|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Συνεκδικαζόμενος Υποθ. αρ.1793/2007 και 1794/2007)
3 Aυγούστου, 2010
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στης]
Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος
Υποθ.αρ.1793/2007
1. ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΧΑΗΛ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
2. ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΑΗΛ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Αιτητές,
-και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, μέσω
1. Υπουργικού Συμβουλίου
2. Υπουργού Εσωτερικών
3, Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως Καθ΄ων η αίτηση.
------------------------
Υποθ.αρ.1794/2007
3. ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΧΑΗΛ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
4. ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΑΗΛ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Αιτητές,
-και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, μέσω
3. Υπουργικού Συμβουλίου
4. Υπουργού Εσωτερικών
3, Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως Καθ΄ων η αίτηση.
------------------------
Θ.Ραφτοπούλου (κα.), για Αλ.Ευαγγέλου, για τους Αιτητές.
Δ.Καλλίγερος - δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ων η αίτηση
-----------------------
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Με βάση τη δημοσιευθείσα στις 21 Μαρτίου 2003 Γνωστοποίηση αρ.310, και που αφορούσε το αναθεωρημένο Τοπικό Σχέδιο Λάρνακας, το κτήμα των αιτητών, με αριθμ.τεμαχ.269, Φ/Σχ.ΧLI/26, στο χωριό Πύλα, Λάρνακας, (το «κτήμα») επηρεάστηκε, γιατί σ΄αυτό η μόνη ανάπτυξη που επιτρεπόταν να πραγματοποιηθεί ήταν η ανέγερση ξενοδοχείου.
Οι αιτητές υπέβαλαν εμπρόθεσμα ένσταση και με επιστολή των δικηγόρων τους ημερ. 20 Νοεμβρίου 2003, ζήτησαν αναθεώρηση του Σχεδίου «έτσι ώστε να επιτρέπεται η ανάπτυξη τεμαχίων με εμβαδό μεγαλύτερο των 25,000 τ.π. και για άλλους σκοπούς και όχι μόνο για ξενοδοχειακή ανάπτυξη όπως π.χ. η ανέγερση κατοικιών ή παραθεριστικών κατοικιών».
Για τη διοικητική περιοχή της Πύλας, εκτός από την ένσταση των αιτητών, υποβλήθηκαν και άλλες δύο, οι οποίες μελετήθηκαν από την Επιτροπή Μελέτης Ενστάσεων, στην οποία συμμετείχαν ο Διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, ο οικείος ΄Επαρχος και εκπρόσωπος της τοπικής αρχής. Η εν λόγω Επιτροπή Μελέτης Ενστάσεων εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης. Στη συνέχεια, οι εισηγήσεις της Επιτροπής υποβλήθηκαν στο Πολεοδομικό Συμβούλιο το οποίο σύστησε επιτροπή για να εξετάσει προκαταρκτικά τις υποβληθείσες ενστάσεις. Ακολούθως οι ενστάσεις και εισηγήσεις της Επιτροπής τέθηκαν ενώπιον της Ολομέλειας του Πολεοδομικού Συμβουλίου. Οι εισηγήσεις του Πολεοδομικού Συμβουλίου τέθηκαν ενώπιον του Υπουργού Εσωτερικών ο οποίος, με τη σειρά του, υπέβαλε τις εισηγήσεις του προς το Υπουργικό Συμβούλιο. Με την απόφαση του ημερ. 18 Οκτωβρίου 2006, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να εγκρίνει τις εισηγήσεις του Υπουργού Εσωτερικών όπως αυτές είχαν κατατεθεί. Ως αποτέλεσμα τούτου, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών, γνωστοποίησε προς τους αιτητές, με επιστολή του ημερ. 15 Οκτωβρίου 2007, την απόρριψη της ένστασης τους. Επαναλαμβάνοντας τους ότι το υπό ιδιοκτησία κτήμα τους εξακολουθεί να διέπεται από το ίδιο πολεοδομικό καθεστώς της παρα.10.5(α) του Τοπικού Σχεδίου Λάρνακας, που στοχεύει στη διαφύλαξη μεγάλων τεμαχίων γης για τουριστική ανάπτυξη στην περιοχή της Πύλας. Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω επιστολής οι αιτητές καταχώρισαν στις 27 Δεκεμβρίου 2007 την παρούσα προσφυγή.
Η παρούσα προσφυγή συνεκδικάστηκε με την 1794/2007 λόγω ταυτότητας πραγματικού και νομικού υποβάθρου.
Οι καθ΄ων η αίτηση με την ένσταση τους, προβάλλουν προδικαστικώς, θέμα εκπροθέσμου καταχώρησης της παρούσας προσφυγής. Βάση της προσέγγισης αυτής, είναι η ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, 27 Οκτωβρίου 2006 η οποία δεν αμφισβητείται ότι έγινε, που επενεργεί ως έναρξη της προθεσμίας για την καταχώριση προσφυγής με βάση το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος. Η επιστολή με την οποία γνωστοποιήθηκε στους αιτητές η απόρριψη της αίτησης, ημερ. 15 Οκτωβρίου 2007 πρέπει κατά την εισήγηση των καθ΄ων η αίτηση να χαρακτηριστεί ως ενημερωτική. Αν αυτό γίνει δεκτό η προθεσμία έχει, όπως καταλήγουν οι καθ΄ων η αίτηση, συμπληρωθεί πριν την καταχώριση της προσφυγής. Η εισήγηση των αιτητών επί του προκειμένου ήταν ότι, η ημερομηνία με την οποία γνωστοποιήθηκε στους αιτητές η απόρριψη της ενστάσεως τους, δεν ήταν άλλη παρά η ημερομηνία λήψης της επιστολής ημερ. 15 Οκτωβρίου 2007, που έγινε στις 19 του ίδιου μήνα. Συνεπώς, πρόβαλαν οι αιτητές, η καταχώριση της προσφυγής στις 27 Δεκεμβρίου 2007 ήταν μέσα στο πλαίσιο των 75 ημερών, και η προσφυγή πρέπει να χαρακτηριστεί ως εμπρόθεσμη.
Μετά την έναρξη των αγορεύσεων είχα γνωστοποιήσει στους ευπαίδευτους συνηγόρους την απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας στην υπόθεση Αρ. 2078/2006. Παπαντωνίου κ.α. ν. Δήμου Λευκωσίας, ημερ. 19 Απριλίου 2010 στην οποία είχε αναφυεί παρόμοιο θέμα. Ο Δήμος Λευκωσίας είχε γνωστοποιήσει με επιστολή του ημερ. 16 Φεβρουαρίου 2006 προς τους διαχειριστές της υπό απαλλοτρίωση περιουσίας τη Γνωστοποίηση και τη δυνατότητα προβολής ένστασης. Αυτό έγινε. Η αρμοδία αρχή αφού εξέτασε την ένσταση την απέρριψε με απόφαση ημερ. 13 Απριλίου 2006. Η δημοσίευση του Διατάγματος Απαλλοτρίωσης έγινε στις 30 Ιουνίου 2006. Η γνωστοποίηση της απόρριψης της ένστασης έγινε με επιστολή στις 9 Αυγούστου 2006 και η προσφυγή καταχωρήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2006. Η δημοσίευση δεν κρίθηκε επαρκής λόγος για ενεργοποίηση της προθεσμίας. Αναφέρεται στην απόφαση:
«Εξετάσαμε τα δεδομένα και καταλήγουμε πως, στη βάση της νομολογίας μας, η κατά το Νόμο υποβολή ένστασης επέβαλλε καθήκον εξέτασης και απάντησης επί αυτής. ΄Εχουμε και εδώ ειδοποίηση γι΄αυτό το δικαίωμα, μάλιστα επιβαλλόμενη από το Νόμο αλλά θεωρούμε πως η αρχή είναι ευρύτερη. Η συνάρτησή της προς το ΄Αρθρο 29 του Συντάγματος είναι σημαντική. Δημιουργείται προσδοκία απάντησης προσωπικής και η υποχρέωση γι΄αυτή δεν μπορεί να παρακαμφθεί ώστε η μη συμμόρφωση της διοίκησης να προκαλεί έννομα αποτελέσματα σε βάρος του πολίτη. Σε τέτοια περίπτωση, όπως έχει νομολογηθεί, η δημοσίευση δεν είναι επαρκής με την έννοια του ΄Αρθρου 146.3 του συντάγματος. Εναρκτήριο σημείο πρέπει να είναι η ημερομηνία της προσωπικής ειδοποίησης την οποία άνετα θα μπορούσε να δώσει η διοίκηση. Η προσφυγή είναι εμπρόθεση».
Στην προκείμενη υπόθεση υπάρχει και μια άλλη διάσταση που άπτεται της δυνατότητας λήψης επαρκούς γνώσης από τους αιτητές, κρινόμενη μόνο από το κείμενο της δημοσιευθείσας απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 27 Οκτωβρίου 2006.
Όπως αναφέρεται στο κείμενο, το Υπουργικό Συμβούλιο αποδεχόμενο την εισήγηση του Υπουργού Εσωτερικών, αποφάσισε να εγκρίνει την τροποποίηση του Τοπικού Σχεδίου Λάρνακας, το οποίο αναφέρεται στη γνωστοποίηση 310 που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας αρ.3698 ημερ. 21 Μαρτίου 2003. Με ένα συνειρμό και μια έρευνα μπορεί κάποιος να συμπεράνει ότι η συγκεκριμένη απόφαση αφορά το αναθεωρημένο τοπικό σχέδιο και περαιτέρω, ότι ενεκρίθη, ως είχε. Καμιά αναφορά δεν γίνεται είτε στο όνομα των αιτητών έτσι ώστε να τεθούν σε εγρήγορση και να πληροφορηθούν για την πορεία αυτής της υπόθεσης. ΄Ηταν απαραίτητο και παράλληλα δοσμένη υποχρέωση της διοίκησης να γνωστοποιήσει στους αιτητές την απόφαση που τους αφορά, πράγμα που στην προκείμενη περίπτωση, έγινε, με την επιστολή ημερ. 15 Οκτωβρίου 2007. Τότε μόνο ενεργοποιείται η έναρξη της περιόδου των 75 ημερών για προσφυγή στο Δικαστήριο. Συνακόλουθα η προδικαστική ένσταση απορρίπτεται, η προσφυγή θεωρείται ως εμπρόθεσμη.
Οι αιτητές υποστηρίζουν ότι οι τεθέντες, με το αναθεωρητικό σχέδιο περιορισμοί, ουσιαστικώς απολήγουν σε οριστική, κατ΄επιλογήν, αποστέρηση της απόλαυσης χρήσης του ακινήτου τους κατά παράβαση του ΄Αρθρου 23 του Συντάγματος. Το άρθρο 11 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972 (Ν.90/72) (στο εξής «ο Νόμος»), καθορίζει τους γενικούς σκοπούς ενός τοπικού σχεδίου, που είναι μεταξύ άλλων, «η διασφάλιση μεθοδικής αναπτύξεως εν τω συμφέροντι της υγείας, των ανέσεων, της εξυπηρετήσεως και της γενικής ευημερίας της κοινότητος....». Το δικαίωμα ιδιοκτησίας, όπως προστατεύεται στο ΄Αρθρο 23 του Συντάγματος υπόκειται σε περιορισμούς. Με βάση την παράγραφο 3, όπως η πολεοδομία και η ανάπτυξης. Οι τεθέντες, στην προκείμενη περίπτωση, περιορισμοί, έχουν σχέση με την ανάπτυξη και χρησιμοποίηση της γης και επεβλήθηκαν με βάση τις πρόνοιες του περί Πολεοδομίας Νόμου. Η ενδεχόμενη διαφορετική ανάπτυξη έστω και αν θα αποφέρει κέρδος, δεν περιορίζει την εξουσία της διοίκησης για την επιβολή περιορισμών. (Δημητριάδη κ.α. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά (1996) 3 Α.Α.Δ. 85.
Στην ιδία υπόθεση αποφασίστηκε ότι η αδρανοποίηση της δυνατότητας ανάπτυξης ενός ακινήτου ισοδυναμεί με στέρηση. Στην εξεταζόμενη περίπτωση, όμως, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Στην παράγραφο 10.5(i) του Tοπικού Σχεδίου Λάρνακας, επιτρέπεται η ξενοδοχειακή αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των αιτητών. Συνεπώς ο πρώτος λόγος ακυρώσεως απορρίπτεται.
Προβάλλουν οι αιτητές με τον δεύτερο λόγο ακυρώσεως, ισχυρισμό ότι με την προσβαλλόμενη απόφαση των καθ΄ων η αίτηση παραβιάζεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης, κατά παράβαση του ΄Αρθρου 28 του Συντάγματος.
Η προώθηση του επιχειρήματος του θέματος της αντισυνταγματικότητας, το οποίο θα εξετάσω μεταγενέστερα, γίνεται κατά τρόπο γενικό και αόριστο. Εισηγούνται οι αιτητές ότι υπάρχει διάκριση, επειδή, άλλοι ιδιοκτήτες μπορούν να αξιοποιήσουν τα τεμάχια που βρίσκονται στην ιδία περιοχή με μικρότερο όμως εμβαδό για την ανέγερση κατοικίας. Επίσης προβάλλουν ότι οι έχοντες οικονομική δυνατότητα μπορούν να αξιοποιήσουν την περιουσία τους ανεγείροντας ξενοδοχειακές μονάδες. Αυτά, δεν μπορούν από μόνα τους, με τον γενικό, όπως ανέφερα πιο πάνω τρόπο διατύπωσης να θεμελιώσουν παραβίαση δικαιώματος.
Το θέμα της αντισυνταγματικότητας μιας διάταξης νόμου προς ένα συγκεκριμένο άρθρο του Συντάγματος πρέπει να τίθεται και να προσδιορίζεται επακριβώς. (Βλ. Κούρτης ν. Δημοκρατίας κ.ά. (1999) 3 Α.Α.Δ. 408). Πέραν αυτού, το θέμα εξετάζεται σε συνάρτηση και με τους προβληθέντες ισχυρισμούς. Εδώ πρόκειται περί σαφούς πρόβλεψης του τοπικού σχεδίου, σε σχέση με την τουριστική ζώνη της περιοχής Πύλας. Διαφαίνεται συνεπώς ότι δεν έγινε καμιά ατομική ρύθμιση. Ουσιαστικώς, το τι επιχειρούν να προσβάλουν οι αιτητές με την επιχειρηματολογία που αναπτύχθηκε, δεν είναι η ειδική περίπτωση αλλά η γενικότερη πολιτική του κράτους όπως αυτή φαίνεται να διαμορφώθηκε με το Τοπικό Σχέδιο Λάρνακας. Συνεπώς και αυτός ο λόγος πρέπει να απορριφθεί.
Οι αιτητές περαιτέρω πρόβαλαν ως λόγο ακυρώσεως την απουσία δέουσας αιτιολογίας. Η παρούσα επιχειρηματολογία μπορεί να συνδυαστεί και με το επόμενο θέμα της έλλειψης αιτιολογίας την οποία προώθησαν επίσης οι αιτητές.
Η αιτιολογία μιας δικαστικής πράξης αποτελεί την έκθεση των πραγματικών και νομικών λόγω που οδήγησαν τη διοίκηση στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης. Αυτή πρέπει να είναι επαρκής και σαφής έτσι ώστε να καθιστά ευχερή το δικαστικό έλεγχο. Νικολάου ν. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 259, Μαραθεύτη ν. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 26, Φανίδης κ.α. ν. Αρχής Λιμένων Κύπρου (2008) 3 Α.Α.Δ. 396 και Ζωδιάτης ν. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 406.
Οι αιτητές με τη γραπτή τους ένσταση ημερ. 20 Νοεμβρίου 2007, πρόβαλαν λόγους που άπτονται ουσιαστικώς της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής Πύλας στη Λάρνακα, ιδιαιτέρως της μικρής δυνατότητας που υπάρχει για επίτευξη του στόχου που τίθεται με το Τοπικό Σχέδιο Λάρνακας, όπως επίσης και την αντιφατικότητα που παρατηρείται, κατά την εισήγηση τους, μεταξύ των παραγράφων 10.5.(i) και 10.2 του Tοπικού Σχεδίου Λάρνακας, που επιτρέπει την ανάπτυξη στην τουριστική περιοχή ακόμη και παραθεριστικών κατοικιών.
Εκείνο το οποίο χρήζει εξέτασης είναι τι ουσιαστικά αποφασίστηκε από τους καθ΄ων η αίτηση όπως διατυπώνεται με την επιστολή ημερ. 15 Οκτωβρίου 2007. Ουσιαστικώς επαναλαμβάνει το περιεχόμενο της πρόνοιας του τοπικού σχεδίου. Τούτο ικανοποιεί, το κατ΄ελάχιστον, απαιτούμενο για να τεκμηριωθεί η υποχρέωση αιτιολόγησης μιας απόφασης; Όπως, όμως, έχει νομολογιακά θεμελιωθεί προσφέρεται, στο Δικαστήριο η δυνατότητα αναζήτησης της αιτιολογίας μέσα από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου. Δημοκρατία ν. Bellfoods Ltd (2008) 3 A.A.Δ. 517. Η ένσταση που κατέθεσαν οι αιτητές εξετάστηκε από την Επιτροπή Μελέτης Ενστάσεων που στη σχετική απόφαση της Επιτροπής καταγράφεται το εξής:
«Η ένσταση αφορά την παράγραφο 10.5(α) του τοπικού σχεδίου Λάρνακας σε σχέση με την απαγόρευση κατοικίας σε σχέση με τεμάχια μεγαλυτέρου των 25,000. Η πρόνοια αυτή εισήχθηκε με το αναθεωρημένο τοπικό σχέδιο Λάρνακας με στόχο τη διαφύλαξη μετάλλων τουριστικών τεμαχίων αποκλειστικά για τουριστική ανάπτυξη ενόψει της αύξησης των τουριστικών κλινών και για σκοπούς προσφοράς ποιοτικών τουριστικών αναπτύξεων. Μετά από συζήτηση τα μέλη της επιτροπής Μελέτης Ενστάσεων αποφάσισαν ότι η αναφερόμενη πολιτική αποσκοπεί στην ικανοποίηση βασικών στόχων του τοπικού σχεδίου Λάρνακας και δεν πρέπει να καταργηθεί ή τροποποιηθεί».
Η εισήγηση αυτή έγινε δεκτή από το Πολεοδομικό Συμβούλιο, τον Υπουργό Εσωτερικών και αυτή ήταν η τελική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. ΄Εχοντας υπόψη το όλο πλαίσιο θεωρώ ότι η αναγραφόμενη αιτιολογία είναι επαρκής. Και η εισήγηση των αιτητών δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Δεν έχει έρεισμα ούτε η εισήγηση για έλλειψη δέουσας έρευνας, αφού αυτά είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το θέμα της αιτιολογίας που έχω προαναφέρει. Οι καθ΄ων η αίτηση εκθέτουν το στοιχείο του προβληματισμού τους και το σκεπτικό λήψης της απόφασης. Το Δικαστήριο δεν υπεισέρχεται στην αρμοδιότητα του διοικητικού οργάνου περιορίζεται στον έλεγχο της νομιμότητας της πράξης και αν το αποτέλεσμα ήταν μέσα στα ακραία όρια της διακριτικής του ευχέρειας. (Θεοχαρίδης ν. Δημοκρατίας (2004) 3 Α.Α.Δ. 644).
Με το τελευταίο σκέλος των λόγων ακυρώσεως προβάλλεται η ύπαρξη πλάνης περί τα πράγματα ή το νόμο με μια γενικότητα η οποία δεν επιτρέπει την οποιαδήποτε ανάλυση του θέματος. Ιδιαιτέρως όταν επαναλαμβάνονται ουσιαστικώς εκείνα τα οποία αναφέρθησαν όσον αφορά την έλλειψη αιτιολογίας και έλλειψη δέουσας έρευνας.
Με γνώμονα τα πιο πάνω η προσφυγή απορρίπτεται με €1.500,00 έξοδα υπέρ των καθ΄ων η αίτηση και εναντίον των αιτητών. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με βάση το ΄Αρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Κ.Παμπαλλής,
Δ.