|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1416/2010)
6 Σεπτεμβρίου, 2013
[K. ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ,
Αιτήτρια,
-ΚΑΙ-
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
2. ΕΠΑΡΧΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ,
Καθ΄ων η Aίτηση.
- - - - - -
Α. Γιωρκάτζης, για την Αιτήτρια.
Α. Ζερβού, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια είναι ιδιοκτήτρια του τεμαχίου 96, Φ/Σχ.2-193-355 στη Λάνεια, επαρχία Λεμεσού. Προς το σκοπό ανάπτυξης του κτήματός της, η αιτήτρια υπέβαλε αίτηση για έκδοση πολεοδομικής άδειας για την ανέγερση διώροφης κατοικίας. Η πολεοδομική άδεια εγκρίθηκε και εκδόθηκε στις 29.1.2008 και στις 11.2.2009 η αιτήτρια αποτάθηκε στην Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού για έκδοση άδειας οικοδομής για την ίδια ανάπτυξη, καθώς και για περίφραξη στο τεμάχιό της. Κατά το χρονικό εκείνο στάδιο, φαίνεται να παρενεβλήθη ως δυσχέρεια στην έκδοση της άδειας οικοδομής, το γεγονός ότι το Τμήμα Δημοσίων Έργων προκήρυξε προσφορές στις 26.2.2009 για τη μελέτη κατασκευής του έργου του αυτοκινητόδρομου Λεμεσού-Σαϊττά, οπότε και άρχισε διερεύνηση του κατά πόσο το υπό ανάπτυξη τεμάχιο της αιτήτριας θα επηρεαζόταν από ενδεχόμενη αλλαγή της όδευσης στην περιοχή Λάνειας. Η διερεύνηση αυτού του θέματος μακρηγόρησε και η αιτήτρια ζητούσε την έκδοση της άδειας οικοδομής την οποία είχε αιτηθεί, παρά την εκκρεμότητα του εγερθέντος θέματος.
Τότε, και παρόλον ότι δεν είχε ακόμα οριστικοποιηθεί το θέμα του επηρεασμού του τεμαχίου της αιτήτριας από τον υπό μελέτη αυτοκινητόδρομο, προς το σκοπό ανταπόκρισης στο αίτημα της αιτήτριας, κατόπιν εισηγήσεων του Τμήματος Δημοσίων έργων, η Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού εξέδωσε κατά την 22.7.2010 την άδεια οικοδομής, η οποία όμως συνοδεύετο από σημαντικούς περιοριστικούς όρους. Μεταξύ αυτών ήσαν και οι όροι υπό στοιχεία 2-5, με τους οποίους επιβάλλονταν οι ακόλουθοι περιορισμοί:
"2) Πριν υποβληθεί αίτηση για έκδοση Πιστοποιητικού Εγκρίσεως θα πρέπει το εγκεκριμένο χωρομετρικό σχέδιο, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας άδειας οικοδομής να κατατεθεί στο Κτηματολόγιο μαζί με ενυπόγραφη εξουσιοδότηση για αφαίρεση από τον τίτλο ιδιοκτησίας και εγγραφή του σε δρόμο/χώρο πρασίνου, του μέρους του τεμαχίου το οποίο επηρεάζεται από ρυμοτομία/δημιουργία χώρου πρασίνου κα., και να προσκομιστεί στο Γραφείο μου για ενημέρωση του σχετικού φακέλου νέος τίτλος ιδιοκτησίας και νέο εκσυγχρονισμένο χωρομετρικό σχέδιο.
3) Καμιά οικοδομή να μη αναγερθεί στο χώρο του τεμαχίου που έχει δεσμευτεί για σκοπούς μελλοντικής απαλλοτρίωσης, συμπεριλαμβανομένης και της περίφρασης η οποία θα πρέπει να ανεγερθεί ανατολικά του δεσμευμένου χώρου.
4) Η οικοδομική γραμμή να βρίσκεται σε απόσταση 15 μέτρων από το όριο κατάληψης της εναλλακτικής χάραξης το οποίο φαίνεται κατά προσέγγιση με κόκκινο χρώμα στο εγκεκριμένο σχέδιο. Η πρόσβαση στο τεμάχιο να δοθεί από τον υφιστάμενο δρόμο στη νοτιοδυτική πλευρά του τεμαχίου, όπου δεν θα επηρεαστεί από τον αυτοκινητόδρομο.
