|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ANAΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 3/2012)
9 Δεκεμβρίου, 2013
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. HAMIDREZA SAADAT,
2. FATEMEH MOVASEGHIAN SAADAT HAMED,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ,
Καθ΄ων η Αίτηση.
Χρ. Χριστάκη, για τους Αιτητές.
Δ. Παπαμιλτιάδους (κα), για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.:-
Η αιτούμενη θεραπεία
Οι Αιτητές ζητούν όπως ακυρωθεί η απόφαση των καθ' ων η αίτηση με την οποία απέρριψαν το αίτημά τους για επανεξέταση της αίτησης τους για παραχώρηση διεθνούς προστασίας.
Τα γεγονότα
Οι αιτητές, οι οποίοι κατάγονται από το Ιράν, εισήλθαν νόμιμα στη Δημοκρατία στις 19.9.2001 μαζί με το γιο τους, ηλικίας τότε 9 ετών. Αίτηση ασύλου την οποία υπέβαλαν την ίδια ημέρα στην Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών, απορρίφθηκε.
Στις 10.9.2003 τους παραχωρήθηκε από το Λειτουργό Μετανάστευσης, άδεια προσωρινής παραμονής αορίστου χρόνου ως αιτητές ασύλου, ενώ αίτηση για αναγνώριση του καθεστώτος του πρόσφυγα την οποία υπέβαλαν στις 3.5.2004 απορρίφθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου στις 3.10.2004. Όμως στις 5.11.2004, παραχωρήθηκε στους αιτητές το καθεστώς προσωρινής διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 19Α του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, όπως τροποποιήθηκε, στο εξής «ο Νόμος», μέχρι τις 30.6.2005, το τέλος δηλαδή της σχολικής χρονιάς αφού λήφθηκε υπόψη το γεγονός ότι ο γιος των αιτητών φοιτούσε σε εκπαιδευτικό ίδρυμα στη Λεμεσό.
Στις 23.3.2006 διοικητική προσφυγή η οποία ασκήθηκε στις 22.2.2005 εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου απορρίφθηκε από την Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων εφόσον δεν πληρούνταν οι αναγκαίες προϋποθέσεις για παροχή του καθεστώτος του Πρόσφυγα που προβλέπεται στο άρθρο 3 του Νόμου. Ούτε και αποδείχθηκε ότι μπορεί να τύχουν του καθεστώτος της συμπληρωματικής προστασίας στη βάση του άρθρου 19 του νόμου καθότι δεν κατάφεραν να αποδείξουν βάσιμο φόβο ότι θα υποστούν σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως καθορίζεται στο άρθρο 19(2). Κρίθηκε όμως, ότι οι αιτητές πληρούσαν τις προϋποθέσεις για παραχώρηση του καθεστώτος προσωρινής διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, όπως προβλέπει το άρθρο 19Α του Νόμου μέχρι τη λήξη της σχολικής χρονιάς, δηλαδή μέχρι τις 23.7.2006. Η προσφυγή των αιτητών αρ. 1074/2006, η οποία καταχωρήθηκε ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίφθηκε στις 11.1.2008.
