|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D2
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1410/2010)
3 Ιανουαρίου, 2014
[Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΒΑΡΝΑΒΑ ΒΑΡΝΑΒΑΣ,
Αιτητής,
ν.
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ' ων η Αίτηση.
________________________
Αχιλλεύς Κ. Αιμιλιανίδης, για τον Αιτητή.
Ρίτα Ολυμπίου (κα), για Χατζηαναστασίου, για τους Καθ' ων η Αίτηση.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή, ο αιτητής αμφισβητεί τη νομιμότητα της απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου των καθ' ων η αίτηση, (το «Διοικητικό Συμβούλιο»), ημερομηνίας 25/08/2010, με την οποία ο Διαγωνισμός 19/2010 για Μίσθωση Υπηρεσιών για τη Λειτουργία Εργαστηρίου Τέχνης στο Πολύκεντρο Νεολαίας Λευκωσίας, (ο «Διαγωνισμός»), κατακυρώθηκε στις Αγγέλα Χειμώνα, Μαρίνα Τοκαρίδου και Δέσπω Χριστοφόρου - (τα «ενδιαφερόμενα μέρη»).
Σε ανταπόκριση προκήρυξης από τους καθ' ων η αίτηση του Διαγωνισμού, λήφθηκαν δώδεκα προσφορές, μεταξύ των οποίων η προσφορά του αιτητή, πτυχιούχου του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τους όρους του Διαγωνισμού, ο ανάδοχος θα ήταν υπεύθυνος για την ομαλή οργάνωση και λειτουργία του εργαστηρίου, την πραγματοποίηση εκδηλώσεων, την υποβολή εισηγήσεων και τη διενέργεια αγορών για την κάλυψη των αναγκών του, την επιμέλεια του εξοπλισμού του εργαστηρίου και, επιπρόσθετα, για την παροχή υπηρεσιών στα πλαίσια καλοκαιρινών προγραμμάτων απασχόλησης των Πολυκέντρων.
Η Επιτροπή Αξιολόγησης ετοίμασε σχετικό Σημείωμα, ημερομηνίας 5/08/2010, (το «Σημείωμα»), με αναλυτική παρουσίαση και σχολιασμό των προτάσεων και του έργου των υποψηφίων, μαζί με πίνακα των βαθμολογιών τους, με βάση την αξιολόγηση της δημιουργικής τους πρότασης και του οικονομικού σκέλους της προσφοράς τους και με την εισήγηση για κατακύρωση της προσφοράς στα ενδιαφερόμενα μέρη, τα οποία είχαν συγκεντρώσει την πιο ψηλή σταθμισμένη βαθμολογία - (88.80, 87.90 και 88.72, αντίστοιχα) - και των οποίων η αμοιβή, σύμφωνα με την προσφορά τους, θα ήταν €26,00, €28,00 και €28,00 την ώρα, αντίστοιχα. Το Σημείωμα τέθηκε ενώπιον του Διοικητικού Συμβουλίου, το οποίο, σε συνεδρία του στις 25/08/2010, αποφάσισε την κατακύρωση της προσφοράς στα ενδιαφερόμενα μέρη. Ακολούθως, ο Εκτελεστικός Γραμματέας των καθ' ων η αίτηση, (ο «Εκτελεστικός Γραμματέας»), ενημέρωσε ανάλογα τον αιτητή, ο οποίος, για ακύρωση της πιο πάνω απόφασης, προβάλλει ότι:-
(i) H σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου ήταν παράνομη.
(ii) H Επιτροπή Αξιολόγησης ενήργησε αναρμοδίως και με κακή συγκρότηση.
(iii) Δεν τηρήθηκε νόμιμο πρακτικό από την Επιτροπή Αξιολόγησης· και
(iv) Yπήρξε παραβίαση των όρων του Διαγωνισμού.
΄Οπως προκύπτει από τα πρακτικά του Διοικητικού Συμβουλίου ημερομηνίας 25/08/2010, τα οποία, πρέπει να σημειωθεί, δεν περιλαμβάνονται στα συνημμένα έγγραφα της ένστασης, ούτε υπάρχουν στο διοικητικό φάκελο - (αντίγραφό τους προσκομίστηκε μαζί με τη γραπτή αγόρευση του αιτητή, ως Παράρτημα Α, κατόπιν σχετικού διαβήματός του προς τους καθ' ων η αίτηση) - κατά τη συνεδρία, παρόντες ήταν ο Πρόεδρος, ο Αντιπρόεδρος και τα πέντε μέλη των καθ' ων η αίτηση, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ΄Αρθρο 4(1) του περί Οργανισμού Νεολαίας Νόμου του 1994, (Ν. 33(Ι)/94), (όπως έχει τροποποιηθεί), και, ως «παρακαθήμενη», η κ. Μαρία Καζαμία Κωσταρά, Λειτουργός Νεολαίας Α΄, η οποία συμμετείχε και στο προηγούμενο στάδιο, ως μέλος της Επιτροπής Αξιολόγησης, χωρίς ένδειξη για το ρόλο της στη συνεδρία και εάν αυτή αποχώρησε πριν από τη διαβούλευση για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης.
Κατά τον αιτητή, η συμμετοχή της εν λόγω Λειτουργού στη συνεδρία της 25/08/2010 συνιστά παραβίαση του ΄Αρθρου 21(1) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, (Ν. 158(Ι)/99), και καθιστά παράνομη τη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου. Η κ. Κωσταρά ήταν υπηρεσιακός παράγων και όφειλε να αποχωρήσει πριν από την έναρξη της συζήτησης για τη λήψη της απόφασης.
Οι καθ' ων η αίτηση υποστηρίζουν ότι η κ. Κωσταρά νόμιμα παρίστατο στη συνεδρία του Διοικητικού Συμβουλίου της 25/08/2010, λόγω απουσίας του Εκτελεστικού Γραμματέα, για σκοπούς τήρησης των πρακτικών. Σύμφωνα με τους περί Οργανισμού Νεολαίας (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμούς του 1994, (Κ.Δ.Π. 314/94), στο Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης του Λειτουργού Νεολαίας, προβλέπεται ρητά η τήρηση των πρακτικών των συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου και η άσκηση οποιωνδήποτε άλλων συναφών καθηκόντων, που δυνατό να του ανατεθούν. Εισηγούνται, τέλος, ότι, ακόμα και στην περίπτωση που, όντως, η εν λόγω Λειτουργός παρίστατο στη συνεδρίαση μέχρι τέλους, δεν υπάρχει απόδειξη ή μαρτυρία ότι αυτή παρέμεινε μέχρι την ψηφοφορία για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, ούτε υπάρχει υποχρέωση τήρησης πρακτικού για το συγκεκριμένο ζήτημα, η δε παρουσία της δεν ήταν παράνομη, εφόσον αυτή ασκούσε τα προβλεπόμενα καθήκοντα της θέσης της και παρίστατο ως αντικαταστάτρια του Εκτελεστικού Γραμματέα.
΄Οπως έχει, κατ' επανάληψη, νομολογηθεί, η νόμιμη σύνθεση συλλογικού διοικητικού οργάνου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την έννομη λειτουργία του. Η συμμετοχή οποιουδήποτε προσώπου, το οποίο δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των μελών του, έχει καταλυτική επίδραση στις αποφάσεις που λαμβάνονται.
Στο Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου Ι, Πέμπτη ΄Εκδοση (1991), του Ε.Π. Σπηλιωτόπουλου, παράγραφο 129, σελ.130, αναφέρονται τα ακόλουθα:-
«Κατά τη συνεδρίαση, κατά την οποία γίνεται διαλογική συζήτηση μεταξύ των μελών και ψηφοφορία για τη λήψη της απόφασης του συλλογικού οργάνου, δεν επιτρέπεται να παρίστανται πρόσωπα, που δεν περιλαμβάνονται σύμφωνα με τις διατάξεις στη νόμιμη συγκρότηση ή των οποίων η συμμετοχή στις συνεδριάσεις δεν προβλέπεται ρητώς. Εάν παρίστανται κατά τη συνεδρίαση άλλα πρόσωπα (όπως π.χ. οι υπηρεσιακοί παράγοντες που κλήθηκαν για παροχή πληροφοριών, ΣΕ 2002/1963), πρέπει να αποχωρήσουν πριν από την έναρξη της διαλογικής συζήτησης (ΣΕ 3022/1980).»
Στην παρούσα υπόθεση, η συγκεκριμένη Λειτουργός, η οποία είχε ενεργό ανάμειξη σε προηγούμενο στάδιο, ως μέλος της Επιτροπής Αξιολόγησης που διαμόρφωσε τη σχετική εισήγηση προς το Διοικητικό Συμβούλιο, παρέστη στην κρίσιμη συνεδρίαση ως «παρακαθήμενη». Αυτή, εφόσον στα πρακτικά δεν αναφέρεται ότι, κατά την ουσιαστική συζήτηση, αποχώρησε, ή αποσύρθηκε πριν από τη λήψη της απόφασης, βάσιμα συνάγεται ότι παρέμεινε. Ο ισχυρισμός των καθ' ων η αίτηση ότι η παρουσία της αποσκοπούσε στην τήρηση των πρακτικών, λόγω της απουσίας του Εκτελεστικού Γραμματέα, με αποτέλεσμα να καλύπτεται από τη ρύθμιση του ΄Αρθρου 21(1) του Ν. 158(Ι)/99, που επιτρέπει την παρουσία πρακτικογράφου, δεν ευσταθεί, γιατί κάτι τέτοιο δε σημειώνεται στα πρακτικά, τα οποία αποτελούν τη μόνη αυθεντική πηγή για τα όσα συνθέτουν τη διαδικασία και αντανακλούν την πραγματική εικόνα του περιεχομένου της - (βλ. Σάββα v. Αρχής Λιμένων Κύπρου (1990) 3 Α.Α.Δ. 801 και Χρυσάφη v. Δημοκρατίας (2005) 3 Α.Α.Δ. 550).
Εφόσον, στα πρακτικά της 25/08/2010, δεν προσδιορίζεται ως λόγος της παρουσίας της κ. Κωσταρά η τήρηση των πρακτικών αλλά, αντίθετα, αναφέρεται ότι αυτή παρίστατο ως «παρακαθήμενη», καταλήγω ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί, λόγω κακής σύνθεσης του Διοικητικού Συμβουλίου.
Η παραπομπή στο Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης του Λειτουργού Νεολαίας, για να υποστηριχθεί η άποψη ότι η τήρηση των πρακτικών αποτελούσε νομοθετημένο καθήκον της κ. Κωσταρά και η παρουσία της ήταν νόμιμη, δε βρίσκει έρεισμα στη νομολογία. Σύμφωνα με καθιερωμένη αρχή, πρόσωπο, στα καθήκοντα του οποίου περιλαμβάνεται και η τήρηση των πρακτικών των συνεδριάσεων διοικητικού οργάνου, δεν επιτρέπεται να παρίσταται στις διαβουλεύσεις κατά τη λήψη των αποφάσεών του.
Στη Χρίστου v. Aρχής Βιομηχανικής Κατάρτισης (2002) 3 Α.Α.Δ. 166, αναφέρονται τα εξής:- (σελ.169)
«Η θέση που προτείνει ο δικηγόρος του εφεσείοντα είναι, κατά τη γνώμη μας, ορθή. Η πρόνοια στα σχέδια υπηρεσίας της θέσης Προϊσταμένου Διοίκησης και Προσωπικού, πως μέσα στα καθήκοντα περιλαμβάνεται και η τήρηση των πρακτικών των συνεδριάσεων του Συμβουλίου, δεν ισοδυναμεί με νομοθετική ρύθμιση της παρουσίας του στις διαβουλεύσεις του Συμβουλίου κατά τη λήψη των αποφάσεων του ώστε να υπερισχύει της καθιερωμένης νομολογιακής αρχής.)»
(Βλ. επίσης, Δρουσιώτης κ.ά. v. Αρχής Βιομ. Καταρτίσεως Κύπρου (1999) 4 A.A.Δ. 242· Γεώργιος Πολυκάρπου v. Kοινοτικού Συμβουλίου Χλώρακας, Υπόθεση Αρ. 1579/11, 13/09/13 και Evzonas Hotel Co Ltd v. Κοινοτικού Συμβουλίου Χλώρακας, Υπόθεση Αρ. 1689/11, 20/09/13).
Ενόψει της πιο πάνω κατάληξης, η εξέταση των υπολοίπων λόγων ακυρότητας είναι αχρείαστη.
Η προσφυγή επιτυγχάνει, με έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ του αιτητή, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται, σύμφωνα με το ΄Αρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.
Ε. Παπαδοπούλου,
Δ.
/ΚΒ, ΜΠ