ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
ECLI:CY:AD:2014:D281
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ANAΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 909/2012)
16 Απριλίου, 2014
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΙΕΡΗΣ Γ. ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ
Αιτητής,
ν.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ,
Καθ΄ων η Αίτηση.
Μετά από Διαταγή του Δικαστηρίου ημερ. 4.12.2013, ο τίτλος τροποποιήθηκε ως εξής:-
ΠΙΕΡΗΣ Γ. ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ
(ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΣ ΣΚΕΥΗΣ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΥ),
Αιτητής,
ν.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ,
Καθ΄ων η Αίτηση.
Ο Αιτητής παρουσιάζεται αυτοπροσώπως.
Τ. Ιακωβίδου (κα), για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Ο Αιτητής ο οποίος εμφανίζεται με πληρεξούσιο εκ μέρους της κόρης του, με την προσφυγή του ζητά ακύρωση της απόφασης του Γραφείου Ευημερίας με την οποία τερματίστηκε το επίδομα της κόρης του.
Η Σκεύη Καπετάνιου είναι ηλικίας 30 ετών και σύμφωνα με τις ιατρικές βεβαιώσεις, παρουσιάζει μέτρια πνευματική καθυστέρηση με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης, είναι ανίκανη για εργασία και χρήζει συνεχούς στήριξης και φροντίδας. Διαμένει μαζί με τους γονείς της, οι οποίοι είναι συνταξιούχοι σε κατοικία η οποία ανήκει στην ίδια.
Το 2007 υπέβαλε αίτηση για δημόσιο βοήθημα, η οποία εγκρίθηκε δυνάμει του άρθρου 2 του περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμου του 2006 (Ν. 195(Ι)/2006), με αποτέλεσμα να της παρέχεται δημόσιο βοήθημα από 8.3.2007.
Από τα στοιχεία που συνέλεξε στη συνέχεια η διοίκηση προέκυπτε ότι η ακίνητη περιουσία της Σκεύης Καπετάνιου, μπορούσε να αξιοποιηθεί και να χρησιμοποιηθεί για τη φροντίδα της, αλλά αυτό δεν ήταν εφικτό, καθώς μερίδιο στην περιουσία είχαν και τα τρία αδέλφια της, τα οποία δεν έδιναν τη συγκατάθεσή τους για αξιοποίηση της περιουσίας. Περαιτέρω, ο Αιτητής και πατέρας της, δεν προέβη σε καμιά ενέργεια για να κηρυχθεί η κόρη του διανοητικά ασθενής, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για διορισμό διαχειριστή της περιουσίας της.
Στις αρχές του 2012 η Λειτουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών που παρακολουθούσε την περίπτωση, συζήτησε με την οικογένεια της Σκεύης Καπετάνιου τα πιο πάνω θέματα. Στο διοικητικό φάκελο υπάρχει η ακόλουθη σημείωση, ημερ. 2.4.2012, από τη Λειτουργό που παρακολουθούσε την περίπτωση:-
«Από 12/3/2012 επανειλημμένα πραγματοποιούνται τηλ. κλήσεις προς τον αδελφό της αναφ. (99637486), ο οποίος ζήτησε προσωπικά όπως ενημερώνεται για θέματα περιουσιακών που αφορούν την αδελφή του, εντούτοις μέχρι σήμερα δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση. Τηλ. κλήσεις πραγματοποιήθηκαν και προς τον πατέρα (23823774) και πάλι χωρίς αποτέλεσμα.
Αξίζει να αναφερθεί ότι σε συνομιλία με τον αδελφό της αναφ. στις 6/3 ο ίδιος ανάφερε ότι η περιουσία που διαθέτει η αναφ. είναι σημαντικής αξίας και χρειάζεται χρόνος για να παρθεί οποιαδήποτε απόφαση. Ο ίδιος θα συμβουλευόταν όπως ανάφερε και το δικηγόρο της οικογένειας.
Λαμβάνοντας υπόψη το κ6 (πιστοποιητικό έρευνας ακίνητης ιδιοκτησίας) καθώς και το γεγονός ότι συστηματική επικοινωνία με την οικογένεια για τα περιουσιακά υπάρχει από 31/10/2011 (ιστορ. περ. με αρ. 5) χωρίς κανένα αποτέλεσμα μέχρι σήμερα καθώς η οικογένεια δεν κινητοποιείται προς λήψη απόφασης για ενεργοποίηση του άρθρου 3(15) ή όχι, παρακαλώ για οδηγίες κατά πόσο το Δ.Β θα διακοπεί ή όχι.»
Η προϊσταμένη της Λειτουργού, στην απαντητική της σημείωση ημερ. 19.4.2012, αναφέρει:-
«Από τον 10ον 2011 που ζητήθηκε από την οικογένεια χρόνος για να αποφασίσουν σχετικά με την τοποθέτηση της Υπηρεσίας σε σχέση με τα περιουσιακά ακόμα η οικογένεια δεν αποφάσισε.
Κατά την άποψη μου θα πρέπει να προχωρήσουμε στην εφαρμογή του 3(15) και 27(1) ενώ από πλευράς της οικογένειας θα πρέπει να οριστεί διαχειριστής της περιουσίας.»
Υλοποιώντας τις πιο πάνω αποφάσεις, οι Καθ' ων η αίτηση απέστειλαν επιστολή ημερ. 23.4.2012 στην κόρη του Αιτητή, ζητώντας της να συγκατατεθεί για να της επιβληθεί απαγόρευση επί της περιουσίας της, σύμφωνα με το άρθρο 3(15) του Νόμου 95(Ι)/2006. Δεν υπήρξε οποιαδήποτε ανταπόκριση στην πιο πάνω επιστολή.
Από έρευνα που έκαναν οι Καθ' ων η αίτηση στο Κτηματολόγιο, εξασφαλίστηκε πιστοποιητικό από το οποίο διαπιστώθηκε ότι πωλήθηκε ακίνητη περιουσία που ανήκε στην κόρη του Αιτητή, προφανώς από την οικογένεια της, χωρίς να ενημερωθούν οι Καθ' ων η αίτηση, κατά παράβαση του άρθρου 13(1) του Νόμου 95(Ι)/2006.
Ενεργώντας στη βάση των πιο πάνω στοιχείων, οι Καθ' ων η αίτηση με επιστολή τους ημερ. 18.5.2012 ενημέρωσαν την κόρη του Αιτητή ότι η οικονομική της κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, δεν επιτρέπει τη συνέχιση παροχής του μηνιαίου δημόσιου βοηθήματος.
Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή προσβάλλει τη νομιμότητα της πιο πάνω απόφασης. Ο μόνος λόγος ακύρωσης που προβάλλεται στην αίτησή του, είναι η χωρίς δέουσα έρευνα λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης. Όμως στη γραπτή αγόρευσή του ο Αιτητής προβάλλει ως πρόσθετο λόγο ακύρωσης την υπέρβαση εξουσίας. Επικαλείται δε τις υποθέσεις Ξένια Μιχαήλ ν. Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υπόθ. Αρ. 946/2011, ημερ. 27.9.2012, Αναστάσιος Θεολόγου ν. Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υπόθ. Αρ. 469/2011, ημερ. 18.4.2012 και Ελενίτσα Θεοδώρου ν. Γραφείου Ευημερίας, Υπόθ. Αρ. 1419/2010, ημερ. 10.2.2012. Το κύριο παράπονο του Αιτητή είναι ότι αν οι Καθ' ων η αίτηση προέβαιναν σε δέουσα έρευνα, θα έβλεπαν ότι το ακίνητο πωλήθηκε για €1000 μόνο και ότι δυνάμει του Νόμου, η κόρη του δικαιούται να διατηρεί κατάθεση μέχρι και €3400, χωρίς να επηρεάζεται το δικαίωμά της για λήψη δημοσίου βοηθήματος.
Από την άλλη, οι Καθ' ων η αίτηση με αναφορά στο Νόμο αντέκρουσαν τον ισχυρισμό του Αιτητή. Η ευπαίδευτη συνήγορος τους, έκανε αναφορά στο άρθρο 6 του Νόμου, δυνάμει του οποίου η διοίκηση υποχρεούται να καταβάλει δημόσιο βοήθημα για να συμπληρωθούν οι οικονομικοί πόροι του λήπτη. Δεν μπορεί, είπε, ο λήπτης να έχει περιουσία και να μην την αξιοποιεί για να διαβιώσει και να απαιτεί από το κράτος να του παραχωρεί δημόσιο βοήθημα. Πέραν τούτου, η κόρη του Αιτητή σύμφωνα με το Πιστοποιητικό του Κτηματολογίου πώλησε ακίνητη περιουσία, αλλά χωρίς να αναφέρει οτιδήποτε στους Καθ' ων η αίτηση, οι οποίοι αφέθηκαν από μόνοι τους να ανακαλύψουν τα στοιχεία με έρευνα στο Κτηματολόγιο.
Έχω εξετάσει τους δύο λόγους ακύρωσης, αλλά αυτοί δεν ευσταθούν.
Ως προς την έλλειψη δέουσας έρευνας, δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά. Από το φάκελο προκύπτει ότι η έρευνα ήταν εκτεταμένη και κάλυψε όλο το φάσμα των οικονομικών και περιουσιακών στοιχείων της κόρης του αιτητή. Γι' αυτό δεν μπορώ παρά να θεωρήσω ότι η έρευνα σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία ήταν η δέουσα. Η έρευνα ήταν αναπόφευκτο να γίνει σε κάποιο στάδιο, εφόσον οι Καθ' ων η αίτηση ενέκριναν αρχικά το αίτημα, παρά την ύπαρξη ακίνητης περιουσίας στο όνομα της Σκεύης Καπετάνιου, δεχόμενοι τη διαβεβαίωση του πατέρα της ότι είναι μικρής αξίας και μη αξιοποιήσιμη. Όμως σημείωσαν ότι αυτό ίσχυε σε εκείνο το αρχικό στάδιο της διαδικασίας, επιφυλάσσοντας έτσι το δικαίωμα τους να επανέλθουν.
Φαίνεται όμως ότι ο Αιτητής δεν παραπονείται μόνο για την επάρκεια της έρευνας, αλλά και για την εκτίμηση των στοιχείων που προέκυπταν από αυτή. Συγκεκριμένα παραπονέθηκε ότι οι Καθ' ων η αίτηση δεν αξιολόγησαν ορθά το στοιχείο ότι το τίμημα που εισέπραξε η κόρη του για την πώληση ενός των κτημάτων της ήταν μόλις €1000, ποσό πολύ χαμηλό για να διαφοροποιηθεί ουσιωδώς η όλη κατάσταση.
Δεν συμφωνώ. Σύμφωνα με το άρθρο 5 του Νόμου, η παροχή δημοσίου βοηθήματος δίνεται σε πρόσωπα των οποίων το εισόδημα και άλλοι οικονομικοί πόροι δεν επαρκούν για την ικανοποίηση των βασικών και ειδικών αναγκών τους. Σε περίπτωση που ο λήπτης έχει κάποιο εισόδημα αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, τότε του παρέχεται δυνάμει του άρθρου 6 του Νόμου το αναγκαίο συμπλήρωμα για να μπορέσει να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, όπως αυτές καθορίζονται στο άρθρο 11 του Νόμου. Σε περίπτωση που δοθούν ανακριβή ή ελλιπή στοιχεία στη διοίκηση, ο λήπτης υποχρεούνται δυνάμει του άρθρου 13(1) να επιστρέψει το ποσό που εισέπραξε υπό μορφή δημόσιου βοηθήματος.
Στην προκειμένη περίπτωση η κόρη του Αιτητή όχι μόνο στην αρχική της αίτηση δεν έδωσε πλήρη εικόνα των περιουσιακών της στοιχείων, αλλά στη συνέχεια η ίδια και η οικογένειά της αρνούνταν να συνεργαστούν με τους Καθ' ων η αίτηση ώστε να διακριβωθούν τα ακριβή περιουσιακά της στοιχεία και γενικά η οικονομική κατάστασή της. Οι Καθ' ων η αίτηση ανακάλυψαν τα περισσότερα στοιχεία από μόνοι τους. Από την έρευνα που διεξήγαγαν στο Κτηματολόγιο, διεφάνη ότι στις 18.7.2012 η κόρη του Αιτητή είναι ιδιοκτήτρια ενός οικοπέδου (τεμ. 140), αξίας περίπου €13.000 το οποίο αρνείται να εκμεταλλευθεί για να ικανοποιήσει τις ανάγκες της. Περαιτέρω, πώλησε ένα κατάστημα για το ποσό των €2.000, ένα διαμέρισμα για €34.172 και ένα ηλεκτρικό υποσταθμό για €127, τα οποία βρίσκονται στο τεμ. 387, χωρίς να ενημερώσει τους Καθ' ων η αίτηση. Υπό αυτές τις περιστάσεις, ζητήθηκε από την ίδια και την οικογένειά της να συγκατατεθούν ώστε να κηρυχθεί η Σκεύη Καπετάνιου διανοητικά ασθενής και να διοριστεί διαχειριστής της περιουσίας, αλλά ουδείς εκδήλωσε πρόθεση συνεργασίας.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η ενέργεια της διοίκησης να τερματίσει τη χορήγηση δημόσιου βοηθήματος ήταν εύλογη. Ο Αιτητής δεν έπρεπε να παραπονείται, γιατί η διοίκηση φαίνεται κατά πάντα ουσιώδη χρόνο να ενήργησε με επιείκεια έναντι της κόρης του. Για παράδειγμα, αρχικά χορήγησαν βοήθημα χωρίς να προβούν σε πλήρη έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων της Σκεύης Καπετάνιου. Επίσης, ενώ είχαν δικαίωμα μετά που ανακάλυψαν την πώληση περιουσίας, να ζητήσουν επιστροφή του ποσού που ήδη εισπράχθηκε υπό μορφή δημοσίου βοηθήματος, δεν το έπραξαν.
Ως προς τον ισχυρισμό για υπέρβαση εξουσίας, ο Αιτητής δεν έχει προσδιορίσει τι ακριβώς εννοεί. Όμως, από τα στοιχεία που έχω ενώπιον μου και την εξουσιοδότηση (Τεκμήριο 2), ημερ. 4.3.2010 της Διευθύντριας προς τον Επαρχιακό Λειτουργό Κοινωνικών Υπηρεσιών, την οποία κατάθεσε η ευπαίδευτη συνήγορος για τους Καθ' ων η αίτηση, προκύπτει ότι ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 2 που αφορούν το θέμα της εξουσιοδότησης και δεν προκύπτει θέμα υπέρβασης εξουσίας.
Επομένως, οι δύο λόγοι ακύρωσης για έλλειψη δέουσας έρευνας και υπέρβαση εξουσίας, δεν ευσταθούν. Ενδεχομένως η αιτιολογία να χρειαζόταν κάποια ενίσχυση, αλλά δεν τίθεται ένας τέτοιος λόγος ως λόγος ακύρωσης. Επειδή όμως ο Αιτητής ενεργεί χωρίς τη βοήθεια δικηγόρου, βεβαιώθηκα ότι η αιτιολογία συμπληρώνεται από τα στοιχεία του φακέλου και το σύνολο της όλης διοικητικής πράξης.
Η προσφυγή απορρίπτεται. Υπό τις περιστάσεις, περιορίζω τα έξοδα που θα επιδικάσω υπέρ των Καθ' ων η αίτηση και εναντίον του Αιτητή, στα €300.
(Υπ.) Γ. Ερωτοκρίτου, Δ.
/ΕΠσ