|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπóθεση Αρ. 1493/2008)
21 Φεβρουαρίου, 2013
[ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΦΑΡΚΩΝΑ ΕΥΘΥΜΙΟΥ,
2. ΜΑΡΙΑ ΦΑΡΚΩΝΑ (ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΑ ΤΗΣ
ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ μ. ΜΑΡΚΟΥ ΦΑΡΚΩΝΗ),
3. T.K.P. CERAMICS & BAGNO DESIGNS LTD.,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ'ων η αίτηση.
Ι. Νικολάου, για τους Αιτητές.
Ζ. Κυριακίδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή αμφισβητείται η νομιμότητα της απόφασης της Υπουργικής Επιτροπής (η Επιτροπή), ημερομηνίας 25/10/2007, με την οποία ιεραρχική προσφυγή των αιτητών εναντίον της απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής να αρνηθεί τη χορήγηση πολεοδομικής άδειας για ανέγερση κατοικίας στο τεμάχιο με αρ. 223, Φ/Σχ. 2-296-374, Τμήμα 21, στο Παραλίμνι, απορρίφθηκε. Η εν λόγω απόφαση κοινοποιήθηκε στους αιτητές με σχετική επιστολή του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών ημερομηνίας 9/7/2008.
Γεγονότα
Οι αιτητές είναι οι εγγεγραμμένοι ιδιοκτήτες του τεμαχίου με αρ. 223, Φ/Σχ. 2-296-374, Τμήμα 21, στο Παραλίμνι.
Στις 9/9/2005 υπέβαλαν αίτηση στην αρμόδια Πολεοδομική Αρχή για τη χορήγηση πολεοδομικής άδειας για την ανέγερση κατοικίας στο εν λόγω τεμάχιο, αίτηση η οποία απορρίφθηκε στις 27/3/2006, για τους πιο κάτω λόγους:
"(500) Το τεμάχιο στο οποίο προτείνεται η ανάπτυξη δεν διαθέτει ικανοποιητική προσπέλαση (το δικαίωμα διάβασης καταλήγει σε εγγεγραμμένο δημόσιο δρόμο πολύ περιορισμένου πλάτους το οποίο δεν ξεπερνά τα 2,00 μέτρα), κατά παράβαση των προνοιών της παραγράφου 1(γ) της Πολιτικής 3(Α) της Δήλωσης Πολιτικής.
(501) Η ανάπτυξη όπως προτείνεται αφορά δύο οικιστικές μονάδες, κατά παράβαση των προνοιών της παραγράφου 1 (α) (i) της Πολιτικής 9 (Γ) (β) της Δήλωσης Πολιτικής."
Στις 9/5/2006, οι αιτητές άσκησαν ιεραρχική προσφυγή εναντίον της πιο πάνω απορριπτικής απόφασης, υποστηρίζοντας τα ακόλουθα:
"1. Το δικαίωμα διάβασης του τεμαχίου μας καταλήγει σε δρόμο περιορισμένου πλάτους 2.00 μέτρων. Δυστυχώς όμως η Πολεοδομική Αρχή δεν έλαβε υπόψη της και δεν εφάρμοσε την εντολή 1/94 του Υπουργού Εσωτερικών και ειδικά την παράγραφο 2.6 στην οποία εμπίπτει η δική μας αίτηση. Ο δρόμος που εφάπτεται το δικαίωμα διάβασης του τεμαχίου μας είναι πλάτους πέραν των 4 μέτρων και χρησιμοποιείται απρόσκοπτα και άνετα από οχήματα εδώ και πολλά χρόνια. Ο Δήμος Παραλιμνίου συντήρησε το δρόμο αυτό πολλές φορές στο παρελθόν.
2. Ζητούμε όπως η εντολή 1/94 εφαρμοσθεί και στη δική μας περίπτωση, όπως εφαρμόσθηκε και σε άλλες πολλές περιπτώσεις. Σας αναφέρουμε κάποιες που γνωρίζουμε:
ΑΜΧ 775/04 Φ.ΣΧ 33/62 W1 τεμ.251
ΑΜΧ 639/04 Φ.ΣΧ 42/7 Ε1 τεμ.486
ΑΜΧ 9/04 Φ.ΣΧ 33/63 W2 τεμ.659
ΑΜΧ 379/04 Φ.ΣΧ 33/62 W2 τεμ.1144
Β133/04 Φ.ΣΧ 33/55 Ε2 τεμ.516
Ζητούμε όπως τύχουμε ίσης μεταχείρισης."
Στα πλαίσια εξέτασης της ιεραρχικής προσφυγής που είχαν καταχωρίσει οι αιτητές, το Υπουργείο Εσωτερικών ζήτησε και εξασφάλισε τις απόψεις: (α) της Πολεοδομικής Αρχής, η οποία στη σχετική έκθεσή της ημερομηνίας 9/10/2006 αιτιολογούσε την προσβαλλόμενη απόφασή της και (β) του Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, ο οποίος συμφωνούσε με τις απόψεις της Πολεοδομικής Αρχής και εισηγείτο απόρριψη της Ιεραρχικής Προσφυγής. Υπό το φως των πιο πάνω απόψεων, το Υπουργείο Εσωτερικών ετοίμασε σχετικό Σημείωμα το οποίο υπέβαλε στα μέλη της Υπουργικής Επιτροπής για ενημέρωση και μελέτη. Σημειώνεται ότι παρόλο που είχε ζητηθεί και από το Δήμο Παραλιμνίου από τις 20/11/2006 να υποβάλει και τις δικές του απόψεις, μέχρι την υποβολή του ανωτέρω Σημειώματος, δεν ανταποκρίθηκε.
Η αρμόδια Υπουργική Επιτροπή στη συνεδρία της ημερομηνίας 25/10/2007, εξέτασε την υπό αναφορά ιεραρχική προσφυγή και αφού έλαβε υπόψη τα πραγματικά γεγονότα και νομικά χαρακτηριστικά που σχετίζονταν με την υποβληθείσα πολεοδομική αίτηση, τις απόψεις της Πολεοδομικής Αρχής, καθώς και τους λόγους που επικαλούντο οι αιτητές για υποστήριξη της προσφυγής τους, ενεργώντας σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 31 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, αποφάσισε να απορρίψει την ιεραρχική προσφυγή, κρίνοντας ότι η απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής για απόρριψη της αίτησης για τους λόγους που καταγράφονται στη σχετική γνωστοποίηση, ήταν ορθή και σύμφωνη με τη σχετική νομοθεσία και τις πρόνοιες της ισχύουσας, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης και λήψης της σχετικής απόφασης, Δήλωσης Πολιτικής.
Για την αναφερόμενη απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής, το Υπουργείο Εσωτερικών ενημέρωσε γραπτώς τόσο τους αιτητές όσο και την Πολεοδομική Αρχή, με τις επιστολές του ημερομηνίας 17/12/2007.
Επειδή όμως, όπως αργότερα διεφάνη, υπήρχε το ενδεχόμενο οι αιτητές να μην είχαν λάβει την αναφερόμενη επιστολή, το Υπουργείο Εσωτερικών τους ενημέρωσε εκ νέου στις 9/7/2008.
Αντιδρώντας οι αιτητές καταχώρισαν την παρούσα προσφυγή, στα πλαίσια της οποίας εγείρουν αριθμό λόγων ακύρωσης, οι οποίοι στην ουσία τους συμπίπτουν και αλληλοκαλύπτονται. Ως εκ τούτου, θα τους εξετάσω μαζί.
Πρωταρχική θέση στους προβαλλόμενους λόγους ακύρωσης κατέχει η θέση ότι η ερμηνεία που έδωσε ο Υπουργός με την εντολή του 1/94 στον όρο «ικανοποιητική προσπέλαση» της Δήλωσης Πολιτικής είναι εσφαλμένη. Το σφάλμα, σύμφωνα με την εισήγηση, έγκειται στο ότι στον εν λόγω όρο δεν έπρεπε να δοθεί νομική ερμηνεία, αλλά πραγματική, με την έννοια ότι ο συγκεκριμένος όρος θα έπρεπε να ερμηνευθεί σύμφωνα με τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή για την οποία ζητείται η πολεοδομική άδεια.
Το πολεοδομικό καθεστώς που ίσχυε κατά τον ουσιώδη χρόνο στην περιοχή καθορίζεται στη Δήλωση Πολιτικής. Το Κεφάλαιο 3 της Δήλωσης Πολιτικής διαλαμβάνει «Γενικές Πρόνοιες Πολιτικής» που θα εφαρμόζονται σε όλες τις περιπτώσεις ανάπτυξης σε συσχετισμό με τις Ειδικές Πρόνοιες Πολιτικής που διαλαμβάνει η Δήλωση Πολιτικής.
Στην παράγραφο 3Α(1)(γ) αναφέρεται ότι ανάπτυξη θα επιτρέπεται εφόσον το ακίνητο διαθέτει «κατάλληλη, ικανοποιητική, άνετη και ασφαλή δημόσια (όπου απαιτείται) προσπέλαση». Με υποσημείωση διευκρινίζεται ότι ο όρος «ικανοποιητική προσπέλαση» ερμηνεύεται με βάση σχετική Εντολή του Υπουργού Εσωτερικών που του παρέχεται δυνάμει του άρθρου 6 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, Ν. 90/72, όπως έχει τροποποιηθεί.
Στην παρούσα υπόθεση το εγγεγραμμένο δικαίωμα διάβασης προς όφελος του τεμαχίου των αιτητών, καταλήγει σε εγγεγραμμένο δημόσιο δρόμο πολύ περιορισμένου πλάτους. Συγκεκριμένα, το πλάτος του δημόσιου δρόμου δεν ξεπερνά τα 2.00 μέτρα. Σύμφωνα με την παράγραφο 2.5 της Υπουργικής Εντολής, η αναγνώριση ενός δικαιώματος διάβασης ως ικανοποιητικής προσπέλασης πρέπει να καταλήγει σε «αποδεκτή μορφή προσπέλασης» ανάλογα με τη σκοπούμενη ανάπτυξη. Στην ίδια πρόνοια τονίζεται ότι «σε περίπτωση που το δικαίωμα διόδου δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί απρόσκοπτα και άνετα από οχήματα, δυνατό να μην θεωρείται ως ικανοποιητική προσπέλαση για σκοπούς χορήγησης πολεοδομικής άδειας ανάλογα με τα δεδομένα της περίπτωσης». Στην προκείμενη περίπτωση, η Πολεοδομική Αρχή (όπως καταγράφει και στη σχετική έκθεσή της ημερομηνίας 9/10/2006), αφού διαπίστωσε ότι ο δημόσιος δρόμος που αποτελεί την τελική κατάληξη του δικαιώματος διάβασης των αιτητών έχει πλάτος 2.00 μέτρα περίπου, που είναι μικρότερο ακόμα και από το πλάτος του ίδιου του δικαιώματος διάβασης του τεμαχίου (4.00 μέτρα) καθώς και του ελάχιστου καθοριζόμενου από τους περί Οδών και Οικοδομών Κανονισμούς, πλάτους δικαιώματος διάβασης για να επιτραπεί ανάπτυξη (3.66 μέτρα) έκρινε ότι δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις του όρου «ικανοποιητική προσπέλαση» όπως καθορίζεται στην Υπουργική Εντολή 1/94 και ότι η προσπέλαση στο ακίνητο δεν ήταν ικανοποιητική.
Αναφορικά με την ερμηνεία του όρου «ικανοποιητική προσπέλαση» που δίνεται στην Εντολή και αμφισβητείται ως λανθασμένη, πρέπει να επισημανθεί ότι παρόμοιο επιχείρημα εξετάστηκε επανειλημμένα από το Δικαστήριο σε αρκετές υποθέσεις και δεν έγινε αποδεκτό. Ενδεικτικά παραπέμπω στις υποθέσεις Στεφανία Αδάμου κ.ά. ν. Υπουργείου Εσωτερικών, Προσφυγή 1737/2006, ημερομηνίας 26/3/2008, Hydria Land Developers Ltd., πρώην Hydria Tourist Enterprises Ltd. v. Υπουργείου Εσωτερικών, Προσφυγή 1320/2007, ημερομηνίας 23/2/2009, Παπαλουκά κ.ά. ν. Υπουργείου Εσωτερικών κ.ά., Προσφυγή 1738/2006, ημερομηνίας 18/6/2008 και Παρασκευή Χαπέρη ν. Υπουργείου Εσωτερικών, Προσφυγή 1283/2007, ημερομηνίας 17/12/2008.
