ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

[Υπόθεση Αρ. 694/2007]

 

10 Μαΐου, 2010

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

1.     ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΣΑΒΒΙΔΗΣ

2.     ΡΟΔΟΥΛΑ Α. ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΟΥ

3.     ΑΝΝΑ ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ

Αιτητές

 

ν.

 

ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

Kαθ' ων η αίτηση

 

Γ. A. Καραπατάκης για τους Αιτητές.

K. Mιχαηλίδης για τους καθ' ων η αίτηση.

Π. Πολυβίου για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο.

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ,  Δ.:  Οι ιδιοκτήτες των τεμαχίων 1507, 1508, 1509 και 1510 του Φ/Σχ. ΧΧ1/55 Ε.1 στη Λεωφόρο Λάρνακος, στη Λευκωσία (οι ενδιαφερόμενοι), στις 9.1.03 υπέβαλαν προς το Δήμο Λευκωσίας, ως την Πολεοδομική Αρχή, για λογαριασμό της Exxon Mobil Cyprus Ltd, αίτηση για πολεοδομική άδεια προς ανέγερση πρατηρίου πώλησης πετρελαιοειδών που θα περιλάμβανε και πλυντήριο αυτοκινήτων.  Οι απόψεις του Αρχηγού της Αστυνομίας και του Διευθυντή της Πυροσβεστικής ήταν θετικές αλλά υποβλήθηκαν ενστάσεις από περιοίκους.  Το πρατήριο το οποίο θα εφαπτόταν σχεδόν των κατοικιών τους, δεν ήταν αναγκαίο και, πάντως, θα επηρέαζε την υγεία, την ασφάλεια και τις ανέσεις τους.

 

Ο διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, με το έγγραφό του ημερομηνίας 15.1.04 εξήγησε πως, αφού στον ίδιο άξονα ήδη υπήρχε άλλο πρατήριο, πριν από οτιδήποτε άλλο θα πρέπει να εξεταστεί αν η νέα ανάπτυξη ήταν αναγκαία.  Η Τεχνική Επιτροπή, αντίθετα προς τη γνώμη της Υπηρεσίας του Δήμου, κατέληξε σε ομόφωνη εισήγηση για απόρριψη της αίτησης, με αιτιολογία ως ακολούθως:

 

«Η Επιτροπή αφού μελέτησε το θέμα και έλαβε υπόψη τις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου και τους ουσιαστικούς παράγοντες όπως καταγράφονται στην έκθεση της Υπηρεσίας, η οποία επισυνάπτεται, ομόφωνα αποφάσισε, να εισηγηθεί άρνηση χορήγησης της ζητούμενης Πολεοδομικής Άδειας για ανέγερση νέου πρατηρίου πώλησης πετρελαιοειδών για τους πιο κάτω λόγους:

 

1.     υποβάθμιση της περιοχής

2.     αρνητικός επηρεασμός των ανέσεων των περιοίκων

3.     υπερσυγκέντρωση παρόμοιων χρήσεων σε ένα Δρόμο

4.     δεν υπάρχει αναγκαιότητα χωροθέτησης ενός ακόμα πρατηρίου πώλησης πετρελαιοειδών στον ίδιο δρόμο (Σύμφωνα με τις πρόνοιες της §10.20.1(β) του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας, η ανάπτυξη μπορεί να επιτραπεί σε Άξονα Δραστηριότητας, νοουμένου ότι η ανάπτυξη θεωρείται αναγκαία για την εξυπηρέτηση της τροχαίας κυκλοφορίας της ευρύτερης περιοχής).

5.     λειτουργία του πρατηρίου επί εικοσιτετραώρου βάσεως».

 

 

Το Δημοτικό Συμβούλιο αποδέχθηκε ομόφωνα την εισήγηση της Τεχνικής Επιτροπής και απέρριψε την αίτηση.  Αναφέρθηκε συναφώς σε σοβαρό επηρεασμό των ανέσεων των περιοίκων και της οδικής ασφάλειας στη λεωφόρο.  Επίσης στο γεγονός ότι το πλυντήριο αυτοκινήτων διείσδυε στην οικιστική ζώνη αντίθετα προς τις πρόνοιες του Τοπικού σχεδίου.

 

Οι ενδιαφερόμενοι άσκησαν ιεραρχική προσφυγή και, αργότερα, ενώ αυτή εκκρεμούσε, υπέβαλαν και τροποποιημένα σχέδια για να αντιμετωπίσουν την ιδιαίτερη ένσταση σε σχέση με το πλυντήριο αυτοκινήτων.  Η αρμόδια Υπουργική Επιτροπή, παραπέμποντας γενικά στα δεδομένα και εξειδικεύοντας την αλλαγή στα σχέδια σε σχέση με το πλυντήριο αυτοκινήτων, κατ' επίκληση των εξουσιών της δυνάμει του άρθρου 31 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972 (Ν. 90/72 όπως τροποποιήθηκε), στις 22.12.05 και 3.1.06 αποφάσισε, υπό ορισμένους όρους που πρόσθεσε, «να αποδεχτεί την ιεραρχική προσφυγή και εξετάζοντας την αίτηση ωσάν αυτή να είχε υποβληθεί στην Επιτροπή κατά πρώτον, να συστήσει στην Πολεοδομική Αρχή όπως χορηγήσει την αιτούμενη πολεοδομική άδεια σύμφωνα με τα τροποποιημένα σχέδια και την πρόταση που υπέβαλαν ο αιτητές.».

 

Το Δημοτικό Συμβούλιο παρέπεμψε εκ νέου το θέμα στην Τεχνική Επιτροπή της οποίας η εισήγηση, αυτή τη φορά, έστω κατά πλειοψηφία, ήταν θετική.  Όπως, εν τέλει, θετική ήταν και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, επίσης κατά πλειοψηφία.  Τα θέματα που αφορούσαν στην οδική ασφάλεια και τις ανέσεις των περιοίκων μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με τους τρόπους και τους όρους που επεξηγήθηκαν από την Τεχνική Επιτροπή και υιοθετήθηκαν από το Δημοτικό Συμβούλιο.

 

Με την προσφυγή προσβάλλεται η συνακόλουθη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την έγκριση της αίτησης για πολεοδομική άδεια.

 

Οι καθ' ων η αίτηση καταχώρησαν ένσταση επί της ουσίας χωρίς δηλαδή να εγείρουν κάποιο προδικαστικής φύσης ζήτημα.  Ιδίως χωρίς να αμφισβητούν τη νομιμομοποίηση των αιτητών.  Οι αιτητές, με την αγόρευσή τους, εξηγούν γιατί, ως περίοικοι που επηρεάζονται αρνητικά, νομιμοποιούνται και αυτά τα επανέλαβαν και με την απαντητική αγόρευση τους, ενώ ούτε οι καθ' ων η αίτηση ούτε οι ενδιαφερόμενοι εισηγήθηκαν, κάτι το διαφορετικό.  Υπό το δεδομένο πως οι αιτητές, από την πιο πάνω άποψη, ως επηρεαζόμενοι περίοικοι δηλαδή, νομιμοποιούνταν, θα εξετάσω την εν τέλει εισήγηση των καθ' ων η αίτηση και των ενδιαφερομένων πως η προσφυγή είναι απαράδεκτη για άλλους λόγους.  Υποστηρίζουν πως αφού οι αιτητές δεν προσέβαλαν την απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής, το Δημοτικό Συμβούλιο ήταν υποχρεωμένο να την εφαρμόσει και οι ίδιοι δεν νομιμοποιούνται πλέον «να προσβάλουν την προς συμμόρφωσιν εκδοθείσαν απόφασιν του Δήμου».  Περαιτέρω, κατά την άποψή τους, «η μόνη προσβλητή διοικητική πράξις ήτο η εκδοθείσα από την Υπουργικήν Επιτροπήν απόφασις και όχι η μεταγενεστέρα απόφασις του Δημοτικού Συμβουλίου».  Αφού δεν αποτελεί δε η απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής αντικείμενο της προσφυγής, δεν μπορούν να εξεταστούν και οποιοιδήποτε ισχυρισμοί αφορούν στη νομιμότητά της.  Αυτά, με παραπομπή στη βιβλιογραφία ως προς την έννοια και τις συνέπειες της επιτυχίας «ενδικοφανούς προσφυγής» αλλά και με γενική παραπομπή στις ευρείες εξουσίες που το άρθρο 31(2) του Νόμου παρέχει.

