ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Υπόθεση Αρ.1526/2008)

 

19 Μαρτίου, 2010

 

[K. ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στής]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤA ΑΡΘΡA 146, 24, 28 ΚΑΙ 174 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ,

 

Αιτητής,

 

-ν-

 

ΔΗΜΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ

ΚΑΙ/Ή ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ,

ΚΑΙ/Ή ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ,

 

Καθ΄ων η Αίτηση.

 

- - - - - -

Μ. Χριστοφίδης, για τον Αιτητή.

 

Ε. Μιχαήλ για Α. Νεοκλέους, για τους Καθ΄ων η Αίτηση.

 

- - - - - -

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ.: Οι καθ΄ων η αίτηση Δήμος Λεμεσού, ενεργώντας δυνάμει των προνοιών του περί Δήμων Νόμου, αρ. 111/1985, άρθρα 73-79, επέβαλε δημοτικά τέλη επί ακίνητης περιουσίας η οποία ανήκει στον αιτητή ΚΟΑ για τα έτη 2003-2008. Ο αιτητής αρνείται ότι υπόκειται σε τέτοιου είδους φορολογία, ισχυριζόμενος ότι η περίπτωσή του εμπίπτει εντός των εξαιρέσεων οι οποίες προβλέπονται στο άρθρο 75(η) του περί Δήμων Νόμου.

 

Προς τούτο, ο αιτητής καταχώρησε την παρούσα προσφυγή, με την οποία επιζητεί την ακύρωση της πράξης ή απόφασης των καθ΄ων η αίτηση ημερομηνίας 15.7.2008, με την οποία ορίστηκε ή επιβλήθηκε δημοτικό τέλος επί ακίνητης ιδιοκτησίας του για τα πιο πάνω έτη.

 

Οι καθ΄ων η αίτηση, αναφορικά με την ουσία του πράγματος, ισχυρίζονται ότι η περίπτωση του αιτητή δεν εμπίπτει σε καμιά από τις εξαιρέσεις του Νόμου και, περαιτέρω, εγείρουν προς εξέταση δύο προδικαστικές ενστάσεις, τις οποίες, ως εκ της φύσεώς τους, θα εξετάσω κατά προτεραιότητα.

 

Προδικαστική ένσταση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη.

 

Κεντρικός άξονας αυτής της προδικαστικής ένστασης είναι η θέση των καθ΄ων η αίτηση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση, όπως αυτή εμπεριέχεται στο έγγραφο ημερομηνίας 15.7.2008, δε συνιστά επιβολή φορολογίας, ούτε απόφαση περί επιβολής της. Πρόκειται απλά για ειδοποίηση του λογιστηρίου των καθ΄ων η αίτηση προς τον αιτητή, με την οποία ζητήθηκε η καταβολή των από πολλού οφειλομένων τελών για τα προαναφερθέντα έτη. Επρόκειτο δηλαδή, σύμφωνα με τους καθ΄ων η αίτηση, για χρεωστική σημείωση προς υπενθύμιση, η οποία δεν δημιουργούσε από μόνη της έννομα αποτελέσματα. Ο φόρος ακίνητης ιδιοκτησίας προβλέπεται και επιβάλλεται άμεσα από το σχετικό περί Δήμων Νόμο δυνάμει του άρθρου 74, ενώ στον ιδιοκτήτη αποστέλλεται απλά μια ειδοποίηση που σκοπό έχει την υπενθύμιση για την έγκαιρη πληρωμή του φόρου. Προς τούτο, οι καθ΄ων η αίτηση αποστέλλουν και απέστειλαν προς τον αιτητή τη σχετική ειδοποίηση πληρωμής για κάθε ένα έτος ξεχωριστά για υπενθύμιση πληρωμής και αποφυγή χρέωσης με πρόσθετη επιβάρυνση.

 

Σε σχέση με αυτή την προδικαστική ένσταση, η οποία είχε βέβαια εγερθεί και στο κυρίως σώμα της Ένστασης, ο καθ΄ου η αίτηση στην αγόρευσή του ισχυριζόταν και επαναλάμβανε ότι το μόνο σχετικό έγγραφο το οποίο είχε παραλάβει ως προς τις διεκδικούμενες φορολογίες ήταν εκείνο με ημερομηνία 15.7.2008, το περιεχόμενο του οποίου και προσβάλλεται με την προσφυγή. Και ότι η μόνη πληροφόρηση την οποία είχε ποτέ ο αιτητής για τις επιβληθείσες φορολογίες ήταν μόνο εκείνη. Όμως, αργότερα, και συγκεκριμένα μετά την καταχώρηση της γραπτής αγόρευσης των καθ΄ων η αίτηση, ο αιτητής φαίνεται να μην επιμένει στους πιο πάνω ισχυρισμούς του και να περιορίζει τη θέση του ότι με το έγγραφο ημερομηνίας 15.7.2008 ήταν που έλαβε για πρώτη φορά γνώση των φορολογιών, μόνο σε σχέση με το 2008. Και πολύ ορθά βέβαια, εφόσον μέσα στο διοικητικό φάκελο που κατατέθηκε στο Δικαστήριο υπάρχει ανταλλαγή αλληλογραφίας μεταξύ αιτητή και καθ΄ων η αίτηση, με την οποία ο πρώτος αμφισβητούσε την επιβολή σ΄ αυτόν της συγκεκριμένης φορολογίας από το 2005 και μετά.

 

Εν πάση περιπτώσει, οι καθ΄ων η αίτηση έχουν δίκαιο εγείροντας την προδικαστική αυτή ένσταση. Χρήσιμη προς τούτο αναφορά μπορεί να γίνει στην απόφαση στην Αναθεωρητική Έφεση Δήμος Λευκωσίας ν. Παναγ. Παμπορίδη (2003) 3 ΑΑΔ 566, η οποία επίσης αφορούσε δημοτικά τέλη ακίνητης ιδιοκτησίας, και στην οποία παρέπεμψε η συνήγορος των καθ΄ων η αίτηση. Το ακόλουθο απόσπασμα είναι χαρακτηριστικό:

 

"Σύμφωνα με τα άρθρα 73-78 του νόμου η φορολογία δεν επιβάλλεται ατομικά, δηλαδή με ξεχωριστές διοικητικές πράξεις για κάθε ένα δημότη που είναι ιδιοκτήτης ακίνητης περιουσίας εντός των δημοτικών ορίων. Επιβάλλεται για όλους τους ιδιοκτήτες ομοιόμορφα με μια απόφαση ετησίως. Ο Νόμος (άρθρο 74) προνοεί για την επιβολή της φορολογίας σε σχέση «προς άπασα την ακίνητος ιδιοκτησία» ε['ο των ιδιοκτητών, «δι΄ εγγράφου κεκυρωμένου δια της σφραγίδος του δήμου». (.) Δεν απαιτεί ο νόμος όπως η επιβολή της φορολογίας για έκαστο δημότη να γίνεται με ξεχωριστή απόφαση κεκυρωμένη για της σφραγίδος του δήμου η οποία να γνωστοποιείται στον κάθε ένα ιδιοκτήτη ξεχωριστά.

 

Η επιβολή της φορολογίας έγινε από τον εφεσείοντα νόμιμα για κάθε έτος ξεχωριστά. Η φορολογία αφορούσε όλους τους δημότες που ήσαν ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας εντός των δημοτικών ορίων με βάση το ίδιο ποσοστό επί της αξίας εκάστης ιδιοκτησίας όπως προέκυψε από τη γενική εκτίμηση, όπως ακριβώς προνοεί ο νόμος, τον οποίο ο κάθε δημότης-ιδιοκτήτης ακίνητης περιουσίας όφειλε να γνωρίζει.

 

Η ειδοποίηση προς έκαστο ιδιοκτήτη για την πληρωμή του τέλους δεν αποτελεί προαπαιτούμενο από το νόμο για τη νομιμοποίηση της πράξης. Αποτελεί απλώς υπενθύμιση προς έκαστο δημότη για την έγκαιρη πληρωμή του τέλους και την αποφυγή πληρωμής πρόσθετης επιβάρυνσης. Ο νόμος καθορίζει ρητά τις ημερομηνίες πληρωμής του τέλους και ο εφεσείων απλώς πληροφορεί τον δημότη για την υποχρέωση του για την πληρωμή του."

