ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Υπόθεση Αρ.1204/2008)

 

19 Φεβρουαρίου, 2010

 

[K. ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στής]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤA ΑΡΘΡA 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΨΥΡΡΑΣ,

 

Αιτητής,

 

-ν-

 

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ

ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,

 

Καθ΄ης η Αίτηση.

- - - - - -

Α.Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.

 

Θ. Πιπερή-Χριστοδούλου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Καθ΄ης η Αίτηση.

- - - - - -

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ.: Τη μη συμπερίληψή του στον τελικό Πίνακα Διοριστέων Καθηγητών Ειδικότητας Ιταλικών που αναρτήθηκε στις 6.6.2008 με απόφαση της καθ΄ης η αίτηση, προσβάλλει με την παρούσα προσφυγή του ο αιτητής, θεωρώντας την άκυρη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.

 

Ο αιτητής είχε υποβάλει αίτηση για εγγραφή στον Πίνακα Διοριστέων Καθηγητών Ιταλικών στις 2.5.2002. Το Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης καθηγητή απαιτούσε όπως ο διοριζόμενος κατέχει τίτλο/πτυχίο πανεπιστημίου ή ανώτατης σχολής ισοδύναμης με πανεπιστήμιο στην ειδικότητα που προοριζόταν να διδάξει. Ο αιτητής είναι κάτοχος του τίτλου "Laurea di Dottore in Materie Letterarie", που του απονεμήθηκε από το πανεπιστήμιο Περούτζια της Ιταλίας. Η καθ΄ης η αίτηση, αφού εξέτασε την αίτηση του αιτητή, τον κάλεσε να αποταθεί στο ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ. για αναγνώριση της ισοτιμίας και αντιστοιχίας του τίτλου του προς πτυχίο πανεπιστημίου ή ανώτατης σχολής ισοδύναμης με πανεπιστήμιο στον κλάδο των Ιταλικών. Ο αιτητής, αφού απευθύνθηκε στο ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ., εξασφάλισε και απέστειλε προς την καθ΄ης η αίτηση πιστοποιητικό σύμφωνα με το οποίο το προαναφερθέν πτυχίο του αναγνωρίζεται ως τίτλος ισότιμος και αντίστοιχος προς πτυχίο πανεπιστημιακού επιπέδου στον κλάδο/ειδίκευση "Ιστορίας και Πολιτισμού της Ιταλίας". Υπό το φως αυτού του πιστοποιητικού, η καθ΄ης η αίτηση απέρριψε την αίτηση του αιτητή για εγγραφή στον Πίνακα Διοριστέων Καθηγητών Ιταλικών, επειδή δεν κατείχε πτυχίο στην ειδικότητα των Ιταλικών. Αργότερα, ο αιτητής υπέβαλε προς την καθ΄ης η αίτηση επιστολή του ιδρύματος RUI της Ιταλίας, σύμφωνα με την οποία ο τίτλος "Laurea" σε Φιλολογικά Θέματα που απονέμεται από τα Ιταλικά πανεπιστήμια, παρέχει στους φοιτητές μια ευρεία προετοιμασία στην Ιταλική γλώσσα και πολιτισμό και σε θέματα που σχετίζονται με αυτά (ιταλική λογοτεχνία, ιστορία, πολιτιστική ανθρωπολογία, γεωγραφία). Η καθ΄ης η αίτηση παρέπεμψε και πάλι τον αιτητή στο ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ. για εξασφάλιση πιστοποιητικού αναγνώρισης και, εν τω μεταξύ, απέρριψε ένσταση την οποία υπέβαλε ο αιτητής για μη συμπερίληψή του στον Πίνακα Διοριστέων. Στη συνέχεια, ο αιτητής εξασφάλισε και υπέβαλε προς την καθ΄ης η αίτηση νέο πιστοποιητικό του ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ., σύμφωνα με το οποίο ο τίτλος του αναγνωρίζεται ως τίτλος ισότιμος και αντίστοιχος προς πτυχίο πανεπιστημιακού επιπέδου στον κλάδο/ειδίκευση Φιλολογικών Θεμάτων. Και πάλιν όμως η καθ΄ης η αίτηση, αφού εξέτασε το νέο πιστοποιητικό, δεν έκανε δεκτό το αίτημα του αιτητή για εγγραφή του στον Πίνακα Διοριστέων, με την εξήγηση ότι ο τίτλος σπουδών του αναγνωρίζεται ως τίτλος ισότιμος μεν προς πτυχίο πανεπιστημιακού επιπέδου, αλλά στον κλάδο/ειδίκευση Φιλολογικών Θεμάτων και όχι στην ειδικότητα Ιταλικών, στην οποία προορίζεται να διδάξει. Επειδή περαιτέρω, κατά τη διάρκεια των σπουδών του, ο αιτητής σε σύνολο 20 μαθημάτων παρακολούθησε μόνο δύο μαθήματα σχετικά με την ειδικότητα των Ιταλικών, δηλαδή ποσοστό 10%.

