|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ.97/2006)
18 Νοεμβρίου , 2008
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΡΤΕΜΙΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, ΜΕΣΩ
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
____________________
Α. Παπαχαραλάμπους, για τον Αιτητή.
Ε. Ζαχαριάδου (κα.), Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Το Υπουργικό Συμβούλιο, ασκώντας τις εξουσίες που του παρέχονται από τους Περί Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής βαρών (Σύσταση, Σκοποί, Αρμοδιότητες και Άλλα Συναφή Θέματα) Νόμους του 1989 έως 2003, είχε αποφασίσει το διορισμό του αιτητή κ. Χρίστου Αρτεμίου ως εκπροσώπου της Παγκύπριας Ένωσης Προσφύγων (Π.Ε.Π.) στο διοικητικό συμβούλιο του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών (Κ.Φ.Ι.Κ.Β.) για περίοδο τεσσάρων χρόνων από 1.1.2004 έως 31.12. 2007.
Η επιλογή του ως μέλους του διοικητικού συμβουλίου του Κ.Φ.Ι.Κ.Β., ως εκπρόσωπου της Π.Ε.Π. έγινε κατόπιν υποδείξεως του τότε Προέδρου της Π.Ε.Π., που ήταν ο ίδιος ο αιτητής (Επιστολή με ημερ. 16/12/2003).
Ο αιτητής, με επιστολή του ημερ. 24/4/2004, απευθύνθηκε προς τον τότε Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και υπέβαλε την παραίτηση του από Πρόεδρος της Π.Ε.Π. λόγω, καθώς ανέφερε, του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος της 24ης Απριλίου και της προσωπικής του άποψης ότι:
«...αυτό το αποτέλεμα είναι καταστροφικό για τον προσφυγικό κόσμο .
Έχω την γνώμη πως κλείνει και ο κύκλος της οργάνωσης....»
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη συνέχεια, με επιστολή του ημερ. 3/5/2004, έκανε αποδεκτή την υποβολή της παραίτησης του αιτητή από το αξίωμα του προέδρου της Π.Ε.Π..
Στις 8/11/2005, η Π.Ε.Π. με επιστολή της κοινοποίησε προς το Υπουργείο Οικονομικών την ομόφωνη απόφαση της Εκτελεστικής Γραμματείας της που είχε διοριστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο 21/7/2005, για αντικατάσταση του κ. Χρίστου Αρτεμίου ως μέλους του διοικητικού συμβουλίου του Κ.Φ.Ι.Κ.Β. με το μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας της, Δρα. Στέλιο Στυλιανού.
Ενόψει των πιο πάνω εξελίξεων, το Υπουργικό Συμβούλιο σε συνεδρία του ημερομηνίας 28/12/2005 αποφάσισε μεταξύ άλλων, να διορίσει ως εκπρόσωπο της Π.Ε.Π. για το υπόλοιπο της θητείας του Συμβουλίου δηλαδή μέχρι τις 31/12/2007, το Δρα. Στέλιο Στυλιανού σε αντικατάσταση του αιτητή.
Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή ζητά από το Δικαστήριο τα ακόλουθα:
«Α. Δήλωση και/ η απόφαση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ η απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση που κοινοποιήθηκε στον Αιτητή με επιστολή ημερομηνίας 29/12/2005 (Αντίγραφο επισυνάπτεται ως ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α' στην παρούσα ) και η οποία λήφθηκε από τον Αιτητή στις 4/1/06, σύμφωνα με την οποία οι Καθ' ων η Αίτηση αποφάσισαν να τερματίσουν το διορισμό του Αιτητή ως εκπροσώπου της Π.Ε.Π. στο Διοικητικό Συμβούλιο του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών (Κ.Φ.Ι.Κ.Β) μετά την αποδοχή της παραίτησης του ως Πρόεδρου της Π.Ε.Π. είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.»
Αναφορικά με την προδικαστική ένσταση ότι ο αιτητής στερείται εννόμου συμφέροντος στην έγερση της παρούσας προσφυγής, κρίνω ότι αυτή δεν ευσταθεί.
Η προσβαλλόμενη απόφαση αποτελεί κατά την κρίση μου ατομική εκτελεστή διοικητική πράξη με την οποία είχε τερματιστεί η ιδιότητα του αιτητή ως μέλους του διοικητικού συμβουλίου του Κ.Φ.Ι.Κ.Β και επομένως ο αιτητής έχει έννομο συμφέρον να την προσβάλει, εφόσον αμφισβητεί τη νομιμότητα της πράξης αυτής.
Είναι η θέση του αιτητή ότι οι Καθ' ων η Αίτηση ενήργησαν εν προκειμένω κατά προφανή παράβαση του Νόμου, των Κανονισμών και της Διαδικασίας ή/και κατά κατάχρηση ή/και υπέρβαση εξουσίας. Συγκεκριμένα ισχυρίζεται ότι δεν παρέχεται αιτιολογία για τον τερματισμό των υπηρεσιών του από το διοικητικό συμβούλιο του Κ.Φ.Ι.Κ.Β.. Υποδεικνύει ότι τερματισμός διορισμού μελών Διοικητικών Συμβουλίων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου είναι θέμα που εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του Υπουργικού Συμβουλίου και επομένως η απόφαση για τερματισμό του διορισμού τους θα πρέπει να περιέχει επαρκή αιτιολογία. Λέγει συναφώς ότι η παραίτηση του από τη θέση μέλους του Πρόεδρου της Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων (Π.Ε.Π.) για προσωπικούς λόγους η οποία είχε γίνει αποδεκτή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας δεν συνεπαγόταν αυτόματα και παραίτηση του από τη θέση μέλους του διοικητικού συμβουλίου του Κ.Φ.Ι.Κ.Β.. Υποβάλλει περαιτέρω ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου προς αντικατάστασή του αφήνει, λανθασμένα, να νοηθεί ότι ο διορισμός των εκπροσώπων της Π.Ε.Π. στο Διοικητικό Συμβούλιο του Κ.Φ.Ι.Κ.Β. γίνεται από την Π.Ε.Π. και όχι από το ίδιο το Υπουργικό Συμβούλιο. Εφόσον, καταλήγει η εισήγησή του, δεν είχε παύσει να είναι μέλος της Π.Ε.Π., αλλά ούτε απαιτείτο σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο, ο εκπρόσωπος της Π.Ε.Π. στο Διοικητικό Συμβούλιο του Κ.Φ.Ι.Κ.Β να είναι ο Πρόεδρος της Π.Ε.Π., η απόφαση για την αντικατάσταση του ήταν νομικά μεμπτή και αναιτιολόγητη.
Τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου είναι δημιουργήματα του Νόμου. Ιδρύονται και λειτουργούν κάτω από τον οικείο νόμο ο οποίος καθορίζει μεταξύ άλλων τον τρόπο διορισμού των διοικητικών τους συμβουλίων και τη λειτουργία τους.
Σύμφωνα με το Άρθρο 3 του περί Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών (Σύσταση, Σκοποί, Αρμοδιότητες και Άλλα Συναφή Θέματα) Νόμου του 1989, (Ν.141/89): «Συνίσταται νομικό πρόσωπο δημόσιου δικαίου καλούμενο «Κεντρικός Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών». Ο Κεντρικός Φορέας τελεί υπό την εποπτεία του Κράτους και διοικείται από το Συμβούλιο του.
Στο Άρθρο 5(1) προνοείται ότι η εποπτεία του Κεντρικού Φορέα ανατίθεται στον Υπουργό Οικονομικών.
Στο Άρθρο 8 προνοείται ότι το Συμβούλιο απαρτίζεται από τον Πρόεδρο και 12 μέλη που διορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο μετά από πρόταση του Υπουργού Οικονομικών ως ακολούθως:
«(α) Επτά ανώτεροι λειτουργοί, εκπρόσωποι Υπουργείων ή Ανεξάρτητων Υπηρεσιών,
(β) Πέντε εκπρόσωποι ιδιόκτητων τουρκοκρατούμενων περιουσιών και πληγέντων και εκτοπισθέντων επιχειρηματιών που υποδεικνύονται ως ακολούθως:
(ι) Δυο από την Παγκύπρια Επιτροπή Προσφύγων,
(ιι) Δυο από το Σύνδεσμο Ιδιοκτητών Τουρκοκρατούμενων Περιουσιών Κύπρου,
(ιιι)Ένα από τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Πληγέντων και Εκτοπισθέντων Επιχειρηματιών.
(γ) 'Ένα πρόσωπο εγνωσμένης πείρας και αξίας σε δημόσια θέματα, το οποίο ασκεί καθήκοντα Προέδρου του Συμβουλίου.»
Ο τερματισμός διορισμού μελών Διοικητικών Συμβουλίων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου είναι θέμα που επαφίεται γενικά στη διακριτική ευχέρεια του Υπουργικού Συμβουλίου.
Οι διοικητικές πράξεις διακριτικής ευχέρειας είναι μεν επιδεκτικές αιτιολογίας διότι το διοικητικό όργανο κατά την έκδοσή τους οφείλει να παράσχει αποδείξεις ότι άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια με πνεύμα αγαθής και εύρυθμης διοίκησης και εν αρμονία προς το νόμο και την καλή πίστη, αλλά αρκεί αιτιολογία τόσον περισσότερο περιορισμένη, όσο ευρύτερη είναι η σχετικώς απονεμόμενη από το νόμο διακριτική ευχέρεια, εκτός αν ο νόμος μαζί με την παροχή της διακριτικής ευχέρειας απαιτεί ειδική ή συγκεκριμένη αιτιολογία (Δ. Κόρσου, Διοικητικό Δίκαιο, Γενικό Μέρος, Τεύχος Α, σελ. 149).
Το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει στην εκτίμηση των γεγονότων από τη Διοίκηση, εκτός αν τα συμπεράσματά της είναι αποτέλεσμα πλάνης περί τα πράγματα, ή δεν είναι εύλογα, ή αν η Διοίκηση υπερβαίνει τα ακραία όρια της διακριτικής της ευχέρειας (Δέστε, μεταξύ άλλων, Υπουργός Οικονομικών κ.α. ν. Χαραλάμπους, (1993) 3 Α.Α.Δ. 525).
Στην προκείμενη περίπτωση με την παραίτηση του αιτητή από τη θέση του Προέδρου της Π.Ε.Π., η τελευταία είχε κοινοποιήσει στον Υπουργό Οικονομικών την ομόφωνη απόφασή της να μην εκπροσωπείται πλέον από τον αιτητή στο διοικητικό συμβούλιο του Κ.Φ.Ι.Κ.Β. αλλά από άλλο μέλος της. Δεν θα υπεισέλθω στους λόγους που οδήγησαν την Π.Ε.Π. στη λήψη της προαναφερόμενης απόφασής της.
Σημειώνω συναφώς ότι σύμφωνα με το άρθρο 8 του Ν 141/89, ο Υπουργός Οικονομικών καλεί τους διάφορους Φορείς, Υπουργεία και Υπηρεσίες που αναφέρονται στο εν λόγω άρθρο να υποδείξουν τους εκπροσώπους τους ώστε να υποβληθεί η σχετική πρότασή του στο Υπουργικό Συμβούλιο. Είναι στη βάση αυτής της διαδικασίας που ο αιτητής είχε αρχικά διοριστεί στο Συμβούλιο του Κ.Φ.Ι.Κ.Β.. Δεν τίθεται θέμα διορισμού του στο εν λόγω συμβούλιο επειδή κατείχε, κατά τον ουσιώδη χρόνο της υπόδειξής του, το αξίωμα του προέδρου της Π.Ε.Π..
Ενόψει της πιο πάνω απόφασης της Π.Ε.Π. να μην εκπροσωπείται πλέον από τον αιτητή στο διοικητικό συμβούλιο του Κ.Φ.Ι.Κ.Β., το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την αντικατάσταση του (αιτητή) από το διοικητικό συμβούλιο.
Η εισήγηση της Π.Ε.Π. για αντικατάσταση του αιτητή, προφανώς λανθασμένα, βασίστηκε στο ότι επειδή ο αιτητής υπέβαλε παραίτηση από το αξίωμα του προέδρου της Π.Ε.Π. δεν μπορούσε πλέον να την εκπροσωπεί στο Διοικητικό Συμβούλιο του Κ.Φ.Ι.Κ.Β. Αυτό όμως δεν αποτελούσε αναγκαία προϋπόθεση, εφόσον μάλιστα ο αιτητής συνέχιζε να είναι μέλος της Π.Ε.Π.. Με τη σειρά του το Υπουργικό Συμβούλιο , υπό καθεστώς πλάνης, ότι η παραίτηση του αιτητή από το αξίωμα του προέδρου της Π.Ε.Π. συνεπαγόταν αυτόματα και την απώλεια του δικαιώματος του στη συνέχιση της θητείας του στο διοικητικό συμβούλιο του Κ.Φ.Ι.Κ.Β, προέβηκε στην αντικατάστασή του .
Το κείμενο της επιστολής ημερ. 29/12/2005 των καθ΄ ων η αίτηση, προς τον αιτητή, που περιέχει και την προσβαλλόμενη απόφαση, δείχνει και τη σχετική πλάνη των καθ΄ ων η αίτηση. Έχει ως εξής:
«Λόγω της παραίτησης που υποβάλατε προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας από Πρόεδρος της Π.Ε.Π., η οποία έγινε αποδεκτή, το Υπουργικό Συμβούλιο σε συνεδρία του στις 28/12/2005, αποφάσισε να τερματίσει το διορισμό σας ως εκπροσώπου της Π.Ε.Π. στο Διοικητικό Συμβούλιο του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών.
Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες και την εκτίμησή μου για την προσφορά σας στον Κεντρικό Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών.»
Τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων Δημοσίου δικαίου δεν είναι ορθό να αντικαθίστανται, κατά τη διάρκεια της θητείας τους, χωρίς εύλογη αιτία που να δικαιολογεί την αντικαταστασή τους. Αντίθετη πρακτική θα έπληττε την όλη φιλοσοφία της δημιουργίας και του τρόπου λειτουργίας τους που ενέχει και το στοιχείο της ανεξαρτησίας των μελών των διοικητικών τους συμβουλίων. Η διατήρηση της σύνθεσης των διοικητικών συμβουλίων των οργανισμών αυτών, κατά τη διάρκεια της θητείας των μελών τους, όπως αυτή καθορίζεται από τους οικείους νόμους, συνιστά εχέγγυο της ανεξαρτησίας των μελών των διοικητικών συμβουλίων.
Ενόψει των πιο πάνω, κρίνω ότι η προσβαλλόμενη απόφαση για τερματισμό των υπηρεσιών του αιτητή, ως μέλους του διοικητικού συμβουλίου, του Κ.Φ.Ι.Κ.Β. για τον προαναφερόμενο λόγο, και η αντικατάστασή του για το υπόλοιπο της θητείας του στο Κ.Φ.Ι.Κ.Β είναι αποτέλεσμα νομικής πλάνης και ως εκ τούτου θα πρέπει να ακυρωθεί.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται. Έξοδα €1.200.-, περιλαμβανομένου Φ.Π.Α., υπέρ του αιτητή.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.