|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 777/2006)
20 Ιουνίου, 2008
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΛΟΥΜΠΡΗ,
2. ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΟΟΥΛΙΑ,
3. ΣΤΕΛΛΑ ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ,
4. ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ,
5. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΙΧΑΗΛ,
6. ΜΑΙΡΗ ΚΟΥΤΣΟΥΛΗ,
7. ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΑ ΒΑΡΔΑ,
Αιτήτριες,
v.
ΑΡΧΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ' ης η αίτηση.
____________________
Α. Ευσταθίου (κα.), για τις Αιτήτριες.
Κ. Στιβαρού (κα), για την Καθ' ης η αίτηση.
______________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Oι αιτήτριες προσβάλλουν την απόφαση της καθ' ης η αίτηση με την οποία προήγαγε «κατ' άνισο τρόπο» το ενδιαφερόμενο μέρος Έλενα Γρηγορίου στη θέση Ανώτερου Γραμματειακού Λειτουργού από 1.3.2006 .
Η αιτήτρια αρ. 5 Χριστίνα Μιχαήλ απέσυρε το ενδιαφέρον της για συνέχιση της προσφυγής. H προσφυγή επομένως παραμένει σε σχέση με τις Αιτήτριες 1-4 και 6-7, στη συνέχεια ανεφερόμενες ως «οι Αιτήτριες».
Οι αιτήτριες προσλήφθηκαν το 1984 και 1985 στην υπηρεσία της καθ' ης η αίτηση στη θέση Βοηθού Λειτουργού Μηχανογράφησης 2ας Τάξεως.
Tην 1.8.1999, διορίστησαν στη θέση Γραφέα (Κλ. Α2-Α5-Α 7) και την 1.4.2003, προάχθησαν στη θέση Λογιστικού Λειτουργού (Κλ. Α8-Α9) και μία εξ' αυτών, στη θέση Γραμματειακού Λειτουργού (Κλ. Α8-Α9) .
Το Ενδιαφερόμενο Μέρος Έλενα Γρηγορίου, στη συνέχεια αναφερόμενο ως «το Ενδιαφερόμενο Μέρος», προσλήφθηκε στην υπηρεσία της Καθ'ης η Αίτηση την 1.4.1989, στη θέση Γραφέα 2ας Τάξεως, στο Τμήμα Εμπορικών Υπηρεσιών, (Κλ. Α2-Α5).
Την 1.3.1996, με την κατάργηση των συνδυασμένων θέσεων, η θέση του Ενδιαφερόμενου Μέρους μετονομάστηκε σε θέση Γραφέα, Κλ. Α2-Α5-Α7. Την 1.2.1999, προάχθηκε στη θέση Γραμματειακού Λειτουργού (Κλ. Α8-Α9).
Στις 18.3.2003, αναθεωρήθηκε το επίδικο Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης του Ανώτερου Γραμματειακού Λειτουργού καθορίζοντας, μεταξύ άλλων, στην παράγραφο ΙΙΙ ως «Απαιτούμενα προσόντα»:
«1. α) Δεκαοκταετή συνολική υπηρεσία σε θέση Γραφέα, Γραμματειακού ή και Λογιστικού λειτουργού, από την οποία τα τρία χρόνια να είναι σε θέση Γραμματειακού ή και Λογιστικού Λειτουργού
ή
β) Εξαετή συνολική υπηρεσία σε θέση Γραμματειακού ή και Λογιστικού Λειτουργού.»
Σημειώνεται ωστόσο ότι στα προηγούμενα σχέδια υπηρεσίας των πιο πάνω θέσεων προνοείτο τριετής τουλάχιστον υπηρεσία στην κατώτερη θέση και 18ετής τουλάχιστον υπηρεσία στην Αρχή.
Οι Αιτήτριες, με επιστολές τους ημερομηνίας 3.9.03, 7.5.04 και 24.6.04 αντίστοιχα, ζήτησαν από την Καθ'ης η Αίτηση, όπως τροποποιηθεί η πιο πάνω παράγραφος των απαιτουμένων προσόντων του επίδικου Σχεδίου Υπηρεσίας, ώστε να συμπεριληφθεί στη δεκαοκταετή συνολική υπηρεσία Γραφέα, Γραμματειακού ή και Λογιστικού Λειτουργού και η υπηρεσία στη θέση Βοηθού Λειτουργού Μηχανογράφησης.
Η Καθ' ης η Αίτηση, με επιστολή της ημερομηνίας 16.7.04, δεν αποδέκτηκε το αίτημα των Αιτητριών σημειώνοντας μεταξύ άλλων τα ακόλουθα :
«1. Ο αρχικός διορισμός στην Αρχή ήταν σε θέση Βοηθού Λειτουργού Μηχανογράφησης, θέση πολύ διαφορετική από τη θέση του Γραφέα και ως προς τα καθήκοντα και ως προς τη διαδικασία πρόσληψης.
2. Με το διορισμό σας σε θέση Βοηθού Λειτουργού Μηχανογράφησης σας ήταν γνωστό ότι η θέση στην οποία διοριστήκατε ήταν θέση χωρίς ανέλιξη.
3. Με την πάροδο των χρόνων, δημιουργήθηκαν τέσσερις θέσεις προαγωγής, τις οποίες κατέλαβαν συνάδελφοι σας με πολύ μεγαλύτερη από τη δική σας υπηρεσία.
4. Αργότερα, και επειδή η δική σας κατηγορία παρέμενε από τις λίγες χωρίς δυνατότητα ανέλιξης συμφωνήθηκε όπως διοριστείτε σε θέση Γραφέα, ώστε σε κάποιο στάδιο να μπορέσετε να διεκδικήσετε θέση Γραμματειακού ή Λογιστικού Λειτουργού. Έγινε μάλιστα ειδική πρόνοια για σας, ώστε να μπορείτε να διεκδικήσετε θέση με μόνο τρία χρόνια υπηρεσία στη θέση Γραφέα, αντίθετα με τις πρόνοιες του Σχεδίου Υπηρεσίας που προέβλεπε δεκαεξαετή υπηρεσία σε θέση Γραφέα.
5. Επιπρόσθετα, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι κάποιοι από τους συνυπογράφοντες την επιστολή, μετά το διορισμό τους σε θέση Γραφέα, αν και εξακολουθούσαν να εκτελούν καθήκοντα Βοηθού Λειτουργού Μηχανογράφησης, κρίθηκαν ικανοί και προάχθηκαν σε θέση Γραμματειακού ή Λογιστικού Λειτουργού και εξακολουθούσαν κατά την ημερομηνία αποστολής της επιστολής σας, να εκτελούν τα καθήκοντα του Βοηθού Λειτουργού Μηχανογράφησης.
6. Με την προαγωγή σας σε θέση Γραμματειακού ή Λογιστικού Λειτουργού, και λόγω των εξαιρέσεων που τύχατε διαφοροποιήθηκαν τα δεδομένα που υπήρχαν όσον αφορά τις ανώτερες θέσεις, δηλαδή τις θέσεις του Ανώτερου Γραμματειακού Λειτουργού και Επιθεωρητή Λογαριασμών. Συγκεκριμένα, συνάδελφοι σας που είχαν προαχθεί προγενέστερα από σας σε θέση Γραμματειακού η Λογιστικού Λειτουργού θα έπρεπε να παραμείνουν στις θέσεις αυτές για οκτώ περίπου χρόνια μέχρι να καταστούν δικαιούχοι κρίσεως για προαγωγή, σε αντίθεση με σας, που θα αποκτούσατε, λόγω των εξαιρέσεων που τύχατε, δικαίωμα κρίσεως για προαγωγή σε τρία χρόνια. Θα αποκτούσατε δηλαδή ένα προβάδισμα της τάξης των πέντε χρόνων. Ταυτόχρονα, οι συνάδελφοι σας που κατέλαβαν τις θέσεις που αναφέρονται στην υπ' αριθμό τρία παράγραφο, πολύ προγενέστερα από σας, δεν έχουν ούτε καν δικαίωμα να αποταθούν για προαγωγή.»
Στις 11.1.2005, η Καθ' ης η Αίτηση κυκλοφόρησε Γνωστοποίηση Κενών Θέσεων, Αρ. 1/05, που περιλάμβανε και μια θέση Ανώτερου Γραμματειακού Λειτουργού, Κλ. Α 10, στην Επιιχειρησιακή Μονάδα Εξυπηρέτησης Πελατών. Για τη θέση αυτή, στη συνέχεια αναφερόμενη ως "η επίδικη θέση", υπέβαλαν αιτήσεις και οι Αιτήτριες.
Η Καθ' ης η Αίτηση, έκρινε ως μη προσοντούχες τις αιτήτριες επειδή δεν πληρούσαν το απαιτούμενο προσόν της παραγράφου ΙΙΙ (1) (α) ή (β) του Σχεδίου Υπηρεσίας της επίδικης θέσης. Στη συνέχεια αφού μελέτησε και αξιολόγησε όλα τα στοιχεία που είχε ενώπιον της, αποφάσισε την προαγωγή του Ενδιαφερόμενου Μέρους στην επίδικη θέση.
Είναι η θέση της ευπαιδεύτου συνηγόρου των αιτητριών ότι ουσιώδης χρόνος στην υπό εξέταση υπόθεση, στην έκταση που ο χρόνος αυτός αφορά στην νομιμότητα του επίδικου Σχεδίου Υπηρεσίας, δεν είναι ο χρόνος καταρτισμού ή τροποποίησης του αλλά η ημερομηνία προκήρυξης της επίδικης θέσης (11.1.2005). Υποβάλλει ότι στη βάση του παλιού Σχεδίου Υπηρεσίας τόσο οι αιτήτριες όσο και το ενδιαφερόμενο μέρος δεν τηρούσαν τα απαιτούμενα προσόντα για προαγωγή στην επίδικη θέση. Συγκεκριμένα οι μεν αιτήτριες δεν ικανοποιούσαν την πρόνοια της τριετούς υπηρεσίας στην θέση Γραμματειακού Λογιστικού Λειτουργού, το δε ενδιαφερόμενο μέρος την πρόνοια της 18ετούς συνολικής υπηρεσίας στην Αρχή. Με την αναθεώρηση- τροποποίηση όμως του Σχεδίου Υπηρεσίας, το ενδιαφερόμενο μέρος κατέστη προσοντούχο διεκδίκησης της θέσης ενώ οι αιτήτριες όχι. Είναι στη βάση των ισχυρισμών αυτών που η ευπαίδευτη συνήγορος για τις αιτήτριες υποβάλλει ότι έχουν ηθικό έννομο συμφέρον για προσβολή της επίδικης πράξης. Κατά την εισήγηση των αιτητριών αποκαλύπτεται δυσμενής επηρεασμός της υπηρεσιακής τους ανέλιξης. Ειδικότερα , είναι η θέση των αιτητριών ότι η παράγραφος ΙΙΙ (1) (α) των απαιτούμενων προσόντων του αναθεωρημένου σχεδίου υπηρεσίας παραβιάζει την αρχή της ισότητας και της ίσης μεταχείρισης.
Yποβάλλουν συναφώς ότι, στη βάση του αναθεωρημένου Σχεδίου, παρέχεται η δυνατότητα στο ενδιαφερόμενο μέρος να διεκδικήσει νωρίτερα τη θέση, από ότι οι οι ίδιες, εφόσον δεν συνυπολογίζεται, στη 18ετή συνολική υπηρεσία, η υπηρεσία τους στη θέση Βοηθού Λειτουργού Μηχανογράφησης 2ας Τάξης. Επομένως ισχυρίζονται ότι το αναθεωρημένο Σχέδιο Υπηρεσίας είναι ultra vires ως προς τον τρόπο με τον οποίο έχει γίνει αφού με αυτόν προκύπτει άνιση μεταχείριση μεταξύ υπαλλήλων που τελούσαν υπό παρόμοιες συνθήκες προηγουμένως.
Προβάλλεται τέλος ο ισχυρισμός ότι η αναφορά του Διευθυντή Ανθρώπινου Δυναμικού στην επιστολή του ημερομηνίας 16.8.2004 ότι η θέση Βοηθού Λειτουργού Μηχανογράφησης στην οποία είχαν προσληφθεί οι αιτήτριες είναι «θέση πολύ διαφορετική από τη θέση του Γραφέα και ως προς τα καθήκοντα και ως προς τη διαδικασία πρόσληψης», είναι πεπλανημένη. Τα απαιτούμενα προσόντα των δύο θέσεων, λέγουν, είναι ταυτόσημα με μόνη εξαίρεση την απαίτηση της καλής γνώσης δακτυλογραφίας για τις θέσεις Βοηθού Λειτουργού Μηχανογράφησης 2ας Τάξης και επομένως κακώς αποκλείστηκαν εφόσον ως Βοηθοί Λειτουργοί Μηχανογράφησης εκτελούσαν καθήκοντα Γραφέων.
Από την άλλη πλευρά οι καθών η αίτηση αντιτείνουν ότι ο ουσιώδης χρόνος κατά τον οποίον κρίνεται η νομιμότητα του επίδικου σχεδίου υπηρεσίας είναι ο χρόνος κατάρτισης και τροποποίησης του δηλαδή τέλος 2002- 2003. Λέγουν συναφώς ότι οι συγκεκριμένες ανάγκες της υπηρεσίας κατά τον χρόνο εκείνο επέβαλλαν την τροποποίησή του. Υποστηρίζουν ότι ακολουθήθηκε εν προκειμένω η προδιαγεγραμμένη από τους κανονισμούς διαδικασία και δέν τίθεται θέμα άνισης μεταχείρισης μεταξύ αιτητριών και ενδιαφερομένου μέρους εφόσον ποτέ δεν βρίσκονταν στην ίδια θέση.
Τα Σχέδια Υπηρεσίας καταρτίζονται ή τροποποιούνται, σε άμεσο συσχετισμό με την εκτίμηση των λειτουργικών αναγκών της εκτελεστικής υπηρεσίας και αποβλέπουν στην ευόδωση του διοικητικού της έργου. Κανένας υπάλληλος δεν έχει κεκτημένο δικαίωμα στη διατήρηση των υφιστάμενων, σε οποιοδήποτε χρόνο, προϋποθέσεων για προαγωγή: Δέστε, μεταξύ άλλων, Papadopoulou v. Republic (1984) 3 C.L.R. 332, Stavrou and Another v. Repuplic (1987) 3 C.L.R. 276, Σωκράτους v. Δήμου Λευκωσίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 1386 και Τομάζος v. Ε.Δ.Υ. (1989) 3 Α.Α.Δ. 2935. Ο καταρτισμός των σχεδίων υπηρεσίας και ο καθορισμός των προϋποθέσεων για προαγωγή, αποτελεί ουσιαστικά πτυχή της Εκτελεστικής Λειτουργίας.
Στην Χατζηπαύλου v. Α.Η.Κ. (1991) 3 Α.Α.Δ. 11, στην οποία με παρέπεμψαν οι καθ΄ ων η αίτηση λέχθηκαν τα ακόλουθα σχετικά:
«Τα σχέδια υπηρεσίας τα οποία καταρτίζονται βάσει του κ. 9 δε συνιστούν κανονιστικές ρυθμίσεις, αλλά διοικητική πράξη η οποία απορρέει από την άσκηση εκτελεστικής λειτουργίας της Αρχής συνυφασμένη με την ευόδωση του διοικητικού έργου στα πλαίσια που θέτει ο νόμος και οι κανονιστικές διατάξεις που έχουν εισαχθεί με την ΚΔ.Π. 291/86.»
Σε συνάρτηση με τα πιο πάνω, θεωρώ ορθή τη θέση ότι ουσιώδης χρόνο κατά τον οποίον κρίνεται η νομιμότητα του καταρτισμού ή της τροποποίησης συγκεκριμένου σχεδίου υπηρεσίας είναι ο πραγματικός χρόνος κατά τον οποίο καταρτίζεται ή τροποποιείται λαμβανομένων υπ΄ όψιν και των συνθηκών που επικρατούν και επιβάλλουν την τροποποίησή του.
Οι συγκεκριμένες ανάγκες της υπηρεσίας κατά τον ουσιώδη χρόνο, όπως σημειώθηκαν και καταγράφηκαν στα πρακτικά, επέβαλλαν την τροποποίηση του επίδικου σχεδίου. Κρίθηκε ότι για διεύρυνση του αριθμού των προσοντούχων αιτητών για τη συγκεκριμένη θέση απαιτείτο πραγματική υπηρεσία σε κατώτερες ιεραρχικά θέσεις, δηλαδή του γραμματειακού και/ή Λογιστικού Λειτουργού και του Γραφέα.
Κατά τον ουσιώδη χρόνο της τροποποίησης του επίδικου Σχεδίου Υπηρεσίας (τέλος του 2002 - αρχές του 2003, με ολοκλήρωση την 18.3.2003) οι Αιτήτριες κατείχαν θέση Γραφέα από 1.8.1999. Οι αιτήτριες είχαν αποδεχτεί ανεπιφύλακτα το διορισμό τους στη θέση Γραφέα. Πριν την 1.8.1999 κατείχαν θέση Βοηθού Λειτουργού Μηχανογράφησης, θέση η οποία δεν συμπεριλαμβανόταν στις ιεραρχικά κατώτερες θέσεις Γραμματειακού και/ή Λογιστικού Λειτουργού και Γραφέα.
Αντίθετα, το Ενδιαφερόμενο Μέρος, κατείχε από 1.4.1989 τη θέση του Γραφέα 2ης Τάξης η οποία, με την κατάργηση των συνδυασμένων θέσεων την 1.3.96, ονομάστηκε σε θέση Γραφέα και την 1.2.99, προάχθηκε σε θέση Γραμματειακού Λειτουργού με βάση το τότε ισχύον σχέδιο υπηρεσίας που προνοούσε 16 ετή συνολική υπηρεσία στην Αρχή σε θέση Γραφέα ή και στις προηγούμενες θέσεις Γραφέα 2ας και 1ης Τάξης.
Οι Αιτήτριες προάχθησαν στη θέση Λογιστικού Λειτουργού (και μια εξ' αυτών στη θέση Γραμματειακού Λειτουργού) μόλις την 1.4.2003 (2 βδομάδες δηλαδή μετά την τροποποίηση του επίδικου σχέδιου Υπηρεσίας) σε αντίθεση με το ενδιαφερόμενο πρόσωπο που είχε προαχθεί στην ίδια θέση αρκετά χρόνια προηγούμενως (4 και πλέον χρόνια πριν την τροποποίηση του επίδικου Σχεδίου Υπηρεσίας).
Τα Σχέδια Υπηρεσίας του Λογιστικού Λειτουργού και του Γραμματειακού Λειτουργού που ίσχυαν πριν την προαγωγή των αιτητριών (και όπως έχει προαναφερθεί απαιτούσαν προηγούμενη 16ετή υπηρεσία στη θέση Γραφέα και ή σε προηγούμενη θέση Γραφέα 2ης Τάξεως), δεν έκαναν καμιά αναφορά σε προηγούμενη υπηρεσία Βοηθού Λειτουργού Μηχανογράφησης. Για να δοθεί ωστόσο και η δυνατότητα ανέλιξης και της κατηγορίας των Βοηθών Λειτουργών Μηχανογράφησης, έγινε τροποποίηση των προαναφερόμενων σχεδίων υπηρεσίας Λογιστικού και Γραμματειακού Λειτουργού (Κλ Α8-Α9) αντίστοιχα, με εισαγωγή ειδικής σημείωσης/πρόνοιας κατά τρόπο που επέτρεπε και στην κατηγορία αυτή των υπαλλήλων (των Βοηθών δηλαδή Λειτουργών Μηχανογράφησης) να είναι προσοντούχοι για προαγωγή αφού συμπληρώσουν 16ετή συνολική υπηρεσία στην Αρχή εκ της οποίας τουλάχιστον τρία χρόνια σε θέση Γραφέα.
Σημειώνεται επίσης ότι με την τελευταία τροποποίηση ημερ 14.2.06 των Σχεδίων υπηρεσίας των θέσεων Λογιστικού και γραμματειακού Λειτουργού, έχει απαλειφθεί η σημείωση που αφορούσε στην εξαίρεση για τους Βοηθούς Λειτουργούς Μηχανογράφησης και προνοείται (όπως και στα προ του 2001 Σχέδια Υπηρεσίας των εν λόγω θέσεων) προηγούμενη υπηρεσία σε θέση Γραφέα μόνο.
Από το πιο πάνω ιστορικό της ανέλιξης τόσο των αιτητριών όσο και του ενδιαφερόμενου προσώπου αλλά και από τα γεγονότα που αφορούσαν στην τροποποίηση του επίδικου σχεδίου υπηρεσίας διαπιστώνω ότι το επίδικο σχέδιο, δεν ήταν ultra vires και δεν δημιούργησε οποιαδήποτε ανισότητα εναντίον των αιτητριών. Οι καθ΄ ων η αίτηση ορθά ερμήνευσαν το επίδικο σχέδιο υπηρεσίας και δεν τίθεται ζήτημα κατα την κρίση μου, άνισης μεταχείρισης, εφόσον αιτήτριες και ενδιαφερόμενο πρόσωπο, κατά τον ουσιώδη χρόνο της τροποποίησής του, δεν βρίσκονταν στην ίδια θέση.
Καταλήγοντας διαπιστώνω ότι οι αιτήτριες στερούνται εννόμου συμφέροντος προσβολής της επίδικης πράξης επειδή ούτε κατά τον χρόνο τροποποίησης του επίδικου σχεδίου ήσαν προσοντούχες για να διεκδικήσουν την επίδικη θέση αλλά ούτε και κατά τον ουσιώδη χρόνο λήξης της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων για την επίδικη θέση, στις 2.2.2005 (ήσαν προσοντούχες για να διεκδικήσουν την επίδικη θέση), εφόσον μόνο την 1.4.2006, συμπλήρωναν 3 έτη υπηρεσίας στη θέση Λογιστικού και /ή Γραμματειακού Λειτουργού.
Συνεπώς οι αιτήτριες δεν έχουν έννομο συμφέρον στην καταχώρηση της προσφυγής αυτής λόγω μή κατοχής των αναγκαίων προσόντων, κατά τον ουσιώδη χρόνο (Δέστε: Anastasios Philippou v. The Republic (Public Service Commission) 4 R.S.C.C.139 και Χριστόδουλος Ηλία ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 568).
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα €1700, περιλαμβανομένου του Φ.Π.Α., εις βάρος των αιτητριών.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.