|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 737/2007)
22 Ιουλίου 2010
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΑΡΙΑ ΣΟΛΩΜΟΥ,
Αιτήτρια,
- ΚΑΙ -
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ
Φ/ΔΙ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ,
Καθ΄ ων η αίτηση.
-----------------------------------
Δ. Μιχαήλ, για την Αιτήτρια.
Μ. Κυπριανού (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας,
για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
-----------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Η αιτήτρια υπέβαλε αίτηση στις 26.11.2006 για εγγραφή της στο Μητρώο Φυσιοθεραπευτών Κύπρου, υποβάλλοντας όλα τα αναγκαία συνοδευτικά έγγραφα. Με απόφαση των καθ΄ ων (εφεξής «το Συμβούλιο»), ημερ. 22.3.2007, η αίτηση αυτή απερρίφθη με αποτέλεσμα να επιδιώκεται η ακύρωση της ως άκυρης, παράνομης και στερημένης οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.
Η αιτήτρια είναι κάτοχος διπλώματος από το πανεπιστήμιο Semmelweis University της Ουγγαρίας, Τμήμα Φυσικής Αγωγής και Αθλητικών Επιστημών, που απέκτησε στις 14.6.2002. Πρόκειται για τίτλο σπουδών που περιγράφεται ως Master of Science in Human Kinesiology - Specialization in Physiotherapy. Ακολούθως, το Ινστιτούτο Τεχνολογικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας, αναγνώρισε τον τίτλο αυτό ως ισότιμο και αντίστοιχο με πτυχία που απονέμονται από τα Τ.Ε.Ι, ειδικότητας Φυσικοθεραπείας. Η αιτήτρια είναι επίσης κάτοχος πιστοποιητικού του Εργαστηρίου Ελευθέρων Σπουδών MedStudies της Αθήνας για παρακολούθηση μαθημάτων νευρομυϊκού μασάζ και σπορτ μασάζ ημερ. 30.6.2003, πιστοποιητικού από το Hydrotherapy Rehabilitation Gymnastic Foundation της Βουδαπέστης και πιστοποιητικού από το Μέλαθρον Αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α., ότι παρακολούθησε πρόγραμμα εξάσκησης στη φυσιοθεραπεία υπό την επίβλεψη φυσιοθεραπευτών. Είναι περαιτέρω κάτοχος αδείας εξασκήσεως επαγγέλματος φυσιοθεραπεύτριας από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Φυσιοθεραπευτών, άσκησε δε το επάγγελμα αυτό στην Αθήνα μεταξύ των ετών 2003-2006.
Το Συμβούλιο με την επιστολή του ημερ. 22.3.2007 πληροφόρησε την αιτήτρια για την απόρριψη της αίτησης της, με την αιτιολογία ότι δεν πληρούσε τα απαιτούμενα προσόντα, όπως αυτά καθορίζονται στο άρθρο 6(1)(γ) του περί Εγγραφής Φυσιοθεραπευτών Νόμου αρ. 140/89, ως τροποποιήθηκε, (εφεξής «ο Νόμος»). Στις 16.4.2007, η αιτήτρια ζήτησε αναθεώρηση της απόφασης αυτής, χωρίς όμως θετική ανταπόκριση εφόσον το Συμβούλιο με επιστολή του ημερ. 12.7.07, έκρινε ότι δεν είχαν προσκομιστεί νέα στοιχεία ώστε να υπήρχε λόγος επανεξέτασης. Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι το Συμβούλιο αποφάσισε κατά πλάνη περί τα πράγματα και το νόμο, χωρίς να πραγματοποιήσει δέουσα έρευνα, δίνοντας γενική και αόριστη αιτιολογία για την απόρριψη της αιτήσεως, παραβιάζοντας ταυτόχρονα τις αρχές της φυσικής δικαιοσύνης και τις αρχές που κατοχυρώνουν το δικαίωμα εργασίας και επαγγέλματος και της ισότητας δυνάμει των Άρθρων 25 και 28 του Συντάγματος. Βάλλεται επίσης η απόφαση λόγω πλημμελούς σύνθεσης και συγκρότησης του Συμβουλίου.
Αντίθετα το Συμβούλιο διατείνεται ότι πριν τη λήψη της επίδικης πράξης, ως το αρμόδιο όργανο για εγγραφή ατόμων στο Μητρώο Φυσιοθεραπευτών, προέβηκε σε δέουσα έρευνα, τόσο με το Πανεπιστήμιο Semmelweis, όσο και με τον Ουγγρικό Σύνδεσμο Φυσιοθεραπευτών, τυγχάνοντας ενημέρωσης ότι είναι διαφορετικό το δίπλωμα φυσιοθεραπείας από αυτό της κινησιοθεραπείας, ενώ το ίδιο το πανεπιστήμιο από το οποίο έλαβε το δίπλωμα της η αιτήτρια διευκρίνισε ότι το πρόγραμμα σπουδών της κινησιολογίας είναι διαφορετικό από το πρόγραμμα σπουδών της φυσιοθεραπείας. Κατά την άποψη του Συμβουλίου η αιτιολογία της απόφασης είναι επαρκής από το σώμα της, αλλά συμπληρώνεται και από το περιεχόμενο του φακέλου, ενώ οι ισχυρισμοί περί παραβίασης συνταγματικών αρχών είναι χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο. Όσον αφορά τη σύνθεση του Συμβουλίου, η θέση του είναι ότι υπήρχε απαρτία κατά τη λήψη της απόφασης και επομένως ορθά το Συμβούλιο εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη.
Προέχει το ζήτημα της νόμιμης σύνθεσης του Συμβουλίου ως ζήτημα δημοσίας τάξεως που, ως έχει αποφασιστεί, είναι δυνατόν να εξεταστεί και αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο υπό την προϋπόθεση ότι όλα τα αναγκαία στοιχεία βρίσκονται ενώπιον του και δεν χρειάζεται να αναζητηθούν. (Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου ν. Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού (2002) 3 Α.Α.Δ. 314, Sigma Radio T.V. Ltd v. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (2004) 3 Α.Α.Δ. 134, Sigma Radio T.V. Ltd v. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (2005) 3 Α.Α.Δ. 130 και Όλγα Ελευθέριου Κορακίδου ν. Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Πάφου, υπόθ. αρ. 2438/06, ημερ. 27.1.2010). Εδώ, βεβαίως, το ζήτημα της σύνθεσης ηγέρθηκε ρητά, ως οφειλόταν, στους νομικούς λόγους της προσφυγής με την παρ. 9.
Με βάση το άρθρο 3(1) του Νόμου, το Συμβούλιο απαρτίζεται από τρεις εγγεγραμμένους φυσιοθεραπευτές που κατέχουν θέση στη δημόσια υπηρεσία και τέσσερεις εγγεγραμμένους φυσιοθεραπευτές που ιδιωτεύουν και υποδεικνύονται από τη γενική συνέλευση του Παγκύπριου Συλλόγου Φυσιοθεραπευτών. Εκ των μελών του Συμβουλίου εκλέγεται ένα ως πρόεδρος, ο οποίος, με βάση το εδάφιο (3), συγκαλεί τις συνεδριάσεις καταρτίζοντας την ημερήσια διάταξη. Το εδάφιο (4), προνοεί ότι ο πρόεδρος και τρία άλλα μέλη, ή, στην απουσία του προέδρου, πέντε μέλη αποτελούν απαρτία.
Η εισήγηση της αιτήτριας είναι ότι στη συνεδρία του Συμβουλίου ημερ. 21.2.2007, όπου λήφθηκε η επίδικη πράξη που κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια στις 22.3.07, απουσίαζε το μέλος Έλλη Μάρκου, χωρίς να αναφέρεται κατά πόσο το μέλος αυτό έλαβε γνώση της ημερομηνίας της συνεδρίασης και του λόγου της απουσίας της. Η θέση αυτή δεν απαντάται στην ουσία από τα καταγραφέντα στην ένσταση του Συμβουλίου. Και ενώ στη γραπτή αγόρευση της αιτήτριας αναφέρονται τα ανωτέρω στην παρ. 7 σελ. 14-15, το Συμβούλιο απλώς απαντά στη δική του αγόρευση κατά συνοπτικό τρόπο, ότι αυτό βρισκόταν σε απαρτία κατά τη λήψη της απόφασης με βάση το άρθρο 3(4) και επομένως η αιτήτρια δεν απέδειξε τον ισχυρισμό της περί κακής σύνθεσης.
Παρατηρείται ότι από το πρακτικό της σχετικής συνεδρίας του Συμβουλίου, το οποίο επισυνάπτεται ως Παράρτημα 2 στην ένσταση, (λανθασμένα δεν εμφανίζεται στο διοικητικό φάκελο που έχει παρουσιαστεί ως Τεκμ. «Α» κατά τις διευκρινίσεις), παρόντες ήταν οι ΄Ιρις Νικολαΐδου Ρούσου, Χριστίνα Γιουτανή Στέλλα Χριστοδούλου, Λία Χαραλάμπους και Ανθή Πιτσιλλή, απούσα δε η Έλλη Μάρκου. Σημειώνεται εκεί ότι οι παρούσες αποτελούσαν απαρτία σύμφωνα με το άρθρο 3(4) του Νόμου, το πρακτικό δε υπογράφεται από την Ίρις Νικολαΐδου Ρούσου, ως πρόεδρο.
Δεν αναφέρεται όμως πουθενά, ούτε προκύπτει από το διοικητικό φάκελο, ούτε από την ένσταση του Συμβουλίου, ποια ήταν στον ουσιώδη χρόνο τα επτά μέλη του Συμβουλίου με βάση το Νόμο, ενώ είναι εμφανές από το Παράρτημα 2 και το απόσπασμα των πρακτικών που παρουσιάστηκε ότι εκεί αναφέρονται μόνο έξι άτομα. Δεν παρουσιάζεται επίσης πουθενά κατά πόσο το Συμβούλιο συνεδρίαζε σε τακτές ημερομηνίες, ούτε και είναι γνωστό εάν απευθύνθηκαν προσκλήσεις προς όλα τα μέλη για τη συνεδρία της 21.2.07, αν αυτές οι προσκλήσεις παρελήφθησαν και, αν ναι, δεν αναφέρεται κατά πόσο το έβδομο μέλος του Συμβουλίου ειδοποιήθηκε ή όχι εφόσον καμία απολύτως μνεία δεν γίνεται στο σχετικό πρακτικό.
Σύμφωνα με τις επιταγές του διοικητικού δικαίου, τις οποίες αναφέρει και η αιτήτρια στην αγόρευση της, για να συνεδριάσει νόμιμα συλλογικό διοικητικό όργανο θα πρέπει να απευθυνθεί νομοτύπως και εμπροθέσμως κλήση προς όλα τα μέλη του οργάνου, παράλειψη δε είτε να απευθυνθεί πρόσκληση, είτε να παραληφθεί νομότυπα, επιφέρει ακυρότητα στην απόφαση λόγω κακής σύνθεσης, έστω και αν το συλλογικό όργανο τελούσε σε απαρτία. Αυτό, διότι η διοίκηση οφείλει να καθιστά δυνατή την παρουσία όλων των μελών του οργάνου με έγκαιρη και έγκυρη πρόσκληση αυτών στη συνεδρία, η οποία πρόσκληση πρέπει να προκύπτει από αποδεικτικό επιδόσεως, είτε από βεβαίωση του ιδίου του μέλους, είτε από άλλα σύγχρονα έγγραφα και όχι από έγγραφα που καταρτίζονται εκ των υστέρων ή μεταγενέστερα της συνεδρίασης (Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-59, σελ. 110 και τη σχετικά πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στη Sigma Radio TV Ltd και Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Α.Ε. 50/06, ημερ. 22.1.09 και τις εκεί αναφερόμενες Αναστασίου ν. ΕΤΕΚ (2003) 3 Α.Α.Δ. 615 και A.J. Pericleous (Services) Ltd v. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 57/99, ημερ. 27.3.00).
Η αρχή αυτή εμπεριέχεται και στο άρθρο 21 των περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου αρ. 158(Ι)/99, το οποίο με το εδάφιο (3), προνοεί ότι για να συνεδριάσει νόμιμα το όργανο «... πρέπει να κληθούν νομότυπα και εμπρόθεσμα όλα τα μέλη του στη συνεδρία, εξαιρουμένων των περιπτώσεων που το συλλογικό όργανο συνεδριάζει σε τακτές ημέρες και ώρες.».
Όπως σημειώνεται και στο σύγγραμμα του Η.Γ. Κυριακόπουλου: Ελληνικόν Διοικητικόν Δίκαιον Β΄ Γενικό Μέρος, 4η έκδ. σελ. 23:
«Παράλειψις της νομοτύπου κλήσεως συνεπάγεται το ανίσχυρον της ληφθείσας αποφάσεως και αν έτι ετέλει το συλλογικόν όργανο εν απαρτία.»
Από τη στιγμή που το ζήτημα ηγέρθηκε νομότυπα στην αίτηση ακυρώσεως και επεξηγήθηκε περαιτέρω στη γραπτή αγόρευση της αιτήτριας, το Συμβούλιο όφειλε στην ένσταση του και με την αγόρευση του, να αποδείξει την ύπαρξη νομοτύπων προσκλήσεων προς ένα έκαστο των μελών, την παραλαβή αυτών και βεβαίως εάν υπήρχε προηγούμενο πρακτικό ή απόφαση του Συμβουλίου, με το οποίο μπορούσε να συνεδριάζει σε τακτές ημέρες και ώρες, αυτό θα έπρεπε επίσης να επισυναφθεί ή να υποδειχθεί η ύπαρξη του στο διοικητικό φάκελο.
Τίποτε από όλα τα πιο πάνω, όμως, δεν έχουν παρουσιαστεί και επομένως δημιουργείται ανυπέρβλητο κενό ως προς τη νομιμότητα της σύνθεσης. Όπως έχει επεξηγηθεί και προηγουμένως, το Συμβούλιο αποτελείται από επτά μέλη, ένα εκ των οποίων προεδρεύει και η απουσία εδώ, ως είναι πρόδηλο από το πρακτικό, ενός μέλους από την άποψη ότι δεν καταγράφεται ούτε η απουσία του, ούτε η παρουσία του, δημιουργεί πρόσθετο κενό. Με βάση το άρθρο 3(7), το Συμβούλιο μπορεί να ενεργεί και ανεξάρτητα από την ύπαρξη χηρείας οποιασδήποτε θέσεως του, (νοείται βεβαίως εφόσον διατηρείται πάντοτε η νενομισμένη απαρτία), αλλά εάν υπήρχε τη δεδομένη στιγμή χηρεία θέσεως ώστε το Συμβούλιο να παρέμενε μόνο εξαμελές, δεν προκύπτει από οπουδήποτε. Η έλλειψη δε στοιχείων ως προς την αποστολή των σχετικών ειδοποιήσεων προς τα μέλη του Συμβουλίου για τη σύγκλιση της συνεδρίας κατά την οποία λήφθηκε η επίδικη διοικητική πράξη, αποτελεί λόγο ακυρότητας σύμφωνα με τη νομολογία (δέστε και την απόφαση στη Χαράλαμπος Κασπαρή κ.ά. ν. Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, συνεκδ. υπόθ. αρ. 953/06, 992/06 και 1006/06, ημερ. 15.1.2010).
Ανεξάρτητα από τα ανωτέρω, να λεχθεί συνοπτικά ότι η προσβαλλόμενη πράξη πάσχει και από εμφανή έλλειψη αιτιολογίας εφόσον έχει νομολογιακά καθοριστεί ότι η απλή αναπαραγωγή και αντιγραφή των σχετικών προνοιών του Νόμου δεν επαρκεί για να δώσει το στίγμα της αιτιολογικής κρίσης του διοικητικού οργάνου. Συμπλήρωση από το περιεχόμενο του φακέλου, όπως εισηγείται εδώ το Συμβούλιο, είναι δυνατή μόνο εφόσον η αιτιολογία προκύπτει ευθέως και αμέσως από το φάκελο, χωρίς περαιτέρω διερεύνηση ή στάθμιση των στοιχείων του.
Το Συμβούλιο εδώ στη σχετική απόφαση του δεν έχει προσφέρει οποιαδήποτε ουσιαστική αιτιολογία απόρριψης της αιτήσεως εφόσον στην υπό κρίση επιστολή του, απλώς αναφέρθηκε στις πρόνοιες του άρθρου 6(1)(γ) του Νόμου.
Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι την ίδια ημερομηνία που λήφθηκε η προσβαλλόμενη πράξη, δηλαδή, στις 21.2.2007, όπως προκύπτει από το σχετικό απόσπασμα των πρακτικών, απορρίφθηκαν από το Συμβούλιο και οι αιτήσεις των Μάριου Πάφιου και Παντελή Πάλμα, με την ίδια ακριβώς αιτιολογία της απλής δηλαδή αναπαραγωγής ή αναφοράς στο πιο πάνω άρθρο του Νόμου, σε αντίστοιχες δε προσφυγές των δύο αυτών ατόμων, το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε την αντίστοιχη προσβαλλόμενη πράξη λόγω ακριβώς έλλειψης αιτιολογίας. Πρόκειται για τις αποφάσεις Παντελάκης Πάλμας ν. Συμβουλίου Εγγραφής Φυσιοθεραπευτών, υπόθ. αρ. 770/07, ημερ. 18.9.2008 και Μάριος Πάφιος ν. Συμβουλίου Εγγραφής Φυσιοθεραπευτών, υπόθ. αρ. 708/07, ημερ. 27.11.2008, αποφάσεις των Γαβριηλίδη, Δ. και Κωνσταντινίδη, Δ. αντίστοιχα. Η απόφαση στην οποία παρέπεμψε το Συμβούλιο στην Κυριάκος Τακούσιης ν. Συμβουλίου Εγγραφής Φυσιοθεραπευτών, υπόθ. αρ. 909/04, ημερ. 2.2.2006, (Ηλιάδης, Δ.), στην οποία απορρίφθηκε η προσφυγή, διαφοροποιείται από την παρούσα και τις προαναφερθείσες, ενόψει του ότι, όπως προκύπτει από το σκεπτικό της απόφασης, η απόρριψη της αιτήσεως έγινε με πλήρες αιτιολογικό και με αναφορά στα εκεί συγκεκριμένα δεδομένα της υπόθεσης.
Ενόψει όλων των πιο πάνω παρέλκει η εξέταση των υπολοίπων λόγων ακύρωσης. Η προσφυγή επιτυγχάνει με €1.500 έξοδα πλέον Φ.Π.Α. υπέρ της αιτήτριας και εναντίον των καθ΄ ων.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται με βάση το Άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.
Στ. Ναθαναήλ,
Δ.
/ΕΘ