Στις 14.7.2011 ο δικηγόρος των αιτητών απέστειλε στους καθ' ων η αίτηση επιστολή και αντίγραφα εγγράφων τα οποία χαρακτήριζε ως «νέα στοιχεία», ζητώντας επανεξέταση του αιτήματος των πελατών του για παραχώρηση άδειας παραμονής δυνάμει του άρθρου 19 και/ή βάσει ανθρωπιστικών κριτηρίων και/ή (β) άσυλο ως πρόσφυγες «επί τόπου» (refugees «sur place»), σύμφωνα με το άρθρο 17(1)(β) του Νόμου και των παραγράφων 94-96 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων. Τα «νέα στοιχεία» τα οποία επισυνάπτονταν ήταν αντίγραφα των εισφορών κοινωνικών ασφαλίσεων των δύο αιτητών καθώς και αποκοπών φόρου εισοδήματος με στοιχεία εργοδότησής τους καθώς και αγοραπωλητήριο συμβόλαιο το οποίο φανέρωνε την αγορά το 2008 διαμερίσματος στην οποία οι αιτητές προέβηκαν με αποδεικτικά της σύναψης επί τούτου δανείου και καταβολής των συναφών δημοτικών και άλλων τελών. Εισηγούνταν πως ενόψει της ενσωμάτωσης τόσο των ιδίων, όσο και του εικοσάχρονου σήμερα υιού τους στην κυπριακή κοινωνία, της δημιουργίας δεσμών με τη χώρα και της αποκοπής δεσμών με τη χώρα καταγωγής τους «τυχόν απέλασή τους στη χώρα αυτή θα συνεπάγεται πλέον μία νέα δύσκολη γι' αυτούς δοκιμασία». Το αίτημα για επανεξέταση απορρίφθηκε από την Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων με επιστολή ημερ. 20.10.2011. Πρόκειται για την προσβαλλόμενη απόφαση την οποία οι αιτητές επιδιώκουν με την προσφυγή τους να ακυρώσουν. Η συγκεκριμένη απόφαση είχε ως ακολούθως:-
«Αναφορικά με την επιστολή σας, ημερομηνίας 14/07/2011 και το αίτημά σας για επανεξέταση του αιτήματος των πελατών σας, σας πληροφορώ ότι:
Μετά από ενδελεχή εξέταση του αιτήματός σας και του περιεχομένου των ισχυρισμών σας, δεν δικαιολογείται η επανεξέταση του αιτήματος για παραχώρηση διεθνούς προστασίας στους πελάτες σας.
Επίσης, σύμφωνα με τον Περί Προσφύγων Νόμο η Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων δεν είναι το αρμόδιο όργανο χορήγησης αδειών παραμονής στην Κύπρο.
Εν όψει των ως άνω, το αίτημά σας δεν μπορεί να ικανοποιηθεί και απορρίπτεται».
Εγείρεται προδικαστική ένσταση από τη δικηγόρο των καθ' ων η αίτηση πως η πράξη στερείται εκτελεστότητας και συνεπώς η προσφυγή δεν μπορεί να εξεταστεί. Χαρακτηρίζει το περιεχόμενο της προσβαλλόμενης πράξης ως ενημερωτικό ή πληροφοριακό με την εν λόγω επιστολή να μην περιέχει οποιαδήποτε επιβολή υποχρέωσης. Με την επιστολή πληροφορούνται οι αιτητές ότι δεν δικαιολογείται η επανεξέταση του αιτήματός τους για παραχώρηση διεθνούς προστασίας με την περαιτέρω υπενθύμιση, ή επιβεβαίωση ή πληροφόρηση ότι η Αναθεωρητική Αρχή δεν είναι το αρμόδιο όργανο χορήγησης αδειών παραμονής στην Κύπρο. Οι καθ' ων η αίτηση, σύμφωνα με τη δικηγόρο τους, δεν προέβηκαν σε νέα έρευνα καθότι με βάση τα στοιχεία του αιτήματος όπως περιέχονταν στην επιστολή του δικηγόρου τους, δεν δικαιολογείτο επανεξέταση της υπόθεσης. Κατά την εισήγηση, ενδεχομένως τα «νέα στοιχεία» να δικαιολογούσαν την έγκριση του αιτήματος, όμως αυτό είναι αδύνατο ενόψει της αναρμοδιότητας των καθ' ων η αίτηση. Εάν δε οι καθ' ων η αίτηση επανεξέταζαν και αποφάσιζαν επί τούτου, η απόφαση αυτή θα είχε εκδοθεί από αναρμόδιο όργανο. Συνεπώς, σύμφωνα με τη δικηγόρο των καθ' ων η αίτηση, η προσφυγή πρέπει να απορριφθεί καθόσον δεν προσβάλλεται εκτελεστή διοικητική πράξη.
Ο δικηγόρος των αιτητών εισηγείται πως η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε αναρμόδια από μέλος της Αρχής. Περαιτέρω, πως το ζήτημα πρέπει να εξεταστεί κατά προτεραιότητα, ακόμη και έναντι της εγειρόμενης προδικαστικής ένστασης περί μη εκτελεστότητας της πράξης.
Ο ισχυρισμός δεν μπορεί να γίνει δεκτός. Ζητήματα αφορώντα στην αρμοδιότητα του διοικητικού οργάνου ανατρέχουν μεν στη ρίζα της διαδικασίας (Δημητρίου κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Α.Ε. 68/2009, ημερ. 2.3.2012) εννοείται όμως στα πλαίσια των εγειρόμενων λόγων ακυρότητας. Η εκτελεστότητα διοικητικής απόφασης εντάσσεται στις αντικειμενικές προϋποθέσεις οι οποίες πρέπει να πληρούνται για την άσκηση της προσφυγής. Ελλείψει αυτών, η προσφυγή δεν μπορεί να εξεταστεί. Είναι μόνον εφόσον πληρούνται οι αντικειμενικές αυτές προϋποθέσεις και βεβαίως οι υποκειμενικές, που το Δικαστήριο προχωρά στην εξέταση των εγειρόμενων λόγων ακύρωσης, όπως εν προκειμένω η αρμοδιότητα του διοικητικού οργάνου.
Συνεπώς, θα εξεταστεί, κατά προτεραιότητα η αμφισβητούμενη με την προδικαστική ένσταση εκτελεστότητα της πράξης.
Ο δικηγόρος των αιτητών προβάλλει τη θέση πως η προσβαλλόμενη πράξη περιέχει τη βούληση της διοίκησης να μην επανεξετάσει με βάση τα υποβληθέντα στοιχεία το αίτημα για παραχώρηση διεθνούς προστασίας ώστε η άρνηση εν προκειμένω να ισοδυναμεί με απόρριψη αιτήματος για παραχώρηση διεθνούς προστασίας. Οπότε πρόκειται, σύμφωνα με την εισήγησή του, περί εκτελεστής διοικητικής πράξης.
Είναι ορθή η θέση του δικηγόρου των αιτητών πως επανεξέταση δικαιολογείται όταν τεθούν ενώπιον της διοίκησης ουσιώδη στοιχεία τα οποία τείνουν εκ πρώτης όψεως να διαφοροποιήσουν το καθεστώς γεγονότων πάνω στο οποίο εδράζεται η απόφαση της οποίας η επανεξέταση επιζητείται. Εν προκειμένω, όμως, τα «νέα στοιχεία» τα οποία οι αιτητές προσκόμισαν, καθώς αντιλαμβάνομαι, δεν συνδέονταν με στοιχειοθέτηση του αιτήματος το οποίο βρισκόταν ενώπιον των καθ' ων η αίτηση για παραχώρηση διεθνούς προστασίας ώστε να μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο εξέτασης από τους καθ' ων η αίτηση και να οδηγήσουν ενδεχομένως σε διαφοροποίηση της κρίσης τους.
Όπως ο Ν. Χαραλάμπους στο σύγγραμμα Η Δράση και ο Έλεγχος της Δημόσιας Διοίκησης, 2η έκδοση, σελ. 130, εξηγεί, για να είναι επιβεβλημένη η διεξαγωγή νέας έρευνας, πρέπει ο αιτητής να θέσει στη διοίκηση νέα ουσιώδη στοιχεία (Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας κ.α. (1996) 3 ΑΑΔ 474, 282). Εννοείται πως στοιχεία ασύνδετα με το ίδιο το αίτημα των αιτητών, δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως ουσιώδη.
Ο δικηγόρος των αιτητών παραπονείται πως σε απάντηση επιστολής ημερ. 2.10.2010, η Υπηρεσία Ασύλου συμβούλευσε τους αιτητές όπως αποταθούν για υποβολή τυχόν νέων στοιχείων στους καθ' ων η αίτηση αφού η αρχική τους αίτηση απορρίφθηκε τόσο πρωτοβάθμια όσο και δευτεροβάθμια. Αυτό δε έπραξαν.
