ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
(2009) 4 ΑΑΔ 190
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1299/2007)
31 Μαρτίου, 2009
[Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 25, 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΚΟΣΜΑΣ ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ,
2. ΑΝΔΡΕΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ,
3. ΒΑΣΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ,
Αιτητές,
v.
ΔΗΜΟΥ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ,
Καθ' ου η Αίτηση.
_________________________
Αγνή Ευσταθίου Νικολετοπούλου (κα), για Ευστάθιο Κ. Ευσταθίου, για τους Αιτητές.
Χρ. Χριστοφίδης, για Λ. Παπαφιλίππου, για τον Καθ' ου η Αίτηση.
_____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Οι αιτητές, με την παρούσα προσφυγή, ζητούν δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση του Δήμου Αγίας Νάπας, (ο «Δήμος»), ημερομηνίας 27/6/2007, με την οποία αίτημά τους για ανανέωση της άδειας παροχής διευκολύνσεων στην παραλιακή περιοχή «Λούκκος του Μάντη», στην Αγία Νάπα, απορρίφθηκε, είναι άκυρη, παράνομη και στερείται εννόμου αποτελέσματος.
Σύμφωνα με τα γεγονότα της αίτησης και της ένστασης, τα οποία δεν αμφισβητούνται, οι αιτητές, από ετών, ασχολούνται με θαλάσσια αθλήματα. Ο αιτητής αρ. 3 υπέβαλε, στις 16/6/2004, μετά που τέθηκε σε ισχύ - (30/1/2004) - ο Ν. 3(Ι)/2004 - περί Προστασίας της Παραλίας Νόμος, ΚΕΦ. 59, (όπως τροποποιήθηκε), (ο «Νόμος»), αίτηση για εξασφάλιση άδειας παροχής διευκολύνσεων επί της παραλίας της Αγίας Νάπας, σύμφωνα με το ΄Αρθρο 5Θ εδάφιο (2) του Νόμου. Το αίτημά του εγκρίθηκε και, την 1/7/2004, εκδόθηκε επ' ονόματί του η σχετική άδεια. Αφορούσε την παροχή διευκολύνσεων στην παραλιακή περιοχή «Κατσαρκάς» και, συγκεκριμένα, στην περιοχή «Λούκκος του Μάντη».
Σημειώνεται ότι, στις 24/5/2004, ο Δήμος αποφάσισε όπως στην περιοχή «Κατσαρκάς» κατασκευαστεί δίαυλος και κατέγραψε προφορικό αίτημα των αιτητών αρ. 2 και 3 για μετακίνησή τους εκτός της ζώνης Προστασίας των Λουομένων.
Στη συνέχεια, οι αιτητές εξασφάλισαν διαδοχικά ανανέωση της άδειάς τους για τη συγκεκριμένη περιοχή, αρχικά μέχρι 31/12/2005 και, ακολούθως, μέχρι 31/12/2006. Οι άδειες αυτές αφορούσαν την περιοχή «Κατσαρκά, Λούκκος του Μάντη», έναντι της Παιδικής Στέγης, εκτός της Περιοχής Λουομένων. Νέο αίτημά τους υποβλήθηκε στις 12/6/2007 για ανανέωση της άδειάς τους στην ίδια περιοχή, εξετάστηκε υπό το φως γνωμάτευσης του νομικού συμβούλου του Δήμου και απορρίφθηκε. Αφέθηκε, όμως, ανοικτό το ζήτημα εξεύρεσης παραλιακών περιοχών για έκδοση νέων αδειών παροχής διευκολύνσεων, οι οποίες θα υποβάλλονταν προς έγκριση στην Κεντρική Επιτροπή Παραλιών. Οι αιτητές, ειδοποιήθηκαν σχετικά, με επιστολή προς τους συνηγόρους τους, ημερομηνίας 28/6/2007, το περιεχόμενο της οποίας έχει ως εξής:-
«Αναφέρομαι στην επιστολή σας με ημερομηνία 20.6.07, σχετικά με αίτημα των πελατών σας Κ. Μαρουδή, Α και Β. Χαραλάμπους για ανανέωση της άδειας παροχής διευκολύνσεων επί της παραλιακής περιοχής 'Λούκκος του Μάντη' και συγκεκριμένα έναντι της παιδικής στέγης και σας πληροφορώ ότι το Δημοτικό Συμβούλιο Αγίας Νάπας σε συνεδρία του ημερομηνίας 27.6.07, αφού έλαβε υπόψη τόσο τα δεδομένα της υπόθεσης σας και την παράτυπη διαδικασία που χορηγήθηκαν κατά τα προηγούμενα έτη οι άδειες παροχής διευκολύνσεων όσο και το γεγονός ότι οι πελάτες σας δεν θεωρούνται 'νόμιμοι δικαιούχοι αδείας' καθώς επίσης και την σχετική γνωμάτευση του νομικού συμβούλου του Δήμου μας ομόφωνα αποφασίσθηκε η μη παραχώρηση άδειας παροχής διευκολύνσεων.»
