιάδη, ο βαθμός προβλήματος χαρακτηρίστηκε ως «ελαφρύς» αλλά με προτεινόμενη συχνότητα θεραπείας, δύο φορές την εβδομάδα, με στόχο τη βελτίωση της κίνησης χεριού και την αύξηση της ταχύτητας γραφής.
Ο ορισμός του «ανάπηρου» στο άρθρο 2 του Νόμου παραπέμπει μεταξύ άλλων σε διαπιστωθέν εκ γενετής πρόβλημα ώστε να παρουσιάζεται οποιασδήποτε μορφής ανεπάρκεια ή μειονεξία που προκαλεί μόνιμο ή απροσδιόριστης διάρκειας πρόβλημα ή περιορισμό που μειώνει ουσιωδώς τη δυνατότητα εκτέλεσης δραστηριοτήτων που θεωρούνται φυσιολογικές και ουσιώδεις για την ποιότητα ζωής. Σκοπός της παροχής δημοσίου βοηθήματος είναι ακριβώς η προσφορά βοήθειας σε πρόσωπο, ακόμη και αν το πρόβλημα του ή η συνάφεια του είναι προβλεπτής διάρκειας (άρθρο 3(12) του Νόμου).
Η διαπίστωση των καθ΄ ων ως απορρέει από το σημείωμα της Ελένης Παπαδοπούλου, ότι είναι δύσκολο να καθοριστεί το παιδί ως ανάπηρο άτομο έγινε στη βάση της μελέτης των αντίθετων εισηγήσεων της Λειτουργού και της Επόπτριας. Όμως η όλη εικόνα από την ιατρική γνωμάτευση του Δρ. Καρδαρά και τις θεραπεύτριες του Ραδιομαραθώνιου είναι ότι το παιδί χρήζει συνεχούς εβδομαδιαίας θεραπείας συχνότητας μια ή δύο συναντήσεων λόγω προβλημάτων που αφορούν την εν γένει κινητικότητα, συγχρονισμό, αντίληψη του χώρου, ισορροπία, βελτίωση και συμμετρία βάδισης. Αυτές οι διαπιστώσεις που είναι μεταξύ τους όλες σύγχρονες (ιατρική γνωμάτευση Δρ. Καρδαρά ημερ. 19.6.2012 και πιστοποιητικά-αξιολογήσεις θεραπευτρικών Ραδιομαραθωνίου 2.10.2012 και 6.10.2012), αντιστρατεύονται την παρατήρηση, μεταξύ άλλων, της Λειτουργού Χρυσοβαλάντιας Αδάμου ότι το παιδί δεν παρουσίασε κάποιο λειτουργικό πρόβλημα στη βάδιση ή κίνηση χεριών και ότι ανεβαίνει τις σκάλες χωρίς δυσκολία. Η απορριπτική απάντηση βασίστηκε και σ΄ αυτές τις διαπιστώσεις.
Διαπιστώνεται επομένως έλλειψη επαρκούς έρευνας και πλάνη περί τα πράγματα εφόσον υπήρχαν οι αντίθετες γνωματεύσεις των ειδικών. Είναι θέμα βαθμού κατά πόσο το παιδί εμπίπτει στον ορισμό του «αναπήρου», υπό το φως ιατρικών γνωματεύσεων και επισημάνσεων από ειδικούς. Το Δικαστήριο δεν μπορεί να προβεί σε πρωτογενή αξιολόγηση.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώνεται.
Ο αιτητής χειρίστηκε την υπόθεση μόνο του και συνεπώς δικαιούται στα πραγματικά και μόνο έξοδα του που καθορίζονται στο ποσό των €120.
Στ. Ναθαναήλ,
Δ.
/ΕΘ