|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2009) 4 ΑΑΔ 1005
12 Νοεμβρίου, 2009
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
(Υπόθεση Αρ. 645/2008)
PENTAFARMA - SOCIEDADE TECNICO - MEDICINAL SA,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ/΄Η
ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ/΄Η
ΤΟΥ ΕΦΟΡΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΦΑΡΜΑΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 323/2009)
PENTAFARMA - SOCIEDADE TECNICO - MEDICINAL SA,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ/΄Η
ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ/΄Η
ΤΟΥ ΕΦΟΡΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΦΑΡΜΑΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπoθέσεις Αρ. 645/2008, 323/2009)
Διοικητικό Δίκαιο ― Φυσική δικαιοσύνη ― Η απαγόρευση συνύπαρξης της ιδιότητας γνωμοδοτικού και αποφασιστικού οργάνου στο ίδιο πρόσωπο ― Η νομολογιακή αρχή κάμπτεται σε περίπτωση ισχύος αντίθετης ρητής νομοθετικής ρύθμισης.
Φάρμακα ― Ο περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Έλεγχος Ποιότητας, Προμήθειας, Τιμών) Νόμος του 2001 (Ν.70(Ι)/01) ― Άρθρο 13 ― Η ρύθμισή του επιτρέπει την συνύπαρξη στα αυτά πρόσωπα, της ιδιότητας γνωμοδοτικού και αποφασιστικού οργάνου.
Διοικητικό Όργανο ― Συλλογικά όργανα ― Η δυνατότητα συμμετοχής πρακτικογράφου στο συλλογικό όργανο ― Άρθρο 21(1) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου αρ. 158(Ι)/99 ― Δεν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις του στην κριθείσα περίπτωση ― Συνέπειες.
Οι αιτητές προσέφυγαν κατά της απόρριψης των αιτήσεών τους, για ανανέωση των ειδικών αδειών κυκλοφορίας δύο φαρμακευτικών προϊόντων.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας τις επίδικες αποφάσεις, αποφάσισε ότι:
1. Είναι καλά θεμελιωμένο στη νομολογία, ότι δεν είναι δυνατή η συνύπαρξη της ιδιότητας γνωμοδοτικού και αποφασιστικού οργάνου στο αυτό πρόσωπο. Μια τέτοια συνύπαρξη καθιστά το μέλος του οργάνου, δικαστή της ίδιας αυτού υπόθεσης, κατά παράβαση του σχετικού κανόνα της φυσικής δικαιοσύνης. Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση, η σύνθεση της Επιστημονικής Επιτροπής ρυθμίζεται από τον ίδιο τον περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Έλεγχος Ποιότητας, Προμήθειας, Τιμών) Νόμο του 2001(Ν.70(Ι)/01), στο Άρθρο 13. Στην κρίσιμη συνεδρία, η επιστημονική υποεπιτροπή συνεδρίασε με 7 μέλη, από τα οποία τα πέντε, άσκησαν ταυτόχρονα γνωμοδοτική και αποφασιστική αρμοδιότητα αφού ήταν και μέλη του Συμβουλίου. Δεν προκύπτει όμως κακή σύνθεση, αφού ειδική νομοθεσία διέπει το θέμα. Η υποεπιτροπή ενήργησε αρμοδίως και το γεγονός ότι κάποια από τα μέλη της ήταν μεταξύ των μελών του Συμβουλίου που τελικά εξέδωσε την απόφαση, δεν επηρεάζει το κύρος της συγκρότησης και σύνθεσης του Συμβουλίου.
2. Ωστόσο, το ζήτημα της κακής σύνθεσης έχει τεθεί και υπό άλλη άποψη, που αφορά στην παρουσία της κας Ζήνας Κάνθερ, η οποία δεν ήταν μέλος του Συμβουλίου, κατά τη συνεδρία του Συμβουλίου ημερομηνίας 22/01/08, κατά την οποία λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση. Προκύπτει από το πρακτικό ότι ήταν «παρακαθήμενη», χωρίς να αποχωρήσει πριν τη λήψη της απόφασης. Στοιχειοθετείται κατά συνέπεια λόγος ακυρότητας κατά το Άρθρο 21(1) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου.
Οι προσφυγές επέτυχαν με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
A.J. Pericleous Services Ltd v. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 410/98, ημερ. 29/3/01,
Κοινοπραξία Carl Bros A/S κ.ά. v. Δημoκρατίας, Υπόθ. Αρ. 674/2007, ημερ. 13.1.2009.
Προσφυγή.
Α. Ευσταθίου, για τους Αιτητές.
Α. Καλησπέρα, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Οι πιο πάνω προσφυγές ακούστηκαν μαζί γιατί με αυτές εγείρονται παρόμοια πραγματικά και νομικά ζητήματα. Προσβάλλονται αντιστοίχως οι αποφάσεις του Συμβουλίου Φαρμάκων («το Συμβούλιο»), ημερ. 22/01/08 με τις οποίες απορρίφθηκαν οι αιτήσεις των αιτητών για ανανέωση των ειδικών αδειών για το προϊόν Amlodipina Mibral 5mg και για το προϊόν Amlodipina Mibral 10 mg.
Η απόφαση λήφθηκε κατόπιν εισήγησης της Επιστημονικής Επιτροπής του Συμβουλίου Φαρμάκων, με την αιτιολογία ότι υπήρχαν περισσότερα από 5 αντίστοιχα προϊόντα τα οποία κυκλοφορούν στην αγορά. Η απόφαση κοινοποιήθηκε στους αιτητές με επιστολή ημερ. 6/02/08.
Οι αιτητές έθεσαν, μεταξύ των λόγων ακύρωσης, θέμα πάσχουσας σύνθεσης του Συμβουλίου Φαρμάκων και συνακόλουθα, θέμα παραβίασης των αρχών της αμεροληψίας και της χρηστής διοίκησης. Συγκεκριμένα πέντε από τα 11 μέλη του Συμβουλίου συμμετείχαν και στην 8μελή σύνθεση της επιστημονικής υποεπιτροπής που στην προκειμένη περίπτωση λειτούργησε ως γνωμοδοτικό όργανο.
Είναι καλά θεμελιωμένο στη νομολογία μας ότι δεν είναι δυνατή η συνύπαρξη της ιδιότητας γνωμοδοτικού και αποφασιστικού οργάνου στο αυτό πρόσωπο. Μια τέτοια συνύπαρξη καθιστά το μέλος του οργάνου, δικαστή της ίδιας αυτού υπόθεσης κατά παράβαση του σχετικού κανόνα της φυσικής δικαιοσύνης. (A.J. Pericleous Services Ltd v. Δημοκρατίας, Yπόθ. Aρ. 410/98, ημερ. 29/3/01, Κοινοπραξία Carl Bros A/S κ.ά. v. Δημoκρατίας, Yπόθ. Aρ. 674/2007 ημερ. 13/1/09).
Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση, η σύνθεση της Επιστημονικής Επιτροπής ρυθμίζεται από τον ίδιο τον περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Έλεγχος Ποιότητας, Προμήθειας, Τιμών) Νόμο του 2001(Ν.70(Ι)/01). Το Άρθρο 13 που αφορά την εξέταση κάθε αίτησης για άδεια κυκλοφορίας, κατ' επέκταση και την αίτηση έκδοσης ή ανανέωσης ειδικής άδειας κυκλοφορίας δυνάμει του Άρθρου 13A, προνοεί:
«13.-(1) Το Συμβούλιο Φαρμάκων προβαίνει το ταχύτερο δυνατό στην εξέταση κάθε αίτησης για την έκδοση άδειας κυκλοφορίας φαρμακευτικού προϊόντος. Η διαδικασία για την έκδοση της άδειας ολοκληρώνεται όχι αργότερα από 210 ημέρες από την υποβολή έγκυρης αίτησης, που συνοδεύεται από όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Το Συμβούλιο Φαρμάκων δύναται να παραπέμψει την αίτηση σε προκαταρκτική εξέταση-
(α) Από υποεπιτροπή αποτελούμενη από 3 τουλάχιστο πρόσωπα, τα οποία διορίζονται από το Συμβούλιο Φαρμάκων. Τα πρόσωπα αυτά μπορεί να είναι μέλη του Συμβουλίου Φαρμάκων ή άλλοι επιστήμονες όπως τούτο κρίνεται σκόπιμο, ή
(β) από οποιοδήποτε άλλο εμπειρογνώμονα,
που έχει υποχρέωση μετά την περάτωση της προκαταρτικής εξέτασης να υποβάλει σχετική έκθεση στο Συμβούλιο Φαρμάκων.»
Στην συνεδρία που εδώ μας απασχολεί, η επιστημονική υποεπιτροπή συνεδρίασε με 7 μέλη, από τα οποία τα πέντε, άσκησαν ταυτόχρονα γνωμοδοτική και αποφασιστική αρμοδιότητα αφού ήταν και μέλη του Συμβουλίου. Δεν προκύπτει κακή σύνθεση αφού ειδική νομοθεσία διέπει το θέμα. Η υποεπιτροπή ενήργησε αρμοδίως και το γεγονός ότι κάποια από τα μέλη της ήταν μεταξύ των μελών του Συμβουλίου που τελικά εξέδωσε την απόφαση, δεν επηρεάζει το κύρος της συγκρότησης και σύνθεσης του Συμβουλίου.
Ωστόσο, το ζήτημα της κακής σύνθεσης έχει τεθεί και υπό άλλη άποψη, που αφορά στην παρουσία της κας Ζήνας Κάνθερ, η οποία δεν ήταν μέλος του Συμβουλίου, κατά τη συνεδρία του Συμβουλίου ημερομηνίας 22/01/08, κατά την οποία λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση. Προκύπτει από το πρακτικό ότι ήταν «παρακαθήμενη» χωρίς να αποχωρήσει πριν τη λήψη της απόφασης. Οι καθ' ων η αίτηση υποστηρίζουν πως η παρουσία της ήταν νόμιμη ενόψει του Άρθρου 21(1) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(Ι)/99) που προβλέπει τη δυνατότητα να παρίσταται υπάλληλος που είναι αρμόδιος για την τήρηση των πρακτικών. Υποστηρίζουν, ότι η κα Κάνθερ ήταν πρακτικογράφος στη συνεδρίαση.
Δεν προκύπτει όμως κάτι τέτοιο, αφού, πουθενά στο πρακτικό δεν εξειδικεύεται ο λόγος της παρουσίας της. Η κα Κάνθερ εξάλλου, ήταν μέλος και της επιστημονικής επιτροπής που προέβη στην εισήγηση, γεγονός που επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την παρουσία της στη λήψη της απόφασης ως παρακαθήμενης χωρίς να της αποδίδεται άλλη ιδιότητα. Στοιχειοθετείται λόγος ακυρότητας κατά το Άρθρο 21(1) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου.
Οι προσφυγές επιτυγχάνουν με €1.000 έξοδα για κάθε προσφυγή, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ των αιτητών. Οι προσβαλλόμενες αποφάσεις ακυρώνονται.
Οι προσφυγές επιτυγχάνουν με έξοδα.