Οι αιτητές αμφισβητούν τη νομιμότητα της πιο πάνω απόφασης, για διάφορους λόγους, τους οποίους, με τη γραπτή αγόρευση της συνηγόρου τους, αναπτύσσουν.
Προτού αναφερθώ στους λόγους ακύρωσης, θεωρώ χρήσιμο να παραθέσω το καταληκτικό μέρος της γνωμάτευσης, την οποία είχε ενώπιόν του ο Δήμος, ως και σχετικά αποσπάσματα από τα πρακτικά της επίδικης συνεδρίας του Δημοτικού Συμβουλίου Αγίας Νάπας, (το «Δημοτικό Συμβούλιο»), ημερομηνίας 27/6/2007, για τα οποία υπάρχει ισχυρισμός ότι αυτά επιδρούν στη νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης:-
Γνωμάτευση:-
«΄Ολες οι πιο πάνω άδειες εκδόθηκαν σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 5Θ εδάφιο 2 του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου Κεφ. 59 ως έχει τροποποιηθεί. Το άρθρο 5Θ(1)(β) αναφέρει ότι άδειες για παροχή διευκολύνσεων χορηγούνται από την οικεία αρχή σε πρόσωπα μετά από προσφορές.
Το εδάφιο 2 του άρθρου 5Θ αναφέρει τα πιο κάτω:
'(β) ΄Αδειες για παροχή διευκολύνσεων χορηγούνται από την οικεία αρχή σε πρόσωπα, έπειτα από προσφορές.
(2)(α) Χωρίς να επηρεάζονται οι πρόνοιες του σχεδίου και οι πρόνοιες του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου, άδεια παροχής διευκολύνσεων ή υπηρεσιών σε δικαιούχους άδειας παραχωρείται χωρίς προσφορές, σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις του άρθρου 5Η και των δυνάμει του παρόντος Νόμου εκδιδόμενων Κανονισμών:
Νοείται ότι το δικαίωμα παραχώρησης άδειας στους δικαιούχους άδειας χωρίς προσφορές παύει να ισχύει, στην περίπτωση άδειας παροχής διευκολύνσεων μετά παρέλευση επτά ετών από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου και στην περίπτωση άδειας παροχής υπηρεσιών μετά παρέλευση δύο ετών από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου.'
Από την πιο πάνω πρόνοια του εδαφίου 2 είναι η θέση μου ότι τα πρόσωπα που δικαιούνται να αιτηθούν και τους παραχωρηθεί άδεια διευκολύνσεων χωρίς προσφορές είναι 'οι δικαιούχοι άδειας'. Το ποιος είναι δικαιούχος άδειας είναι ο αναφερόμενος στην ερμηνεία του άρθρου 2 του ιδίου Νόμου που έχει ως εξής:
''δικαιούχος άδειας' σημαίνει το πρόσωπο το οποίο κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του περί Προστασίας της Παραλίας (τροποποιητικού) Νόμου του 2004 κατείχε και εξακολουθεί να κατέχει άδεια παροχής διευκολύνσεων ή υπηρεσιών που του χορηγήθηκε από την οικεία αρχή, το όνομα του οποίου δημοσιεύεται σε κατάλογο που βρίσκεται αναρτημένος προς επιθεώρηση από το κοινό στα γραφεία της Αρχής Τοπικής Διοίκησης.'
Ο τροποιητικός νόμος του 2004 (Ν.3(Ι)/2004) δημοσιεύθηκε στις 30/1/04. Στην δημοσίευση του Νόμου δεν αναφέρεται συγκεκριμένη ημερομηνία που τίθεται ο Νόμος σε ισχύ. Το άρθρο 7 του περί Ερμηνείας Νόμου Κεφ. 1 προβλέπει ότι εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά κατά την δημοσίευση του Νόμου στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ο Νόμος θα ισχύει και θα τίθεται σε ισχύ κατά την ημερομηνία της δημοσίευσης του. Κατά συνέπεια η ισχύς του Ν.3(Ι)/2004 αρχίζει από 30/1/2004.
Ο κ Χαραλάμπους απέκτησε την 1η άδεια του σύμφωνα με τα στοιχεία που μου αποστείλατε στις 1/7/04. Κατά συνέπεια κατά τον χρόνο που τέθηκε σε εφαρμογή ο τροποποιητικός νόμος του 2004 ο κ Χαραλάμπους δεν ήταν δικαιούχος άδειας. Επίσης από τα στοιχεία που μου έχετε αποστείλει δεν φαίνεται πουθενά ότι το όνομα του έχει δημοσιευθεί στον σχετικό κατάλογο των προσώπων που είναι 'δικαιούχοι άδειας' και κατά συνέπεια απουσιάζει και το δεύτερο συστατικό στοιχείο που θα τον καθιστούσε αδειούχο άδειας και κατά συνέπεια θα μπορούσε να αποταθεί για εξασφάλιση άδειας διευκολύνσεων χωρίς προσφορές.
Τέλος από το σημείωμα που μου έχετε αποστείλει φαίνεται ότι ο δίαυλος της παραλιακής περιοχής 'Κατσαρκάς' καταργήθηκε με απόφαση του Υπουργείου Συγκοινωνιών και ΄Εργων και παρά το αίτημα του Δήμου για διάνοιξη του αυτό δεν έχει γίνει μέχρι τώρα.
Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω είναι η εισήγηση μου ότι ο κ Χαραλάμπους δεν δικαιούται να ζητά άδεια παροχής διευκολύνσεων για τους πιο κάτω λόγους:
(i) Δεν είναι 'δικαιούχος άδειας' σύμφωνα με τις πρόνοιες του Ν.3(Ι)/2004 και
(ii) Η τοποθεσία για την οποία ζητά να του χορηγηθεί άδεια δεν είναι εγκεκριμένη ως 'δίαυλος' από το αρμόδιο Υπουργείο.»
Πρακτικά συνεδρίας ημερομηνίας 27/6/2007:-
«..., Ο Δήμαρχος ενημέρωσε τα Μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου ότι λήφθηκε η γνωμάτευση του νομικού συμβούλου του Δήμου κ. Χρ. Χριστοφίδη με ημερομηνία 15.5.07, αντίγραφο της οποίας δόθηκε σε όλα τα Μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, ζητώντας επί του θέματος τις απόψεις τους.
....................................................................................................................
Ο κ. Γ. Φιλής αφού ανάφερε ότι τους ανωτέρω αιτητές, τα τότε Δημοτικά Συμβούλια τους ανέχθηκαν εδώ και τόσα χρόνια, πιθανόν να έχουν κάποια δικαιώματα, γι' αυτό ο ίδιος προσωπικά δεν μπορεί να αποφασίσει ή να εισηγηθεί κάτι χωρίς να είναι απόλυτα βέβαιος για την όλη υπόθεση.
....................................................................................................................
Ο κ. Γ. Καρούσος ανάφερε ότι οι πιο πάνω αιτητές εργάζονταν παράνομα είτε καλώς, είτε κακώς, αλλά με την ανοχή των τότε Δημοτικών Συμβουλίων. Δεν έχουν άλλη απασχόληση και σε περίπτωση λήψης αρνητικής απόφασης για μη έκδοση αδειών, είναι κρίμα οι οικογένειες τους γιατί με αυτή την απασχόληση τους επιβιώνουν τις οικογένειες τους, γι' αυτό προσωπική εισήγηση μου είναι όπως εξευρεθεί τρόπος να εκδοθούν οι άδειες, είτε με την διάνοιξη διαύλου π.χ. στην περιοχή 'Λούκκος του Μάντη' ώστε να ζητηθούν ή όχι προσφορές για την έκδοση νέων αδειών.
