|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2009) 4 ΑΑΔ 772
28 Σεπτεμβρίου, 2009
[ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
L. JACOVOU CLEARING CO. LTD,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 1615/2007)
Διοικητική Πράξη ― Εκτελεστή σε αντιδιαστολή προς πράξη στερούμενη εκτελεστότητας ― Περιστάσεις του εκτελεστού χαρακτήρα της προσβαλλόμενης απόφασης στην κριθείσα περίπτωση εκτελωνισμού αγαθών.
Τελωνειακοί Δασμοί και Φόροι Καταναλώσεως ― Η περίπτωση υποβολής εκ παραδρομής εσφαλμένης διασάφησης και η αυθημερόν διόρθωσή της ― Η επιβολή χρηματικής επιβάρυνσης λόγω διαφοράς στο οφειλόμενο ποσό φόρου, κρίθηκε παράνομη, υπό το φως των επίδικων γεγονότων ― Περιστάσεις και συνέπειες.
Διοικητικό Δίκαιο ― Αρχές της καλής πίστης και της χρηστής διοίκησης ― Περιστάσεις της παραβίασής τους στην κριθείσα περίπτωση, η οποία κρίθηκε ότι ξεπερνά ακόμα και τα όρια της παραβίασης της καλής πίστης.
Οι αιτητές προσέφυγαν κατά της σε βάρος τους χρηματικής επιβάρυνσης ύψους Λ.Κ.167.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Οι καθ' ων η αίτηση ήγειραν προδικαστική ένσταση, ότι η προσβαλλόμενη με την προσφυγή απόφαση δεν είναι εκτελεστή διοικητική πράξη, αφού η επιβάρυνση προβλέπεται απ' ευθείας από το νόμο και δεν εξαρτάται από τη βούληση της διοίκησης. Η ένσταση θα πρέπει να απορριφθεί. Η επιβάρυνση και ο τόκος επιβλήθηκαν γιατί οι καθ' ων η αίτηση έλαβαν υπ' όψιν και τις πρώτες διασαφήσεις οι οποίες, είχαν ήδη ακυρωθεί με την έγκριση Ανώτερου Τελωνειακού Λειτουργού. Μπορεί η επιβολή της επιβάρυνσης του 10% να προβλέπεται από το νόμο, αλλά οι καθ' ων η αίτηση, αποφάσισαν λανθασμένα και παράνομα να λάβουν υπ' όψιν και τις πρώτες διασαφήσεις.
2. Παραμένει το γεγονός ότι λειτουργός των καθ' ων η αίτηση ακύρωσε τις πρώτες διασαφήσεις των αιτητών και τους επέτρεψε να καταχωρήσουν νέες. Η αντικατάσταση με τις ορθές διασαφήσεις έγινε την ίδια ημέρα, όπως την ίδια ημέρα έγινε και η πληρωμή των οφειλόμενων φόρων. Η απόφαση του λειτουργού να θεωρήσει τις καταχωρηθείσες διασαφήσεις άκυρες και να επιτρέψει την καταχώρηση νέων, ακόμα κι αν είναι λανθασμένη ή παράνομη, έχει αποτελέσματα μέχρι την ανάκλησή της. Η παρούσα περίπτωση δεν είναι η περίπτωση του Αρθρου 48 του Ν.94(Ι)/2004. Οι αιτητές στην παρούσα περίπτωση υπέβαλαν την ορθή διασάφηση μετά την ακύρωση της λανθασμένης και συνεπώς δεν μπορεί να λεχθεί ότι υπέβαλαν ελλιπή ή εσφαλμένα στοιχεία. Έτσι δεν τυγχάνει εφαρμογής το Αρθρο 52 (1) για την επιβολή επιβάρυνσης ίσης προς το 10% του ποσού που βεβαιώθηκε για δασμό ή φόρο, ο οποίος εκ των υστέρων βεβαιώθηκε.
3. Ακόμα κι αν ο λειτουργός απλώς είχε ανεχτεί την καταχώρηση των δεύτερων διασαφήσεων, προκύπτει θέμα παραβίασης της καλής πίστης του διοικουμένου και των αρχών της χρηστής διοίκησης. Η διοίκηση, μέσω του λειτουργού της, είχε δώσει τη σαφή εντύπωση στους αιτητές ότι οι πρώτες τους διασαφήσεις είχαν αποσυρθεί και αντικατασταθεί με τις δεύτερες. Η διοίκηση δεν μπορεί να ενεργεί με ασυνεπή και αντιφατικό και εν πολλοίς κακόπιστο τρόπο, ούτως ώστε να προσβάλλεται η αρχή της καλής πίστης. Οι νόμοι και οι κανονισμοί δεν μπορούν να εφαρμόζονται με αυτή τη στενόμυαλη και μικρόψυχη πολιτική η οποία μόνο δικαιολογημένη πικρία δημιουργεί στον πολίτη και καθόλου σεβασμό προς τη διοίκηση.
Η προσφυγή επέτυχε με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Καλαπαλίκκης κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2001) 3(Β) Α.Α.Δ. 818,
Tasmi Trading Co Ltd v. Republic (1988) 3(B) C.L.R. 782,
Δημοκρατία κ.ά. ν. Ιερωνυμίδη κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 286,
Γεωργιάδης ν. Α.Η.Κ. (1996) 3 Α.Α.Δ. 249.
Προσφυγή.
Αλ. Ευαγγέλου, για τους Αιτητές.
Αρ. Ζερβού (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Οι αιτητές οι οποίοι είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης εγγεγραμμένη στην Κύπρο, ασχολούνται με εκτελωνίσεις. Στις 21.8.2007 υπέβαλαν στο Τελωνείο Λευκωσίας δύο ηλεκτρονικές διασαφήσεις που αφορούσαν την εκτελώνιση δύο αφορολόγητων μεταχειρισμένων αυτοκινήτων. Αυθημερόν διαπίστωσαν ότι λόγω τυπογραφικού λάθους το τελικό αποτέλεσμα των ηλεκτρονικών αυτών διασαφήσεων ήταν μηδέν. Ευθύς αμέσως οι αιτητές αναζήτησαν τον Ανώτερο Τελωνειακό Λειτουργό κ. Πάνο Χαρτσιώτη, στον οποίο εξήγησαν το λάθος και τον παρεκάλεσαν να τους επιτραπεί η ακύρωση των διασαφήσεων.
Ο λειτουργός αποδέχτηκε το αίτημα και ανέγραψε στις διασαφήσεις που είχαν καταχωρηθεί τις λέξεις «ΝΑ ΑΚΥΡΩΘΕΙ». Αυθημερόν οι αιτητές αντικατέστησαν τις λανθασμένες ηλεκτρονικές διασαφήσεις και αφού κατέβαλαν το φόρο κατανάλωσης που προέκυψε βάσει των νέων διασαφήσεων, εκτελώνισαν τα δύο αυτοκίνητα.
Στις 26.9.2007 οι καθ' ων η αίτηση επέδωσαν στους αιτητές επιστολή με την οποία τους ενημέρωναν ότι τους είχε επιβληθεί χρηματική επιβάρυνση ύψους £167 επειδή διαπιστώθηκε διαφορά στο οφειλόμενο ποσό φόρου κατανάλωσης μεταξύ των πρώτων και των δεύτερων διασαφήσεων. Οι αιτητές υπό διαμαρτυρία και με πλήρη επιφύλαξη των δικαιωμάτων τους, προς αποφυγή λήψης δικαστικών μέτρων εναντίον τους, κατέβαλαν το ποσό.
Οι καθ' ων η αίτηση ήγειραν προδικαστική ένσταση ότι η προσβαλλόμενη με την προσφυγή απόφαση δεν είναι εκτελεστή διοικητική πράξη, αφού η επιβάρυνση προβλέπεται απ' ευθείας από το νόμο και δεν εξαρτάται από τη βούληση της διοίκησης. Σχετική αναφορά έγινε και στην υπόθεση Καλαπαλίκκης κ.ά. v. Δημοκρατίας (2001) 3(Β) Α.Α.Δ. 818, 823. Οι καθ' ων η αίτηση υποστηρίζουν ότι η επιβάρυνση επιβλήθηκε, αφού λήφθηκαν υπ' όψιν οι πρώτες διασαφήσεις των αιτητών.
Η ένσταση θα πρέπει να απορριφθεί. Η επιβάρυνση και ο τόκος επιβλήθηκαν γιατί οι καθ' ων η αίτηση έλαβαν υπ' όψιν και τις πρώτες διασαφήσεις οι οποίες, όπως είδαμε προηγουμένως, είχαν ήδη ακυρωθεί με την έγκριση Ανώτερου Τελωνειακού Λειτουργού. Μπορεί η επιβολή της επιβάρυνσης του 10% να προβλέπεται από το νόμο, αλλά οι καθ' ων η αίτηση, αποφάσισαν λανθασμένα και παράνομα να λάβουν υπ' όψιν και τις πρώτες διασαφήσεις. Η αβεβαιότητα των καθ' ων η αίτηση για την ορθότητα του επιχειρήματος της εφαρμογής δέσμιας νομοθετικής πρόνοιας ενισχύεται και από το γεγονός ότι στην επιστολή ημερομηνίας 26.9.2007, με την οποία οι αιτητές πληροφορούνταν την επιβολή της επιβάρυνσης, αναφέρεται ότι η επιστολή δυνατόν να συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη την οποία, αν επιθυμούσαν, οι αιτητές ενδεχομένως θα έπρεπε να την προσβάλουν στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Είναι η θέση των αιτητών ότι οι καθ' ων η αίτηση παρερμήνευσαν τα Άρθρα 48 και 52 του περί Τελωνειακού Κώδικα Νόμου του 2004, Ν.94(Ι)/2004, ενώ η απόφαση πάσχει λόγω εσφαλμένης ή εκ των υστέρων αιτιολογίας και λόγω παραβίασης της αρχής της καλής πίστης και της χρηστής διοίκησης.
Οι καθ' ων η αίτηση παραδέχονται ότι επετράπη η ακύρωση των πρώτων διασαφήσεων και η αντικατάστασή τους με τις δεύτερες. Είναι όμως η θέση τους ότι εσφαλμένα επετράπη στους αιτητές να ακυρώσουν ή διορθώσουν τις πρώτες διασαφήσεις, γιατί η ακύρωση διασάφησης σύμφωνα με το εδάφιο 1 του Άρθρου 66 του Κανονισμού (ΕΟΚ) υπ' αριθμό 2913/92 του Συμβουλίου της 12.10.1992, επιτρέπεται μόνο για αλλαγή τελωνειακού καθεστώτος.
Παραμένει το γεγονός ότι λειτουργός των καθ΄ων η αίτηση ακύρωσε τις πρώτες διασαφήσεις των αιτητών και τους επέτρεψε να καταχωρήσουν νέες. Η αντικατάσταση με τις ορθές διασαφήσεις έγινε την ίδια ημέρα, όπως την ίδια ημέρα έγινε και η πληρωμή των οφειλόμενων φόρων. Η απόφαση του λειτουργού να θεωρήσει τις καταχωρηθείσες διασαφήσεις άκυρες και να επιτρέψει την καταχώρηση νέων, ακόμα κι' αν είναι λανθασμένη ή παράνομη, έχει αποτελέσματα μέχρι την ανάκλησή της. Ουδέν στο διοικητικό φάκελο δεικνύει ότι υπήρξε μια τέτοια ανάκληση της απόφασης του λειτουργού, μέχρι τουλάχιστον της καταχώρησης των δεύτερων διασαφήσεων. Συνεπώς, ακόμα κι' αν η ακύρωση των διασαφήσεων έγινε για λόγους που δεν επιτρέπει η σχετική νομοθεσία, η ακύρωση δεν παύει να παράγει αποτελέσματα.
Η παρούσα περίπτωση δεν είναι η περίπτωση του Άρθρου 48 του Ν.94(Ι)/2004, σύμφωνα με τις πρόνοιες του οποίου σε περίπτωση κατά την οποία οποιοδήποτε πρόσωπο παραλείπει να υποβάλει διασάφηση που απαιτείται ή δεν τηρεί τα αναγκαία αρχεία, βιβλία, έγγραφα ή στοιχεία ή δεν παρέχει τις αναγκαίες διευκολύνσεις για επαλήθευση των στοιχείων της διασάφησης ή όταν κριθεί ότι η διασάφηση που υποβλήθηκε είναι ελλιπής ή περιέχει σφάλματα, ο Διευθυντής δύναται να βεβαιώσει το ποσό της τελωνειακής οφειλής, ασκώντας κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο την κρίση του.
Οι αιτητές στην παρούσα περίπτωση υπέβαλαν την ορθή διασάφηση μετά την ακύρωση της λανθασμένης και συνεπώς δεν μπορεί να λεχθεί ότι υπέβαλαν ελλιπή ή εσφαλμένα στοιχεία. Έτσι δεν τυγχάνει εφαρμογής το Άρθρο 52(1) για την επιβολή επιβάρυνσης ίσης προς το 10% του ποσού που βεβαιώθηκε για δασμό ή φόρο, ο οποίος εκ των υστέρων βεβαιώθηκε.
Δεν είναι ορθή η θέση των καθ' ων η αίτηση ότι σε μεταγενέστερο έλεγχο μεταξύ των διασαφήσεων που ζητήθηκε η ακύρωση και αυτών που αντικαταστάθηκαν, διαπιστώθηκε να προκύπτει θετική διαφορά στο οφειλόμενο ποσό φόρου κατανάλωσης. Οι πρώτες διασαφήσεις είχαν ακυρωθεί γιατί περιείχαν εκ παραδρομής ανακριβή στοιχεία και αντικαταστάθηκαν, θυμίζουμε πάντα, ύστερα από σχετική άδεια της διοίκησης, από ορθές διασαφήσεις.
Ακόμα κι αν δεν ήταν όμως έτσι τα πράγματα και ο λειτουργός απλώς είχε ανεχτεί την καταχώρηση των δεύτερων διασαφήσεων, προκύπτει θέμα παραβίασης της καλής πίστης του διοικουμένου και των αρχών της χρηστής διοίκησης. Η διοίκηση, μέσω του λειτουργού της, είχε δώσει τη σαφή εντύπωση στους αιτητές ότι οι πρώτες τους διασαφήσεις είχαν αποσυρθεί και αντικατασταθεί με τις δεύτερες. Η διοίκηση δεν μπορεί να ενεργεί με ασυνεπή και αντιφατικό και εν πολλοίς κακόπιστο τρόπο, ούτως ώστε να προσβάλλεται η αρχή της καλής πίστης (βλέπε μεταξύ άλλων Tasmi Trading Co Ltd v. Republic (1988) 3(B) C.L.R. 782, Δημοκρατία κ.ά. v. Ιερωνυμίδη κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 286, Γεωργιάδης v. Α.Η.Κ. (1996) 3 Α.Α.Δ. 249).
Η παρούσα υπόθεση ξεπερνά ακόμα και τα όρια της παραβίασης της καλής πίστης. Παρά το μικρό ύψος του ποσού, οι καθ' ων η αίτηση προσπάθησαν να εφαρμόσουν τη νομοθεσία με τρόπο εξοντωτικό. Αναφέρομαι στη νοοτροπία της διοίκησης η οποία, ελπίζω, μόνο από υπερβάλλοντα ζήλο θέλησε να επιβάλει ουσιαστικά ένα χαράτσι σε διοικούμενο, ο οποίος εγκαίρως, επιμελώς και με κάθε νομιμότητα, προσέτρεξε να διορθώσει ένα απλό τυπογραφικό λάθος σε διασάφηση. Οι νόμοι και οι κανονισμοί δεν μπορούν να εφαρμόζονται με αυτή τη στενόμυαλη και μικρόψυχη πολιτική η οποία μόνο δικαιολογημένη πικρία δημιουργεί στον πολίτη και καθόλου σεβασμό προς τη διοίκηση.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώνεται, με έξοδα τα οποία θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή, πλέον Φ.Π.Α.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.