5) Η λωρίδα γης που χρειάζεται να δεσμευτεί για μελλοντική απαλλοτρίωση φαίνεται κατά προσέγγιση με μπλε διαγράμμιση στο εγκριμένο σχέδιο και περιλαμβάνει τον απαιτούμενο χώρο για αποκατάσταση του υφιστάμενου δρόμου. Το περιτοίχισμα της ανάπτυξης να τοποθετηθεί στο ανατολικό σύνορο της λωρίδας αυτής. (Νοείται ότι η οικοδομική γραμμή να απέχει τουλάχιστο 3 μ. από το όριο του υφιστάμενου δρόμου, αν αυτό δεν εξασφαλίζεται από τον όρο της παραγράφου 4, για απόσταση 15 μέτρων από το όριο του αυτοκινητόδρομου."
Η αιτήτρια, θεωρούσα τους επιβληθέντες όρους 2-5 στην Άδεια Οικοδομής ως απαράδεκτους, καταχώρησε την παρούσα προσφυγή, με την οποία επιζητεί την ακύρωσή τους, προβάλλει δε προς τούτο διάφορους λόγους ακύρωσης, τους οποίους θα εξετάσω στη συνέχεια.
Κατ΄ αρχάς, η αιτήτρια εγείρει θέμα ότι οι περιορισμοί τους οποίους έθεσαν οι καθ΄ων η αίτηση μέσω των επίμαχων όρων, παραβίαζαν το δικαίωμα κατοχής και απόλαυσης της ακίνητης ιδιοκτησίας της, το οποίο διασφαλίζεται από το Άρθρο 23 του Συντάγματος της Δημοκρατίας. Συγκεκριμένα, ενώ το Άρθρο 23.3 προνοεί ότι η επιβολή δεσμεύσεων ή περιορισμών στην άσκηση των περιουσιακών δικαιωμάτων πρέπει να είναι απολύτως απαραίτητοι και να προνοούνται σε Νόμο, εν τούτοις, δε γίνεται από τους καθ΄ων η αίτηση καμιά αναφορά σε οποιαδήποτε νομοθετική διάταξη για τη δέσμευση του τεμαχίου της αιτήτριας, νομοθετική διάταξη η οποία, εν πάση περιπτώσει, δεν υπάρχει. Μόνο δε στην περίπτωση κατά την οποία προϋπήρχε διάταγμα απαλλοτρίωσης ολόκληρου ή μέρους του τεμαχίου, θα είχαν ενδεχομένως νόημα και νομιμότητα οι όροι 2, 3, 4 και 5 της Άδειας Οικοδομής, σύμφωνα πάντα με τον αιτητή. Όπως δε προσθέτει, το περιουσιακό δικαίωμα της αιτήτριας περιορίζεται ανεπίτρεπτα, λόγω απλά μιας ξεκάθαρης πρόθεσης μελλοντικής απαλλοτρίωσης, η οποία, σύμφωνα με νομολογία στην οποία παραπέμπει ο αιτητής, κατ΄ ουδένα λόγο δεν μπορεί να αποτελεί λόγο για στέρηση ή περιορισμό των δικαιωμάτων της.
Αντίθετη είναι βέβαια η θέση της πλευράς των καθ΄ων η αίτηση. Η συνήγορος των καθ΄ων η αίτηση παραπέμπει τόσο στις ίδιες τις πρόνοιες του Άρθρου 23.3 του Συντάγματος, με το οποίο δίδεται η δυνατότητα όπως περιουσιακό δικαίωμα υποβληθεί δια Νόμου σε όρους ή περιορισμούς, και σε συνάρτηση με αυτό παραπέμπει και στο άρθρο 9(1) του περί Ρύθμισης Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ. 96, με το οποίο δίδεται η νομοθετική δυνατότητα επιβολής όρων σε άδεια οικοδομής, για σκοπούς όπως τους εδώ υπό εξέταση. Όπως δε επισημαίνει η συνήγορος, οι επίμαχοι όροι στοχεύουν στην καλύτερη διαμόρφωση του οδικού δικτύου της περιοχής και σε καμιά περίπτωση δεν απολήγουν σε στέρηση της ιδιοκτησίας της αιτήτριας.