 

Αυτή, την τελευταία απορριπτική για το αίτημά του απόφαση της καθ΄ης η αίτηση, προσβάλλει με την παρούσα προσφυγή του ο αιτητής, ζητώντας την ακύρωσή της για διάφορους λόγους τους οποίους προβάλλει.

 

1^ος Λόγος ακύρωσης - Η κατ΄ ισχυρισμό έλλειψη δέουσας έρευνας και η εσφαλμένη ερμηνεία του Σχεδίου Υπηρεσίας - Πλάνη περί τα πράγματα.

 

Για την προώθηση αυτού του λόγου ακύρωσης, ιδιαίτερη μνεία κάνει στην αγόρευσή του ο συνήγορος του αιτητή, στην πιστοποίηση του Ιταλικού οργανισμού RUI, CIMEA, σύμφωνα με το οποίο πτυχιούχοι κατέχοντες το πτυχίο του αιτητή μπορούν να διδάσκουν την Ιταλική γλώσσα και Φιλολογία σε Ιταλούς και ξένους. Τόνισε, επίσης, το περιεχόμενο της προαναφερθείσας δεύτερης πιστοποίησης του ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ., αλλά και επιστολή της Γενικής Διευθύντριας του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού ημερομηνίας 20.2.2008, σύμφωνα με την οποία είχε κριθεί από τους αρμόδιους επιθεωρητές ότι ο αιτητής εδικαιούτο να διδάσκει το μάθημα των Ιταλικών σε επίπεδο Μέσης Εκπαίδευσης.

 

Από την άλλη, η συνήγορος της καθ΄ης η αίτηση, εισηγείται ότι η καθ΄ης η αίτηση προέβηκε στη δέουσα έρευνα και ότι, λαμβανομένων υπόψη των στοιχείων που είχαν διατεθεί, η απόφασή της ήταν εύλογα επιτρεπτή και αρκούντως αιτιολογημένη.

 

Σε σχέση προς το θέμα τούτο, είναι χρήσιμο να εγκύψει κάποιος στην πιστοποίηση του Ιδρύματος RUI-CIMEA, ημερομηνίας 31.10.2003, την οποία έντονα επικαλείται ο αιτητής. Όπως στο ίδιο το έγγραφο πιστοποιείται και δεν έχει αμφισβητηθεί, το CIMEA, βάσει συνθήκης μεταξύ του Ιταλικού Υπουργείου Παιδείας, Πανεπιστημίων και Έρευνας και του Ιδρύματος RUI, τυγχάνει μέρος - ως Εθνικό Ιταλικό Κέντρο - του Ευρωπαϊκού δικτύου των NARIC (National Academic Recognition Information Centres) και, ως εκ τούτου, είναι εξουσιοδοτημένο να παρέχει πληροφορίες και γνωμοδότηση για το εκπαιδευτικό Ιταλικό σύστημα και σε θέματα αναγνώρισης ακαδημαϊκών και επαγγελματικών τίτλων. Σύμφωνα λοιπόν με το εν λόγω πιστοποιητικό ο τίτλος "Laurea" σε Φιλολογικά Θέματα, αυτός δηλαδή του αιτητή:

 

". είναι στην Ιταλία τίτλος σπουδών 2^ου ακαδημαϊκού επιπέδου που παρέχει στους φοιτητές μια ευρεία προετοιμασία στην Ιταλική γλώσσα και πολιτισμό και σε θέματα που σχετίζονται (Ιταλική λογοτεχνία, ιστορία, πολιτιστική ανθρωπολογία, γεωγραφία κλπ.). Δημιουργήθηκε από την Παιδαγωγική Σχολή η οποία παλαιότερα προετοίμαζε τους μελλοντικούς καθηγητές της Ιταλικής και σχετιζόμενα θέματα.................

Για τους πτυχιούχους σε Φιλολογικά Θέματα, η πιο λογική επαγγελματική κατάληξη είναι η διδασκαλία της Ιταλικής γλώσσας και πολιτισμού σε Ιταλούς και ξένους......."

 

Συνάγεται, επομένως, από την πιστοποίηση επίσημου οργάνου για αναγνώριση τίτλων σπουδών στην Ιταλία, ότι με πτυχίο όπως αυτό του αιτητή, μπορεί κάποιος να διδάξει την Ιταλική γλώσσα και σε Ιταλούς και σε ξένους και ότι μάλιστα αυτή είναι η φυσιολογική επαγγελματική κατάληξη ενός τέτοιου πτυχιούχου.

 

Κάπως παράδοξο φαίνεται να μην αναγνωρίζεται σε πτυχιούχο η δυνατότητα να διδάσκει στη χώρα του μια ξένη γλώσσα, ενώ στην ίδια τη χώρα όπου ομιλείται η γλώσσα εκείνη, να πιστοποιείται επίσημα ότι είναι προσοντούχος να διδάσκει ακόμα και στους αυτόχθονες. Εξίσου παράδοξο φαίνεται να είναι και το γεγονός ότι το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της χώρας του πιστοποιεί επίσης αυτή τη δυνατότητα την οποία η καθ΄ης η αίτηση αρνείται να αναγνωρίσει. Συγκεκριμένα, σε επιστολή ημερομηνίας 20.2.2008, η οποία απευθύνεται από το Υπουργείο προς τον αιτητή και υπογράφεται εκ μέρους της Γενικής Διευθύντριας, πληροφορείται ο αιτητής ότι:

 

".... μετά από αξιολόγηση των προσόντων σας, κρίθηκε από τους αρμόδιους επιθεωρητές ότι δικαιούστε να διδάσκετε το μάθημα των Ιταλικών σε επίπεδο Μέσης Εκπαίδευσης."

 

Εξετάζοντας την ακολουθηθείσα διαδικασία, δεν μπορεί κάποιος παρά να παρατηρήσει τα εξής:

 

Το πτυχίο του αιτητή κατ΄ αρχάς, όπως η ίδια η επίσημη μετάφρασή του αναφέρει, ήταν πτυχίο σε "Φιλολογικά Θέματα" (Laurea in Materie Letterarie). Με ποία λογική ή εξήγηση το ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ. πιστοποίησε αρχικά ότι αυτό το πτυχίο ενέπιπτε στον κλάδο σπουδών "Ιστορίας και Πολιτισμού της Ιταλίας", δεν έγινε γνωστό. Για να έρθει αργότερα, το ίδιο όργανο, το ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ. να πιστοποιήσει ότι το ίδιο πτυχίο τελικά ήταν στον κλάδο "Φιλολογικών Θεμάτων" που ενέπιπτε.

 

Περαιτέρω, είναι φανερό ότι κατά την εξέταση του όλου θέματος από την καθ΄ης η αίτηση, έχει εμφιλοχωρήσει έλλειψη έρευνας και πλάνη περί τα πράγματα. Η καθ΄ης η αίτηση προέβηκε σε μια στενή ερμηνεία του Σχεδίου Υπηρεσίας στην οποία προσκολλήθηκε μέχρι τέλους, χωρίς την απόδοση της δέουσας σημασίας και/ή την περαιτέρω διερεύνηση των σοβαρών στοιχείων που παρουσίασε ο αιτητής και τα οποία φαίνονταν να διαφοροποιούσαν την κατάσταση πραγμάτων. Προέβηκε σε μια διαφοροποίηση μεταξύ του κλάδου/ειδίκευση "Φιλολογικών Θεμάτων" και "Ιταλικών", χωρίς οποιοδήποτε έρεισμα να παρέχεται προς τούτο από το οικείο Σχέδιο Υπηρεσίας, παραγνωρίζοντας την ουσία και επιμένοντας στο όνομα. Όπως ορθά παρατήρησε και ο συνήγορος του αιτητή, ένα πανεπιστημιακό πτυχίο δεν αναμένεται να αναφέρεται π.χ. "στην Ελληνική γλώσσα" ή στα "Ελληνικά" και, εν τούτοις, ένας πτυχιούχος Φιλόλογος Ελληνικού Πανεπιστημίου σίγουρα μπορεί να διδάξει και την Ελληνική γλώσσα. Οι ίδιες οι πιστοποιήσεις που είχαν επίσημα δοθεί από πλευράς Ιταλικών αρχών, η τελική πιστοποίηση του ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ. και το όλο πλέγμα των στοιχείων που παρέθεσε ο αιτητής, θα έπρεπε να τύχουν καλύτερης αξιολόγησης και τουλάχιστον ενδελεχέστερης έρευνας από αυτήν που έγινε. Η δε αιτιολογία που δόθηκε, υπό το φως των παρατεθέντων από τον αιτητή στοιχείων, ήταν τουλάχιστον ανεπαρκής.

 

Ο λόγος αυτός ακύρωσης ευσταθεί.

 

2^ος Λόγος ακύρωσης - Ότι οι καθ΄ων η αίτηση δεν έλαβαν υπόψη και/ή παραβίασαν την Ευρωπαϊκή Οδηγία 89/49 ΕΟΚ και τους Νόμους αρ. 179(Ι)/2002 και 129(Ι)/2003.

 

Η Οδηγία 89/49 ΕΟΚ πραγματεύεται ένα γενικό σύστημα αναγνώρισης των διπλωμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μεταξύ των κρατών-μελών, σε σχέση με πτυχία κύκλου σπουδών τουλάχιστον τριών ετών διάρκειας και, νοουμένου ότι από ένα τέτοιο πτυχίο προκύπτει ότι ο κάτοχός του διαθέτει τα απαιτούμενα επαγγελματικά προσόντα για να αναλάβει ή να ασκήσει επάγγελμα που είναι νομοθετικά κατοχυρωμένο στο εν λόγω κράτος-μέλος. Οι κύριες πρόνοιες της Οδηγίας 89/49 ενσωματώθηκαν στις πρόνοιες του Νόμου αρ. 179(Ι)/2002, ο οποίος τροποποιήθηκε με το Νόμο αρ. 129(Ι)/2003.

 

Όπως ορθά επισημαίνει ο συνήγορος του αιτητή, ο Νόμος αρ. 179(Ι)/2002 καθορίζει ή ρυθμίζει ένα σύστημα επαγγελματικής αναγνώρισης των διπλωμάτων και όχι ένα σύστημα ακαδημαϊκής αναγνώρισης. Δεν αποσκοπεί στην αναγνώριση των ακαδημαϊκών τίτλων με σκοπό τη συνέχιση των σπουδών σε κάποιο κράτος-μέλος, αλλά στοχεύει στο να επιτρέψει στα άτομα που διαθέτουν τα προσόντα για να ασκήσουν ένα επάγγελμα σε κάποιο κράτος-μέλος και επιθυμούν να ασκήσουν το ίδιο επάγγελμα σε κάποιο άλλο κράτος-μέλος (το λεγόμενο "κράτος υποδοχής") να αποκτούν σε αυτό το κράτος, στο μέτρο που το επάγγελμα είναι κατοχυρωμένο εκεί, την αναγνώριση των προσόντων τους. Όπως περαιτέρω ορθά επισημαίνει ο συνήγορος του αιτητή, ο Νόμος δεν καταργεί ούτε αναιρεί τις πρόνοιες της εθνικής νομοθεσίας (δηλαδή του Νόμου αρ. 10/1969), αλλά απλώς επιβάλλει στους καθ΄ων η αίτηση Ε.Ε.Υ. την υποχρέωση όπως κατά την εφαρμογή των διατάξεων εκείνων που ρυθμίζουν την ένταξη ενός αιτητή σε ένα επάγγελμα, λαμβάνουν υπόψη και εφαρμόζουν τις ειδικές διατάξεις και ρυθμίσεις του Νόμου που ενσωμάτωσε την προαναφερθείσα Οδηγία στο δίκαιό μας. Από την άλλη βέβαια, όπως ορθά παρατήρησε και η συνήγορος των καθ΄ων η αίτηση, κάθε κράτος-μέλος διατηρεί το δικαίωμά του να νομοθετεί και να ρυθμίζει τα των προϋποθέσεων άσκησης ενός επαγγέλματος. (Βλ. Υπόθεση αρ. 403/2008, Ανδρέας Γεωργίου ν. Ε.Ε.Υ., ημερομηνίας 29.6.2009). Όμως, από την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ακόμα πριν από την ένταξη, η υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού κεκτημένου υπαγορεύει και υποχρεώνει κάθε κράτος-μέλος και κάθε αρχή ή όργανό του, όπως σέβονται τα επαγγελματικά προσόντα που αποκτώνται στα υπόλοιπα κράτη-μέλη και όπως λαμβάνουν υπόψη την αξία που αποδίδεται σ΄ αυτά από το κράτος που τα παρέχει.

 

Στην υπό εξέταση περίπτωση, δεν έχει διαφανεί ότι οι καθ΄ων η αίτηση άσκησαν αυτό το καθήκον, δηλαδή, κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του Νόμου, δεν επέδειξαν τον απαιτούμενο σεβασμό αποδίδοντας την πρέπουσα σημασία στα προσόντα του αιτητή και στην αξιολόγησή τους από το κράτος το οποίο τα παρέσχε, προβαίνοντας σε περαιτέρω και καλύτερη διερεύνηση του όλου θέματος. Η ακόλουθη παράγραφος από την επιστολή των καθ΄ων η αίτηση ημερομηνίας 10.2.2004 προς το δικηγόρο του αιτητή, αποδίδει γλαφυρά αυτή την παραγνώριση και άρνηση περαιτέρω εξέτασης του θέματος υπό το φως των πιο πάνω δεδομένων:

 

"2. Το CIMEA είναι το αρμόδιο όργανο αξιολόγησης και αναγνώρισης τίτλων σπουδών στην Ιταλία. Η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας δεσμεύεται μόνο από τις αποφάσεις του ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ. το οποίο είναι το αρμόδιο όργανο αξιολόγησης και αναγνώρισης τίτλων σπουδών στην Κύπρο."

 

Αυτή η απομονωτική θέση δεν συνάδει με τις κοινοτικές υποχρεώσεις της Κύπρου, ακόμα και πριν την πλήρη ένταξη, ούτε και με τις νομοθετικά κατοχυρωθείσες ρυθμίσεις. Μπορεί το ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ. να είναι το αρμόδιο όργανο και είναι, πλην όμως οι πιστοποιήσεις του θα πρέπει να εκλαμβάνονται και να αξιολογούνται υπό το φως αποτελεσμάτων πλήρους έρευνας και διαθέσιμων δεδομένων που περιλαμβάνουν και τις αξιολογήσεις-πιστοποιήσεις του κράτους-μέλους που παρέχει ακαδημαϊκά και επαγγελματικά προσόντα.

 

Και σ΄ αυτό το θέμα διαφαίνεται παράλειψη των καθ΄ων η αίτηση να είχαν προβεί στη δέουσα έρευνα και αξιολόγηση όλων των δεδομένων και επομένως και αυτός ο λόγος ακύρωσης ευσταθεί.

 

Η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη προσβαλλόμενη απόφαση ακυρούται.

 

Επιδικάζονται υπέρ του αιτητή €1.500 έξοδα, συν ΦΠΑ.

 

Κληρίδης,

Δ.

/ΧΤΘ

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο