ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Υπóθεση Αρ. 1587/2008)

 

23 Δεκεμβρίου, 2008

 

[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

 

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ

     ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ,

     ΙΩΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΣ,

     ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΡΙΟΣ,

     ΠΑΥΛΑΚΗ ΣΙΛΕΙΑ,

     ΣΑΝΤΗΣ ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ,

     ΣΕΝΤΟΝΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ,

     ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ,

     ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΓΙΟΛΑ,

     ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΝΙΚΟΣ,

 

Αιτητές,

 

ν. 

 

1.   ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,

       2. ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,

       3. ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ,

       4. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ,

                  5. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΚΑΙ

                      ΧΩΡΟΜΕΤΡΙΑΣ,

                   6. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ,

                   7. ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,

                   8. ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΤΡΟΧΑΙΑΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,

                   9. ΕΠΑΡΧΟΥ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ,

                 10. ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΕΠΑΡΧΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,

                 11. ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ,

 

Καθ' ων η αίτηση.

 

Δ. Στεφανίδης με Λ. Αστραίου για Τ. Παπαδόπουλος και Συνεργάτες, για τους Αιτητές.

 

Θ. Πιπερή, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση 1-10.

 

Γρ. Λεοντίου με Γ. Βρίκη, για τον Καθ' ου η αίτηση 11.

 

Αίτηση ημερομηνίας 10/10/2008

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.:

 

(α) Τα γεγονότα.

Η χάραξη της κατασκευής του δρόμου από το Μακάριο Αθλητικό Κέντρο μέχρι τη Λεωφόρο Λευκωσίας - Λεμεσού μέσω των οδών Αλεξανδρουπόλεως, Πύθωνος και Σταυρού, συνιστούσε πρόνοια του Ενιαίου Ρυθμιστικού Σχεδίου Λευκωσίας που είχε εκπονηθεί από την Κυπριακή Κυβέρνηση σε συνεργασία με το Δήμο Λευκωσίας και το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και είχε δημοσιευθεί το 1990 στο Τοπικό Σχέδιο Λευκωσίας. Ο πιο πάνω δρόμος αποτελούσε δρόμο Πρωταρχικής Σημασίας.

 

Λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της γης νότια της Λεωφόρου Αθαλάσσας, που οφειλόταν στις ανεγέρσεις κτιρίων του Μεγάρου Ολυμπιακής Επιτροπής, της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, της Αρχής Βιομηχανικής Κατάρτισης και           της Ελληνικής Τράπεζας και της αυξημένης κυκλοφοριακής κίνησης που είχε επακολουθήσει, αποφασίστηκε η προώθηση κατασκευής δύο Περιμετρικών Δρόμων Δευτερεύουσας Σημασίας, μέσα στα πλαίσια της μελέτης για την "Αποσυμφόρηση της Λευκωσίας και Ανάπτυξης των Δημόσιων Μεταφορών", τμήμα ενός από τους οποίους ήταν και η προέκταση της Λεωφ. Σταυρού μέχρι την οδό Ανδρέα Αβρααμίδη. Λόγω των γεωμετρικών χαρακτηριστικών για τη διάνοιξη του πιο πάνω δρόμου οι καθ'ων η αίτηση ισχυρίζονται ότι δεν επιβαλλόταν η ανάγκη διεξαγωγής είτε προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτίμησης (Π.Π.Ε.) είτε πλήρους περιβαλλοντικής εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (Π.Ε.Ε.Π.). Οι εργασίες για την εκτέλεση του πιο πάνω έργου, που εμπίπτει μέσα στα δημοτικά όρια του Δήμου Στροβόλου, έχουν ήδη αρχίσει και μέχρι σήμερα έχουν εκτελεσθεί κατά το ήμισυ και αναμένεται ότι θα συμπληρωθούν μέσα στον Ιούνιο του 2009.

Οι αιτητές, οι οποίοι από ό,τι φαίνεται από τα σχετικά έγγραφα που έχουν παρουσιαστεί κατοικούν επί της οδού Ανδρέα Αβρααμίδη και/ή εγγύτατα στην πιο πάνω οδό, με την παρούσα αίτηση ζητούν την έκδοση προσωρινού διατάγματος και την αναστολή της απόφασης των καθ'ων η αίτηση της 20/4/2001, η οποία προέβλεπε την κατασκευή της προέκτασης της Λεωφ. Σταυρού μέχρι την οδό Ανδρέα Αβρααμίδη.

