|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 958/2010)
21 Νοεμβρίου, 2013
[Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 25, 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΝΙΚΟΛΑΣ ΑΓΡΟΤΗΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
2. ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ,
Καθ' ων η Αίτηση.
________________________
Αλίκη Α. Αγρότη (κα), για τον Αιτητή.
Ευγενία Παπαγεωργίου - Καρακάννα (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ' ων η Αίτηση.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Αντικείμενο της παρούσας προσφυγής είναι η απόφαση του Αναπληρωτή Διευθυντή Τμήματος Τελωνείων, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του αιτητή για επιστροφή των καταβληθέντων φόρων κατανάλωσης ύψους ΛΚ2.024,00 - (€3.458,00) - για τη θέση σε ανάλωση ενός μεταχειρισμένου οχήματος μάρκας Mercedes C180, Elegance Auto, Αρ. Εγγραφής στο Ηνωμένο Βασίλειο KS02 JVW.
Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, ο αιτητής, στις 22/1/2007, προκειμένου να θέσει σε ανάλωση το πιο πάνω όχημα, το οποίο εισήγαγε από το Ηνωμένο Βασίλειο, και να καταβάλει τους αναλογούντες φόρους κατανάλωσης με βάση τον περί Φόρων Κατανάλωσης Νόμο του 2004, (Ν. 91(Ι)/2004), (ο «Νόμος»), καταχώρισε στο λογισμικό «Θησέας» του Τμήματος Τελωνείων ηλεκτρονική διασάφηση, συμπληρώνοντας όλα τα υποχρεωτικά πεδία. Στο πεδίο παρατηρήσεων 44.7, σημείωσε ότι πληρώνει το ποσό υπό διαμαρτυρία και με πλήρη επιφύλαξη των δικαιωμάτων του. Η διασάφηση του αιτητή έγινε ηλεκτρονικά αποδεκτή την ίδια ημερομηνία, ο δε Τελωνειακός Λειτουργός επιβεβαίωσε την ορθότητα των καταχωρημένων πληροφοριών, αφού τις σύγκρινε με το περιεχόμενο των σχετικών εγγράφων και επιθεώρησε το όχημα, για να βεβαιωθεί ότι η σχετική ηλεκτρονική διασάφηση ταυτοποιείται με αυτό. Ο αιτητής, στη συνέχεια, κατέβαλε το υπολογισθέν ως φόρο κατανάλωσης ποσό, προσπάθειά του, όμως, να εγγράψει το εν λόγω όχημα απέτυχε. Στις 15/10/2009, με επιστολή του προς τη Διευθύντρια του Τμήματος Τελωνείων, (η «Διευθύντρια»), ζήτησε επιστροφή του καταβληθέντος φόρου κατανάλωσης, για το λόγο ότι η εγγραφή του οχήματος και, κατ' επέκταση, η κυκλοφορία του δεν ήταν δυνατή, λόγω της διαπιστωθείσας από το Τμήμα Οδικών Μεταφορών παραποίησης του πλαισίου του, για την οποία ο ίδιος, ως καλόπιστος αγοραστής, δεν είχε οποιαδήποτε ευθύνη. Το Τμήμα Τελωνείων, με επιστολή του ημερομηνίας 26/4/2010, απέρριψε το εν λόγω αίτημα αναφέροντας, μεταξύ άλλων, τα εξής:-
«Το θέμα της επιστροφής φόρου κατανάλωσης που καταβλήθηκε στο Τμήμα Τελωνείων ρυθμίζεται περιοριστικά στις διατάξεις του άρθρου 27 των περί Φόρου Κατανάλωσης Νόμων, στις διατάξεις του οποίου προνοείται, μεταξύ άλλων, ότι σε περίπτωση που οποιοδήποτε πρόσωπο έχει καταβάλει στο Διευθυντή Τμήματος Τελωνείων οποιοδήποτε ποσό φόρου κατανάλωσης το οποίο δεν ήταν οφειλόμενο, ολόκληρο ή μέρος αυτού, τότε ο Διευθυντής είναι υπόχρεος, υπό τις προϋποθέσεις που καθορίζονται από το υπό αναφορά άρθρο, να επιστρέψει στο πρόσωπο αυτό ολόκληρο το αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό ή τη διαφορά αυτού.
Στην υπό εξέταση υπόθεση, το συγκεκριμένο αυτοκίνητο αποδεσμεύτηκε από το Τμήμα Τελωνείων και τέθηκε σε ανάλωση αφού καταβλήθηκαν οι οφειλόμενοι σε αυτό φόροι κατανάλωσης, ως αυτοί προνοούνται στη σχετική περί Φόρων Κατανάλωσης νομοθεσία, ενώ περαιτέρω επισημαίνεται ότι η διαπίστωση της παραποίησης του πλαισίου του αυτοκινήτου καθώς και η μη δυνατότητα εγγραφής του αυτοκινήτου στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών αποτελούν στοιχεία τα οποία προέκυψαν σε χρόνο μεταγενέστερο της νόμιμης πράξης θέσης σε ανάλωση του υπό αναφορά αυτοκινήτου.
Η εκ μέρους του Τμήματος Τελωνείων ενδεχόμενη προς εσάς επιστροφή των καταβληθέντων σε σχέση με το αυτοκίνητο φόρων κατανάλωσης, οι οποίοι κατά πάντα χρόνο ήταν οφειλόμενοι κατά το χρόνο της θέσης αυτού σε ανάλωση, εκφεύγει των συναφών διατάξεων του άρθρου 27 των περί Φόρου Κατανάλωσης Νόμων. Ως εκ τούτου, λυπούμαι να σας πληροφορήσω ότι το αίτημά σας δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό.»
Οι καθ' ων η αίτηση, με την ένστασή τους, εγείρουν προκαταρκτικά ζήτημα έλλειψης εννόμου συμφέροντος του αιτητή. Η παράλειψή του, ισχυρίζονται, να υποβάλει ένσταση εντός της προβλεπόμενης από το ΄Αρθρο 139 του Νόμου προθεσμίας των 60 ημερών του στερεί το δικαίωμα να καταχωρίσει την παρούσα προσφυγή. Εφόσον, υποστηρίζουν, η υποβολή ένστασης από πρόσωπο το οποίο αμφισβητεί τον επιβληθέντα φόρο κατανάλωσης αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την άσκηση προσφυγής δυνάμει του ΄Αρθρου 146 του Συντάγματος, η προσφυγή του αιτητή είναι απαράδεκτη. Ούτε η γενική επιφύλαξη των δικαιωμάτων του στο πεδίο παρατηρήσεων 44.7 του λογισμικού «Θησέας» αποτελεί, κατά την άποψή τους, ένσταση, αφού ο αιτητής παρέλειψε να υποβάλει στοιχεία προς υποστήριξη της επιφύλαξής του. Ο αιτητής, εισηγούνται, εφόσον τους καταλογίζει ευθύνες για τη μη διαπίστωση της παραποίησης του πλαισίου του οχήματός του πριν αυτό τεθεί σε ανάλωση, έμμεσα αμφισβητεί τη νομιμότητα της απόφασης επιβολής του εν λόγω φόρου κατά το χρόνο θέσης του σε ανάλωση και, συνεπώς, η μη υποβολή ένστασης εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας καθιστά την προσφυγή απαράδεκτη.
Ο αιτητής, αντίθετα, υποστηρίζει ότι αμφισβητεί όχι τη νομιμότητα του ύψους του επιβληθέντος φόρου κατανάλωσης αλλά τη μη επιστροφή του.
Εξετάζοντας τα ενώπιόν μου τεθέντα, διαπιστώνω τα εξής, τα οποία με οδηγούν να μην αποδεχθώ την ένσταση: Με την αποδοχή από μέρους των καθ' ων η αίτηση ότι ο έλεγχος που αυτοί διενήργησαν ήταν τυπικός και ότι, για την παραποίηση του πλαισίου του οχήματος του αιτητή, δεν είχαν λεπτομέρειες, ούτε είχαν επίσημη πληροφόρηση για το χρόνο που αυτή διαπιστώθηκε, θεωρώ ότι είναι χωρίς έρεισμα ο ισχυρισμός τους ότι ο αιτητής παρέλειψε να υποβάλει ένσταση εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας των 60 ημερών και, συνακόλουθα, δεν μπορεί να καταχωρίσει προσφυγή δυνάμει του ΄Αρθρου 146 του Συντάγματος. Ο ίδιος ο αιτητής ισχυρίζεται ότι η παραποίηση διαπιστώθηκε πολύ αργότερα. Καίτοι ο αιτητής ισχυρίζεται ότι, με την προσφυγή του, δεν αμφισβητεί τη νομιμότητα του ύψους του επιβληθέντος φόρου, στην ουσία, με τα όσα αναφέρει, την αμφισβητεί, εξ ου και το αίτημά του για επιστροφή του, χωρίς, όμως, αυτό να τον εμποδίζει να αμφισβητήσει τη νομιμότητα της απόφασης για μη επιστροφή του καταβληθέντος ποσού.
Ο αιτητής, για ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης, επικαλείται έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας και παραβίαση των αρχών της καλής πίστης και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου προς τη διοίκηση. Υποστηρίζει ότι οι καθ' ων η αίτηση, εάν προέβαιναν σε επαρκή έλεγχο, θα διαπίστωναν, προτού θέσουν το όχημα σε ανάλωση, ότι το πλαίσιο του είχε παραποιηθεί και ότι αυτό δεν μπορούσε να εισαχθεί και, στη συνέχεια, να εγγραφεί. Η αδυναμία εγγραφής του καθιστά αδύνατη τη χρησιμοποίησή του για το σκοπό που αυτό έχει εισαχθεί και, συνεπώς, ο καταβληθείς φόρος κατανάλωσης πρέπει να του επιστραφεί. Η έγκριση της διασάφησης εισαγωγής από τους καθ' ων η αίτηση, εισηγείται, έγινε με μοναδική έγνοια την είσπραξη φόρου κατανάλωσης, ενέργεια που έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της χρηστής διοίκησης.
Οι καθ' ων η αίτηση απορρίπτουν τους πιο πάνω ισχυρισμούς και υποβάλλουν ότι οι φυσικοί έλεγχοι στα εισαγόμενα εμπορεύματα, όπως το όχημα του αιτητή, δεν περιλαμβάνουν ελέγχους, για τους οποίους απαιτείται εξειδικευμένη γνώση και ειδικός εξοπλισμός. Μόνο σε περιπτώσεις που υπάρχουν πληροφορίες ότι συγκεκριμένο όχημα ενδέχεται να είναι παραποιημένο ζητείται, κατά τη διενέργεια του φυσικού ελέγχου, συνδρομή άλλων αρμόδιων τεχνικών υπηρεσιών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν υπήρχε οποιαδήποτε πληροφορία, γι' αυτό και ο έλεγχος ήταν τυπικός. Περαιτέρω, προβάλλουν ότι, σε σχέση με την ισχυριζόμενη από τον αιτητή παραποίηση του πλαισίου του οχήματός του, δεν είχαν οποιαδήποτε επίσημη πληροφόρηση από άλλη αρμόδια αρχή. Η μόνη πληροφόρηση που είχαν ήταν με την επιστολή του αιτητή, αρκετό καιρό μετά που το όχημα τέθηκε σε ανάλωση. Δεν γνωρίζουν, επίσης, οποιεσδήποτε λεπτομέρειες γι' αυτή.
Το αίτημα του αιτητή απορρίφθηκε, γιατί αυτό, σύμφωνα με τους καθ' ων η αίτηση, εκφεύγει των διατάξεων του ΄Αρθρου 27(1) του Νόμου, το οποίο προβλέπει τα εξής:-
«27.(1) Αν οποιοδήποτε πρόσωπο έχει καταβάλει στο Διευθυντή οποιοδήποτε ποσό φόρου κατανάλωσης το οποίο δεν ήταν οφειλόμενο, ολόκληρο ή μέρος αυτού, τότε ο Διευθυντής είναι υπόχρεος να επιστρέψει στο πρόσωπο αυτό ολόκληρο το ποσό αυτό ή τη διαφορά αυτού.»
Είναι καλά γνωστό ότι η διοίκηση, κατά την άσκηση της διακριτικής της εξουσίας, οφείλει να προβαίνει σε επαρκή έρευνα όλων των σχετικών με την υπόθεση γεγονότων. Η έρευνα είναι επαρκής, εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται - (βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών κ.ά. (1999) 3 Α.Α.Δ. 447). Εναπόκειται στη διοίκηση να επιλέξει τον ενδεδειγμένο τρόπο εκπλήρωσης της πιο πάνω υποχρέωσής της. Η δε έκταση της έρευνας εξαρτάται από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης. Στη Μουρτζής ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 543, αναφέρθηκε ότι, σύμφωνα με το τεκμήριο της κανονικότητας, τεκμαίρεται ότι η διοίκηση, η οποία έχει ενώπιόν της τους διοικητικούς φακέλους, έχει προβεί στην αναγκαία έρευνα. Το τεκμήριο, όμως, αυτό παραμερίζεται, αν τα γεγονότα της υπόθεσης καταδεικνύουν το αντίθετο. Κατά τη διεξαγωγή της έρευνας, η διοίκηση έχει υποχρέωση να εξετάσει όλα όσα της υποδεικνύει ο ενδιαφερόμενος πολίτης, τα οποία σχετίζονται με την υπόθεση.
΄Εχοντας υπόψη τα πιο πάνω και τη δήλωση της συνηγόρου των καθ' ων η αίτηση ότι οι ίδιοι δε γνώριζαν λεπτομέρειες σε σχέση με την παραποίηση, ούτε είχαν οποιαδήποτε επίσημη πληροφόρηση, καταλήγω ότι αυτοί δεν εκπλήρωσαν το καθήκον που είχαν για δέουσα έρευνα. Ούτε ερεύνησαν τα όσα έθεσε ενώπιόν τους ο αιτητής με την επιστολή του, προτού απορρίψουν το αίτημά του. Είχαν καθήκον, στα πλαίσια δέουσας έρευνας, να εξετάσουν τους ισχυρισμούς του και να μην περιοριστούν στην αναφορά ότι τα όσα αυτός πρόβαλε αποτελούσαν στοιχεία που προέκυψαν σε χρόνο μεταγενέστερο της πράξης θέσης σε ανάλωση του οχήματός του, εφόσον στοιχεία ως προς το χρόνο της παραποίησης δεν είχαν και οι ίδιοι δέχονται ότι ο φυσικός έλεγχος που έγινε από αυτούς ήταν τυπικός. Οι καθ' ων η αίτηση, πριν από τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, είχαν καθήκον να ερευνήσουν τους ισχυρισμούς που ο αιτητής, με την επιστολή του ημερομηνίας 15/10/2009, πρόβαλε και, εάν ήθελαν περαιτέρω λεπτομέρειες, θα μπορούσαν να τις αναζητήσουν είτε από τον ίδιο τον αιτητή είτε από άλλα εμπλεκόμενα τμήματα.
Θεωρώ ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε υπό συνθήκες έλλειψης δέουσας έρευνας και χωρίς επαρκή αιτιολογία.
Η προσφυγή επιτυγχάνει, με έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ του αιτητή όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται, με βάση το ΄Αρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.
Ε. Παπαδοπούλου,
Δ.
/ΚΧ"Π, ΜΠ