Ειδικότερα, σε σχέση με την ερμηνεία του συγκεκριμένου όρου, στην υπόθεση Στεφανία Αδάμου (πιο πάνω), μεταξύ άλλων αναφέρθηκαν και τα εξής, με τα οποία και συμφωνώ και υιοθετώ και για σκοπούς της παρούσας απόφασης μου:
"Η ερμηνεία του όρου «ικανοποιητική προσπέλαση» που δίδεται στην Εντολή του Υπουργού, είναι ενδεικτική. Καθώς προκύπτει από το κείμενο, η ερμηνεία γίνεται υπό μορφή κατευθυντήριων γραμμών πάνω στις οποίες κινείται και αποφασίζει το αρμόδιο διοικητικό όργανο. Στην προκείμενη περίπτωση, οι καθ'ων η αίτηση είχαν υποχρέωση να εξετάσουν το θέμα της προσπέλασης του ακινήτου και με βάση την επί τόπου πραγματική κατάσταση, να αποφασίσουν κατά πόσο η προσπέλαση στο ακίνητο είναι ικανοποιητική δηλαδή, κατά πόσο πληρούται ή όχι η συγκεκριμένη προϋπόθεση για τη χορήγηση πολεοδομικής άδειας."
Ενόψει όλων των πιο πάνω και ειδικότερα των δεδομένων της παρούσας υπόθεσης, δεν διαπιστώνω οποιαδήποτε πλημμέλεια στη λήψη της απόφασης κατά την έκταση που αυτή αφορά στη συγκεκριμένη αυτή πτυχή του θέματος. Έχω την άποψη ότι οι καθ'ων η αίτηση ενήργησαν σύννομα και σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής διοίκησης και της καλής πίστης.
Στο σημείο αυτό κρίνω σκόπιμο να επισημάνω πως τα πιο πάνω απαντούν, κατά την άποψή μου, και στον ισχυρισμό των αιτητών περί εσφαλμένης ερμηνείας της παραγράφου 2.5 της Εντολής 1/94, όπως επίσης και στην εισήγηση περί μη καθορισμού και ερμηνείας του όρου «αποδεκτή μορφή προσπέλασης» της ιδίας παραγράφου.
Οι αιτητές εισηγούνται επίσης ότι εσφαλμένα οι καθ'ων η αίτηση δεν εφάρμοσαν την παράγραφο 2.6 της Εντολής 1/94. Ούτε ο ισχυρισμός αυτός κατά τη γνώμη μου ευσταθεί. Η συγκεκριμένη θέση των αιτητών τέθηκε στην ιεραρχική τους προσφυγή και έτυχε απάντησης από τους καθ'ων η αίτηση. Το ακόλουθο απόσπασμα από την έκθεση της Πολεοδομικής Αρχής, ημερομηνίας 9/10/2006, είναι απόλυτα σχετικό:
"(β) Ο ισχυρισμός των αιτητών ότι για την αίτηση τους έχουν εφαρμογή οι πρόνοιες της παραγράφου 2.6 της Εντολής 1/1994 του Υπουργού Εσωτερικών δεν τεκμηριώνεται. Με βάση την υποπαράγραφο (στ) της παραγράφου 2.6 της Εντολής 1/1994 του Υπουργού Εσωτερικών, για να θεωρηθεί ικανοποιητική προσπέλαση ο δημόσιος δρόμος στον οποίο καταλήγει το δικαίωμα διάβασης, θα πρέπει να έχουν εξασφαλιστεί οι συγκαταθέσεις των επηρεαζόμενων ιδιοκτητών και να έχει κατατεθεί σχετική αίτηση της οικείας Τοπικής Αρχής στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας για εγγραφή του ως δημόσιου δρόμου ή να βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία απαλλοτρίωσης των επηρεαζόμενων ιδιοκτησιών ή των ιδιοκτησιών για τις οποίες δεν έχουν εξασφαλιστεί οι αναγκαίες συγκαταθέσεις, νοουμένου ότι έχουν γίνει προηγουμένως όλες οι ενέργειες που αναφέρονται στην διευκρινιστική επιστολή του Υπουργού Εσωτερικών με αριθμό φακέλου 136/92/2 και ημερομηνία 3 Απριλίου 1997. Για τον υπό αναφορά δρόμο, στον οποίο καταλήγει το δικαίωμα διάβασης, δεν έχει γίνει οποιαδήποτε ενέργεια ώστε να τηρούνται και οι πρόνοιες της υποπαραγράφου (στ) της παραγράφου 2.6 της Εντολής 1/1994 του Υπουργού Εσωτερικών."
Ήταν η θέση των αιτητών πως οι καθ'ων η αίτηση έλαβαν εν προκειμένω την επίδικη απόφαση χωρίς να έχουν κατά νου πως την ευθύνη για την εγγραφή ως δημόσιου, του δρόμου στον οποίο καταλήγει το δικαίωμα διάβασης προς όφελος του τεμαχίου τους έφεραν όχι οι ίδιοι, αλλά το Υπουργείο Εσωτερικών, η αρμόδια τοπική αρχή και το Κτηματολόγιο.
Η πιο πάνω θέση δεν με βρίσκει σύμφωνο. Η χορήγηση πολεοδομικής άδειας κρίνεται κάθε φορά με βάση τα δικά της υφιστάμενα δεδομένα. Στην προκείμενη περίπτωση τα δεδομένα ήταν τέτοια που δεν επέτρεπαν τη χορήγηση της ζητούμενης άδειας. Το ποιος έφερε την ευθύνη για την εγγραφή του συγκεκριμένου δρόμου ως δημόσιου δεν έχει οποιαδήποτε σημασία.
Μη σύμφωνο με βρίσκει και η θέση των αιτητών ότι εσφαλμένα οι καθ'ων η αίτηση κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο δημόσιος δρόμος στον οποίο καταλήγει το δικαίωμα διάβασης των αιτητών δεν αποτελεί αποδεκτή μορφή προσπέλασης, καθότι έλαβαν υπόψη τα στοιχεία που αναγράφονται στα κτηματολογικά σχέδια, τα οποία όμως δεν συμπίπτουν με την πραγματική κατάσταση του δρόμου. Τίποτε δεν έχει τεθεί ενώπιον μου που να τείνει να καταδείξει το βάσιμο της εν λόγω θέσης.
Αναφορικά με το πλάτος του δρόμου και τα άλλα χαρακτηριστικά του, περιορίζομαι να επισημάνω ότι πρόκειται περί τεχνικών θεμάτων και να υπενθυμίσω ότι το Δικαστήριο δεν υπεισέρχεται στην εξέταση τέτοιων θεμάτων τα οποία βρίσκονται εκτός της δικαιοδοσίας του.
Σχετικό με τα υπό συζήτηση πιο πάνω θέματα, είναι το ακόλουθο απόσπασμα από την έκθεση της Πολεοδομικής Αρχής ημερομηνίας 9/10/2006, το οποίο ενισχύει το συμπέρασμα μου περί ανεδαφικότητας των πιο πάνω θέσεων των αιτητών:
"(στ) Έστω και εάν επιτόπου είναι δυνατή η προσπέλαση στο τεμάχιο, αφού ο Δήμος έχει διευρύνει τον υπό αναφορά δρόμο στον οποίο καταλήγει το δικαίωμα διάβασης, αυτή δεν έχει νομική υπόσταση, αφού όπως αναφέρεται και πιο πάνω, η διεύρυνση του δρόμου έγινε χωρίς την εξασφάλιση της απαιτούμενης πολεοδομικής άδειας αλλά ούτε και της επηρεαζόμενης γης. Πέραν του ότι δεν ικανοποιούνται οι πρόνοιες της παραγράφου 1(γ) της Πολιτικής 3(Α) της Δήλωσης Πολιτικής και της σχετικής Εντολής 1/1994 του Υπουργού Εσωτερικών, πιστεύω ότι ενέχονται και πολλοί κίνδυνοι και δημιουργείται κακό προηγούμενο εάν όπου χαραχθεί ή διαπλατυνθεί κάποιος δρόμος (από τον οποίο να είναι δυνατή η προσπέλαση σε ορισμένα τεμάχια) έστω και αν αυτός δεν έχει χαραχθεί/εξασφαλιστεί σύμφωνα με τις απαιτούμενες από τον νόμο διαδικασίες, αυτός να θεωρείται ως "ικανοποιητική προσπέλαση"."
Παραπονούνται επίσης οι αιτητές ότι η επίδικη απόφαση στερείται της δέουσας έρευνας και είναι προϊόν πλάνης περί τα πράγματα και το νόμο, αφού οι καθ'ων η αίτηση δεν έλαβαν υπόψη τους τα νομικά και πραγματικά χαρακτηριστικά της προτεινόμενης ανάπτυξης και ειδικότερα το γεγονός ότι αυτή, με βάση τα αρχιτεκτονικά σχέδια που κατατέθηκαν, δεν αφορούσε δύο οικιστικές μονάδες αλλά μία. Εισηγούνται ακόμη ότι η αρμόδια Πολεοδομική Αρχή δεν προέβη σε οποιαδήποτε ερμηνεία του όρου «οικιστική μονάδα», με αποτέλεσμα να μην εξηγείται με σαφήνεια και να μην αιτιολογείται επαρκώς γιατί η αιτούμενη ανάπτυξη αφορά δύο οικιστικές μονάδες.
Κατά την άποψη μου, οι συγκεκριμένες εισηγήσεις είναι αβάσιμες. Στην απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής υπάρχει ρητή αναφορά στη μελέτη του σημειώματος που περιέχει το ιστορικό της υπόθεσης και το νομικό της πλαίσιο, τις απόψεις όλων των εμπλεκομένων και το λόγο απόρριψης της αίτησης για πολεοδομική άδεια.
Είναι η θέση μου ότι όλα τα πιο πάνω, σε συνδυασμό με τα στοιχεία του φακέλου αποδεικνύουν ότι οι καθ'ων η αίτηση είχαν προβεί στην απαραίτητη δέουσα έρευνα και έχουν αιτιολογήσει επαρκώς την απόφασή τους.
Όσον αφορά δε τον ισχυρισμό περί παράλειψης ερμηνείας του όρου «οικιστική μονάδα», υπενθυμίζω τη βασική αρχή ότι το δικαστήριο δεν υπεισέρχεται σε θέματα τεχνικής φύσεως για να υποκαταστήσει τη διοίκηση (βλ. Αναθεωρητική Έφεση 3008, Αλίκη Γεωργίου ν. Υπουργικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 11/7/2007).
Με τον επόμενο ισχυρισμό τους οι αιτητές υποβάλλουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση αντίκειται στα άρθρα 50, 51 και 52 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, Ν. 158(Ι)/99, καθότι εκδόθηκε κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης. Πιο συγκεκριμένα, οι αιτητές ισχυρίζονται ότι η παράβαση των πιο πάνω αρχών στην περίπτωση τους εδράζεται στο ότι σε άλλες περιπτώσεις είχαν χορηγηθεί άδειες ανάπτυξης υπό παρόμοιες συνθήκες.
Κατά τη γνώμη μου, ούτε η συγκεκριμένη εισήγηση ευσταθεί. Ο εν λόγω ισχυρισμός προβλήθηκε με τη ιεραρχική τους προσφυγή και διερευνήθηκε. Στην έκθεση που ετοίμασε η αρμόδια Πολεοδομική Αρχή γίνεται λεπτομερής αναφορά στις περιπτώσεις που κατονόμασαν οι αιτητές και δίδονται εξηγήσεις. Οι ελάχιστες πολεοδομικές άδειες που παραχωρήθηκαν σε αιτήσεις με παρόμοια χαρακτηριστικά δρόμων, όπως της περίπτωσης των αιτητών, δόθηκαν κατόπιν έγκρισης από τον Υπουργό Εσωτερικών για απόκλιση από τις πρόνοιες της Εντολής 1/1994 και είχαν εξεταστεί στις αρχές του 2004, πριν από τον πολεοδομικό οργασμό που παρατηρήθηκε στην περιοχή και αφορούσαν μεμονωμένες κατοικίες που προορίζονταν για ιδιοκατοίκηση με βάση την ιδιομορφία της ελεύθερης περιοχής Αμμοχώστου, όπου οι πλείστοι δρόμοι έχουν εγγεγραμμένο πλάτος γύρω στα 2.00 - 4.00 μέτρα. Όμως από το 2004, όταν καταχωρήθηκε ένας μεγάλος αριθμός αιτήσεων για πολεοδομική ανάπτυξη με σκοπό ανέγερση εξοχικών κατοικιών, η Πολεοδομική Αρχή διαφυλάσσοντας τους στόχους της ισχύουσας Δήλωσης Πολιτικής και προς αποτροπή διεσπαρμένης και ανεξέλεγκτης ανάπτυξης για τις εκτός ορίου ανάπτυξης περιοχές (όπως η περίπτωση των αιτητών), ακολουθήθηκε η πολιτική να μην θεωρείται ικανοποιητική η προσπέλαση από δημόσιους δρόμους περιορισμένου πλάτους.
Το ακόλουθο απόσπασμα από την έκθεση της Πολεοδομικής Αρχής είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικό. Το παραθέτω:
"(γ) Σχετικά με την αναφορά των παραπονούμενων για πολεοδομικές άδειες που έχουν χορηγηθεί και παρουσιάζουν τα ίδια χαρακτηριστικά δρόμων όπως ο αναφερόμενος, επισημαίνεται το γεγονός ότι μέχρι τις αρχές του έτους 2004, λαμβάνοντας υπόψη και τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου όπου οι πλείστοι δρόμοι έχουν εγγεγραμμένο πλάτος γύρω στα 2,00-2,40 μέτρα, σε περίπτωση ανέγερσης μεμονωμένων κατοικιών που προορίζονταν κατά κανόνα για ιδιοκατοίκηση, η Πολεοδομική Αρχή ήταν συγκαταβατική σε ότι αφορά το θέμα της προσπέλασης. Με την έξαρση στην υποβολή αιτήσεων για ανέγερση τέτοιων κατοικιών που παρατηρήθηκε στις αρχές του 2004 και μετά από ενδείξεις ότι πλείστες των κατοικιών προορίζονταν για εξοχικές κατοικίες και για πώληση, υπήρξε προβληματισμός από μέρους της Πολεοδομικής Αρχής για τις δυσμενείς επιπτώσεις που θα προέκυπταν στην επίτευξη των στόχων της Δήλωσης Πολιτικής για αποφυγή της διεσπαρμένης και ανεξέλεγκτης ανάπτυξης, γι' αυτό, για τις εκτός ορίου ανάπτυξης περιοχές, ακολουθήθηκε η πολιτική να μην θεωρείται ικανοποιητική η προσπέλαση από δημόσιους δρόμους περιορισμένου πλάτους."
Κατά συνέπεια ο ισχυρισμός για άνιση μεταχείριση είναι ανεδαφικός. Άλλωστε, είναι εφικτή η αλλαγή πλεύσης της διοίκησης εφόσον αυτή αιτιολογείται. Στην προκείμενη περίπτωση έχει αιτιολογηθεί (Α.Η.Κ. ν. Hydrotech Water and Environmental Engineering Ltd. (1999) 3 Α.Α.Δ. 333 και Χατζηχάννας ν. Δημοκρατίας (2003) 3 Α.Α.Δ. 527).
Επισημαίνεται ότι όλα τα πιο πάνω στοιχεία ήταν ενώπιον της Υπουργικής Επιτροπής κατά την έκδοση της επίδικης απόφασης.
Προβάλλεται ακόμη από μέρους των αιτητών ότι η επίδικη απόφαση στερείται δέουσας έρευνας και επαρκούς αιτιολογίας και γιατί οι καθ'ων η αίτηση δεν διενήργησαν δική τους έρευνα ούτε εξέτασαν τους λόγους της ιεραρχικής προσφυγής, αλλά υιοθέτησαν απλά την άποψη της Πολεοδομικής Αρχής.
Ούτε αυτή η εισήγηση έχει, κατά την άποψή μου, οποιαδήποτε πιθανότητα επιτυχίας.
Η Υπουργική Επιτροπή κατά την κρίσιμη συνεδρία της είχε ενώπιον της όλα τα αναγκαία στοιχεία για την εξέταση της ιεραρχικής προσφυγής, περιλαμβανομένων των απόψεων των αιτητών, της Πολεοδομικής Αρχής, του Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του Σημειώματος του Υπουργείου Εσωτερικών, γεγονός που αποδεικνύει ότι η έρευνα επεκτάθηκε σε κάθε σχετικό παράγοντα. Οι αρχές του διοικητικού δικαίου δεν υπαγορεύουν τη διεξαγωγή έρευνας από το ίδιο το αποφασίζον όργανο, το οποίο μπορεί να αναθέσει σε άλλο όργανο την έρευνα και τη συλλογή στοιχείων. Απώτερος σκοπός είναι η διαπίστωση όλων των ουσιωδών γεγονότων για να καταστεί δυνατή η πληρότητα της έρευνας. (Βλ. Χριστοδούλου κ.ά. ν. Επάρχου Λευκωσίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 810). Το θέμα που εγείρεται δεν είναι κατά πόσο με την έρευνα που είχε προηγηθεί υπήρξε συλλογή και διερεύνηση όλων των στοιχείων που ήταν αναγκαία για να καταλήξουν οι καθ'ων η αίτηση σε ασφαλή συμπεράσματα.
Έχω την άποψη πως το περιεχόμενο της επίδικης απόφασης δεν αφήνει οποιαδήποτε περιθώρια αμφιβολίας. Καταδεικνύει ότι είχε γίνει ενδελεχής έρευνα και ότι η αιτιολογία σε συνδυασμό με τα στοιχεία του φακέλου είναι αρκούντως ικανοποιητική.
Υποβάλλεται επίσης από τους αιτητές ότι η επίδικη απόφαση «είναι παράνομη καθότι οι καθ'ων η αίτηση δεν άσκησαν την αποφασιστική αρμοδιότητά τους ή αν την άσκησαν την άσκησαν κακώς».
Δεν θα συμφωνήσω ούτε με αυτό τον ισχυρισμό.
Η τελική απόφαση στην παρούσα λήφθηκε από την Υπουργική Επιτροπή, το αρμόδιο δηλαδή όργανο. Είναι φανερό από το περιεχόμενο της εν λόγω τελικής απόφασης ότι η διοικητική αρμοδιότητα ασκήθηκε από το όργανο στο οποίο έχει ανατεθεί από το Νόμο, όπως διαλαμβάνει το άρθρο 17(6) του Ν. 158(Ι)/1999.
Η Υπουργική Επιτροπή μπορούσε νόμιμα να βασιστεί στα δεδομένα που τέθηκαν ενώπιόν της, εφόσον αυτά προέκυπταν από δέουσα έρευνα και δεν αναμένετο να τα ερευνήσει εξ' υπαρχής.
Τέλος, οι αιτητές παραπονούνται ότι κατά τη λήψη της επίδικης απόφασης λήφθηκαν υπόψη από τους καθ'ων η αίτηση εξωγενή κριτήρια, εκτός των όσων προβλέπονται στο Νόμο 70/92, τη Δήλωση Πολιτικής ή τις Εντολές του Υπουργού Εσωτερικών.
Έρεισμα για την εισήγηση αυτή των αιτητών αποτέλεσε η αναφορά της Πολεοδομικής Αρχής στη σχετική έκθεση της, ημερομηνίας 9/10/2006, ότι το συγκεκριμένο τεμάχιο «επηρεάζεται από σχέδιο για τη δημιουργία χώρου πρασίνου η θέση του οποίου δεν έχει καθοριστεί από την Πολεοδομική Αρχή, έχει ληφθεί όμως υπόψη από τους αιτητές και δείχνεται ενδεικτικά στα υποβληθέντα σχέδια».
Ο λόγος απόρριψης της ιεραρχικής προσφυγής των αιτητών είναι συγκεκριμένος και προκύπτει με σαφήνεια και καθαρότητα από τα στοιχεία που έχουν τεθεί ενώπιον μου και στα οποία έχω ήδη αναφερθεί πιο πάνω. Δεν έχω διαπιστώσει ότι εξωγενή στοιχεία έχουν παρεισφρήσει στη λήψη της επίδικης απόφασης. Δεν θα θεωρούσα ότι η συγκεκριμένη αναφορά στην έκθεση ημερομηνίας 9/10/2006 υποδηλεί ότι στην προκείμενη περίπτωση λήφθηκαν υπόψη εξωγενή κριτήρια.
Συνεπώς, ούτε η πιο πάνω θέση με βρίσκει σύμφωνο.
Ενόψει όλων των πιο πάνω η προσφυγή δεν μπορεί να πετύχει και απορρίπτεται, με έξοδα υπέρ των καθ'ων η αίτηση €1.500. Η επίδικη απόφαση επικυρώνεται.
Α. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