 

Προς υποστήριξη της αίτησης τους οι αιτητές ισχυρίζονται ότι,

 

(i)                 Η απόφαση είναι παράνομη γιατί,

           (α) Η προκαταρκτική εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον δεν συνάρτησε τις σχετικές αξιολογήσεις αναφορικά με την υγεία του ανθρώπου,

 

           (β)   Η Επιτροπή Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων δεν ήταν 10μελής αλλά πήραν μέρος μόνο πέντε πρόσωπα και παρέστησαν άλλα 16,

 

           (γ)   Δεν προχώρησε σε αξιολόγηση πληροφοριών σύμφωνα με τις πρόνοιες του Δ΄ Παραρτήματος του Νόμου 140(Ι)/2005,

 

           (δ)   Η εκτίμηση συντάχθηκε από μία Τεχνικό και όχι από Επιτροπή Επιστημόνων,

 

           (ε)   Η εκτίμηση ετοιμάστηκε πριν από 7-8 χρόνια και δεν μπορούσε να αποτελέσει ρεαλιστική βάση για την προώθηση του έργου.

 

(ii)               Η κατασκευή του δρόμου θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη στους αιτητές αφού θα επιφέρει,

 

           (α) έντονη και μεγάλη κυκλοφοριακή κίνηση στην οδό Ανδρέα Αβρααμίδη,

 

           (β)   καυσαέρια, θόρυβο και άλλες επιβλαβείς εκπομπές, και

 

           (γ)   δραματική υποβάθμιση της βιωσιμότητας του αστικού περιβάλλοντος στο οποίο διαβιούν οι αιτητές.

 

 

Οι καθ'ων η αίτηση έχουν υποβάλει ορισμένες προδικαστικές ενστάσεις όπως π.χ. ότι οι αιτητές δεν έχουν έννομο συμφέρον, ότι η αίτηση είναι εκπρόθεσμη και ότι η επίδικη απόφαση στερείται εκτελεστότητας. Επειδή τα θέματα αυτά άπτονται της ουσίας της προσφυγής, στο παρόν στάδιο θα περιοριστώ στην εξέταση των βασικών προϋποθέσεων που θα δικαιολογούσαν την έκδοση ενός προσωρινού διατάγματος, αφού τα πιο πάνω ζητήματα μπορεί να εκδικαστούν ως μέρος της ουσίας της προσφυγής.

 

(β) Η νομική πλευρά.

Ο σκοπός της έκδοσης ενός προσωρινού διατάγματος είναι η διατήρηση μιας κατάστασης που υπήρχε πριν από την έκδοση της επίδικης πράξης και η αναστολή της εκτέλεσης απόφασης μέχρι νεώτερης απόφασης του Δικαστηρίου.

 

Για να επιτύχει την έκδοση ενός προσωρινού διατάγματος ο αιτητής θα πρέπει να αποδείξει

 

            (i)  Έκδηλη παρανομία της προσβαλλόμενης πράξης ή

 

       (ii) Σοβαρή πιθανότητα να υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά αν το διάταγμα δεν εκδοθεί.

 

 

 

 (i) Έκδηλη παρανομία.

Η παρανομία πρέπει να προβάλλει από μόνη της ως "έκδηλη, διαβόητη και σκανδαλώδης" (βλ. Economides v. Republic (1982) 3 C.L.R. 837). Όπως έχει αναφερθεί στην υπόθεση Λοïζíδη ν. Υπουργού Εξωτερικών (1995) 3 Α.Α.Δ. 233, η έκδηλη παρανομία καθορίζεται ως,

 

"εκείνη που, αν δεν αναδύεται αυτόματα, ανακύπτει κατόπιν αναλογισμού ως προς τις επιπτώσεις στοιχείων ενυπαρχόντων στο διαθέσιμο υλικό εφόσον βέβαια ό,τι απορρέει παραμένει αντικειμενικά αναντίλεκτο και μη υποκείμενο σε στάθμιση για έκφραση κρίσης."

 

 

Όπως έχει τονιστεί από το Δικαστή Αρτέμη στην υπόθεση Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας και Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού (Προσφυγή αρ. 322/03 της 16/5/2003),

 

"Η παρανομία πρέπει να είναι έκδηλη, δηλαδή να είναι αυταπόδεικτη και οφθαλμοφανής, χωρίς να χρειάζεται διερεύνηση αντιφατικών γεγονότων. Έτσι η ύπαρξη συγκρουόμενων γεγονότων εξουδετερώνει το αυταπόδεικτο της παρανομίας."

 

 

Ο ισχυρισμός για την ύπαρξη έκδηλης παρανομίας πρέπει να εξετάζεται με τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή γιατί μπορεί να ισοδυναμεί με την εξέταση της ουσίας της προσφυγής, στοιχείο που θα καθιστούσε τη μετέπειτα εξέταση της ουσίας της προσφυγής άσκοπη. (Κροκίδου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1990)              3 Α.Α.Δ. 1857).

 

Στην παρούσα περίπτωση από τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί δεν έχω ικανοποιηθεί ότι οι αιτητές έχουν ικανοποιήσει την προϋπόθεση της απόδειξης της έκδηλης παρανομίας. Οι διάφοροι ισχυρισμοί που προβλήθηκαν για συγκεκριμένες παραβιάσεις νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων δεν συνιστούν έκδηλη παρανομία μέσα στα πλαίσια των νομολογηθέντων αρχών, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην έκδοση του αιτούμενου διατάγματος, αφού οι θέσεις που προβάλλουν οι αιτητές δεν είναι αναντίλεκτες αλλά αντικρούονται από τους καθ'ων η αίτηση και μπορούν να αποτελέσουν θέματα που θα μπορούσαν να εξεταστούν με την ουσία της προσφυγής. Σημειώνεται ότι οι πιο πάνω αντικρουόμενες απόψεις εξουδετερώνουν το αυταπόδεικτο της έκδηλης παρανομίας.

 

Η σχετική εισήγηση απορρίπτεται.

 

(ii) Σοβαρή πιθανότητα πρόκλησης ανεπανόρθωτης ζημιάς.

Ο άλλος λόγος που επιτρέπει την έκδοση ενός προσωρινού διατάγματος είναι η σοβαρή πιθανότητα πρόκλησης ανεπανόρθωτης ζημιάς στους αιτητές αν δεν εκδοθεί το διάταγμα. Προς τούτο οι αιτητές πρέπει να παρουσιάσουν μαρτυρία για την απόδειξη ανεπανόρθωτης ζημιάς που δεν μπορεί να αποκατασταθεί με οποιαδήποτε από τις θεραπείες που μπορούν να παραχωρηθούν με την ακύρωση της συγκεκριμένης διοικητικής πράξης (Frangos and others v. Republic (1982) 3 C.L.R. 53).

 

 

 

 

 

Η ερμηνεία του όρου "ανεπανόρθωτη" εξετάστηκε στην υπόθεση Μαρκουλίδου κ.ά. ν. Δημοκρατίας κ.ά. (1989)3 Α.Α.Δ. 3413, στην οποία σημειώθηκε ότι,

 

"Χρηματική ζημία δεν είναι ανεπανόρθωτη ή δυσεπανόρθωτη ζημία. Η ζημία που δυνατό να θέσει σε κίνδυνο εμπορική επιχείρηση, ή την ικανότητα συντήρησης του αιτητή, ή αιφνίδια αποστέρηση των μέσων βιοπορισμού του ιδίου και της οικογένειας του μπορεί να χαρακτηρισθεί, σε μερικές περιπτώσεις, ως ανεπανόρθωτη."

 

 

Το βάρος της ανεπανόρθωτης ζημιάς το έχει ο αιτητής. Προς τούτο τα στοιχεία της ανεπανόρθωτης ζημιάς πρέπει να συμπεριληφθούν ειδικά και καθαρά μέσα στην αίτηση. Στην παρούσα περίπτωση από τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι αιτητές δεν έχουν ικανοποιήσει το σχετικό βάρος της απόδειξης των ισχυρισμών τους. Η πιθανή αύξηση της κυκλοφοριακής κίνησης, η δημιουργία καυσαερίων και άλλων επιβλαβών εκπομπών, όπως επίσης και η πιθανή υποβάθμιση της βιωσιμότητας του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζουν οι αιτητές, δεν συνιστούν λόγους που αποδεικνύουν τη σοβαρή πιθανότητα πρόκλησης ανεπανόρθωτης ζημιάς που δεν θα μπορεί να εκτιμηθεί σε αργότερο στάδιο.

 

Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος των αιτητών.

 

 

 

                                                      

 

                                                       Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,

                                                                   Δ.

 

 

/ΔΓ

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο