ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
(2008) 4 ΑΑΔ 603
23 Ιουλίου, 2008
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 2155/2006)
Αναθεωρητική Δικαιοδοσία ― Προσφυγή κατά παραλείψεως απάντησης, κατ' επίκληση του Άρθρου 29 του Συντάγματος ― Προϋποθέσεις παραδεκτού ― Δεν επληρούντο στην κριθείσα περίπτωση.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Προσφυγή κατά παραλείψεως οφειλόμενης ενέργειας ― Προϋποθέσεις βασιμότητας από τη νομολογία ― Δεν συνέτρεχαν στην κριθείσα περίπτωση ― Περιστάσεις.
Ο αιτητής προσέφυγε κατά της παράλειψης των καθ' ων η αίτηση, να του παραχωρήσουν δύο προσαυξήσεις του μισθού του, παραπονούμενος ταυτόχρονα και για την παράλειψή τους να απαντήσουν στα σχετική γραπτά διαβήματά του.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Η επίκληση του Άρθρου 29 προϋποθέτει την ύπαρξη δύο προϋποθέσεων: (α) Το αντικείμενο της αίτησης πρέπει να βρίσκεται μέσα στη δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου με βάση το Άρθρο 146.1 του Συντάγματος και (β) Να μην συμπροσβάλλεται μαζί με την ισχυριζόμενη παράλειψη και η νομιμότητα τελικής απόφασης.
Στην παρούσα περίπτωση, όπως προκύπτει από το αιτητικό της αίτησης, τα νομικά σημεία και τα δικόγραφα των αγορεύσεων του, ο αιτητής προσβάλλει εκτός από την παράλειψη απάντησης των επιστολών του βάσει του Άρθρου 29 και τη "σιωπηρή άρνηση" του καθ' ου η αίτηση να ικανοποιήσει το αίτημά του. Δηλαδή προχωρεί και αμφισβητεί με την επιχειρηματολογία του για άνιση μεταχείριση, τη νομιμότητα τελικής, αρνητικής όπως την παρουσιάζει ο ίδιος, απόφασης. Το αποτέλεσμα, είναι ότι η προσφυγή δεν μπορεί να προχωρήσει, αναφορικά με την ισχυριζόμενη παράλειψη με βάση το Άρθρο 29 του Συντάγματος.
2. Ο αιτητής εισηγείται, ότι ο καθ' ου η αίτηση είχε υποχρέωση για λόγους ισότητας να του παραχωρήσει τη ζητούμενη μισθολογική αναπροσαρμογή και ότι η σχετική παράλειψη συνιστά παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας. Όμως ο αιτητής δεν έχει υποδείξει τη συγκεκριμένη σαφή διάταξη που ρυθμίζει το επίδικο αίτημα, η οποία θα υποχρέωνε τον καθ' ου η αίτηση να υιοθετήσει συγκεκριμένη ενέργεια για τη ρύθμισή του. Όπως έχει καθιερωθεί νομολογιακά, ο όρος "παράλειψη" μέσα στην έννοια του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος, εξυπακούει παράλειψη οποιουδήποτε οργάνου να προβεί σε ενέργεια επιβαλλόμενη ρητά από το Νόμο.
3. Στην παρούσα περίπτωση, ο αιτητής απέτυχε να προσδιορίσει ποια ήταν η επιβαλλόμενη ενέργεια της διοίκησης, η οποία θα έπρεπε να εφαρμοστεί από τον καθ' ου η αίτηση. Η απόφαση του καθ' ου η αίτηση της 20/5/1987, είναι σαφής ως προς το ότι οι κατέχοντες τη θέση Τμηματάρχη κατά τον ουσιώδη χρόνο, θα κατείχαν την κλίμακα διορισμού τους πάνω σε προσωπική βάση, η οποία ήταν πιο ψηλή από την κλίμακα των νέων Τμηματαρχών. Με την αναπροσαρμογή που αποφασίστηκε στις 13/7/2005 η κλίμακα Α14 των Διευθυντών/Τμηματαρχών επεκτάθηκε κατά δύο προσαυξήσεις, ενώ στον αιτητή δόθηκε η διαφορά της προσωπικής μισθολογικής κλίμακας που κατείχε στις 13/7/2005 μέχρι τη δεύτερη προσαύξηση, με αποτέλεσμα να εξισωθεί με τους υπόλοιπους Τμηματάρχες. Επομένως δεν υπήρχε άλλη υποχρέωση του καθ' ου η αίτηση να προβεί σε ενέργειες με βάση το Άρθρο 28 του Συντάγματος και γι' αυτό το λόγο η παράλειψή του να αποδεχθεί το αίτημα για δύο επιπλέον προσαυξήσεις, δεν συνιστά εκτελεστή πράξη.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Djirkalli v. Republic, 1 R.S.C.C. 36,
P.A. College Ltd v. Δημοκρατίας (1997) 4 Α.Α.Δ. 1144,
Christoforou v. Municipal Committee of Ay. Dhometios (1987) 3 C.L.R. 1464,
Γεωργίου ν. Δήμου Λεμεσού (1991) 4 Α.Α.Δ. 2508,
Kyriakides v. Republic (1961) 1 R.S.C.C. 68,
Theofilou v. Improvement Board Yermasoyia (1985) 3 C.L.R. 2016,
Pierides a.ο. v. Paphos Municipality (1986) 3 C.L.R. 1788,
Κουκουνίδης ν. Ρ.Ι.Κ. (2002) 4 Α.Α.Δ. 749,
Τρύφωνος ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 428/00, ημερ. 15.3.2001,
Δήμος Λάρνακος ν. Mobil Oil Cyprus Ltd (1995) 3 Α.Α.Δ. 400.
Προσφυγή.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.
Π. Πολυβίου, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Ο Χρύσανθος Χατζηϊωάννου (αιτητής) ζητά την κήρυξη ως άκυρης (α) της παράλειψης του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου (καθ' ου η αίτηση) να του παραχωρήσει δύο προσαυξήσεις της κλίμακας Α14 αναδρομικά από 1/1/2002, (β) της παράλειψης του καθ' ου η αίτηση να απαντήσει στα σχετικά γραπτά διαβήματά του και (γ) δήλωση του Δικαστηρίου πως οτιδήποτε έχει παραλειφθεί, "να διαταχθεί να γίνει".
(α) Τα γεγονότα.
Ο αιτητής προσλήφθηκε στο Ρ.Ι.Κ. στις 18/4/1977 ως Ανώτερος Μηχανικός στις Τεχνικές Υπηρεσίες και από 1/5/1986 διορίσθηκε στη θέση του Τμηματάρχη Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Θαλάμων με μισθό Λ.Κ.5.234 και από 1/12/1986, Λ.Κ.5.343 στην κλίμακα Λ.Κ.3.936Χ201-5.745Χ224-6.865. Σύμφωνα με τη "σημείωση" του εγγράφου της προσφοράς διορισμού που αποδέκτηκε ο αιτητής στην κλίμακα της θέσης που διορίστηκε δεν παραχωρούνται ειδικές προσαυξήσεις.
Στις 20/5/1987 ο τότε Γενικός Διευθυντής του καθ' ου η αίτηση κοινοποίησε στους Διευθυντές/Τμηματάρχες την πιο κάτω επιστολή:
"Σας πληροφορώ ότι το Συμβούλιο του Ιδρύματος, αφού μελέτησε το θέμα της εναρμόνισης των μισθολογικών κλιμάκων των Τμηματαρχών του Ιδρύματος με τις κλίμακες "A" της Δημόσιας Υπηρεσίας καθώς και με τις υπόλοιπες μισθολογικές κλίμακες του Ιδρύματος, καθόρισε τη μισθολογική κλίμακα των Τμηματαρχών στην Α-14 (£5.294 Χ 228 - 6.662).
Οι κατέχοντες σήμερα θέση Τμηματάρχη διατηρούν την κλίμακα £3.936 Χ 201 - 5.745 Χ 224 - 6.865 πάνω σε προσωπική βάση."
Η πιο πάνω ρύθμιση επηρέαζε 13 Τμηματάρχες, μεταξύ των οποίων και τον αιτητή. Στις 13/7/2005 το Διοικητικό Συμβούλιο του καθ' ου η αίτηση αποφάσισε την αναπροσαρμογή των μισθών των υπαλλήλων του με βάση το αναθεωρημένο κρατικό μισθολόγιο που εφαρμόστηκε και στους υπόλοιπους ημικρατικούς οργανισμούς από 1/1/2002.
Ο αιτητής ζήτησε την παραχώρηση δύο πρόσθετων προσαυξήσεων στην προσωπική κλίμακα που κατείχε και ο Γενικός Διευθυντής ζήτησε την άποψη του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού του Υπουργείου Οικονομικών. Η θέση του Διευθυντή του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού ήταν η ακόλουθη:
"Έχω οδηγίες να αναφερθώ στην επιστολή σας με αρ. φακ. Γ.Δ.14/2005 και ημερ. 7/10/2005, σχετικά με το πιο πάνω θέμα, και να σας πληροφορήσω ότι με τον περί Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού Νόμο (Αρ.8) του 2002 (Ν.42(ΙΙ)/2002) η μισθοδοσία των θέσεων με Κλίμακα Α14 αναθεωρήθηκε στην Κλίμακα Α14 επεκτεινόμενη κατά δύο προσαυξήσεις. Λαμβανομένου τούτου υπόψη σε αντίστοιχη, με αυτήν του κ. Χατζηϊωάννου περίπτωση στη Δημόσια Υπηρεσία, δεν θα υιοθετείτο ευνοϊκότερη ρύθμιση από την παραχώρηση της τότε ισχύουσας Κλ. Α14 επεκτεινόμενης κατά δύο προσαυξήσεις (£5.294 Χ 228 - £7.118), η οποία από 1/7/2005 μετατράπηκε σε Κλ. Α14(ii) (£24.470 Χ 1.054 - £32.902) με τον περί Αναδιαρθρώσεως του Κρατικού Μισθολογίου (Ενσωμάτωση Γενικών Αυξήσεων και Μέρους του Τιμαριθμικού Επιδόματος και Ρύθμιση Άλλων Συναφών Θεμάτων) Νόμο."
Επειδή η Διεύθυνση του καθ' ου η αίτηση δεν προχώρησε στην παραχώρηση οποιασδήποτε αύξησης πέραν της κλίμακας Α14+2 στον αιτητή, ο αιτητής συνέχισε να απευθύνει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου και στο Γενικό Διευθυντή του καθ' ου η αίτηση το αίτημά του, τόσο προσωπικά, μέσω δικηγόρου όσο και μέσω της Συντεχνίας Διευθυντικού Προσωπικού (ΣΥ.ΔΙ.ΠΡΟ) Ρ.Ι.Κ., ισχυριζόμενος ότι η παραχώρηση στους υπόλοιπους Διευθυντές/Τμηματάρχες των δύο πρόσθετων προσαυξήσεων στις κλίμακες Α14 που κατείχαν, από 1/1/2002, δημιουργούσε άνιση μεταχείριση σε βάρος του, γιατί η ανώτατη βαθμίδα της κλίμακας του αιτητή κατά τον ουσιώδη χρόνο ήταν πιο ψηλή από αυτήν της Α14 και δεν ήταν προσωπική, με αποτέλεσμα να ωφεληθεί με λιγότερη αύξηση από τους υπόλοιπους συναδέλφους του.
Στις 8/11/2006 ο αιτητής προχώρησε στην καταχώριση της παρούσας προσφυγής ζητώντας μεταξύ άλλων όπως κηρυχθούν ως άκυρες οι σχετικές παραλείψεις (α) και (β) που έχουν αναφερθεί πιο πάνω.
(β) Οι λόγοι της προσφυγής.
Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι η παράλειψη του καθ' ου η αίτηση να απαντήσει στις έξι συνολικά επιστολές που είχαν αποσταλεί στη Διεύθυνση του καθ' ου η αίτηση μεταξύ 26/4/2005 - 9/5/2006, συνιστούν παραβίαση του Άρθρου 29 του Συντάγματος και των παρεμφερών Άρθρων 33-36 και 38 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(Ι)/99 όπως έχει τροποποιηθεί). Επιπρόσθετα έχει υποβληθεί ότι η παράλειψη του καθ' ου η αίτηση να αποδεχθεί το αίτημα του για την παραχώρηση δύο προσαυξήσεων της κλίμακας Α14 αναδρομικά από την 1/1/2002, συνιστά παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας την οποία επέβαλλε η αρχή της ίσης μεταχείρισης (Άρθρο 28 του Συντάγματος), ούτως ώστε να μην περιέλθει ο αιτητής σε μειονεκτική θέση έναντι των άλλων Τμηματαρχών των οποίων η κλίμακα αναβαθμίστηκε.
Εκ μέρους του καθ' ου η αίτηση υποβλήθηκε προδικαστική ένσταση ότι ο αιτητής στερείται εννόμου συμφέροντος προσβολής της παράλειψης της διοίκησης να απαντήσει έγκαιρα στο αίτημά του, επειδή ταυτόχρονα προσβάλλεται και η απόρριψη του αιτήματος με λόγους που αφορούν στην ουσία του θέματος (άνιση μεταχείριση του αιτητή). Επιπρόσθετα υποβλήθηκε ότι δεν υπάρχει στην παρούσα περίπτωση παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας γιατί ο καθ'ου η αίτηση δεν είχε οποιαδήποτε υποχρέωση ή θετικό καθήκον να προβεί σε συγκεκριμένη ενέργεια.
(γ) Το αιτητικό της προσφυγής.
Στο αιτητικό της προσφυγής ο αιτητής ζητά την ακύρωση της παράλειψης του καθ' ου η αίτηση να ικανοποιήσει το μισθολογικό αίτημά του και να απαντήσει στις επιστολές του. Είναι έκδηλο ότι πρόκειται για λανθασμένη διατύπωση της ζητούμενης θεραπείας εφόσον όπως έχει νομολογιακά τονιστεί δεν είναι νοητή η κήρυξη παράλειψης ως άκυρης, ούτε δικαστικά δυνατή η έκδοση δήλωσης του Δικαστηρίου η οποία να κηρύττει παράλειψη διοικητικού οργάνου άκυρη, παρά τη διατύπωση που χρησιμοποιείται στο Άρθρο 146.4(γ) του Συντάγματος (βλ. Djirkalli v. Republic, 1 R.S.C.C. 36, P.A. College Ltd v. Δημοκρατίας (1997) 4 Α.Α.Δ. 1144, 1149, 1150). Η ορθή θεραπεία είναι η επιδίωξη μόνο δήλωσης ότι οτιδήποτε έχει παραληφθεί θα έπρεπε να είχε εκτελεστεί και η διοίκηση να καλείται να εκτελέσει παν το παραλειφθέν.
(δ) Η διοικητική παράλειψη και οι προεκτάσεις του Άρθρου 29 του Συντάγματος.
Το Άρθρο 29 του Συντάγματος κατοχυρώνει την υποχρέωση των διοικητικών οργάνων να απαντούν στα αιτήματα των πολιτών, που εξυπακούει τη διασφάλιση της γρήγορης και αιτιολογημένης εξέτασης τους. (Βλ. Christoforou v. Municipal Committee of Ay. Dhometios (1987) 3 C.L.R. 1464 και Γεωργίου ν. Δήμου Λεμεσού (1991) 4 Α.Α.Δ. 2508).
Η επίκληση του Άρθρου 29 προϋποθέτει την ύπαρξη δύο προϋποθέσεων: (α) Το αντικείμενο της αίτησης πρέπει να βρίσκεται μέσα στη δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου με βάση το Άρθρο 146.1 του Συντάγματος και (β) Να μην συμπροσβάλλεται μαζί με την ισχυριζόμενη παράλειψη και η νομιμότητα τελικής απόφασης.
Στην παρούσα περίπτωση, όπως προκύπτει από το αιτητικό της αίτησης, τα νομικά σημεία και τα δικόγραφα των αγορεύσεων του, ο αιτητής προσβάλλει εκτός από την παράλειψη απάντησης των επιστολών του βάσει του Άρθρου 29 και τη "σιωπηρή άρνηση" του καθ' ου η αίτηση να ικανοποιήσει το αίτημά του. Δηλαδή προχωρεί και αμφισβητεί με την επιχειρηματολογία του για άνιση μεταχείριση, τη νομιμότητα τελικής, αρνητικής όπως την παρουσιάζει ο ίδιος, απόφασης. Το αποτέλεσμα είναι ότι η προσφυγή δεν μπορεί να προχωρήσει αναφορικά με την ισχυριζόμενη παράλειψη με βάση το Άρθρο 29 του Συντάγματος. (Βλ. Phedias Kyriakides v. The Republic (1961) 1 R.S.C.C. 68, Theofilou v. Improvement Board of Yermasoyia (1985) 3 C.L.R. 2016, Pierides and others v. Paphos Municipality (1986) 3 C.L.R. 1788, Κουκουνίδης ν. Ρ.Ι.Κ. (2002) 4 Α.Α.Δ. 749 και Τρύφωνος ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 428/00 της 15/3/2001).
(ε) Παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας.
Ο αιτητής εισηγείται ότι ο καθ'ου η αίτηση είχε υποχρέωση για λόγους ισότητας να του παραχωρήσει τη ζητούμενη μισθολογική αναπροσαρμογή και ότι η σχετική παράλειψη συνιστά παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας. Όμως ο αιτητής δεν έχει υποδείξει τη συγκεκριμένη σαφή διάταξη που ρυθμίζει το επίδικο αίτημα, η οποία θα υποχρέωνε τον καθ'ου η αίτηση να υιοθετήσει συγκεκριμένη ενέργεια για τη ρύθμισή του. Όπως έχει καθιερωθεί νομολογιακά, ο όρος "παράλειψη" μέσα στην έννοια του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος εξυπακούει παράλειψη οποιουδήποτε οργάνου να προβεί σε ενέργεια επιβαλλόμενη ρητά από το Νόμο. Όπως τονίστηκε στη Δήμος Λάρνακος ν. Mobil Oil Cyprus Ltd (1995) 3 Α.Α.Δ. 400, 401:
"Παράλειψη διοικητικού οργάνου να εκπληρώνει καθήκον υπόκειται σε αναθεώρηση μόνο όπου αυτή συνίσταται στη μη εκπλήρωση θετικής υποχρέωσης την οποία επιβάλλει ο νόμος. Σ' εκείνη την περίπτωση, η αδράνεια ελέγχεται εφόσον η παράλειψη της Διοίκησης την εκτρέπει από το νομοθετημένο καθήκον της. Αυτή είναι η έννοια την οποία ενέχει ο όρος 'παράλειψη' στο Άρθρο 146.1 του Συντάγματος, γιατί μόνο σ' εκείνη την περίπτωση η παράλειψη είναι αφ' εαυτής παράγωγος εννόμων αποτελεσμάτων και, συνεπώς, εκτελεστή.
Η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου είναι σαφής ως προς τη φύση της παράλειψης διοικητικού οργάνου που μπορεί να αποτελέσει αυτοτελώς το αντικείμενο αναθεώρησης (βλ., μεταξύ άλλων, Mustafa Hamza Uludag ν. The Republic, 3 R.S.C.C. 131, The Police Association and Others v. Republic (1972) 3 C.L.R. 1."
Στην παρούσα περίπτωση ο αιτητής απέτυχε να προσδιορίσει ποια ήταν η επιβαλλόμενη ενέργεια της διοίκησης, η οποία θα έπρεπε να εφαρμοστεί από τον καθ' ου η αίτηση. Η απόφαση του καθ' ου η αίτηση της 20/5/1987 είναι σαφής ως προς το ότι οι κατέχοντες τη θέση Τμηματάρχη κατά τον ουσιώδη χρόνο θα κατείχαν την κλίμακα διορισμού τους πάνω σε προσωπική βάση, η οποία ήταν πιο ψηλή από την κλίμακα των νέων Τμηματαρχών. Με την αναπροσαρμογή που αποφασίστηκε στις 13/7/2005 η κλίμακα Α14 των Διευθυντών/Τμηματαρχών επεκτάθηκε κατά δύο προσαυξήσεις, ενώ στον αιτητή δόθηκε η διαφορά της προσωπικής μισθολογικής κλίμακας που κατείχε στις 13/7/2005 μέχρι τη δεύτερη προσαύξηση, με αποτέλεσμα να εξισωθεί με τους υπόλοιπους Τμηματάρχες. Επομένως δεν υπήρχε άλλη υποχρέωση του καθ'ου η αίτηση να προβεί σε ενέργειες με βάση το Άρθρο 28 του Συντάγματος και γι' αυτό το λόγο η παράλειψή του να αποδεχθεί το αίτημα για δύο επιπλέον προσαυξήσεις, δεν συνιστά εκτελεστή πράξη.
Η προσφυγή απορρίπτεται με €1.200 έξοδα σε βάρος του αιτητή.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.