|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2008) 4 ΑΑΔ 497
26 Ιουνίου, 2008
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ,
Αιτήτρια,
v.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΚΤΗΜΑΤΟΜΕΣΙΤΩΝ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 1231/2006)
Συνταγματικό Δίκαιο ― Η αρχή της ισότητας στο Άρθρο 28 του Συντάγματος ― Ερμηνεία από τη νομολογία ― Κατά πόσο οι πρόνοιες του περί Κτηματομεσιτών Νόμου του 2004 (Ν.273(Ι)/04), αντίκεινται στην αρχή της ισότητας.
Κτηματομεσίτες ― Εγγραφή στο Μητρώο ― Περιστάσεις, υπό τις οποίες η απόρριψη αιτήματος εγγραφής αιτητή στην εξετασθείσα υπόθεση, κρίθηκε πάσχουσα, λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας.
Η αιτήτρια προσέφυγε κατά της απόρριψης του αιτήματός της, για εγγραφή στο Μητρώο Εγγραφής Κτηματομεσιτών.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Όπως τονίστηκε επανειλημμένως από τη νομολογία, ο όρος «ίσοι ενώπιον του νόμου» και η απαγόρευση «δυσμενούς διάκρισης» στο Άρθρο 28.1 του Συντάγματος, δε μεταδίδει την έννοια της ακριβούς αριθμητικής ισότητας, αλλά διασφαλίζει μόνον από την αυθαίρετη διάκριση και δεν αποκλείει εύλογες διακρίσεις. Στην προκειμένη περίπτωση, το σχετικό κριτήριο του Νόμου 273(Ι)/2004 είναι εύλογο και εισήχθηκε για να ρυθμίσει μεταξύ άλλων θέματα εγγραφής κτηματομεσιτών για το δημόσιο καλό. Δεν υπάρχει οτιδήποτε το αυθαίρετο στο νέο Νόμο, εφόσον προβλέπεται ίση μεταχείριση όλων, χωρίς να δημιουργεί διαφορετική μεταχείριση ή διάκριση ορισμένων προσώπων έναντι άλλων. Το ότι ο προηγούμενος Νόμος είχε διαφορετικές πρόνοιες, δεν μπορεί να οδηγήσει σε διαπίστωση ανισότητας, εφόσον η νομοθετική διαφοροποίηση κριτηρίων εισδοχής, δε δημιουργεί αυτόματα δυσμενή διάκριση ή ανισότητα.
2. Το βάρος απόδειξης ότι η Αιτήτρια κατείχε τα προσόντα και τηρούσε τις προϋποθέσεις του Νόμου, το είχε η ίδια.
Είναι φανερό, ότι τα στοιχεία που παρουσίασε η Αιτήτρια εν προκειμένω, ήταν αντικρουόμενα. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι καθ' ων η αίτηση είχαν υποχρέωση να προβούν σε δέουσα έρευνα, για να διακριβώσουν τα ακριβή στοιχεία. Στην προκειμένη περίπτωση δεν έχουν διερευνηθεί όλα τα στοιχεία ώστε να φωτιστεί η κάθε πτυχή των γεγονότων και ιδιαίτερα των αμφισβητούμενων γεγονότων.
3. Η αιτιολογία που δόθηκε ήταν γενική, με αποτέλεσμα να αφήνει αμφιβολίες ως προς τον πραγματικό λόγο που οδήγησε το Συμβούλιο στην απόρριψη της αίτησης. Δεν είναι έργο του Δικαστηρίου η πρωτογενής αξιολόγηση των στοιχείων του φακέλου, για να κρίνει κατά πόσο η απόφαση του Συμβουλίου ήταν εύλογα εφικτή ή όχι. Ο δικαστικός έλεγχος υπό τις περιστάσεις είναι ανέφικτος και αυτό αναμφίβολα οδηγεί σε ακύρωση της πράξης.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Σωτηριάδης ν. Θεοφυλάκτου κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 56,
Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζαμπόγλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270,
Ι. Γ. Μακρή Κτηματική Λτδ. v. Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 56.
Προσφυγή.
Α. Γεωργιάδης, για την Αιτήτρια.
Α. Παναγιώτου, για το Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Η Αιτήτρια με αίτηση της ημερομηνίας 3.3.2005, ζήτησε την εγγραφή της στο Μητρώο Εγγραφής Κτηματομεσιτών για εξασφάλιση άδειας άσκησης του επαγγέλματος του Κτηματομεσίτη. Η αίτηση της συνοδευόταν από διάφορα ακαδημαϊκά και επιμορφωτικά Πιστοποιητικά μεταξύ των οποίων και τα απαιτούμενα από το νόμο, ήτοι, Απολυτήριο Σχολής Μέσης Εκπαίδευσης και Λευκού Ποινικού Μητρώου. Περαιτέρω απεστάλη και Βεβαίωση του κ. Κώστα Μαρκίδη ημερομηνίας 7.3.05, σχετικά με την απασχόληση της Αιτήτριας στο γραφείο του.
Το Συμβούλιο στα πλαίσια της έρευνας και μελέτης της υπόθεσης, ζήτησε στοιχεία για την Αιτήτρια από το Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το οποίο με βεβαίωση του ημερομηνίας 5.5.05 αναφέρει ότι η Αιτήτρια ήταν εργοδοτούμενη των εταιρειών C & C Markides Estates Ltd. από 1.7.95-31.7.01 και Κώστας Μαρκίδης Κτηματικαί Επιχειρήσεις Λτδ. από 1.8.01, με εισφορές μέχρι τον Μάρτιο 2005.
Το Συμβούλιο στη συνεδρία του ημερομηνίας 12.4.06 αφού εξέτασε το θέμα, αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης. Συγκεκριμένα το Συμβούλιο Εγγραφής Κτηματομεσιτών απορρίπτοντας την αίτηση, πληροφόρησε την Αιτήτρια ότι:-
«Το Συμβούλιο αφού μελέτησε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία του φακέλου, απέρριψε την αίτηση σας γιατί δεν έχετε επισυνάψει στοιχεία που να αποδεικνύουν 8ετή πείρα σε σχέση με τη κτηματομεσιτική εργασία, ως εργοδοτούμενη σε εγγεγραμμένο και αδειούχο κτηματομεσίτη.»
Η Αιτήτρια προσβάλλει την πιο πάνω απόφαση προβάλλοντας τρεις λόγους ακύρωσης.
Οι δύο πλευρές συμφωνούν ότι, με δεδομένο ότι η αίτηση υποβλήθηκε στις 3.3.2005, η εξέταση της διέπεται από το νομικό καθεστώς όπως αυτό διαμορφώθηκε από το Νόμο 273(Ι)/2004.
Το πρώτο παράπονο της Αιτήτριας είναι ότι πρόνοιες του περί Κτηματομεσιτών Νόμου του 2004 (Ν. 273(Ι)/2004) αναφορικά με την ερμηνεία των όρων «εγγεγραμμένος κτηματομεσίτης», «κτηματομεσίτης» και ο όρος «πείρα» στο άρθρο 11 και 40(5) του Νόμου, αντίκεινται στο Άρθρο 28 του Συντάγματος το οποίο προστατεύει το δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης και απαγορεύει τη δυσμενή διάκριση. Όπως εξήγησε ο δικηγόρος της Αιτήτριας, ο Ν. 273(Ι)/2004 κατάργησε την πείρα «περί τη κτηματομεσιτική εργασία» που προβλεπόταν από τον προηγούμενο Νόμο και εισήξε πείρα σε κτηματικές συναλλαγές στα πλαίσια εργοδότησης από εγγεγραμμένο κτηματομεσίτη. Αυτό εξήγησε, δημιουργεί ανισότητα με άλλους αιτητές οι οποίοι έτυχε να αποκτήσουν με βάση τον προηγούμενο Νόμο, πείρα περί την κτηματομεσιτική εργασία.
Δεν ευσταθεί ο λόγος ακύρωσης. Όπως τονίστηκε επανειλημμένως από τη νομολογία, ο όρος «ίσοι ενώπιον του νόμου» και η απαγόρευση «δυσμενούς διάκρισης» στο Άρθρο 28.1 του Συντάγματος, δε μεταδίδει την έννοια της ακριβούς αριθμητικής ισότητας, αλλά διασφαλίζει μόνον από την αυθαίρετη διάκριση και δεν αποκλείει εύλογες διακρίσεις (Βλ. Σωτηριάδης ν. Θεοφυλάκτου κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 56).
Στην προκειμένη περίπτωση το σχετικό κριτήριο του Νόμου 273(Ι)/2004 είναι εύλογο και εισήχθηκε για να ρυθμίσει μεταξύ άλλων θέματα εγγραφής κτηματομεσιτών για το δημόσιο καλό. Δε διαπιστώνω να υπάρχει οτιδήποτε το αυθαίρετο στο νέο Νόμο εφόσον προβλέπεται ίση μεταχείριση όλων, χωρίς να δημιουργεί διαφορετική μεταχείριση ή διάκριση ορισμένων προσώπων έναντι άλλων. Το ότι ο προηγούμενος Νόμος είχε διαφορετικές πρόνοιες, δεν μπορεί να οδηγήσει σε διαπίστωση ανισότητας, εφόσον η νομοθετική διαφοροποίηση κριτηρίων εισδοχής, δε δημιουργεί αυτόματα δυσμενή διάκριση ή ανισότητα.
Με το δεύτερο λόγο ακύρωσης, η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε χωρίς να διεξαχθεί δέουσα έρευνα. Όπως υποστήριξε ο δικηγόρος της, οι καθ' ων η αίτηση δεν ερεύνησαν την πείρα της Αιτήτριας, δεν εξέτασαν οτιδήποτε αφορούσε στις δύο εταιρείες από τις οποίες εργοδοτείτο και ούτε ζήτησαν από την Αιτήτρια, πριν την λήψη τελικής απόφασης, να προσκομίσει οποιοδήποτε συμπληρωματικό στοιχείο. Το Συμβούλιο ενώ γνώριζε από τη σχετική Βεβαίωση ότι η Αιτήτρια στην πραγματικότητα απέκτησε την πείρα της παρά τον Κώστα Μαρκίδη, εγγεγραμμένο αδειούχο κτηματομεσίτη ο οποίος ήταν ο Διευθυντής των δύο εταιρειών που αναφέρονται στη Βεβαίωση των Κοινωνικών Ασφαλίσεων, παρέλειψε να διεξάγει οποιαδήποτε έρευνα, ώστε να διαπιστώσει τους ακριβείς όρους εργοδότησης της.
Ο λόγος ακύρωσης ευσταθεί.
Το βάρος απόδειξης ότι η Αιτήτρια κατείχε τα προσόντα και τηρούσε τις προϋποθέσεις του Νόμου, το είχε η ίδια. Η ίδια υπέβαλε Αίτηση για εγγραφή στην οποία ανέφερε ότι είχε πείρα στα κτηματομεσιτικά και ότι εργάστηκε στον Κώστα Μαρκίδη από το 1985-1995. Στην αίτηση της συνήψε Βεβαίωση του εγγεγραμμένου κτηματομεσίτη Κώστα Μαρκίδη ότι ήταν υπάλληλος στο γραφείο του από το 1995 και ότι ασχολείτο με ενοικιάσεις, αγοραπωλησίες σπιτιών, διαμερισμάτων και γραφείων και παρεμφερή θέματα. Επίσης, εξασφαλίστηκε Βεβαίωση των Κοινωνικών Ασφαλίσεων ότι ήταν δηλωμένη ως μισθωτό πρόσωπο στην εταιρεία C.C. Markides Estates Ltd. από 1.7.95-31.7.01 και στην εταιρεία Κώστας Μαρκίδης Κτηματικές Επιχειρήσεις Λτδ. από 1.8.01 μέχρι τον Μάρτιο 2005.
Είναι φανερό ότι τα στοιχεία που παρουσίασε η Αιτήτρια ήταν αντικρουόμενα. Στην αίτηση της ανέφερε ότι είχε εικοσαετή πείρα, ενώ τα πιστοποιητικά που επισύναψε, έδειχναν δεκαετή. Η πρώτη Βεβαίωση πιστοποιούσε δεκαετή πείρα στον Κώστα Μαρκίδη ο οποίος φαίνεται να είναι εγγεγραμμένος κτηματομεσίτης. Η δεύτερη φέρει την Αιτήτρια, την ίδια περίοδο να εργοδοτείται από δύο εταιρείες που δε φαίνεται να είναι εγγεγραμμένες ως κτηματομεσίτες. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι καθ' ων η αίτηση είχαν υποχρέωση να προβούν σε δέουσα έρευνα για να διακριβώσουν τα ακριβή στοιχεία. Η Βεβαίωση του Κ. Μαρκίδη ότι η Αιτήτρια ήταν υπάλληλος στο γραφείο του από το 1995, θα έπρεπε να είχε διερευνηθεί, όπως επίσης και η φύση και όροι της εργοδότησης της από τις δύο εταιρείες που αναφέρονται στο Πιστοποιητικό των Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Δε συμφωνώ ότι το Συμβούλιο διερεύνησε όλα τα γεγονότα σχετικά με την αίτηση. Ο κ. Παναγιώτου ανέφερε στην αγόρευση του ότι οι καθ'ων η αίτηση διερεύνησαν τη Βεβαίωση του Κώστα Μαρκίδη και διαπίστωσαν ότι αυτή δεν ανταποκρινόταν στην αλήθεια. Όμως η διεξαγωγή τέτοιας έρευνας, δεν προκύπτει ούτε από τα σχετικά πρακτικά της συνεδρίας του Συμβουλίου ούτε από άλλα στοιχεία του φακέλου. Το κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη διερεύνηση όλων των ουσιωδών στοιχείων, που παρέχουν βάση για ασφαλή συμπεράσματα. (Βλ. Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζαμπόγλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270). Στην προκειμένη περίπτωση δεν έχουν διερευνηθεί όλα τα στοιχεία ώστε να φωτιστεί η κάθε πτυχή των γεγονότων και ιδιαίτερα των αμφισβητούμενων γεγονότων.
Με τον τρίτο λόγο ακύρωσης προσβάλλεται η απόφαση ότι δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένη, εφόσον δεν ξεκαθαρίζει κατά πόσο η Αιτήτρια ικανοποιεί ή όχι την «οκταετή πείρα» που προβλέπεται από το Νόμο του 2004.
Και αυτός ο λόγος ακύρωσης ευσταθεί. Το λακωνικό λεκτικό της απόφασης του Συμβουλίου ότι η Αιτήτρια δεν είχε «επισυνάψει στοιχεία που να αποδεικνύουν 8ετή πείρα σε σχέση με τη κτηματομεσιτική εργασία, ως εργοδοτούμενη σε εγγεγραμμένο και αδειούχο κτηματομεσίτη», δεν μπορεί να θεωρηθεί επαρκής αιτιολογία υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης. Η Βεβαίωση του Κώστα Μαρκίδη, δηλεί ότι ο ίδιος ήταν εγγεγραμμένος κτηματομεσίτης. Το Συμβούλιο δε διευκρινίζει γιατί θεωρεί ότι δεν υπάρχουν στοιχεία, για πείρα σε εγγεγραμμένο κτηματομεσίτη. Η αιτιολογία που δόθηκε ήταν γενική, με αποτέλεσμα να αφήνει αμφιβολίες ως προς τον πραγματικό λόγο που οδήγησε το Συμβούλιο στην απόρριψη της αίτησης. Δεν είναι έργο του Δικαστηρίου η πρωτογενής αξιολόγηση των στοιχείων του φακέλου, για να κρίνει κατά πόσο η απόφαση του Συμβουλίου ήταν εύλογα εφικτή ή όχι. Ο δικαστικός έλεγχος υπό τις περιστάσεις είναι ανέφικτος και αυτό αναμφίβολα οδηγεί σε ακύρωση της πράξης. (Βλ. Ι. Γ. Μακρή Κτηματική Λτδ. v. Κυπριακής Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 56).
Ενόψει των πιο πάνω, η προσφυγή επιτυγχάνει με €1.200 έξοδα, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., υπέρ της Αιτήτριας. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4 του Συντάγματος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.