Παρατηρώ πως, σε αντίθεση με τα όσα περιέλαβαν στην επιστολή τους προς τους καθ' ων η αίτηση, οι αιτητές στο αίτημά τους ημερ. 2.10.2010 προς την Υπηρεσία Ασύλου περιέλαβαν και ισχυρισμούς άμεσα συνδεόμενους με την παραχώρηση διεθνούς προστασίας. Προφανώς, στη βάση αυτών των στοιχείων παρέπεμψε η Υπηρεσία Ασύλου τους αιτητές, στους καθ' ων η αίτηση. Σημειώνω πιο κάτω μερικά από αυτά, όπως φαίνονται στην επιστολή της δικηγόρου της Αιτήτριας 1, ημερ. 2.10.2010:-
«1. Αυτό το μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, δημιούργησε συνθήκες τέτοιες που εκ των υστέρων θεωρούμε ότι στοιχειοθετούν το νέο αυτό αίτημα για παραχώρηση Ασύλου σύμφωνα με τα ως το θέμα αναφέρονται άρθρα.
2.Όλα αυτά τα χρόνια ο αιτητής πρωτοστατούσε και ελάμβανε μέρος σε πολλές διαδηλώσεις στη Λευκωσία εναντίον του καθεστώτος και αποτελεί πλέον γεγονός ότι αυτές του οι ενέργειες καταγράφονταν από την πρεσβεία του Ιράν εδώ και σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα αυτή η τιμωρία του θα είναι αυστηρή και σίγουρα σκληρή.
.............................
5. Αυτό το μεγάλο χρονικό διάστημα που έζησε ο άνθρωπος αυτός με τη σύζυγο του και το γιο του στη Δημοκρατία, είναι ένα στοιχείο εκ του οποίου εξυπακούεται ότι θα προκαλέσει ατέρμονες βασανιστικές ανακρίσεις αλλά και αυστηρές τιμωρίες».
Τα πιο πάνω, όμως, δεν περιλήφθηκαν στο αίτημα το οποίο υποβλήθηκε στους καθ' ων η αίτηση. Έχουν εκτεθεί προηγουμένως τα όσα περιέχονται στο εν λόγω αίτημα και αυτά περιστρέφονται κατά το μέγιστο στους δεσμούς που απέκτησαν οι αιτητές με την Κύπρο καθώς και στο ότι τυχόν έγκριση της αίτησης του γιου τους για παραχώρηση ασύλου ή άδειας παραμονής στη Δημοκρατία θα οδηγούσε στη διάσπαση της οικογένειας στο ενδεχόμενο απέλασης των αιτητών. Στοιχεία ασύνδετα με τη νομική βάση του αιτήματός τους και σαφώς εκτός αρμοδιότητας των καθ' ων η αίτηση. Είναι ως προς αυτά που οι καθ' ων η αίτηση έκριναν πως δεν δικαιολογείται η επανεξέταση του αιτήματος για παραχώρηση διεθνούς προστασίας στους αιτητές.
Δεν μπορεί συνεπώς, παρά να θεωρηθεί πως πράγματι η προσβαλλόμενη πράξη είναι πληροφοριακή ή και βεβαιωτική προηγούμενης απόφασης με αποτέλεσμα να στερείται εκτελεστότητας και να μην μπορεί να εξεταστεί.
Τέλος, κατά τη γνώμη μου, δεν μπορεί να αποδοθεί στους καθ' ων η αίτηση παράλειψη διαβίβασης της αίτησης στο αρμόδιο όργανο στη βάση του άρθρου 17(5) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(Ι)/99). Η εισήγηση του δικηγόρου των αιτητών προσκρούει στο δόγμα της ταυτόχρονης επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας. Από τη μια παραπονείται για την απόρριψη του αιτήματος των αιτητών από τους καθ' ων η αίτηση για τους όσους λόγους προβάλλονται, περιλαμβανομένης και της έλλειψης δέουσας έρευνας των προσκομισθέντων στοιχείων εννοείται από αρμόδιο όργανο, ενώ από την άλλη αποδοκιμάζουν τη μη διαβίβαση του αιτήματός τους στο αρμόδιο όργανο, πράγμα το οποίο συνεπάγεται πως θεωρούν τους καθ' ων η αίτηση αναρμόδιο όργανο. Ανεπιτρέπτως βέβαια.
Η προσφυγή απορρίπτεται με €800 έξοδα υπέρ των Καθ' ων η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται δυνάμει του Άρθρου 146.4(α) του Συντάγματος.
(Υπ.) Γ. Ερωτοκρίτου, Δ.
/ΕΠσ