Οι καθ΄ων η αίτηση φαίνονται να έχουν δίκαιο στις θέσεις τους και το παράπονο της αιτήτριας, όσο και αν είναι δικαιολογημένο, αφού δεν της επιτρέπεται η πλήρης αξιοποίηση της περιουσίας της, δεν στοιχειοθετείται από νομικής και συνταγματικής άποψης.
Το Άρθρο 23.3 του Συντάγματος δίδει τη δυνατότητα επιβολής όρων και περιορισμών στο δικαίωμα περιουσίας, ως ακολούθως:
"Η άσκησις τοιούτου δικαιώματος δύναται να υποβληθεί δια νόμου εις όρους, δεσμεύσεις ή περιορισμούς απολύτως απαραίτητους προς το συμφέρον της δημόσιας ασφαλείας ή της δημόσιας υγείας ή των δημόσιων ηθών ή της πολεοδομίας ή της αναπτύξεως και χρησιμοποιήσεως οιασδήποτε ιδιοκτησίας προς προαγωγήν της δημόσιας ωφέλειας ή προς προστασίαν των δικαιωμάτων τρίτων."
Περαιτέρω, οι πρόνοιες του άρθρου 9(1) του περί Ρύθμισης Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ. 96, προβλέπουν τα ακόλουθα:
"Κατά την χορήγηση άδειας δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 3, η αρμόδια αρχή έχει εξουσία, τηρουμένων των εκάστοτε κανονισμών που είναι σε ισχύ, να εξετάσει και επιβάλει όρους οι οποίοι εκτίθενται στην άδεια ως ακολούθως, δηλαδή-
(α) [..]
(β) σχετικά με την ανέγερση οποιασδήποτε νέας οικοδομής ή προσθήκης, μετατροπής ή επισκευής σε οποιαδήποτε υφιστάμενη οικοδομή όρους αναφορικά με -
(i) [..]
(xiii) την διερεύνηση, συνέχιση και κατασκευή του οδικού δικτύου σε κατάλληλες περιπτώσεις."
Είναι επομένως φανερό ότι, όπως προβλέπεται στο Σύνταγμα, έχει δοθεί δια Νόμου και συγκεκριμένα με την ανωτέρω πρόνοια του Κεφ. 96, η νομοθετική δυνατότητα επιβολής όρων και περιορισμών για την κατασκευή οδικού δικτύου. Η δε ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός του οδικού δικτύου με την κατασκευή μιας κύριας οδικής αρτηρίας, όπως είναι εδώ ο προτεινόμενος αυτοκινητόδρομος, είναι σίγουρα ένα έργο το οποίο προάγει τη δημόσια ωφέλεια ή και ασφάλεια. Αναφορικά προς τους ισχυρισμούς της αιτήτριας ότι οι επιβληθέντες όροι αποστερούν από την ίδια την περιουσία της ή το δικαίωμά της για ανάπτυξη, παραθέτω στη συνέχεια απόσπασμα από την απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου στις Συνεκδικαζόμενες Προσφυγές Αρ. 2466/2006 κ.ά., Ηλίας Μαλλιώτης κ.ά. ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 10.10.2012, το οποίο, αν και εκτενές, είναι χρήσιμο:
"Ως προς την κατ΄ ισχυρισμό παραβίαση του δικαιώματος ιδιοκτησίας του αιτητή, το οποίο κατοχυρώνεται από το Άρθρο 23 του Συντάγματος, υπάρχει επί του θέματος πλούσια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Απάντηση σ΄ αυτό τον ισχυρισμό του αιτητή δίδεται από την απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στη γνωστή υπόθεση Ανθή Δημητριάδη κ.ά. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά. (1996) 3 ΑΑΔ 85, απ΄ όπου και το απόσπασμα που ακολουθεί:
"ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ - ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ - ΟΙ ΑΡΧΕΣ:
Η ακίνητη ιδιοκτησία και τα δικαιώματα που παρέχει, ως και οι περιορισμοί στους οποίους μπορεί να υπαχθεί η χρήση της, σε συνάρτηση με τις αρχές που διέπουν την άσκηση της εξουσίας για την επιβολή περιορισμών, και, συναφώς προς αυτή, το πλαίσιο αναθεώρησης των πράξεων που εκδίδονται, ευρίσκονται στο επίκεντρο της διαφοράς. Ο καθορισμός τους αποτελεί το σημαντικότερο κεφάλαιο αυτής της απόφασης. Εξετάσαμε σ' έκταση τα θέματα αυτά. Οι αρχές οι οποίες προκύπτουν μπορεί να συνοψισθούν και να συσχετισθούν με τα επίδικα θέματα ως ακολούθως :-
1. Το δικαίωμα ιδιοκτησίας, κινητής και ακίνητης, κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα - (Άρθρο 23.1).
Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των θεμελιωδών Ελευθεριών και το Πρόσθετο Πρωτόκολλο, που αποτελούν μέρος του ημεδαπού δικαίου ως αποτέλεσμα του περί της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως διά την προάσπισιν των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Κυρωτικός) Νόμου του 1962, (Ν. 39/62), δεν επεκτείνουν το δικαίωμα ιδιοκτησίας όπως κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα, ούτε επαυξάνουν το περιεχόμενό του. Οι σχετικές διατάξεις του Πρωτοκόλλου ταυτίζονται, στην ουσία, με εκείνες του Άρθρου 23.1 του Συντάγματος. (Βλ. Άρθρο 1 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου, Κυρωτικός Νόμος Ν. 39/62.)
2. Το δικαίωμα ιδιοκτησίας υπόκειται, τόσο σε περιορισμούς, όσο και σε στέρηση, σύμφωνα με και για τους λόγους που προβλέπονται στις παραγράφους 3 και 4 του Άρθρου 23 του Συντάγματος.
Η πολεοδομία, όπως και η ανάπτυξη και χρησιμοποίηση οποιασδήποτε ιδιοκτησίας, καθορίζονται ρητά ως λόγοι για τους οποίους μπορεί να επιβληθούν, βάσει νόμου, περιορισμοί στη χρήση ιδιοκτησίας.
.............
.............
3. Στέρηση ιδιοκτησίας μπορεί να συντελεστεί μόνο με την απαλλοτρίωση γης, διαδικασία η οποία προϋποθέτει, όπως ορίζεται στο Άρθρο 23.4 του Συντάγματος, την αποζημίωση του ιδιοκτήτη πριν την αποξένωση της περιουσίας του - (βλ., μεταξύ άλλων, Holy See of Kitium and Municipal Council, Limassol 1 R.S.C.C. 15).
Περιορισμοί στη χρήση ιδιοκτησίας δεν προϋποθέτουν την εκ των προτέρων αποζημίωση του ιδιοκτήτη για ζημιά που, ενδεχομένως, θα υποστεί ως αποτέλεσμα της επιβολής τους. Αποζημίωση για ουσιαστική μείωση της οικονομικής αξίας της ιδιοκτησίας, εξαιτίας περιορισμών στη χρήση της, καθορίζεται, σε περίπτωση διαφωνίας, από αρμόδιο πολιτικό δικαστήριο, (Άρθρο 23.3) - (Βλ., μεταξύ άλλων, Nikos Kirzis and 2 Others ν. The Republic of Cyprus (1965) 3 C.L.R. 46· Demetrios Thymopoulos and Others v. Municipal Committee of Nicosia (1967) 3 C.L.R. 588).
To βάσιμο των περιορισμών στη χρήση ακινήτου κρίνεται με αναφορά και σε συνάρτηση με τους σκοπούς για τους οποίους επιβάλλονται και τη φύση της ιδιοκτησίας η οποία επηρεάζεται. Η προσδοκία επενδυτών για την αποκόμιση κέρδους από επενδύσεις στη γη δεν περιορίζει ούτε αμβλύνει τις εξουσίες του Κράτους να επιβάλλει περιορισμούς. Εκ μέρους των αιτητών ή ορισμένων από αυτούς έγινε εισήγηση ότι οι αρχές της καλής πίστης περιορίζουν την ευχέρεια των κρατικών αρχών να μεταβάλουν το καθεστώς χρήσης της ιδιοκτησίας που αυτοί αποκτούν. Η εισήγηση στερείται παντελώς ερείσματος. Η εξουσία για την επιβολή περιορισμών πηγάζει από το Σύνταγμα και ρυθμίζεται από το νόμο. Η άσκηση της εναποτίθεται στους εκάστοτε φορείς της κρατικής εξουσίας και κανένας δεν μπορεί να την απεμπολήσει.
Το επιχείρημα ότι οι αρχές του διοικητικού δικαίου, που επιβάλλουν την επίδειξη καλής πίστης εκ μέρους του Κράτους στις συναλλαγές του ή τη μεταχείριση των πολιτών, παρεμβάλλουν κώλυμα στην αναμόρφωση του πολεοδομικού καθεστώτος μιας περιοχής, παραγνωρίζει την κυριαρχία του Κράτους στον καθορισμό του πολεοδομικού καθεστώτος και των συνθηκών ανάπτυξης κάθε περιοχής της Δημοκρατίας. Η ανάγκη για την επιβολή περιορισμών συναρτάται με τα εκάστοτε δεδομένα, κοινωνικά και επιστημονικά, και τη συλλογική βούληση για τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Η υφιστάμενη χρήση γης δεν παρέχει κεκτημένο δικαίωμα στους ιδιοκτήτες για τη μη μεταβολή της.
4. Η ζημιά η οποία, ενδεχομένως, προκαλείται ως αποτέλεσμα περιορισμών στη χρήση γης, εκτός αν απολήγει σε στέρηση της ιδιοκτησίας, δε διερευνάται στο πλαίσιο της αναθεώρησης της εγκυρότητας της διοικητικής πράξης η οποία προσβάλλεται.
5. Ο χαρακτηρισμός των όρων που επιβάλλονται για τη χρήση ιδιοκτησίας ως "περιορισμών" δεν είναι καθοριστικός για τον προσδιορισμό του χαρακτήρα τους. Εάν οι όροι οι οποίοι επιβάλλονται, περιοριστικοί της χρήσης της ιδιοκτησίας, απολήγουν σε ουσιαστική εξουδετέρωση του δικαιώματος ιδιοκτησίας, η πράξη ακυρώνεται για κατάχρηση εξουσίας.
Όροι περιοριστικοί της χρήσης ιδιοκτησίας, που αφήνουν άθικτο τον πυρήνα του δικαιώματος ιδιοκτησίας, συνιστούν περιορισμό και όχι στέρηση.
Περιορισμοί στη χρήση ιδιοκτησίας απολήγουν σε στέρησή της, μόνο όταν καθιστούν την ιδιοκτησία αδρανή - (βλ. Κυριακοπούλου - "Διοικητικό Ελληνικό Δίκαιο", Τόμος Γ', σελ. 366 και 368· Π.Δ. Δαγτόγλου - "Συνταγματικό Δίκαιο - Ατομικά Δικαιώματα Β'", σελ. 907, 936, 937, 938 Lanitis E.C. Estates Ltd. και Άλλοι ν. Δημοκρατίας και Άλλου (Υπόθεση Αρ. 108/88, κ.ά. - 21/12/1989)).
6. Η ιδιοκτησία γης δεν παρέχει δικαίωμα χρήσης της για οικοδομικούς σκοπούς ή, γενικότερα, δικαίωμα για την οικοδομική ανάπτυξη του ακινήτου.
Η χρήση του ακινήτου για οικοδομικούς σκοπούς συναρτάται με και εξαρτάται από τον πολεοδομικό σχεδιασμό, θέμα το οποίο ανάγεται στη ρυθμιστική εξουσία του Κράτους. Η οικοδομική ανάπτυξη είναι αλληλένδετη με τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Στη Simonis and Another ν. Imp. Board Latsia (1984) 3 C.L.R. 109, κρίθηκε ότι η χρήση γης για οικοδομικούς σκοπούς και, γενικά, η οικοδομική ανάπτυξη αποτελεί κοινοτική υπόθεση, υποκείμενη στο πολεοδομικό σχέδιο της περιοχής στην οποία ευρίσκεται. Η απόφαση στη Simonis υιοθετήθηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου ως ορθή έκφραση του δικαίου στις υποθέσεις Lanitis E.C. Estates Ltd. και Άλλοι ν. Δημοκρατίας και Άλλου (ανωτέρω), και Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου και Άλλοι ν. Δημοκρατίας, (Υπόθεση Αρ. 63/82, κ.ά. - 5/4/1990).
7. Οι όροι οικοδομικής ανάπτυξης μιας περιοχής, που τίθενται με την ένταξη της σε πολεοδομική ζώνη, επάγονται, κατά κανόνα, όπως αναγνωρίζει η νομολογία, περιορισμό της χρήσης και όχι στέρηση ιδιοκτησίας - (βλ. Tryphonos and Others v. Nicosia Municipality (1988) 3 C.L.R. 901 Μιχαήλ Κωνσταντινίδης και Άλλοι ν. Συμβουλίου Βελτιώσεως Στροβόλου και Άλλων, (Υποθέσεις Αρ. 216/86, 220/86, 222/86, 224/86, και 225/86 - 30/4/1990)).
Οι πολεοδομικές ζώνες προδιαγράφουν τους όρους ανάπτυξης της περιοχής. Δεν αποστερούν τους ιδιοκτήτες του δικαιώματος χρήσης της ιδιοκτησίας τους στην κατάσταση στην οποία ευρίσκεται, ή, γενικότερα, της χρήσης της για τους σκοπούς για τους οποίους την προοιωνίζει η φυσική της κατάσταση.
Η επιβολή ζωνών συνιστά μέσο για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα της περιοχής και προδιαγραφή των όρων για τη μελλοντική της ανάπτυξη. Αποτελεί μέτρο για την εναρμόνιση της ανάπτυξης με το περιβάλλον, χάριν του κοινού συμφέροντος στη διαφύλαξη των αγαθών της φύσης και της ποιότητας ζωής που αρμόζει στον άνθρωπο.
8. Περιορισμοί απολήγουν σε στέρηση της ιδιοκτησίας οποτεδήποτε καθιστούν τη γη αδρανή για το σκοπό για τον οποίο, εξ αντικειμένου, προορίζεται. Σ' εκείνη την περίπτωση, το δικαίωμα ιδιοκτησίας καθίσταται άνευ αντικειμένου, εφόσον δεν παρέχεται η δυνατότητα χρήσης της γης για οποιοδήποτε γόνιμο σκοπό.
Η ιδιοκτησία γης συναρτάται με οικοδομικούς σκοπούς μόνο στην περίπτωση που το ακίνητο συνιστά οικόπεδο. Η φύση του ακινήτου προοιωνίζει, σ' εκείνη την περίπτωση, τη χρήση του για οικοδομικούς σκοπούς. Αλλά και η χρήση οικοπέδων για οικοδομικούς σκοπούς μπορεί να περιοριστεί, νοουμένου ότι με τους περιορισμούς δεν αποκλείεται κάθε οικοδομική ανάπτυξη. Περιορισμοί οι οποίοι αποκλείουν τη χρήση οικοπέδου για οικοδομικούς σκοπούς καθιστούν την ιδιοκτησία αδρανή, γιατί δεν επιτρέπουν τη χρήση της για τους σκοπούς για τους οποίους η φυσική της κατάσταση την προοιωνίζει - (βλ. Ιωάννης Δ. Σαρμάς - "Η συνταγματική και διοικητική νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας ", Β' έκδοση, σελ. 512 - 513· Κυριακοπούλου - "Ελληνικόν Διοικητικόν Δίκαιον", Τόμος Γ, ειδικόν μέρος, έκδοσις τετάρτη, σελ. 367· Ανδρούλλα Π. Χριστοδούλου και Άλλη ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, (Αναθεωρητική Έφεση 516- 30/3/1990)). Η διάκριση μεταξύ αγροτεμαχίων και οικοπέδων αναγνωρίζεται στις Κ.Δ.Π. που αποτελούν το αντικείμενο των προσφυγών. Αυτό προκύπτει από την ιδιαίτερη πρόνοια που γίνεται για οικόπεδα για τα οποία εκδόθηκε πιστοποιητικό εγκρίσεως και για γη της οποίας η υποδιαίρεση σε οικόπεδα εγκρίθηκε. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, καθορίζεται ψηλότερος συντελεστής δόμησης για τη διασφάλιση της χρήσης των οικοπέδων για οικοδομικούς σκοπούς.
9. Η διαπίστωση της ανάγκης για την επιβολή των περιορισμών στη χρήση ακίνητης ιδιοκτησίας και η επιλογή των μέσων για την προαγωγή των πολεοδομικών στόχων ανάγονται στην κρίση του αρμόδιου διοικητικού οργάνου και είναι, ουσιαστικά, ανέλεγκτες. Όπως εξηγείται στην απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας 739/62: "Η κρίσις του αρμοδίου τεχνικού οργάνου ως προς την εκτίμησιν των αναγκών του κοινού, αίτινες εξυπηρετούνται διά της τροποποιήσεως του σχεδίου, και την συνδρομήν ή μη των λοιπών νομίμων όρων (...), είναι ανέλεγκτος." (Βλ., επίσης Ευρετήριο Νομολογίας Συμβουλίου της Επικρατείας 1961 - 1970, τόμος 3ος, σελ. 306, παρ. 242). Η ίδια θέση υιοθετείται στη Lanitis E.C. Estates Ltd. και Άλλοι ν. Δημοκρατίας και Άλλου (ανωτέρω), όπου αναφέρεται:-
"Είναι νομολογιακά θεμελιωμένο πως η κρίση της Αρχής αναφορικά με την αναγκαιότητα ενός έργου για το δημόσιο συμφέρον ή ωφέλεια, δεν ελέγχεται από τα Διοικητικά Δικαστήρια. Το ίδιο ισχύει όπου απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις για τη δημιουργία του."
(Βλ., επίσης, Stavrinou v. Republic (1986) 3 C.L.R. 1195· Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου και Άλλοι ν. Δημοκρατίας, (ανωτέρω) · και Μιχαήλ Κωνσταντινίδης και Άλλοι ν. Συμβουλίου Βελτιώσεως Στροβόλου και Άλλων (ανωτέρω).)
Ο πολεοδομικός σχεδιασμός, ο οποίος συνεπάγεται την επιβολή περιορισμών στη χρήση ακίνητης ιδιοκτησίας, συνιστά εκτελεστική ή διοικητική λειτουργία, υποκείμενη στους κανόνες της χρηστής διοίκησης. Η παροχή ευκαιρίας στον επηρεαζόμενο να ακουστεί δεν αποτελεί, όπως υποστήριξαν οι καθ' ων η αίτηση, προϋπόθεση ή ενέργεια η οποία επιβάλλεται από τους κανόνες της χρηστής διοίκησης για τη σύννομη άσκηση της εξουσίας - (βλ., μεταξύ άλλων, Kontemeniotis v. C.B.C. (1982) 3 C.L.R. 1027· Mobil Oil (Cyprus) Limited ν. Δημοτικού Συμβουλίου Λάρνακας κ.ά., (Υπόθεση Αρ. 109/89, κ.ά., - 11/10/1991)· και Μιχαήλ Κωνσταντινίδης και Άλλοι ν. Συμβουλίου Βελτιώσεως Στροβόλου και Άλλων (ανωτέρω)).""
Εγκύπτοντας στα ιδιαίτερα περιστατικά της παρούσας υπόθεσης, δεν μπορώ να συμφωνήσω ότι οι επίμαχοι όροι συνιστούν αποστέρηση της περιουσίας της αιτήτριας ή ότι ουσιαστικά συνιστούν άρνηση χορήγησης άδειας οικοδομής. Όπως διαπιστώνεται, η άδεια οικοδομής εκδόθηκε, πλην όμως, λόγω της προτιθέμενης κατασκευής του έργου δημόσιας ωφέλειας, του αυτοκινητόδρομου, επιβλήθηκαν οι όροι τους οποίους η διοίκηση, ασκώντας την κρίση της και εφαρμόζοντας τεχνικές γνώσεις, θεώρησε ως απολύτως αναγκαίους για τη δημιουργία του υπό μελέτη έργου.
Ενόψει των ανωτέρω, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Ακολουθώντας δε το αποτέλεσμα, τα έξοδα επιδικάζονται εναντίον της αιτήτριας, όπως θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
K. Κληρίδης,
/ΧΤΘ Δ.