|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2006) 4 ΑΑΔ 781
7 Σεπτεμβρίου, 2006
[ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΝΙΚΗ ΠΡΟΥΝΤΖΟΥ,
Αιτήτρια,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 222/2005)
Επίταξη Ακίνητης Ιδιοκτησίας ― Όροι νομιμότητας ― Η απαιτούμενη μελέτη πριν τη διενέργεια της επίταξης ― Η υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη η εκπλήρωση της οποίας δεν επηρεάζει την νομιμότητα της επίταξης ― Εύλογος χρόνος καταβολής της ― Η αρχή της επιλογής της ολιγότερο επαχθούς λύσης για το διοικούμενο ― Αιτιολογία του διατάγματος ― Περιστάσεις νομιμότητας της επίταξης στην κριθείσα περίπτωση.
Η αιτήτρια προσέβαλε το διάταγμα επίταξης του ακινήτου της στη Δευτερά.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Η αιτήτρια υποστηρίζει ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι παράνομη γιατί δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις τις οποίες θέτει ο νόμος για νόμιμη έκδοση διατάγματος επίταξης. Υποστηρίζει ότι το διάταγμα είναι παράνομο γιατί η επίταξη δεν έχει καταστεί αναγκαία αφού, από τα πρακτικά της συνεδρίας της Τεχνικής Επιτροπής προκύπτει ότι δεν έχει προηγηθεί οποιαδήποτε σχετική μελέτη αναφορικά με την αναγκαιότητα του συγκεκριμένου έργου και ειδικότερα όσον αφορά το ακίνητο της αιτήτριας το οποίο και επηρεάζεται.
Το επιχείρημα θα πρέπει να απορριφθεί. Κατ' αρχάς ένα τέτοιο επιχείρημα θα έπρεπε ουσιαστικά να στραφεί εναντίον του διατάγματος απαλλοτρίωσης, αφού η επίταξη λειτουργεί μόνο ως προς την κατοχή του συγκεκριμένου ακινήτου για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Περαιτέρω όμως, είχε προηγηθεί εν προκειμένω η επιβαλλόμενη υπό τις περιστάσεις μελέτη και έρευνα.
2. Η αιτήτρια υποστηρίζει περαιτέρω ότι στερήθηκε του δικαιώματος κατοχής της ιδιοκτησίας της που προστατεύεται από το Άρθρο 23 του Συντάγματος, χωρίς η επιτάσσουσα αρχή να λάβει οποιοδήποτε διάβημα για την καταβολή σ' αυτήν οποιασδήποτε αποζημίωσης για την απώλεια που έχει υποστεί.
Ο ιδιοκτήτης της επιτασσόμενης περιουσίας δικαιούται σε αποζημίωση, αν δε, δεν επιτευχθεί σχετική συμφωνία κατά το χρόνο της επίταξης, η επιτάσσουσα αρχή θα πρέπει να προχωρήσει με τα κατάλληλα διαβήματα προς υπολογισμό και καταβολή δίκαιης αποζημίωσης. Δεν προκύπτει από τη νομολογία ότι τυχόν μη συμμόρφωση με τα πιο πάνω καθιστούν την επίταξη άκυρη ή πολύ περισσότερο αντισυνταγματική. Περαιτέρω, στην παρούσα περίπτωση, δύσκολα μπορεί να λεχθεί ότι έχει παρατηρηθεί μεγάλη καθυστέρηση στην καταβολή αποζημίωσης, αφού δεν έχει παρέλθει καν ένας χρόνος από την επίταξη.
3. Και το επόμενο επιχείρημα της αιτήτριας ότι η προσβαλλόμενη απόφαση αντίκειται στην αρχή της ολιγότερο επαχθούς λύσης για τον διοικούμενο θα πρέπει να απορριφθεί. Η διοίκηση προέβη σε όλες τις ενδεδειγμένες μελέτες και έρευνες προτού καταλήξει στη συγκεκριμένη λύση, η οποία μάλιστα προτιμήθηκε επειδή έτσι περιοριζόταν η ζημιά των ιδιοκτητών των παρόδιων ακινήτων. Εν πάση περιπτώσει και αυτό το επιχείρημα θα έπρεπε να προβληθεί στην αμφισβήτηση του διατάγματος απαλλοτρίωσης και όχι εναντίον της επίταξης.
4. Ομοίως απορριπτέο είναι και το τελευταίο επιχείρημα της αιτήτριας για έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας. Ο σκοπός της επίταξης είναι σαφής και οι λόγοι προφανείς.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Markantonis v. Republic a.o. (1966) 3 C.L.R. 714,
Pavlou a.ο. v. Republic (1971) 3 C.L.R. 120,
Hadjimichael a.ο. v. Republic (1973) 3 C.L.R. 176.
Προσφυγή.
Ελ. Γαβριήλ για Ι. Νικολάου, για την Αιτήτρια.
Κ. Σταυρινός, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια είναι ιδιοκτήτρια τεμαχίου στη Δευτερά, το οποίο επηρεάζεται από δεσμευτική ρυμοτομία. Μετά από αίτημα του Κοινοτικού Συμβουλίου Πάνω Δευτεράς για βελτίωση του κεντρικού δρόμου της κοινότητας, άρχισε η μελέτη για την ετοιμασία ρυθμιστικού σχεδίου, κατά τη διάρκεια της οποίας διαπιστώθηκε ότι η δεσμευτική ρυμοτομία επηρέαζε σε μεγάλο βαθμό της παρόδιες ιδιοκτησίες και τυχόν τήρησή της θα προκαλούσε μεγάλη αναστάτωση στην κοινότητα. Έτσι, κρίθηκε αναγκαία η μείωση του προνοουμένου πλάτους του δρόμου. Ετοιμάστηκαν σχέδια από το Τμήμα Δημοσίων Έργων και στη συνέχεια δημοσιεύτηκε γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης και διάταγμα επίταξης.
Η αιτήτρια αξιώνει ακύρωση του διατάγματος επίταξης του ακινήτου της στην Πάνω Δευτέρα. Μέσα στη συγκεκριμένη περιουσία βρίσκεται πλινθόκτιστη οικία και αρχαίο φρεάτιο, το οποίο χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα για άρδευση. Η αιτήτρια υποστηρίζει ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι παράνομη γιατί δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις τις οποίες θέτει ο νόμος για νόμιμη έκδοση διατάγματος επίταξης. Υποστηρίζει ότι το διάταγμα είναι παράνομο γιατί η επίταξη δεν έχει καταστεί αναγκαία αφού, από τα πρακτικά της συνεδρίας της Τεχνικής Επιτροπής προκύπτει ότι δεν έχει προηγηθεί οποιαδήποτε σχετική μελέτη αναφορικά με την αναγκαιότητα του συγκεκριμένου έργου και ειδικότερα όσον αφορά το ακίνητο της αιτήτριας το οποίο και επηρεάζεται.
Το επιχείρημα θα πρέπει να απορριφθεί. Κατ' αρχάς ένα τέτοιο επιχείρημα θα έπρεπε ουσιαστικά να στραφεί εναντίον του διατάγματος απαλλοτρίωσης, αφού η επίταξη λειτουργεί μόνο ως προς την κατοχή του συγκεκριμένου ακινήτου για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Περαιτέρω όμως, είχε προηγηθεί η επιβαλλόμενη υπό τις περιστάσεις μελέτη και έρευνα.
Συγκεκριμένα, η μελέτη για την ετοιμασία ρυθμιστικού σχεδίου έγινε από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως σε συνεργασία με το Τμήμα Δημοσίων Έργων, μετά από σχετικό αίτημα του Κοινοτικού Συμβουλίου Πάνω Δευτεράς. Όπως είδαμε, κρίθηκε αναγκαία η μείωση του πλάτους του δρόμου και ο σχεδιασμός του με τρόπο ώστε η κυκλοφορία να εξυπηρετείται με το μικρότερο δυνατό επηρεασμό στην ιδιωτική ιδιοκτησία.
Στη συνέχεια, και μετά τη συζήτηση του θέματος στη συνεδρία της Τεχνικής Επιτροπής του Κεντρικού Φορέα Επίλυσης Κυκλοφοριακών Προβλημάτων, ημερ. 11.12.2002, κατά την οποία εγκρίθηκε το ρυθμιστικό σχέδιο του δρόμου, το Τμήμα Δημοσίων Έργων προχώρησε στην ετοιμασία των κατασκευαστικών σχεδίων. Μετά την ολοκλήρωση των σχεδίων υποδείχθηκαν τα όρια του δρόμου και το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας ετοίμασε τα σχέδια για την αναγκαία απαλλοτρίωση και την επίταξη.
Η αιτήτρια υποστηρίζει ακόμα ότι η προσβαλλόμενη απόφαση παραβιάζει το Άρθρο 23.8 του Συντάγματος και το Αρθρο 8 του περί Επιτάξεως Ιδιοκτησίας Νόμου του 1962, Ν.21/62.
Το Άρθρο 23.8 προνοεί ότι κινητή ή ακίνητη ιδιοκτησία μπορεί να επιταχθεί από τη Δημοκρατία προς εξυπηρέτηση σκοπού δημόσιας ωφέλειας, για περίοδο που να μην υπερβαίνει την τριετία και με την καταβολή τοις μετρητοίς, το ταχύτερο, δίκαιης και εύλογης αποζημίωσης που καθορίζεται, σε περίπτωση διαφωνίας, από πολιτικό δικαστήριο.
Το Αρθρο 11 του Ν.21/62 προβλέπει ότι αν οι διαπραγματεύσεις για τον καθορισμό της αποζημίωσης δεν καρποφορήσουν το αργότερο μέσα σε τρεις μήνες από την ημέρα που η αποζημίωση κατέστη απαιτητή, η επιτάσσουσα αρχή ή οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος, μπορεί να αποταθεί στο δικαστήριο για τον καθορισμό της.
Η αιτήτρια υποστηρίζει ότι στερήθηκε του δικαιώματος κατοχής της ιδιοκτησίας της που προστατεύεται από το Άρθρο 23 του Συντάγματος, χωρίς η επιτάσσουσα αρχή να λάβει οποιοδήποτε διάβημα για την καταβολή σ' αυτήν οποιασδήποτε αποζημίωσης για την απώλεια που έχει υποστεί. Η αιτήτρια υποστηρίζει ότι η μη συμμόρφωση με την καταβολή αποζημίωσης καθιστά την προσβαλλόμενη πράξη αντισυνταγματική και άκυρη.
Δεν συμφωνώ ότι οι αποφάσεις τις οποίες επικαλείται η αιτήτρια (Markantonis v. Republic a.ο. (1966) 3 C.L.R. 714, Pavlou a.ο. v. Republic (1971) 3 C.L.R. 120 και Hadjimichael a.ο. v. Republic (1973) 3 C.L.R. 176) παρέχουν έρεισμα στις θέσεις της. Απλώς, επαναλαμβάνουν την αρχή ότι ο ιδιοκτήτης της επιτασσόμενης περιουσίας δικαιούται σε αποζημίωση, αν δε, δεν επιτευχθεί σχετική συμφωνία κατά το χρόνο της επίταξης, η επιτάσσουσα αρχή θα πρέπει να προχωρήσει με τα κατάλληλα διαβήματα προς υπολογισμό και καταβολή δίκαιης αποζημίωσης. Δεν προκύπτει από τη νομολογία ότι τυχόν μη συμμόρφωση με τα πιο πάνω καθιστούν την επίταξη άκυρη ή πολύ περισσότερο αντισυνταγματική. Περαιτέρω, στην παρούσα περίπτωση, δύσκολα μπορεί να λεχθεί ότι έχει παρατηρηθεί μεγάλη καθυστέρηση στην καταβολή αποζημίωσης, αφού δεν έχει παρέλθει καν ένας χρόνος από την επίταξη.
Και το επόμενο επιχείρημα της αιτήτριας ότι η προσβαλλόμενη απόφαση αντίκειται στην αρχή της ολιγότερο επαχθούς λύσης για τον διοικούμενο θα πρέπει να απορριφθεί. Όπως είδαμε και προηγουμένως, η διοίκηση προέβη σε όλες τις ενδεδειγμένες μελέτες και έρευνες προτού καταλήξει στη συγκεκριμένη λύση, η οποία μάλιστα προτιμήθηκε επειδή έτσι περιοριζόταν η ζημιά των ιδιοκτητών των παροδίων ακινήτων. Εν πάση περιπτώσει και αυτό το επιχείρημα θα έπρεπε να προβληθεί στην αμφισβήτηση του διατάγματος απαλλοτρίωσης και όχι εναντίον της επίταξης, η οποία σκοπό έχει μόνο την προσωρινή κατοχή του ακινήτου, μέχρι τη συμπλήρωση της διαδικασίας της απαλλοτρίωσης.
Ομοίως απορριπτέο είναι και το τελευταίο επιχείρημα της αιτήτριας για έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας. Ο σκοπός της επίταξης είναι σαφής και οι λόγοι προφανείς, έχουν δε αναφερθεί σε άλλο σημείο της απόφασης. Δεν υπάρχει λόγος να επεκταθώ περισσότερο, αφού ο λόγος για τον οποίο έγινε η επίταξη είναι η κατασκευή του κεντρικού δρόμου της κοινότητας Πάνω Δευτεράς.
Η προσφυγή απορρίπτεται, με έξοδα εναντίον της αιτήτριας.
H προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.