|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπóθεση Αρ. 624/2010)
19 Ιουλίου, 2012
[ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΟΔΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ,
Καθ'ων η αίτηση.
Αχ. Αιμιλιανίδης, για τον Αιτητή.
Αλ. Καλησπέρα (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.: Τα γεγονότα που περιβάλλουν και τελικά οδήγησαν στην καταχώριση της πιο πάνω προσφυγής, είναι περιληπτικά τα πιο κάτω.
Στις 1/11/2008 ο αιτητής εισήγαγε από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής το αυτοκίνητο μάρκας Hummer Η2 SUT. Το αυτοκίνητο ήταν με αριστερό τιμόνι οδήγησης και έφερε τον αριθμό πλαισίου 5GN22U76H11872. Το Τμήμα Τελωνείων κατηγοριοποίησε το εν λόγω όχημα ως D/Cabin για σκοπούς φόρων κατανάλωσης. Αφού καταβλήθηκαν οι τελωνειακοί δασμοί, το αυτοκίνητο εκτελωνίστηκε στις 14/11/2008.
Λίγες μέρες αργότερα και συγκεκριμένα στις 18/11/2008, ο αιτητής αποτάθηκε στο Κέντρο Επιθεώρησης Μηχανοκινήτων Οχημάτων (Κ.Ε.Μ.Ο.) Πάφου, του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (Τ.Ο.Μ.) για εγγραφή του πιο πάνω αυτοκινήτου του. Με επιστολή του ημερομηνίας 5/12/2008 το Τ.Ο.Μ. πληροφόρησε τον αιτητή ότι η εγγραφή του οχήματος του με αριστερό σύστημα οδήγησης δεν επιτρεπόταν, γιατί σύμφωνα με τα στοιχεία που είχε στη διάθεση του το Τμήμα, το όχημα κατετάγη στην Κατηγορία Ν2 και ως εκ τούτου, η εγγραφή του προσέκρουε στις πρόνοιες του Κανονισμού 54(1) των περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κίνησης Κανονισμών του 1984. Παρόμοια πληροφοριακή επιστολή οι καθ'ων η αίτηση απηύθυναν και στους δικηγόρους του αιτητή στις 10/3/2010.
Αντιδρώντας στην πιο πάνω επιστολή του Τ.Ο.Μ. ο αιτητής, απέστειλε επιστολή προς τον Υπουργό Εσωτερικών ημερομηνίας 15/12/2008 με την οποία ζήτησε επανεξέταση της αίτησης του, αίτημα το οποίο επανέλαβε την επομένη 16/12/2008 με επιστολή του προς τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων. Με το ίδιο αίτημα ο αιτητής επανήλθε μέσω δικηγόρου ο οποίος με επιστολή του ημερομηνίας 18/2/2009 προς το Διευθυντή του Τ.Ο.Μ. διατύπωνε τη διαφωνία του αιτητή για την κατηγοριοποίηση του αυτοκινήτου του στην Κατηγορία Ν2 και εισηγείτο την κατηγοριοποίηση του στην Κατηγορία Μ1.
Τόσο η επιστολή του αιτητή προς τον Υπουργό Εσωτερικών ημερομηνίας 15/12/2008, όσο και η επιστολή του ημερομηνίας 16/12/2008 προς τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων, διαβιβάστηκαν στο Τ.Ο.Μ.
Οι καθ'ων η αίτηση με επιστολή τους ημερομηνίας 26/3/2009 πληροφόρησαν τον αιτητή ότι το αίτημα του «για εγγραφή του εν λόγω οχήματος στην κατηγορία Μ1 θα ικανοποιηθεί, νοουμένου ότι υποβληθεί αίτηση ΤΟΜ 6 δεόντως συμπληρωμένη και συνοδευομένη με όλα τα δικαιολογητικά που απαιτούνται ....»
Η επιστολή των δικηγόρων του ημερομηνίας 18/2/2009, όπως και η επιστολή τους ημερομηνίας 14/1/2010 με ανάλογο περιεχόμενο, τέθηκαν ενώπιον του Εφόρου Μηχανοκινήτων Οχημάτων για λήψη σχετικής απόφασης.
Τελικά το αίτημα του αιτητή απορρίφθηκε από τους καθ'ων η αίτηση. Η απορριπτική απόφαση κοινοποιήθηκε στον αιτητή με επιστολή 10/3/2010. Παραθέτω τους λόγους απόρριψης, όπως αυτοί εκτίθενται στην εν λόγω επιστολή:
"1. Σύμφωνα με τον καν. 54(1) των περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμών του 1984 όπως τροποποιήθηκαν μέχρι σήμερα, η εγγραφή μηχανοκινήτων οχημάτων με αριστερό σύστημα οδήγησης δεν επιτρέπεται εκτός δυνάμει αδείας του ΄Εφορου και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με όρους τους οποίους ο Έφορος ήθελε εκάστοτε επιβάλει.
2. Με βάση τους περί Έγκρισης Τύπου Οχημάτων (κατηγορίες Μ,Ν,Ο), των Κατασκευαστικών Στοιχείων, Συστημάτων και Χωριστών Τεχνικών Μονάδων Κανονισμούς του 2005 (ΚΔΠ/285/2005) και σύμφωνα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του οχήματος, αυτό κατατάσσεται στη κατηγορία Ν2, στην οποία εμπίπτουν τα οχήματα που έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί για τη μεταφορά εμπορευμάτων και έχουν μέγιστη μικτή μάζα μεγαλύτερη των 3,500 κιλά και έως τα 12,500 κιλά.
3. Το αίτημα του πελάτη σας, τέθηκε ενώπιον του Έφορου Μηχανοκινήτων Οχημάτων, ο οποίος, αφού εξέτασε το αίτημα αλλά και τα κριτήρια προκειμένου να θεωρηθεί η περίπτωση ως εξαιρετική, σύμφωνα με τις εξουσίες που του παρέχονται δυνάμει του Κανονισμού 54(1) των περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμών του 1984 όπως αυτοί τροποποιήθηκαν μέχρι σήμερα, αποφάσισε ότι η περίπτωση αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εξαιρετική και επομένως το αίτημα του δεν μπορεί να ικανοποιηθεί."
Για σκοπούς συμπλήρωσης της εικόνας που αναδύεται μέσα από τα γεγονότα που περιβάλλουν την παρούσα προσφυγή, θεωρώ σκόπιμο να αναφέρω και τα πιο κάτω.
Της απορριπτικής απόφασης των καθ'ων η αίτηση είχαν προηγηθεί επιστολή του Διευθυντή του Τ.Ο.Μ. προς το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων ημερομηνίας 16/7/2009, όπως και επιστολή του δεύτερου προς τον πρώτο ημερομηνίας 10/2/2010.
Στην επιστολή του 16/7/2009 ο Διευθυντής του Τ.Ο.Μ. πληροφορούσε το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων ότι το όχημα του αιτητή κατετάγη στην Κατηγορία Ν2 στην οποία εμπίπτουν οχήματα που έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί για τη μεταφορά εμπορευμάτων που έχουν μέγιστη μάζα άνω των 3.5 και έως 12 τόνους. Τον πληροφορούσε επίσης ότι η κατηγοριοποίηση των οχημάτων στην ανάλογη Κατηγορία Μ ή Ν γίνεται με βάση τις θέσεις και/ή το φορτίο που μπορεί να μεταφέρει το όχημα. Με βάση το μικτό βάρος, το απόβαρο και τον αριθμό επιβατών που δύναται να μεταφέρει, το συγκεκριμένο όχημα κατηγοριοποιείται στην Κατηγορία Ν2.
Στη δική του επιστολή ο Γενικός Διευθυντής πληροφορούσε το Διευθυντή του Τ.Ο.Μ. ότι η αίτηση του αιτητή δεν μπορούσε να εγκριθεί εκτός και αν ο αιτητής επιθυμούσε να ζητήσει επανακαθορισμό της κατηγοριοποίησης του οχήματος του.
Με στόχο την ακύρωση της πιο πάνω απορριπτικής απόφασης των καθ'ων η αίτηση να εγγράψουν το όχημα του, ο αιτητής καταχώρισε την παρούσα προσφυγή ισχυριζόμενος βασικά ότι εσφαλμένα το όχημα του κατηγοριοποιήθηκε στην Κατηγορία Ν2 αντί στην Μ1.
Είναι η θέση του αιτητή ότι η επίδικη απόφαση «είναι αποτέλεσμα καταφανούς πλάνης, έλλειψης αιτιολογίας και με αιτιολογία που εν πάση περιπτώσει πάσχει νομικά και αποτέλεσμα μη διεξαγωγής της δέουσας έρευνας, αντιφατικής δράσης της διοίκησης κατά παράβαση της αρχής της καλής πίστης και της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου απέναντι στη διοίκηση, παράβαση της αρχής της χρηστής διοίκησης».
Είναι επίσης η θέση του αιτητή ότι η επίδικη απόφαση,
"ελήφθη κατά παράβαση του Δέκατου Πέμπτου Παραρτήματος των περί Έγκρισης Τύπου Οχημάτων (κατηγορίες Μ, Ν και Ο) των Κατασκευαστικών Στοιχείων, Συστημάτων και Χωριστών Τεχνικών Μονάδων Κανονισμοί του 2005, στο οποίο ξεκάθαρα αναφέρεται ότι στην Κατηγορία Μ εντάσσονται τα μηχανοκίνητα οχήματα που έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί για την μεταφορά προσώπων, όπως ακριβώς και το υπό εγγραφή όχημα και κατά συνέπεια ελήφθη κατά παράβαση της Εγκυκλίου με αρ. 60/07 που είχε εκδοθεί στις 31/12/2007 και που προβλέπει ότι επιτρέπεται η εγγραφή οχημάτων με αριστερό σύστημα οδήγησης της Κατηγορίας Μ1 για ιδιωτική χρήση. Κατά συνέπεια η απόφαση ελήφθη χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι ο Αιτητής πληρούσε τα κριτήρια για να εγκριθεί το αίτημά του για εγγραφή μηχανοκινήτου οχήματος με αριστερό σύστημα οδήγησης."
Κυρίαρχη θέση στους προβαλλόμενους λόγους ακύρωσης κατέχει η θέση ότι οι καθ'ων η αίτηση αγνόησαν το σύνολο των στοιχείων που ο αιτητής έθεσε ενώπιον τους, στοιχεία τα οποία συνέτειναν, σύμφωνα με τον αιτητή, στην κατηγοριοποίηση του οχήματος του στην Κατηγορία Μ1. Απορρίπτοντας τα εν λόγω στοιχεία χωρίς να τα ερευνήσουν, οι καθ'ων η αίτηση εσφαλμένα και χωρίς να αιτιολογούν, σύμφωνα πάντα με τον αιτητή, την απόφαση τους, κατηγοριοποίησαν το υπό εγγραφή όχημα του στην Κατηγορία Ν2.
Στο βαθμό και την έκταση που μας ενδιαφέρει, ο Κανονισμός 54(1) των περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κίνησης Κανονισμών του 1984 μέχρι 2009, απαγορεύει την εγγραφή ή την οδήγηση μηχανοκινήτων οχημάτων με αριστερό σύστημα οδήγησης, εκτός κατόπιν άδειας του Εφόρου, η οποία χορηγείται σε εξαιρετικές περιπτώσεις και υπό τους όρους τους οποίους ο Έφορος ήθελε επιβάλει.
Σχετική με το θέμα που εξετάζουμε είναι και η Εγκύκλιος που εκδόθηκε στις 31/12/2007, με την οποία κατέστη δυνατή η εγγραφή μηχανοκινήτων οχημάτων Κατηγορίας Μ1 για ιδιωτική χρήση με αριστερό σύστημα οδήγησης. Η διαδικασία και οι προϋποθέσεις για τέτοια εγγραφή καθορίζονται στην εν λόγω Εγκύκλιο.
Σύμφωνα με το Δέκατο Πέμπτο Παράρτημα των Κανονισμών, στην Κατηγορία Μ1 κατατάσσονται τα «οχήματα τα οποία έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί για την μεταφορά προσώπων και περιλαμβάνονται το πολύ οκτώ θέσεις καθημένων πέραν του καθίσματος του οδηγού», ενώ στην Κατηγορία Ν2 κατατάσσονται τα «οχήματα τα οποία έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί για την μεταφορά εμπορευμάτων και έχοντα μέγιστη μάζα άνω των 3.5 και έως 12 τόνους».
Είναι πρόδηλο ότι στην υπό εξέταση περίπτωση η ουσία της διαφοράς των δύο πλευρών εστιάζεται στο κατά πόσο το όχημα του αιτητή ήταν για μεταφορά επιβατών, οπόταν και θα ενέπιπτε στην Κατηγορία Μ ή ήταν για την μεταφορά εμπορευμάτων, οπόταν και θα ενέπιπτε στην Κατηγορία Ν, στην οποία και τελικά κατηγοριοποιήθηκε.
Όπως πολύ εύστοχα οι ευπαίδευτοι συνήγοροι του αιτητή επισημαίνουν, «το κριτήριο για κατηγοριοποίηση οχήματος στην Κατηγορία Ν αντί στην Κατηγορία Μ δεν είναι η μέγιστη μάζα του οχήματος .... Το μοναδικό κριτήριο που διαχωρίζει τις δύο κατηγορίες είναι η χρήση του οχήματος. Ενώ δηλαδή τα οχήματα που υπάγονται στην Κατηγορία Μ έχουν σχεδιαστεί για τη μεταφορά προσώπων - επιβατών, αντίθετα τα οχήματα που υπάγονται στην Κατηγορία Ν έχουν σχεδιαστεί για τη μεταφορά εμπορευμάτων».
Στην παρούσα περίπτωση το αίτημα του αιτητή για εγγραφή του οχήματος του απορρίφθηκε εφόσον κρίθηκε ότι με βάση τα τεχνικά χαρακτηριστικά του οχήματος, αυτό ενέπιπτε στην Κατηγορία Ν2 και επομένως δεν ήταν δυνατό να εγγραφεί.
Συνιστά κοινό έδαφος ότι το όχημα του αιτητή παρείχε τη δυνατότητα πέραν της μεταφοράς εμπορευμάτων και μεταφοράς μέχρι οκτώ επιβατών. Όμως ούτε το στοιχείο της δυνατότητας του οχήματος, εκτός από εμπορεύματα να μεταφέρει και επιβάτες, ούτε το στοιχείο του μάξιμουμ αριθμού επιβατών που μπορούσε να μεταφέρει και που δεν ήταν πέραν του αριθμού που το ενέτασσε στην Κατηγορία Μ1, φαίνεται να έχουν προβληματίσει τους καθ'ων η αίτηση, οι οποίοι για σκοπούς κατηγοριοποίησης του οχήματος και ένταξης του στην Κατηγορία Ν, περιορίστηκαν μόνο στο γεγονός ότι με το συγκεκριμένο όχημα παρείχετο δυνατότητα μεταφοράς εμπορευμάτων. Ούτε και γίνεται οποιαδήποτε αναφορά στο Μέρος Γ του Δέκατου Πέμπτου Παραρτήματος των Κανονισμών.
Στα πλαίσια της γραπτής αγόρευσης της η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ'ων η αίτηση αναφέρει ότι, οχήματα όπως αυτό του αιτητή ουδέποτε έχουν κατηγοριοποιηθεί στην Κατηγορία Μ, παρά μόνο αν πρόκειται για οχήματα με κλειστό κουβούκλιο, οπόταν κρίθηκαν ως οχήματα για μεταφορά επιβατών μόνο. Αντίθετα, το όχημα του αιτητή το οποίο φέρει ανοικτό κουβούκλιο για τη μεταφορά φορτίου, περιορίζεται, σύμφωνα με την ευπαίδευτη συνήγορο τόσο για τη μεταφορά φορτίου όσο και για τη μεταφορά επιβατών. Η κα Καλησπέρα υποστηρίζει επίσης ότι εκεί όπου το μεγαλύτερο βάρος του οχήματος χρησιμοποιείται για μεταφορά εμπορευμάτων τότε, έστω και αν παρέχεται δυνατότητα μεταφοράς και επιβατών, το όχημα κατηγοριοποιείται στην Κατηγορία Ν. Για σκοπούς επίρρωσης της συγκεκριμένης θέσης της, η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ'ων η αίτηση παραπέμπει στις πρόνοιες του Καν. 3 του Μέρους Γ του Δέκατου Πέμπτου Παραρτήματος των Κανονισμών.
Όμως, όπως προκύπτει από το φάκελο, κανένα από τα πιο πάνω δεν έχει απασχολήσει τους καθ'ων η αίτηση κατά την εξέταση της αίτησης του αιτητή. Οι τελευταίοι κατέληξαν στην αμφισβητούμενη απόφαση τους, στη βάση ουσιαστικά της δυνατότητας μεταφοράς με το όχημα εμπορευμάτων, στοιχείο που αυτόματα κατατάσσει το όχημα του αιτητή στην Κατηγορία Ν. Καμιά αιτιολογία δεν παρέχεται που να τείνει να καταδείξει ότι οι συγκεκριμένοι παράγοντες έχουν εξεταστεί από τους καθ'ων η αίτηση και αξιολογηθεί κατά τη λήψη της απόφασης. Τα όσα αναφέρει η ευπαίδευτη συνήγορος δεν βρίσκουν έρεισμα στο φάκελο. Συνεπώς δεν μπορούν να συμπληρώσουν την αιτιολογία (Medalock v. Republic (1969) 3 C.L.R. 351).
Πρόσθετα των πιο πάνω, το Τμήμα Τελωνείων έχει κατατάξει το επίδικο όχημα στην Κατηγορία 8703, δηλαδή ως όχημα τύπου pick-up που κατασκευάστηκε και σχεδιάστηκε για τη μεταφορά προσώπων. Επί του προκειμένου πρέπει να έχουμε υπόψη μας το άρθρο 12 του Νόμου 158(Ι)/99, το οποίο ορίζει ότι «ένα διοικητικό όργανο κατά την άσκηση της αρμοδιότητας του αναγνωρίζει ως ισχυρές και εφαρμόζει τις πράξεις άλλων διοικητικών οργάνων, εφόσον αυτές έχουν εξωτερικά τα γνωρίσματα έγκυρων πράξεων», πλην όμως οι καθ'ων η αίτηση δεν έχουν ασχοληθεί με αυτή την πτυχή της υπόθεσης. Περαιτέρω, τους τελευταίους δεν φαίνεται να τους έχει με οποιοδήποτε τρόπο απασχολήσει το επεξηγηματικό σημείωμα C133/01, με το οποίο δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 30/5/2008, σύμφωνα με το οποίο ως οχήματα που κατασκευάστηκαν στο Taric 8703 είναι «Motor cars and other motor vehicles principally designed for the transport of persons (other than those of heading 8702) including station wagons and racing cars». Ανεξάρτητα από το άρθρο 12, εδώ πρόκειται για δύο αντιφατικές πράξεις δύο διοικητικών οργάνων. Οι αρχές της καλής πίστης και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου, επέβαλλαν την επαρκή αιτιολόγηση της εκ πρώτης όψεως αντιφατικής αυτής συμπεριφοράς της Διοίκησης, κάτι όμως που δεν έγινε.
Ενόψει όλων των πιο πάνω κρίνω ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι προϊόν ελλιπούς και/ή καθόλου έρευνας, στερείται επαρκούς και/ή οποιασδήποτε αιτιολογίας, είναι αντιφατική και παραβιάζει τις αρχές της καλής πίστης.
Ενόψει της πιο πάνω κατάληξης μου, θεωρώ περιττό να εξετάσω τους υπόλοιπους λόγους ακύρωσης.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη πράξη ακυρώνεται. Έξοδα €1.350, πλέον Φ.Π.Α., επιδικάζονται στην πλευρά του αιτητή και εναντίον των καθ'ων η αίτηση.
Α. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