.............
Ο κ. Γρ. Γιασεμή ανάφερε ότι αυτοί οι άνθρωποι έκαναν έξοδα και λειτουργούσαν με κάποιο τρόπο εδώ και τόσα χρόνια την εργασία τους. Η ουσία είναι ότι σε περίπτωση που προβούμε στην έκδοση άδειας παροχής διευκολύνσεων θα παρανομήσουμε σύμφωνα βέβαια και με την γνωμάτευση του νομικού μας συμβούλου, γι' αυτό εισήγηση μου είναι όπως για φέτος να μην εκδοθεί άδεια, αλλά να κάνουμε μια υπέρβαση στην νομοθεσία, ώστε να τους ανεχθούμε να εργασθούν και φέτος γιατί επιβιώνουν και αυτοί οικογένειες με την εργασία αυτή, ώστε τον επόμενο χρόνο να προβούμε έγκαιρα στις νόμιμες διαδικασίες για να εκδοθούν νομότυπα οι απαιτούμενες άδειες.»
Η κ. Ευσταθίου, εκ μέρους των αιτητών, υπέβαλε ότι ο Δήμος, κατά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, θεώρησε ότι ήταν δεσμευμένος να υιοθετήσει την ουσιωδώς πεπλανημένη γνωμάτευση του νομικού του συμβούλου, γεγονός που τον εμπόδισε να ολοκληρώσει την έρευνά του για την υπόθεση.
Στην πιο πάνω θέση ο συνήγορος του Δήμου αντιτείνει ότι ολόκληρο το ιστορικό της υπόθεσης ήταν ενώπιόν του και το εξέτασε, προτού υιοθετήσει τη γνωμάτευση του νομικού του συμβούλου.
Ο πιο πάνω λόγος δεν ευσταθεί. Καθώς προκύπτει από το πρακτικό ημερομηνίας 27/6/2007, όλο το ιστορικό της υπόθεσης ήταν ενώπιον του Δημοτικού Συμβουλίου κατά τη λήψη της επίδικης απόφασης και ερευνήθηκε. Ο Δήμαρχος ενημέρωσε τα μέλη του για τη λήψη της γνωμάτευσης, αντίγραφο της οποίας είχε δοθεί σ' αυτά, και έγινε εκτενής συζήτηση κατά πόσο εδικαιολογείτο ή μη η παραχώρηση της αιτούμενης άδειας. Το κάθε μέλος διατύπωσε άποψη και φαίνεται από αυτές, όπως καταγράφονται, ότι όλα τα στοιχεία της υπόθεσης ήταν ενώπιόν τους και προβλημάτισαν, προτού ληφθεί η προσβαλλόμενη απόφαση. Στη θέση ότι ο Δήμος ενήργησε δέσμια δε βρίσκω έρεισμα. Από τη στιγμή που τον απασχόλησε κατά πόσο εδικαιολογείτο η παραχώρηση της επίδικης άδειας και αναζήτησε νομική καθοδήγηση, ορθά εξέτασε την περίπτωση υπό το φως της. Το γεγονός ότι την υιοθέτησε δεν οδηγεί, άνευ ετέρου, στο ότι άσκησε δέσμια τη διακριτική του ευχέρεια. Ο Δήμος, στην παρούσα περίπτωση, είχε ενώπιόν του τρία γεγονότα, για τα οποία οι αιτητές δεν έχουν αντίθετη άποψη: Πρώτο, ότι αυτοί δεν περιλαμβάνονταν στον κατάλογο των δικαιούχων άδειας, (ο «Κατάλογος»), δεύτερο, ότι η περιοχή για την οποία ζητούσαν να τους παραχωρηθεί η άδεια δεν ήταν εγκεκριμένη και, τρίτο, ότι, και μετά που τέθηκε σε εφαρμογή ο Ν. 3(Ι)/2004, είχε παραχωρηθεί σ' αυτούς άδεια. ΄Ολα αυτά τα εξέτασε υπό το φως της γνωμάτευσης, προτού καταλήξει. Αυτό που εξετάζεται σε μια προσφυγή είναι η νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης. Εφόσον η απόφαση κρίνεται νόμιμη, το γεγονός της υιοθέτησης της γνωμάτευσης δε διαδραματίζει οποιοδήποτε ρόλο - (βλ. Καραγιώργης κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1669).
΄Αλλος λόγος ακύρωσης, τον οποίο επικαλούνται οι αιτητές, αφορά την παραβίαση των αρχών της καλής πίστης και της μη αντιφατικής συμπεριφοράς της διοίκησης.
Ούτε ο πιο πάνω λόγος βρίσκω να ευσταθεί. Η παραχώρηση της συγκεκριμένης άδειας δε χωρεί αμφιβολία ότι δεν είναι αυτόματη. Μετά τη λήξη της, υποβάλλεται νέα αίτηση, η οποία εξετάζεται υπό το φως του ισχύοντος νομικού καθεστώτος και των υποστηρικτικών που την συνοδεύουν. Συνεπώς, καθήκον του Δήμου ήταν να εξετάσει εάν εδικαιολογείτο η παραχώρηση της άδειας σύμφωνα με το Νόμο. Το γεγονός ότι, με τα ίδια υποστηρικτικά, είχε προηγουμένως, για την ίδια περιοχή, εκδοθεί άδεια δεν ισοδυναμεί με παραβίαση της αρχής της καλής πίστης, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ισότητα στην παρανομία και ότι η διοίκηση, ακόμη και μετά πάροδο μακρού εύλογου χρόνου, μπορεί να ανακαλέσει απόφασή της, για συγκεκριμένους, βέβαια, λόγους, μεταξύ των οποίων είναι και λόγοι δημοσίου συμφέροντος - (βλ. Nicolas Yiangou and Another v. Republic (Minister of Commerce and Industry) (1976) 3 C.L.R. 101, 106 και ΄Αρθρο 54(2) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, (Ν. 158(Ι)/99)).
Στην Δημοκρατία ν. Μιχαηλίδη (2002) 3 Α.Α.Δ. 646, στην οποία παραπέμπει ο καθ' ου η αίτηση, σχετικά με το ζήτημα αυτό, αναφέρονται τα εξής:- (σελ. 649)
«Εναντίον της πρωτόδικης απόφασης ασκήθηκε η παρούσα έφεση. Οι εφεσείοντες υποστήριξαν ότι η κατάληξη του Δικαστηρίου για αντιφατική συμπεριφορά της διοίκησης δεν ευσταθεί, γιατί, ακόμα κι αν από την Επιτροπή είχε δοθεί, σε παρόμοια πρόνοια σχεδίου υπηρεσίας, διαφορετική ερμηνεία στο συγκεκριμένο προσόν, η αρχή της απαγόρευσης επίδειξης αντιφατικής συμπεριφοράς από τη διοίκηση δεν θα μπορούσε να οδηγήσει είτε στην παρανομία, είτε στη συνέχισή της.
Το επιχείρημα των εφεσειόντων ευσταθεί. Δεν παραγνωρίζουμε ότι η ερμηνεία των σχεδίων υπηρεσίας αποτελεί ευθύνη του διορίζοντος οργάνου. ΄Ομως, οι πρόνοιες του επιδέχονται μόνο μία ερμηνεία. Αν συγκεκριμένη ερμηνεία έχει θεωρηθεί εύλογη δεν χωρεί δεύτερη, διαφορετική, αντιμετώπιση των ιδίων προσόντων. Με δικαιολογία την αρχή της μη αντιφατικής συμπεριφοράς της διοίκησης, δεν θα μπορούσε η Επιτροπή να οδηγηθεί σε παρανομία ή στη συνέχισή της. Ισότητα στην παρανομία δεν νοείται (Νεοκλέους κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 830/96 κ.ά., ημερ. 11.11.1998).»
Στην περίπτωση των αιτητών, ο Δήμος είχε καθήκον να εφαρμόσει το Νόμο.
Οι αιτητές, επικαλούμενοι τα πρακτικά ημερομηνίας 27/6/2007, υπέβαλαν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε πεπλανημένα. Συγκεκριμένα, καίτοι δεν ήταν ομόφωνη, καταγράφεται στο πρακτικό ως ομόφωνη.
΄Εχω ήδη παραθέσει τα σχόλια και τις απόψεις τριών εκ των εννιά μελών του Συμβουλίου, τα οποία οι αιτητές υποστηρίζουν ότι δεν αντιτάχθηκαν στην έκδοση της επίδικης άδειας. Τα υπόλοιπα μέλη δεν υπάρχει αμφισβήτηση ότι τάχθηκαν υπέρ της απόρριψης της αίτησης. Μελέτη της τοποθέτησης του μέλους Καρούσου, κάθε άλλο παρά οδηγεί στα όσα εισηγούνται οι αιτητές. Είναι φανερό, από το λεκτικό της, ότι το μέλος αυτό συνέδεσε τη θετική αντίκρισή του για έκδοση της άδειας με τη διάνοιξη διαύλου, η οποία, κατά τον ουσιώδη χρόνο, δεν υπήρχε, ενώ το μέλος Γιασεμή καθαρά τοποθετήθηκε υπέρ της απόρριψης της αίτησης. ΄Ο,τι εισηγείτο ήταν απλή ανοχή των αιτητών να εργαστούν χωρίς άδεια. Το μόνο μέλος, το οποίο δεν τοποθετήθηκε, ήταν ο Γ. Φιλής.
Είναι καλά γνωστό ότι και πλάνη να υπάρχει, την οποία, βέβαια, δε διαπιστώνω, αυτή δεν οδηγεί πάντοτε σε ακύρωση της απόφασης. Θα πρέπει η πλάνη να είναι ουσιώδης - (βλ. Kyriakos Kyriakou and the Republic of Cyprus, through The Public Service Commission (1966) 3 C.L.R. 876, σελ. 882) - και ουσιώδης είναι, όταν αυτή έχει επηρεάσει την απόφαση - (βλ. Παπαϊωάννου & άλλοι (Αρ.2) ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 713, 724).
Στην παρούσα περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέλη που τοποθετήθηκαν - (όλα πλην ενός) - τοποθετήθηκαν υπέρ της απόρριψης της αίτησης, η διατύπωση ότι η απόφαση ήταν ομόφωνη δεν είναι πεπλανημένη. Αλλά κι αν ακόμη θεωρηθεί πεπλανημένη, η πλάνη αυτή δεν είναι ουσιώδης, αφού δεν επηρεάζει το απορριπτικό αποτέλεσμα.
Υποστηρίζουν, περαιτέρω, οι αιτητές ότι οι αναφορές στην επιστολή ημερομηνίας 28/6/2007 προς τους συνηγόρους τους - ότι, δηλαδή, παράτυπα τα προηγούμενα χρόνια τους χορηγήθηκαν οι άδειες παροχής διευκολύνσεων και ότι οι ίδιοι δε θεωρούνται «νόμιμοι δικαιούχοι άδειας» - δεν αιτιολογούνται και, εν πάση περιπτώσει, ο Δήμος δε νομιμοποιείται να εγείρει τα πιο πάνω, αφού αυτά αποτελούν παραλείψεις του ιδίου, για τις οποίες αυτοί δεν ευθύνονται. Περαιτέρω, υποστηρίζουν ότι ο Δήμος δεν μπορεί να αγνοεί την ευνοϊκή κατάσταση που δημιουργήθηκε γι' αυτούς από παραλείψεις του.
Ούτε στα πιο πάνω οι αιτητές έχουν δίκαιο. Το παράτυπο της διαδικασίας με την οποία χορηγήθηκαν οι άδειες τα προηγούμενα χρόνια είναι γεγονός ότι δε διευκρινίζεται στην επιστολή ημερομηνίας 28/6/2007. Προκύπτει, όμως, και επεξηγείται με σαφήνεια στο φάκελο της υπόθεσης και, συγκεκριμένα, στη γνωμάτευση, η οποία υιοθετήθηκε. Οι αιτητές δεν αμφισβητούν ότι δεν ήταν εγγεγραμμένοι στον Κατάλογο και ούτε, άλλωστε, μπορούσαν, στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, να αμφισβητήσουν τη νομιμότητά του. Εάν παράνομα δε συμπεριλήφθηκαν σ' αυτόν, είχαν τη δυνατότητα, μετά την ανάρτησή του στα γραφεία της τοπικής διοίκησης - (΄Αρθρο 2 του Νόμου) - να τον προσβάλουν. Δεδομένων της μη περίληψης των αιτητών στον Κατάλογο, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Ν. 3(Ι)/2004, και του γεγονότος ότι η τοποθεσία, για την οποία εζητείτο η χορήγηση της άδειας, δεν ήταν εγκεκριμένη ως δίαυλος, ορθά ο Δήμος απέρριψε το αίτημα.
Τέλος, οι αιτητές ισχυρίζονται ότι παραβιάστηκε το δικαίωμα ακρόασής τους, το οποίο αναγνωρίζεται από το ΄Αρθρο 43 του Ν. 158(Ι)/99, παρέπεμψαν δε σχετικά στην απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας Ρ.Ι.Κ. κ.ά. ν. Κέττηρου κ.ά. (2007) 3 Α.Α.Δ. 555.
Έχει νομολογηθεί ότι το δικαίωμα του διοικουμένου να ακούγεται πριν από την έκδοση μιας διοικητικής πράξης που τον αφορά υπάρχει στις περιπτώσεις που το προβλέπει ο νόμος, ή όταν η επίδικη διοικητική πράξη αποτελεί, στην ουσία, επιβολή ποινής ή κυρώσεως, ή είναι τιμωρητικής ή πειθαρχικής φύσεως - (βλ. Παντελούρης ν. Υπ. Συμβουλίου (1991) 3 Α.Α.Δ. 78, 91 και Χατζηδημητρίου ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 361).
Στο σύγγραμμα του Π.Δ. Δαγτόγλου - "Γενικό Διοικητικό Δίκαιο", Τέταρτη Αναθεωρημένη Έκδοση, σελ. 289-290 - σε σχέση με το δικαίωμα του διοικουμένου να ακουστεί όταν αυτό δεν προβλέπεται από το νόμο, αναφέρονται τα εξής:-
«Από τα ανωτέρω προκύπτουν, επίσης, τρεις τουλάχιστον π ρ ο ϋ π ο θ έ σ ε ι ς της υποχρεώσεως της προηγούμενης ακροάσεως του ενδιαφερομένου, σε περίπτωση σιωπής του νόμου.
Η πρώτη προϋπόθεση είναι ότι η διοικητική ενέργεια ή το διοικητικό μέτρο είναι ε π ι β α ρ υ ν τ ι κ ό για τα δικαιώματα ή συμφέροντα του ιδιώτη και μάλιστα επιφέρει θετική βλάβη στα υπάρχοντα δικαιώματα ή συμφέροντά του.
Η δεύτερη προϋπόθεση είναι ότι η βλάβη π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι α π ό τ ο ί δ ι ο τ ο δ ι ο ι κ η τ ι κ ό μ έ τ ρ ο και είναι αποτέλεσμα ασκήσεως δ ι α κ ρ ι τ ι κ ή ς ε υ χ έ ρ ε ι α ς της διοικήσεως. Αν προέρχεται απ' ευθείας από τον νόμο ως «αυτόματη» έννομη συνέπειά του, ενώ στην διοίκηση δεν απομένουν παρά «δέσμιες» ενέργειες, η προηγούμενη ακρόαση δεν απαιτείται, γιατί είναι άσκοπη, αφού δεν μπορεί να επηρεάσει την απόφαση της διοικήσεως*.
Η τρίτη προϋπόθεση είναι ότι ο ενδιαφερόμενος δ ε ν ε ί χ ε ή δ η τ η ν ε υ κ α ι ρ ί α να εκθέσει στην διοίκηση τις απόψεις του. ...»
Στην παρούσα περίπτωση, οι αιτητές, με την υποβολή της αίτησής τους, είχαν την ευκαιρία και εξέθεσαν όλα τα γεγονότα που αφορούσαν την υπόθεσή τους. Επομένως, δε στερήθηκαν του δικαιώματος ακρόασης, όπως τώρα διατείνονται. Η διακριτική ευχέρεια του Δήμου ασκήθηκε κατ' εφαρμογή του νόμου, στη βάση όσων οι αιτητές υπέβαλαν με την αίτησή τους.
Η προσφυγή απορρίπτεται, με €800,00 έξοδα, υπέρ του καθ' ου η αίτηση.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με βάση το ΄Αρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Ε. Παπαδοπούλου,
Δ.
/ΜΠ