 

Παρόμοια προσέγγιση ακολουθήθηκε και από το Ανώτατο Δικαστήριο στην Υπόθεση αρ. 859/2005 Α.Ο.Μ.Μ. ΓΑΛΑΞΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΛΤΔ ν. Δήμος Στροβόλου, ημερομηνίας 7.9.2006, όπου διευκρινίστηκε ότι η φορολογία η οποία επιβάλλεται από δημοτικά συμβούλια, δυνάμει του περί Δήμων Νόμου και των Δημοτικών Κανονισμών, δεν συνιστά άσκηση διακριτικής ευχέρειας και εισπράττεται χωρίς άλλο από το όργανο που την επιβάλλει, το οποίο απλά φροντίζει για την είσπραξη. Στην περίπτωση εκείνη, κρίθηκε από το Δικαστήριο ότι τα χρεωστικά δελτία που είχαν αποσταλεί στους αιτητές από τον οικείο Δήμο για τη φορολογία θεάματος σε σχέση με ψυχαγωγικές παραστάσεις, ήσαν απλά δελτία που ουσιαστικά έτειναν στην είσπραξη οφειλόμενου ήδη ποσού και δεν αποτελούσαν εκτελεστές πράξεις ή αποφάσεις της διοίκησης υποκείμενες στον έλεγχο του ακυρωτικού Δικαστηρίου. Αυτή η προσέγγιση του πρωτόδικου Δικαστηρίου επαναλήφθηκε και παρέμεινε αναλλοίωτη κατ΄ έφεση από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στις Αναθεωρητικές Εφέσεις Α.Ο.Μ.Μ. ΓΑΛΑΞΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΛΤΔ ν. Δήμου Στροβόλου (2008) 3 ΑΑΔ 291.

 

Υπό το φως των ανωτέρω παρατεθέντων στοιχείων, η πρώτη προδικαστική ένσταση επιτυγχάνει και μπορεί αυτοτελώς να οδηγήσει στην απόρριψη της προσφυγής. Εν τούτοις, θα εξετάσω και τη δεύτερη προδικαστική ένσταση.

 

Προδικαστική ένσταση ότι η προσβαλλόμενη πράξη προσβάλλεται με προσφυγή η οποία έχει καταχωρηθεί εκπρόθεσμα.

 

Ακόμα και αν η προσβαλλόμενη πράξη εθεωρείτο ως εκτελεστή διοικητική πράξη και πάλιν, σύμφωνα με τους καθ΄ων η αίτηση, δεν θα μπορούσε να προσβληθεί μέσω της παρούσας προσφυγής, η οποία καταχωρήθηκε εκπρόθεσμα. Ο αιτητής όφειλε να προσβάλει τις επίδικες χρεωστικές σημειώσεις εντός των ορίων που θέτει το Σύνταγμα για κάθε μια ξεχωριστά, ήτοι εντός της περιόδου των 75 ημερών από την αντίστοιχη ημερομηνία εντός Ιουλίου που είχαν επιβληθεί κατά τα έτη 2003-2007.

 

Αυτό βέβαια είναι ορθό και φυσικό επακόλουθο των όσων έχουν επεξηγηθεί σε σχέση με την επιβολή των φορολογιών για κάθε ένα έτος από το 2003, στο πλαίσιο εξέτασης της πρώτης προδικαστικής ένστασης. Εξάλλου, αυτό παρουσιάζεται να το αποδέχεται και ο αιτητής, ο οποίος στη γραπτή απαντητική του αγόρευση ορθά έχει περιορίσει τα επιχειρήματά του αναφορικά και μόνο με το έτος 2008 σε σχέση με το οποίο η προσφυγή φαίνεται να είχε καταχωρηθεί εμπρόθεσμα. Το ίδιο φαίνεται να δέχονται και οι καθ΄ων η αίτηση, οι οποίοι αυτή την προδικαστική ένστασή τους την περιορίζουν στις φορολογίες για τα έτη 2003-2007 και δεν συμπεριλαμβάνουν το έτος 2008.

 

Ενόψει όμως της επιτυχίας των καθ΄ων η αίτηση στην πρώτη προδικαστική ένσταση, η οποία είναι μοιραία για την τύχη ολόκληρης της προσφυγής αναφορικά με όλα τα έτη, παρόλον ότι η δεύτερη αυτή προδικαστική ένσταση επιτυγχάνει για όλα τα έτη πλην ενός, το θέμα υποβιβάζεται σε ακαδημαϊκό.

 

Ακόμα και στην περίπτωση κατά την οποία θα επικρατούσε ενδεχόμενα σε αναθεωρητική έφεση εναντίον της ορθότητας της παρούσας απόφασης η άποψη ότι η φορολογία για το έτος 2008 δεν καλύπτεται από το νομικό εμπόδιο που εγείρεται μέσω της πρώτης προδικαστικής ένστασης, παρατηρώ τα εξής:

 

Με τις αγορεύσεις των συνηγόρων των δύο πλευρών έχουν εγερθεί και προωθηθεί στην παρούσα προσφυγή οι ίδιες θέσεις με εκείνες που είχαν εγερθεί και εξετασθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο στην Υπόθεση αρ. 1527/2008, Κ.Ο.Α. ν. Δήμου Έγκωμης, ημερομηνίας 16.12.2009. Είχα την ευκαιρία να μελετήσω το πλήρες κείμενο της απόφασης του Χατζηχαμπή, Δ., στην υπόθεση εκείνη και συμφωνώ πλήρως με το ακόλουθο απόσπασμα και με την κατάληξή του όπως απορρίψει την προσφυγή σε σχέση με την ίδια φορολογία:

 

      "Φρονώ ότι η θέση του Δήμου είναι ορθή. Οι εξαιρέσεις του άρθρου 75 είναι εξειδικευμένες και περιορισμένες. Η εξαίρεση του άρθρου 75(ζ) αφορά τη Δημοκρατία και τους ίδιους τους Δήμους. Ο ΚΟΑ δεν είναι η Δημοκρατία ή μέρος της διοικητικής δομής της, αλλά χωριστή και ανεξάρτητη νομική οντότητα ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Η σύνδεση του με τη Δημοκρατία όπως την εξηγεί ο ΚΟΑ, δεν διαφοροποιεί τα πράγματα, αφού το ίδιο θα ίσχυε και για άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και δη ημικρατικούς οργανισμούς. Μπορεί να είναι λογικό ο ΚΟΑ, ως η ανώτατη αθλητική αρχή του τόπου, να εξαιρείτο από το εν λόγω τέλος όπως εξαιρείται η Δημοκρατία, και όπως εξαιρείται ο ίδιος για άλλες φορολογίες δυνάμει του Ν. 41/69, αυτό όμως είναι θέμα νομοθετικής ρύθμισης και δεν μπορεί να καλυφθεί με την ερμηνεία την οποία εισηγείται ο ΚΟΑ η οποία θα ήταν αντίθετη με τους παραδοσιακούς κανόνες ερμηνείας.

 

      Ούτε βεβαίως και στην εξαίρεση του άρθρου 75(η) μπορεί να εμπίπτει ο ΚΟΑ. Η εξαίρεση αφορά αθλητικά σωματεία και ο ΚΟΑ δεν είναι σωματείο. Και πάλι, μπορεί να είναι λογικό να εξαιρείτο ο ΚΟΑ, που είναι ο κατ' εξοχήν αθλητικός φορέας, δεδομένου ότι εξαιρούνται τα αθλητικά σωματεία, αυτό όμως και πάλι θα ήταν θέμα νομοθετικής ρύθμισης."

 

 

Επομένως, θα απέρριπτα την προσφυγή και στην ουσία της για τους πιο πάνω λόγους.

 

Για τους πιο πάνω λόγους, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με €1.500 έξοδα, συν ΦΠΑ, εναντίον του αιτητή.

 

 

   Κληρίδης,

Δ.

 

 

 

 

 

 

/ΧΤΘ

 

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο