ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Υπóθεση Αρ. 673/2009)

 

 

11 Φεβρουαρίου, 2011

 

 

[ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στής]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

 

LIDA BAHMANZIARY,

 

Αιτήτρια,

 

ν. 

 

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ/Ή

ΜΕΣΩ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ,

 

Καθ'ων η αίτηση.

 

Γ. Γιωργαλλής, για την Αιτήτρια.

 

Α. Καλησπέρα (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση.

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.: Στις 7/2/2002 η αιτήτρια, η οποία είναι Ιρανή και ήλθε στην Κύπρο νόμιμα στις 26/12/2001, υπέβαλε αίτηση για απόκτηση της ιδιότητας του πολιτικού πρόσφυγα, ισχυριζόμενη ότι αν επέστρεφε στη χώρα της θα διώκετο γιατί συμμετείχε ενεργά σε τέσσερις διαδηλώσεις εναντίον του Iρανικού καθεστώτος.

 

Μετά την καθιερωμένη συνέντευξη, η Υπηρεσία Ασύλου απέρριψε την αίτηση της αιτήτριας. Αντίγραφο της απόφασης κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια, η οποία με στόχο την ανατροπή της απόφασης προσέφυγε στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων. Η σχετική διοικητική προσφυγή καταχωρήθηκε εκ μέρους της αιτήτριας από την οργάνωση Future Worlds Centre.

 

Ακολούθησε αλληλογραφία μεταξύ της Αναθεωρητικής Αρχής και της πλευράς της αιτήτριας. Η αιτήτρια κλήθηκε και σε συνέντευξη από την Αναθεωρητική Αρχή. Κλήθηκε επίσης και παρουσίασε στην Αρχή έγγραφα τα οποία η ίδια θεωρούσε σχετικά με την προσφυγή της, δύο από τα οποία ήταν τα πιστοποιητικά βάπτισης σε Χριστιανούς Ορθόδοξους της ίδιας, όπως και του γιου της. Η συνέντευξη της αιτήτριας από την Αναθεωρητική Αρχή, έλαβε χώρα για να διαπιστωθεί κατά πόσο η αιτήτρια πληρούσε τις προϋποθέσεις για να θεωρηθεί «επί τόπου πρόσφυγας», και αυτό γιατί, ενώ η αιτήτρια στα πλαίσια της συνέντευξης της από την Υπηρεσία Ασύλου είχε εκφράσει πρόθεση από Μουσουλμάνα να ενταχθεί στις τάξεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά, τελικά βαπτίστηκε Χριστιανή Ορθόδοξη. Οι εισηγήσεις του αρμόδιου λειτουργού της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, περιέχονται σε σχετική έκθεση που ο λειτουργός ετοίμασε και υπέβαλε στην Αρχή.

 

Στις 7/11/2009, η Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων με απόφαση της απέρριψε την προσφυγή της αιτήτριας, στην οποία η απορριπτική απόφαση κοινοποιήθηκε στις 9/4/2009.

 

Με στόχο την ανατροπή της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων η αιτήτρια καταχώρισε την παρούσα προσφυγή. Ισχυρίζεται ότι η επίδικη απόφαση είναι προϊόν ελλιπούς και/ή καθόλου έρευνας και στερείται αιτιολογίας. Ισχυρίζεται επίσης ότι η Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων παρέλειψε να αξιολογήσει το σύνολο των στοιχείων που είχε ενώπιον της, με αποτέλεσμα να παραβιασθούν οι αρχές της δικαιοσύνης, όπως και οι πρόνοιες του σχετικού Νόμου (Ν. 6(Ι)/2000, όπως έχει μεταγενέστερα τροποποιηθεί). Τέλος, η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η Αρχή λειτούργησε στη συγκεκριμένη περίπτωση υπό πλάνη περί τα πράγματα.

 

Τα σχετικά με τους πιο πάνω ισχυρισμούς της αιτήτριας επιχειρήματα του ευπαίδευτου συνηγόρου της αιτήτριας, περιστρέφονται γύρω από τις πιο κάτω θέσεις.

 

Η Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων αντί να διεξάγει τη δική της έρευνα και να καταλήξει στα συμπεράσματα της στη βάση της δικής της έρευνας, υιοθέτησε στην ουσία τις εσφαλμένες, κατά τον κ. Γιωργαλλή, διαπιστώσεις του λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου.

 

Η Αναθεωρητική Αρχή, αγνοώντας και/ή εσφαλμένα αξιολογώντας το γεγονός ότι η αιτήτρια είχε ασπασθεί το Χριστιανισμό, όπως και την ανάμειξη της κατά την παραμονή της στο Ιράν, σε αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις, συμπεριφορά που την έθεσε στο στόχαστρο των Ιρανικών Αρχών, οι οποίες την αναζητούσαν, εσφαλμένα έκρινε την αιτήτρια αναξιόπιστη.

 

Όλοι οι πιο πάνω ισχυρισμοί της αιτήτριας απορρίπτονται από τους καθ'ων η αίτηση ως γενικοί, ασαφείς και αόριστοι και εν πάση περιπτώσει ως ατεκμηρίωτοι. Είναι η θέση της ευπαίδευτης συνηγόρου των καθ'ων η αίτηση ότι, εν πάση περιπτώσει, η Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων ενήργησε και λειτούργησε νόμιμα, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τις πρόνοιες του σχετικού Νόμου (Ν. 6(Ι)/2000, όπως έχει τροποποιηθεί) και εντός των πλαισίων της διακριτικής της ευχέρειας.

 

Κατ' αρχή θα πρέπει να λεχθεί ότι η θέση του ευπαίδευτου συνηγόρου της αιτήτριας, ότι η Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, όφειλε να διεξάγει τη δική της έρευνα και όχι να αρκεστεί στην έρευνα που διεξήγαγε η Υπηρεσία Ασύλου, δεν με βρίσκει σύμφωνο. Εφόσον στόχος του ελέγχου της Αναθεωρητικής Αρχής είναι η διαπίστωση κατά πόσο η έρευνα στην οποία η Υπηρεσία Ασύλου προέβη, ήταν ορθή και πλήρης με τη συλλογή όλων των στοιχείων και τη διερεύνηση όλων των ουσιωδών παραμέτρων, η έρευνα           από πλευράς Αναθεωρητικής Αρχής περιττεύει (βλ. Kerunazathna ν. Δημοκρατίας και άλλων, Αρ. Υποθ. 1875/2008, 1/3/2010). Εξάλλου, στη συγκεκριμένη περίπτωση, για τους λόγους που έχουν ήδη αναφερθεί, η αιτήτρια κλήθηκε σε νέα συνέντευξη και από την Αναθεωρητική Αρχή.

 

Διεξήλθα προσεκτικά τόσο την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου όσο και την απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, την οποία με την παρούσα προσφυγή της η αιτήτρια προσβάλλει. Με την ίδια προσοχή διεξήλθα επίσης, τα πρακτικά των συνεντεύξεων της αιτήτριας τόσο από το λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου όσο και από το λειτουργό της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, τις σχετικές εισηγήσεις τους, τα διάφορα έγγραφα που η αιτήτρια κατέθεσε και γενικά το σύνολο του υλικού που βρίσκεται στο φάκελο.

 

Εκείνο που αβίαστα προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση είναι ότι ως «πυρήνας του αιτήματος» της αιτήτριας για να της χορηγηθεί το καθεστώς του πολιτικού πρόσφυγα, θεωρήθηκε ο φόβος της ότι αν επιστρέψει στο Ιράν θα διωχθεί από τις Ιρανικές αρχές, επειδή έλαβε μέρος σε τέσσερις πολιτικές διαδηλώσεις ενάντια του καθεστώτος, γεγονός που περιήλθε σε γνώση των Ιρανικών αρχών, οι οποίες και την αναζητούν. Εκείνο που επίσης αβίαστα προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο η αιτήτρια εγκατέλειψε, σύμφωνα με την απόφαση, τη χώρα καταγωγής της «πλήττει σοβαρά την αξιοπιστία της στον πυρήνα του αιτήματος της τόσο κατά την πρωτοβάθμια όσο και κατά τη δευτεροβάθμια εξέταση του αιτήματος της» και συνεπώς «ορθά κρίθηκε αναξιόπιστη και ορθά δεν της παραχωρήθηκε το ευεργέτημα της αμφιβολίας». Θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω αυτούσια τη σχετική αναφορά από την προσβαλλόμενη απόφαση:

 

"Οι ισχυρισμοί της προσφεύγουσας για τον τρόπο με τον οποίο εγκατέλειψαν τη χώρα καταγωγής τους δημιουργεί αμφιβολίες ως προς τους ισχυρισμούς της για τη δίωξη της από τις ιρανικές αρχές. Αν και η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι διωκόταν από τις ιρανικές αρχές, εντούτοις κατάφερε να εγκαταλείψει νόμιμα τη χώρα καταγωγής της από το αεροδρόμιο της Τεχεράνης. Μετά από έρευνα, διαπιστώθηκε ότι όλοι οι ιρανοί πρέπει να αποταθούν στο Υπουργείο Εσωτερικών για διαβατήριο και άδεια εξόδου, ενώ οποιαδήποτε υποχρέωση προς την Κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκαθαρίσει ώστε να εκδοθούν τα ταξιδιωτικά έγγραφα. Επιπλέον, τα διαβατήρια ελέγχονται στο αεροδρόμιο για οποιαδήποτε παραπτώματα από ηλεκτρονικές λίστες. Οι συγκεκριμένες λίστες διαφέρουν από αυτές που βρίσκονται στο τμήμα διαβατηρίων. Συγκεκριμένα, η πηγή αναφέρει ότι μετά από τόσους ελέγχους, είναι δύσκολο για επιβάτες που αναζητούνται από τις ιρανικές αρχές να περάσουν τα συστήματα ελέγχου στο αεροδρόμιο της Τεχεράνης μέσω δωροδοκίας ή ψεύτικων εγγράφων (ερυθρά 55, 51,128, χ4). Ορθά ο αρμόδιος λειτουργός ανάφερε τα πιο πάνω σημεία τα οποία κλονίζουν την αξιοπιστία της προσφεύγουσας ως προς τους ισχυριζόμενους κινδύνους που αντιμετωπίζει στη χώρα καταγωγής της, αφού ο τρόπος με τον οποίο εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της φανερώνει ότι δεν διώκεται από τις ιρανικές αρχές."

 

 

Αναφορικά με τον τρόπο που η αιτήτρια εγκατέλειψε τη χώρα της, θεωρώ επίσης σκόπιμο να παραθέσω το πιο κάτω απόσπασμα από τη συνέντευξη της αιτήτριας στην Υπηρεσία Ασύλου:

 

"Did you have any problems at the checkpoint in Tehran? - No, I did no have any problems. We had bribed someone to take our name off the stop list so that they could travel.

 

Who was this person? - I did not see that person because he was in contact with my mother. I could say that he was an uncle of a friend of my brother.

 

Do you know what position he held at the airport? - No, I do not know but my mother told me that he had very good connections at the airport.

 

How was the departure organised? - We felt that we were in danger. My sister and I went to Efsahan. My mother contacted my brother and told him all about our problem. My brother contacted one of his friends who lived in Bandar Abbas and this friend contacted another friend who had an uncle who had connections with the airport. My brother had given the telephone number of my mother to them and the uncle contacted my mother. My mother had to pay $1000 per person to this person so that our names are taken off the stop list for 24 hours.

 

Why did you decide to leave Iran? - We felt that were in danger. In the last clashes we threw photos of the Pahlavi family along the crowd."

 

 

Είναι πρόδηλο ότι η Υπηρεσία Ασύλου έχει θεωρήσει τον τρόπο με τον οποίο η αιτήτρια εγκατέλειψε τη χώρα της ως ένα ουσιαστικό, κυρίαρχο θα έλεγα, παράγοντα ο οποίος οδήγησε στην απόρριψη της αίτησης της.

 

Ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου υπήρχε η εκδοχή της αιτήτριας τόσο αναφορικά με τον τρόπο, όσο και αναφορικά με το χρόνο διαφυγής της. Στην εν λόγω εκδοχή της η αιτήτρια περιέγραψε τον τρόπο διαφυγής της. Η εν λόγω εκδοχή της αξιολογήθηκε, σχολιάστηκε και κρίθηκε αναξιόπιστη στη βάση του περιεχομένου συγκεκριμένων εγγράφων (ερυθρά 55, 51, 128χ4).

 

Διεξήλθα προσεκτικά τα εν λόγω έγγραφα. Πρόκειται για τα έγγραφα που περιέχουν τις ερωτήσεις και απαντήσεις της αιτήτριας στα πλαίσια της συνέντευξης που έδωσε στον αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου (ερυθρό 51), την κρίση του λειτουργού ως προς την αξιοπιστία της αιτήτριας (ερυθρό 55) και το έγγραφο το οποίο απ' ότι μπορεί να συναχθεί από το περιεχόμενο του, συνιστά έκθεση του Υπουργείου Εσωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας για το Ιράν, η οποία συντάχθηκε τον Απρίλιο του 2004 (ερυθρό 128). Σύμφωνα με αποσπάσματα της παραγράφου 6.112 όπως και της παραγράφου 6.113 του εν λόγω εγγράφου, το περιεχόμενο των οποίων φαίνεται ότι αποτέλεσε και τη βάση αξιολόγησης της αιτήτριας και ειδικά τη βάση του συμπεράσματος του λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου ότι, «οι ισχυρισμοί της προσφεύγουσας για τον τρόπο με τον οποία εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της δημιουργούν αμφιβολίες ως προς τους ισχυρισμούς της για τη δίωξη της από τις ιρανικές αρχές», έχουν, στο βαθμό και την έκταση που μας αφορά, ως πιο κάτω:

 

"6.112. All Iranians may apply to the passport office within the Ministry of the Interior for passports and exit visas ............. Women must have written, notarised permission from their father, husband or legal guardian, except in certain circumstances e.g. widows. No one under 18 is issued a passport, except under special circumstances where the minor is travelling without a parent or guardian. [2c](pg20)

 

6.113. Passports are checked at the airport for criminal offences by the police, and against computerised lists by the Ministry of Intelligence for political, Sharia, narcotic, commercial or tax offences. The airport authorities seem to be in possession of lists which are not the same as those kept at the passport office and possession of a passport and exit visa does not guarantee exit. With so many checks by the authorities involved, it would be difficult for passengers who are wanted by the Iranian authorities to pass the control system at Tehran's airport by means of bribery or false documentation [41α](pg10) Counterfeit passports are, reportedly, uncommon in Iran. [2c](pg21)"

 

 

Στην παρούσα περίπτωση, δοθέντος ότι η αιτήτρια εγκατέλειψε τη χώρα της και ήλθε στην Κύπρο το 2001, τα όσα σχετικά αναφέρονται στις συγκεκριμένες παραγράφους της έκθεσης του Υπουργείου Εσωτερικών της Αγγλίας, αναφορικά με την κατάσταση που επικρατούσε στο αεροδρόμιο της Τεχεράνης το 2004, δηλαδή τρία περίπου χρόνια μεταγενέστερα της εγκατάλειψης από την αιτήτρια της χώρας της, συνιστά παράγοντα ο οποίος εσφαλμένα λήφθηκε υπόψη. Προκύπτει επομένως ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε υπό την επήρεια εσφαλμένου παράγοντα (under the influence of wrong considerations). Συνεπώς, οι καθ'ων η αίτηση άσκησαν τη διακριτική τους ευχέρεια με πλημμελή τρόπο. Ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί (Goulelis v. Republic (1970) 3 C.L.R. 81).

 

Η προσβαλλόμενη απόφαση καθίσταται τρωτή και συνακόλουθα άκυρη και για τον πιο κάτω λόγο.

 

Ενόψει του γεγονότος ότι η αιτήτρια, η οποία ήταν Μουσουλμάνα, άλλαξε γνώμη και αντί να ενταχθεί στις τάξεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά, όπως αρχικά ήταν η πρόθεσή της, τόσο η ίδια όσο και ο γιος της βαφτίστηκαν Χριστιανοί Ορθόδοξοι, κρίθηκε σκόπιμο να κληθεί σε συνέντευξη από την Αναθεωρητική Αρχή. Και η σχετική με αυτό τον τομέα πτυχή της μαρτυρίας της κρίθηκε ότι δεν είναι απαλλαγμένη αμφιβολιών ως προς τη γνησιότητα της πίστης της. Τα σημεία που σύμφωνα με το λειτουργό της Αρχής, στον οποίο δόθηκε η συνέντευξη, «πλήττουν την αξιοπιστία της όσον αφορά τη γνησιότητα της θρησκευτικής πίστης της», όπως αυτά εντοπίζονται από τον εν λόγω λειτουργό, παρατίθενται με λεπτομέρεια στην προσβαλλόμενη απόφαση. Είναι πιστεύω αρκετό να διεξέλθει ένας τα σχετικά αποσπάσματα για να διαπιστώσει πρώτον, ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα θέματα επί των οποίων η αιτήτρια ρωτήθηκε και οι απαντήσεις της, κρίθηκαν ως μη ικανοποιητικές, είτε απαιτούσαν εξειδικευμένες γνώσεις της ορθόδοξης πίστης, είτε εστερούντο ουσιώδους σημασίας και δεύτερο και σημαντικότερο, ότι απουσιάζει το κριτήριο με βάση το οποίο οι απαντήσεις της αιτήτριας κρίθηκαν ως μη ικανοποιητικές και συνακόλουθα απουσιάζει η απαιτούμενη αιτιολογία. Ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται και λόγω έλλειψης αιτιολογίας. Τα πιο κάτω αποσπάσματα μαρτυρούν του λόγου το ασφαλές:

 

"..  Ο λόγος για τον οποίο ισχυρίστηκε ότι άλλαξε τελικά τα πιστεύω της και βαπτίστηκε Ορθόδοξη, ήταν λόγω του ότι απαγορεύεται στους Μάρτυρες του Ιεχωβά να δίνουν και να παίρνουν αίμα, διότι θεωρείται αυτοκτονία. Ωστόσο, πέραν του ότι η δικαιολογία που έδωσε για να μην βαπτιστεί Μάρτυρας του Ιεχωβά δεν είναι λογική, επιπλέον, δεν είναι φυσιολογικό να ψάξει αμέσως για νέα θρησκεία όταν κάτι δεν σου αρέσει στη θρησκεία που μελετάς, όπως έκανε η ίδια. Επιπλέον, η προσφεύγουσα, ισχυρίστηκε ότι στράφηκε προς τους Μάρτυρες του Ιεχωβά γιατί έκαναν πολλή διαφήμιση, ισχυρισμός που δημιουργεί αμφιβολίες ως προς τους λόγους που στράφηκε προς την συγκεκριμένη θρησκεία και γενικά ως προς τους λόγους που αποφάσισε να αλλάξει τη θρησκεία της. Πέραν τούτου, δημιουργούνται αμφιβολίες ως προς τους λόγους που αποτάθηκε αμέσως για αλλαγή της θρησκείας της αφού δεν ήταν ενήμερη για τις απόψεις και τα πιστεύω των θρησκειών για τις οποίες έδειξε ενδιαφέρον, ενώ μετά από μερικούς μήνες κατήχησης βαπτίστηκε (ερυθρά 125, 124, 64, χ7).

·         Αν και η προσφεύγουσα ονομάσθηκε Κατερίνα, εντούτοις δεν γνωρίζει οτιδήποτε για την Αγία Αικατερίνη ενώ ισχυρίστηκε ότι πήρε το όνομα της επειδή της άρεσε το όνομα. Το γεγονός αυτό φανερώνει ότι δεν γνωρίζει οτιδήποτε για την Αγία της, σημείο που πλήττει τη γνησιότητα της πίστης της (ερυθρά 125, 122, χ8).

·         Η προσφεύγουσα δεν κατάφερε να απαντήσει σε ερωτήσεις που μπορούσαν να αποδείξουν τη γνησιότητα της πίστης της προσφεύγουσας. Αν και η προσφεύγουσα γνώριζε τις απαντήσεις σε απλά ερωτήματα γνώσεων που της τέθηκαν και που στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι είχε τις απαντήσεις στην κατοχή της, εντούτοις έδειξε άγνοια σε βασικά θέματα. Συγκεκριμένα, η προσφεύγουσα δεν μπορούσε να απαντήσει σε ερώτηση γιατί λέμε ότι ο άνθρωπος είναι «κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση» του Θεού. Επιπλέον, ερωτηθείσα κατά πόσο εξομολογείται, η προσφεύγουσα απάντησε ότι εξομολογήθηκε μόνο μία φορά ενώ ερωτηθείσα πως προετοίμασε τον εαυτό της για αυτό το μυστήριο, η προσφεύγουσα δεν αναφέρθηκε καθόλου στην προετοιμασία ψυχής που θα έπρεπε να κάνει, παρά μόνο στο γεγονός ότι της είπαν οι φίλοι της ότι δεν ήταν δύσκολο. Τέλος, όταν της ζητήθηκε να δείξει πως κάνει το σταυρό της, η προσφεύγουσα τον έκανε με τη λάθος σειρά. Μέσα από τα πιο πάνω φαίνεται ότι όχι μόνο δεν γνωρίζει βασικές αρχές της ορθοδοξίας αλλά ούτε και εξομολογείται, ένα μυστήριο που θεωρείται βασικό στην ορθόδοξη πίστη (ερυθρά 123, 122, 120, χ9)."

 

 

Ως εκ των πιο πάνω, η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται, σύμφωνα με το άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος. Τα έξοδα της προσφυγής, πλέον Φ.Π.Α., αν υπάρχει, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο, επιδικάζονται υπέρ της αιτήτριας.

                              

                                                                   Α. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο