|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 2408/2006)
31 Ιανουαρίου, 2008
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. TOMRIS ORSES,
2. TURGAY VOLKAN ORSES,
Αιτητές,
v.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ, ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΗΣ
ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΧΟΡΗΓΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
____________________
Α. Μαρκίδης, για τους Αιτητές.
Λ. Ουστά (κα.), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Με την προσφυγή τους οι αιτητές ζητούν διακήρυξη του δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των καθ΄ ων η αίτηση, η οποία κοινοποιήθηκε στους αιτητές με επιστολή ημερ. 9.10.06 και με την οποία οι καθ΄ ων η αίτηση απέρριψαν το αίτημα των αιτητών για παραχώρηση ειδικής χορηγίας για φοιτητές για το ακαδημαϊκό έτος 2004-2005, είναι άκυρη και στερείται εννόμου αποτελέσματος.
Οι αιτητές, που είναι Κύπριοι πολίτες, γεννηθέντες στη Λευκωσία, έχουν τη διαμονή τους στο κατεχόμενο τμήμα της Λευκωσίας. Η αιτήτρια υπ΄ αρ. 1 είναι η μητέρα του αιτητή υπ΄ αρ. 2, ο οποίος από το Σεπτέμβριο του 2004 φοιτά στη Μουσική Ακαδημία Arte στον κλάδο Μουσικές Σπουδές. Η αιτήτρια αρ. 1 υπέβαλε για λογαριασμό και/ή εκ μέρους του αιτητή αρ. 2, στις 23.8.06, αίτηση ειδικής χορηγίας για φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Στην απορριπτική επιστολή ημερ. 9.10.06, των καθ΄ ων η αίτηση, αναγράφεται ότι σύμφωνα με τους περί Παροχής Ειδικών Χορηγιών Νόμους του 1996 - 2006 η ειδική χορηγία και τα δίδακτρα καταβάλλονται σε κάθε οικογένεια που έχει τη μόνιμη διαμονή της στην Κύπρο, στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία, και έχει τέκνο φοιτητή. «Περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία» σημαίνει μέρος στη Δημοκρατία που δεν κατέχεται από το Τουρκικά στρατεύματα κατοχής, μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Η προαναφερόμενη επιστολή καταλήγει ως εξής: «Το αίτημά σας εξετάστηκε προσεκτικά, δυστυχώς όμως δε μπορεί να εγκριθεί γιατί δεν έχετε τη μόνιμη διαμονή σας στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία».
Τα νομικά σημεία στα οποία βασίζεται η προσφυγή περιλαμβάνουν και τα εξής:
(α) Ότι η προσβαλλόμενη πράξη και/ή απόφαση είναι αντισυνταγματική ως προσκρούουσα στο άρθρο 28 του Συντάγματος το οποίο προστατεύει την αρχή της ισότητας.
(β) Ότι η προσβαλλόμενη πράξη και/ή απόφαση είναι παράνομη καθότι στηρίχθηκε στον περί Παροχής Ειδικών Χορηγιών Νόμο, Ν 77(Ι)/96, όπως έχει τροποποιηθεί, ο οποίος προσκρούει στο Σύνταγμα καθότι εισάγει αδικαιολογήτη δυσμενή διάκριση σε βάρος ορισμένης ομάδας Κυπρίων πολιτών, και
(γ) Ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι αντίθετη προς την αρχή της ισότητας όπως αυτή κατοχυρώνεται στο άρθρο 28 του Συντάγματος και/ή το 12ο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Συνθήκης περί Προασπίσεως Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που κυρώθηκε με το Ν 13(ιιι)/2002 και/ή άλλα συγκεκριμένα άρθρα της Συνθήκης για την Ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και το τροποποιηθέν άρθρο 1Α του Συντάγματος που καθιερώνει την αρχή της υπεροχής του Κοινοτικού Δικαίου.
Το άρθρο 4 (1) (α) του προαναφερόμενου Νόμου 77(Ι)/96, όπως τροποποιήθηκε, προνοεί ότι: «Οικογένεια που έχει τη μόνιμη διαμονή της στην Κύπρο στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία και έχει τέκνο φοιτητή δικαιούται ειδικής χορηγίας ύψους £1000.- για κάθε ακαδημαϊκό έτος της κανονικής διάρκειας σπουδών του εν λόγω φοιτητή.» Στο ερμηνευτικό άρθρο 2 του ιδίου Νόμου αναγράφεται ότι: «Περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία» σημαίνει μέρος στη Δημοκρατία που δεν κατέχεται από τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής, μετά την τουρκική εισβολή του Ιουλίου του 1974.
Υπάρχει προδικαστική ένσταση για έλλειψη εννόμου συμφέροντος εκ μέρους των αιτητών, όμως δεν αποδίδω βαρύτητα σ΄ αυτή και θα προχωρήσω στην ουσία.
Εξέτασα με προσοχή όλα τα ενώπιόν μου στοιχεία και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι οι καθ΄ ων η αίτηση, στην προκείμενη περίπτωση, ενήργησαν νόμιμα και σύμφωνα με τον προαναφερόμενο Νόμο 77(Ι)/96, όπως τροποποιήθηκε, απορρίπτοντας στις 9.10.06 το αίτημα των αιτητών για παραχώρηση ειδικής χορηγίας για φοιτητές σχετικά με το δεύτερο αιτητή, επειδή οι αιτητές δεν είχαν τη μόνιμη διαμονή τους στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία, κατά τον ουσιώδη χρόνο.
Η προσβαλλόμενη απόφαση δεν είναι μεμπτή ή ακυρώσιμη για κανένα από τους λόγους που προβάλλονται στην προσφυγή, όπως π.χ. για πλάνη ως προς τα γεγονότα ή το νόμο, για κατάχρηση εξουσίας, για έλλειψη δέουσας έρευνας, έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας, παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας, της καλής πίστης και της φυσικής δικαιοσύνης. Εκείνο που θεώρησα ότι χρειαζόταν ιδιαίτερη εξέταση ήταν το ζήτημα, που εγείρεται με την υπό εξέταση προσφυγή, της κατ΄ ισχυρισμό αντίθεσης της προσβαλλόμενης απόφασης με την αρχή της ισότητας, όπως αυτή κατοχυρώνεται στο άρθρο 28 του Συντάγματος και τις άλλες πρόνοιες που αναγράφονται στα νομικά σημεία επί των οποίων βασίζεται η προσφυγή. Σε συνάρτηση με το προαναφερόμενο ζήτημα θεώρησα ορθό να εξετάσω και το κατά πόσο η προαναφερόμενη πρόνοια του άρθρου 4(1) (α) του Ν 77(Ι)/96, όπως τροποποιήθηκε, είναι αντισυνταγματική ως προσκρούουσα στο άρθρο 28 του Συντάγματος και τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της ισότητας. Κατέληξα στο συμπέρασμα πως ούτε η προσβαλλόμενη απόφαση προσκρούει στην αρχή της ισότητας αλλά ούτε και η προαναφερόμενη νομοθετική πρόνοια μπορεί να κριθεί ως αντισυνταγματική, για τον προαναφερόμενο λόγο. Κατέληξα σ΄ αυτό το συμπέρασμα αφού έλαβα υπόψη ιδιαίτερα τους εξής παράγοντες:
1. Στο νομοσχέδιο με τίτλο «Νόμος προβλέπων για την παροχή ειδικής χορηγίας και συναφή θέματα», το οποίο δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, αναγράφεται, κάτω από την επικεφαλίδα «Αιτιολογική Έκθεση», ότι το νομοσχέδιο αποβλέπει στη ρύθμιση της καταβολής ειδικών χορηγιών, σε αντικατάσταση φορολογικών ελαφρύνσεων σε φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εξωτερικού, πολύτεκνες οικογένειες και τυφλούς. Είναι προφανές λοιπόν ότι η φοιτητική χορηγία που παρέχεται σε οικογένειες που έχουν τη μόνιμη διαμονή τους στην Κύπρο, στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία και έχουν τέκνο φοιτητή, παρέχεται σε αντικατάσταση φορολογικών ελαφρύνσεων, που παρέχονταν σε τέτοιες οικογένειες στο παρελθόν. Το δικαίωμα δηλαδή σε ειδική χορηγία δυνάμει της προαναφερόμενης πρόνοιας συναρτάται άμεσα με τη μόνιμη διαμονή της οικογένειας του φοιτητή στην Κύπρο και ειδικά στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία, δεδομένου ότι μόνον οι οικογένειες που έχουν τη διαμονή τους στην Κύπρο και συγκεκριμένα στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία καταβάλλουν φόρους στην Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν αποδίδω ιδιαίτερη σημασία στο ότι ο δεύτερος αιτητής, στην παρούσα υπόθεση, είναι φοιτητής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Κύπρο και όχι στο εξωτερικό.
2. Στο κατεχόμενο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει δημιουργηθεί, από την κατοχική δύναμη, μια παράνομη και μη αναγνωρισμένη υποτελής διοίκηση (Δέστε την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην Υπόθεση Loizidou v. Turkey No. 40/193/435/514, ημερ. 18.12.96). Η προαναφερόμενη υποτελής διοίκηση παράνομα ασκεί εξουσίες επί των ατόμων που διαμένουν στο κατεχόμενο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
3. Ενόψει της προαναφερόμενης κατάστασης είναι αδύνατη η επιβολή, από την Κυπριακή Δημοκρατία, οποιασδήποτε υποχρέωσης συνεισφοράς στα δημόσια βάρη, σύμφωνα με το άρθρο 24.1 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναλόγως των δυνάμεων του καθενός, στους πολίτες ή τα άτομα που διαμένουν στα κατεχόμενα, όπως είναι οι αιτητές. Η αδυναμία άσκησης οποιασδήποτε εξουσίας εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, επί των ατόμων που έχουν τη διαμονή τους στο κατεχόμενο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθιστά αδύνατη και την εφαρμογή του προαναφερόμενου νόμου σ΄ αυτούς (Δέστε την απόφαση του αδελφού Δικαστή Κραμβή στην Υπόθεση Mehmet Birinci, Meral Birinci v. Δημοκρατίας, Προσφυγή 911/04, ημερ. 14.2.06).
Εκτιμώ ότι η διάκριση που γίνεται στον προαναφερόμενο νόμο, με βάση την οποία δικαιούχες, των ειδικών χορηγιών για φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, είναι μόνον οι οικογένειες που έχουν τη διαμονή τους στην Κύπρο, στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία και από το προαναφερόμενο δικαίωμα εξαιρούνται οι οικογένειες που έχουν τη μόνιμη διαμονή τους στο μέρος της Κυπριακής Δημοκρατίας που κατέχεται από τα τουρκικά στρατεύματα, δεν είναι μια αυθαίρετη διάκριση μεταξύ ομοίων καταστάσεων αλλά μια καθόλα δικαιολογημένη διαφοροποίηση μεταξύ ανόμοιων καταστάσεων, εξαιτίας των προαναφερόμενων γεγονότων και ειδικά εξαιτίας του ότι μόνον οι οικογένειες που έχουν τη μόνιμη διαμονή τους στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία, συνεισφέρουν στα φορολογικά βάρη της Δημοκρατίας. Κατ΄ επέκταση θεωρώ ότι η προαναφερόμενη πρόνοια δεν προσκρούει στην αρχή της ισότητας και δεν είναι αντισυνταγματική ως αντίθετη με το άρθρο 28 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η προαναφερόμενη πρόνοια δεν είναι αντίθετη και με οποιαδήποτε άλλη αρχή της ισότητας που ενσωματώνεται σε άλλες πρόνοιες επί των οποίων βασίζεται η προσφυγή. Επίσης η προσβαλλόμενη πράξη και/ή απόφαση των καθ΄ ων η αίτηση, η οποία βασίστηκε στην προαναφερόμενη νομοθετική πρόνοια, (που δεν είναι παράνομη ή άκυρη), δεν μπορεί να θεωρηθεί καθ΄ οιονδήποτε τρόπο ως ακυρώσιμη για τους λόγους που προβάλλονται στην προσφυγή.
Για τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω θεωρώ την προσφυγή ως αβάσιμη και την προσβαλλόμενη απόφαση ως νόμιμη. Κατά συνέπεια η προσφυγή απορρίπτεται με 1300 ευρώ έξοδα , εις βάρος των αιτητών.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,
/ΕΑΠ. Δ.