 

Εν τούτοις, δεν ήταν με αυτό τον τρόπο που έγινε αντιληπτή η απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής από το Δημοτικό Συμβούλιο.  Δεν θεωρήθηκε δηλαδή πως, στη βάση της, θα έπρεπε, χωρίς άλλα, να προχωρήσει με την έκδοση της πολεοδομικής άδειας.  Παρέπεμψε ξανά το θέμα στην Τεχνική Επιτροπή, αυτή υπέβαλε νέα έκθεση, αφού έλαβε, όπως αναφέρει, ξανά τις απόψεις των περιοίκων και των ενδιαφερομένων και η απόφαση για την έκδοση της πολεοδομικής άδειας ήταν το αποτέλεσμα νέας συζήτησης και αιτιολογίας.  Δεν θέλω να πω πως ζητήματα ταξινόμησης με δικαιοδοτικής φύσης προεκτάσεις κρίνονται στη βάση της αντίληψης που διατηρεί γι' αυτά η μια ή η άλλη πλευρά.  Αυτά κρίνονται εξ αντικειμένου στη βάση των σχετικών δεδομένων.  Τα σημείωσα, όμως, γιατί ακριβώς θεωρώ τον πιο πάνω χειρισμό του Δημοτικού Συμβουλίου ως ορθή αντίδραση ενόψει της φύσης της απόφασης της Υπουργικής Επιτροπής.

 

Το άρθρο 31(2) παρέχει στο Υπουργικό Συμβούλιο (εν προκειμένω στην Υπουργική Επιτροπή) εξουσία να «επιτρέψη ή να απορρίψη ταύτην, (την ιεραρχική προσφυγή), ή να ακυρώση ή τροποποιήση οιονδήποτε μέρος της αποφάσεως ανεξαρτήτως του εάν η απόφασις αφορά εις το μέρος τούτο ή μη, δύναται δε να επιληφθή της αιτήσεως ως εάν αύτη είχε το πρώτον υποβληθή εις τούτο».

 

Η Υπουργική Επιτροπή αποφάσισε να δεχτεί την ιεραρχική προσφυγή και να συστήσει την έκδοση της πολεοδομικής άδειας.  Αυτό, με αναφορά στη νέα λύση που παρουσίασαν οι ενδιαφερόμενοι, χωρίς δηλαδή και εξειδίκευση σε σχέση με το υπόλοιπο αιτιολογικό στήριγμα της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου για απόρριψη της αίτησης, αλλά σ' αυτό το σημείο περιορίζομαι στη φύση της απόφασης που λήφθηκε.  Ασφαλώς αυτή η απόφαση επαγόταν ακύρωση της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου για απόρριψη της αίτησης για πολεοδομική άδεια αλλά δεν συνιστούσε και απόφαση για έκδοση πολεοδομικής άδειας.  Η έκδοση της πολεοδομικής άδειας, την οποία μόνο σύστηνε, θα ήταν θέμα του Δημοτικού Συμβουλίου ως της Πολεοδομικής Αρχής.  Το Δημοτικό Συμβούλιο εξέδωσε την πολεοδομική άδεια, αυτή είναι η εκτελεστή διοικητική πράξη και, βεβαίως, παραδεχτώς προσβάλλεται.  Δεν συμφωνώ πως χωρίς προσβολή και της απόφασης της Υπουργικής Επιτροπής οι αιτητές δεν νομιμοποιούνται ή ότι μόνο την απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής μπορούν να προσβάλουν ως τη μόνη εκτελεστή διοικητική πράξη.  Εν προκειμένω, η έκδοση της πολεοδομικής άδειας από το Δημοτικό Συμβούλιο συνιστά τη διοικητική κατάληξη του θέματος και οι αιτητές, ως επηρεαζόμενοι περίοικοι, δικαιούνται να την προσβάλουν προς έλεγχο της νομιμότητας της.  Η απόφασή μου στη Σιμιλλίδης ν. Δημοκρατίας (1998) 4 ΑΑΔ 43 που υιοθετήθηκε από την Ολομέλεια στην Κούνουνας ν. Δημοκρατίας (2001) 3 ΑΑΔ 1163 σε σχέση με την εκτελεστότητα της απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής παρά την προηγούμενη απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής, όσο και αν πράγματι εκεί αυτή καθόριζε το αποτέλεσμα, είναι σχετική.  (Βλ. και Δήμος Αγίας Νάπας ν. Δημοκρατίας κ.α., (1998) 4 ΑΑΔ 187 και Χαράλαμπος Μακρίδης κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας Προσφυγή 324/04, ημερομηνίας 7.11.05).

 

Επί της ουσίας τώρα.  Το Δημοτικό Συμβούλιο, υιοθετώντας τη νέα εισήγηση της Τεχνικής Επιτροπής, έκρινε πως υπήρχαν τρόποι για την αντιμετώπιση του προβλήματος της οδικής ασφάλειας και των ανέσεων των περιοίκων ως ακολούθως:

«1. Θέμα οδικής ασφάλειας

Το θέμα αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με απόψεις του Αρχηγού Αστυνομίας οι οποίες μπορούν να τεθούν ως όροι:

 

i.    Το πρατήριο να διαθέτει μία είσοδο και μία έξοδο στην πλευρά που εφάπτεται της Λεωφόρου Λάρνακος.

 

ii. Η είσοδος και η έξοδος να γίνονται με αριστερόστροφες κινήσεις μόνο.  Η απαγόρευση αυτή εφαρμόζεται με την τοποθέτηση απαγορευτικής πινακίδας στην είσοδο & έξοδο και με τη δημιουργία συνεχούς διαχωριστικής γραμμής στο μέσο του οδοστρώματος.

 

2.    Ανέσεις περιοίκων

Η διασφάλιση των ανέσεων των περιοίκων και ειδικά των παρακείμενων οικιστικών περιοχών μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με τους ακόλουθους όρους:

 

i.     Δημιουργία απομονωτικής λωρίδας πυκνού πρασίνου (ψηλού και χαμηλού) 8μ-10μ, κατά μήκος και εντός της οικιστικής ζώνης, που να αποκόπτεται από τα τεμάχια της εμπορικής ζώνης με τοιχαράκι 30εκ.

ii.    Δημιουργία συνεχόμενης λωρίδας πρασίνου 3μ, στις πλάγιες πλευρές του τεμαχίου.

iii  Τήρηση της απόστασης των 3μ του πλυντηρίου από το πίσω όριο των τεμαχίων της εμπορικής ζώνης.

iν.  Κατασκευή συνεχόμενου κτιστού περιτειχίσματος / ηχοπετάσματος, ύψους 2μ στα όρια των τεμαχίων της ανάπτυξης, εκτός του οδικού συνόρου και της απόστασης των 3μ απ' αυτό, που θα περιορίζεται στο 1μ.

ν.  Η καφετέρια θα λειτουργεί σαν εντευκτήριο μόνον.

vi.   Στα τεμάχια που εμπίπτουν στην οικιστική ζώνη δεν θα υπάρχουν καθόλου χώροι στάθμευσης.  Η ανάπτυξη με όλες τις υπαίθριες εγκαταστάσεις να περιοριστούν στα εμπορικά τεμάχια.  Οι οχληρές χρήσεις να διεξάγονται εντός εσωτερικού χώρου μέγιστου εμβαδού 100μ² καλυμμένου χώρου.

vii  Να προσκομιστεί από τον αιτητή Μελέτη για απάμβλυνση της οχληρίας της περιοχής στο στάδιο της ΄Aδειας Οικοδομής.  Το πρατήριο θα είναι υψηλών προδιαγραφών και θα ανταποκρίνεται στα ευρωπαϊκά πρότυπα.»

 

Aυτά, όμως, χωρίς αναφορά από την Τεχνική Επιτροπή  ή το ίδιο το Δημοτικό Συμβούλιο αλλά, ας σημειωθεί, και από την Υπουργική Επιτροπή προηγουμένως, σε ό,τι προκύπτει από την αρχική έκθεση της Τεχνικής Επιτροπής και συνακολούθως από την πρώτη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ως ουσιώδης προϋπόθεση, ενόψει του Τοπικού Σχεδίου.  Το Τοπικό Σχέδιο, ως ουσιώδη παράγοντα τον επικαλούνται και οι καθ' ων η αίτηση και οι ενδιαφερόμενοι για να δείξουν πως ήταν επιτρεπτή η λειτουργία πρατηρίου πετρελαιοειδών στο δρόμο εκείνο.  Αυτό είναι ορθό αλλά κάτω από συγκεκριμένο όρο.  Τον επικαλούνται οι αιτητές αυτόν τον όρο στο πλαίσιο της βασικής τους θέσης και έχουν δίκαιο.

 

Η παράγραφος 10.20.1, κάτω από την επικεφαλίδα «χωροθέτηση πρατηρίων πετρελαιοειδών» περιλαμβάνει τα σχετικά.  Εφόσον το πρατήριο θα λειτουργεί σε «άξονα δραστηριότητας», σε αντιδιαστολή προς κύριο άξονα διακίνησης οχημάτων ή και δρόμο πρωταρχικής σημασίας, θα έπρεπε να θεωρείται ότι η ανάπτυξη είναι αναγκαία για την εξυπηρέτηση της τροχαίας κυκλοφορίας της ευρύτερης περιοχής.  Εξ αρχής το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, με το έγγραφο ημερομηνίας 15.1.04, τόνισε πως εν προκειμένω, το πρατήριο θα λειτουργούσε ακριβώς σε άξονα δραστηριότητας και πως, συνεπώς, θα έπρεπε να εξεταστεί αν ήταν αναγκαίο, όπως απαιτείται από την παράγραφο 10.20.1 του Τοπικού Σχεδίου.  Με την παράλληλη επισήμανση πως κατά τη διαμόρφωση της σχετικής κρίσης θα έπρεπε να συνυπολογιστεί και το ότι, στον ίδιο άξονα, λειτουργούσε ήδη άλλο πρατήριο.  Έχω δε σημειώσει τη γνώμη της Τεχνικής Επιτροπής όπως την υιοθέτησε τότε το Δημοτικό Συμβούλιο.  Δεν υπήρχε αναγκαιότητα χωροθέτησης «ενός ακόμα πρατηρίου πώλησης πετρελαιοειδών στον ίδιο δρόμο».  Αυτή η αρνητική κρίση παρέμεινε αναλλοίωτη ως το τέλος.  Ούτε η Τεχνική Επιτροπή στη συνέχεια ούτε το Δημοτικό Συμβούλιο αλλά ούτε και η Υπουργική Επιτροπή προηγουμένως έστρεψαν την προσοχή τους προς τον όρο να ικανοποιείται η προϋπόθεση της αναγκαιότητας.  Μένουμε, επομένως, όχι απλώς με παράλειψη διερεύνησης αυτού του ουσιώδους παράγοντα αλλά με κρίση αναφορικά με την ανυπαρξία του.  Η πολεοδομική άδεια εκδόθηκε κατά παραγνώριση του Τοπικού Σχεδίου, ως ουσιώδη παράγοντα και στοιχειοθετείται λόγος ακυρότητας.

 

Θα ήθελα, όμως, να επισημάνω και τα ακόλουθα.  Οι εξηγήσεις στα πρακτικά σε σχέση με την οδική ασφάλεια και τις ανέσεις των περιοίκων είναι ευθέως αντίθετες προς όσα οδήγησαν στην αρχική απόφαση και εφόσον θα είχαμε τέτοιας φύσης αλλαγή πλεύσης θα ανέμενα, όπως είναι παγίως νομολογημένο, και ειδική αιτιολόγηση της αλλαγής, που δεν υπάρχει.  Περαιτέρω, δεν υπάρχει οποιασδήποτε φύσης αναφορά στους λόγους υγείας που με ιδιαίτερη ένταση πρόβαλαν οι περίοικοι. 

 

Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει με €2.000 έξοδα πλέον ΦΠΑ υπέρ των αιτητών και εναντίον των καθ' ων η αίτηση.  Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.

 

 

 

Γ. Κωνσταντινίδης, Δ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

/μσιαμπαρτά

 

 

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο